Αειφόρος ανάπτυξη σημαίνει ότι οι ανάγκες της παρούσας γενιάς καλύπτονται χωρίς να υποθηκεύεται η ικανότητα των επόμενων γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Αποσκοπεί στη διασφάλιση της ικανότητας της γης να ευνοεί όλες της μορφές ζωής και βασίζεται στις αρχές της δημοκρατίας, της ισότητας των φύλων, της αλληλεγγύης, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. (Για πιο εύκολη ανάγνωση των κειμένων παρακαλώ επιλέξτε περιήγηση με Google Crome)
Τετάρτη 16 Ιουλίου 2025
Επτά Χαϊκού για τη ποίηση και τους ποιητές (Δ.Βασιλείου)
Τρίτη 15 Ιουλίου 2025
Δευτέρα 14 Ιουλίου 2025
1928: Πολυδιαβασμενα και καλοπουλημένα λογοτεχνικά έργα
312.
Ο εραστής
της λαίδη Τσάτερλι (Ντ. Χ. Λώρενς – 1928) Η ερωτική ιστορία μιας
αριστοκράτισσας και ενός θηροφύλακα. Το 1917, η Κόνστανς είκοσι δύο ετών, κόρη
ενός κάποτε διάσημου καλλιτέχνη της Βασιλικής Ακαδημίας, παντρεύεται τον Βαρονέτο Κλίφορντ Τσάτερλι. Η
ευτυχία τους όμως διαρκεί μόλις έξι μήνες, αφού ο σύζυγός έμεινε ημιπαράλυτος, καθηλωμένος
σε αναπηρικό καροτσάκι. Για την Κονστάνς, ο έγγαμος βίος περιορίστηκε σε κοινά
γεύματα, ώρες συζήτησης, φωναχτά διάβασμα και μοναξιά στο κρεβάτι. Μετά τρία
χρόνια το ζευγάρι επιστρέφει στο κτήμα της οικογένειας Τσάτερλι. Παρά την
αναπηρία του συζύγου της, η Κόνι τον αγαπάει και είναι έτοιμη να τον φροντίσει
και να του παραμείνει πιστή, αλλά εκείνος, συνειδητοποιώντας ότι η ζωή χωρίς
σεξ μπορεί να είναι δύσκολη για μια νεαρή γυναίκα, της επιτρέπει να έχει έναν
εραστή αν βρεθεί ένας κατάλληλος υποψήφιος. Ο Σερ Κλίφορντ μάλιστα συμφωνεί να
δώσει στο παιδί το όνομά του σε περίπτωση που η σύζυγός του μείνει έγκυος. Κατά
τη διάρκεια μιας από τις βόλτες τους, η Κόνι γνωρίζει στον νέο τους θηροφύλακα,
Όλιβερ, με τον οποίο μετά από τυχαίες συναντήσεις προκύπτει αμοιβαίο σεξουαλικό
ενδιαφέρον. Τελικά, η Κονστάνς γίνεται ερωμένη του και κάνοντας σεξουαλική «γυμναστική» στην αρχή
επιδίδεται σε ολοένα και πιο εξελιγμένα πειράματα μαζί του. Ωστόσο, μετά από
μεγάλες διακοπές, η Κονστάνς συνειδητοποιεί ότι νιώθει αληθινή αγάπη για τον
Όλιβερ. Παρά τη συγκατάθεση του συζύγου της, για τη γέννηση ενός παιδιού που θα
φέρει το επώνυμο του βαρονέτου και θα γίνει ο κληρονόμος του, αποφασίζει να
συνδέσει τη ζωή της με τον άντρα που αγαπά και να δώσει στο παιδί το όνομα του
πραγματικού του πατέρα. Μια διερεύνηση του σεξουαλικού πάθους ως ζωτικού και
αληθινού στοιχείου της ζωής και μια διεισδυτική αποτύπωση της γυναικείας
ιδιοσυγκρασίας. Υπάρχουν τολμηρές, αισθητικά υπέροχες περιγραφές, αλλά το σημαντικότερο είναι η
αναζήτηση της προσωπικής πληρότητας. Η περιγραφή των ερωτικών σκηνών προκάλεσε
σκάνδαλο και η κυκλοφορία του απαγορεύτηκε για χρόνια. Το έργο είναι μια
πρωτοποριακή έκφραση διαμαρτυρίας για την καταπίεση του ερωτικού ενστίκτου και
τη φθορά που προκαλούν στους ανθρώπους τα κοινωνικά στερεότυπα και οι
καθεστηκυίες αντιλήψεις. «Είναι κατά βάθος τραγική η εποχή μας, έτσι κι εμείς
αρνούμαστε να τη δούμε τραγικά. Ο κατακλυσμός πέρασε, στη μέση τώρα εμείς και
γύρω μας χαλάσματα. Αρχίζουμε να στήνουμε μικρά καινούργια σπιτικά, να τρέφουμε
μικρές νέες ελπίδες. Μάλλον δύσκολη δουλειά, ομαλός δρόμος για το μέλλον δεν
υπάρχει πια. Τα εμπόδια, όμως, είτε τα παρακάμπτουμε είτε σκαρφαλώνουμε και τα
ξεπερνάμε. Πρέπει να ζήσουμε, όσοι κι αν είναι οι ουρανοί που τσακίστηκαν».Ν. Γκύζης Νύμφη και Έρως 1890
313. Τσιγγάνικο τραγουδιστάρι (Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα – 1928) Η ηρωίδα της ποιητικής συλλογής με δεκαοκτώ θέματα, είναι η θλιμμένη Ανδαλουσία. Υπάρχουν τρία κύρια μοτίβα στα ρομαντικά έργα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα: η μοίρα, ο θάνατος και ο έρωτας. Στρεφόμενος στις λαογραφικές παραδόσεις, αντικατοπτρίζει τους ακραίους πόλους της ζωής. Ο ποιητής περιγράφει τον κόσμο φιλοσοφικά, καταδεικνύοντας τη σύγκρουση του κακού και του καλού, της ζωής και του θανάτου. Ο Λόρκα δημιούργησε το δικό του σχέδιο για το εξώφυλλο: τα γράμματα του τίτλου είναι προσεκτικά γραμμένα με κόκκινο χρώμα. Πάνω από αυτά υπάρχει μια γλάστρα — η ανδαλουσιανή «μπουκάρο» — από την οποία εκτείνονται προς τα πάνω τρία λεπτά στελέχη με τρία ηλιοτρόπια. Έχουν τη μορφή τριών μαύρων ήλιων, που δημιουργούν μια ξεχωριστή εικόνα ξηρασίας και φτώχειας. Τα περιγράμματα ενός χάρτη της Ισπανίας, ο οποίος είναι καλυμμένος με κόκκινες κουκκίδες, σαν να ήταν σταγόνες αίματος, επικαλύπτονται πάνω στην εικόνα του δοχείου. Έτσι είδε την εικόνα της πολύπαθης Ανδαλουσίας, και όχι μόνο αυτής, αλλά ολόκληρης της Ισπανίας.
314. Το κάλεσμα του Κθούλου (Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ – 1928) Φανταστικό διήγημα τρόμου, το πρώτο με ένα τόνο επιστημονικής φαντασίας, που καθιέρωσε τον συγγραφέα ως κορυφαίο συγγραφέα του υπερφυσικού. Η έμπνευση του μεγαλύτερου μέρος του έργου του Λάβκραφτ προήλθε από τους εφιάλτες του. Ίσως αυτή η άμεση ενόραση από το υποσυνείδητό του και οι αντίστοιχοι συμβολισμοί, να είναι τα στοιχεία στα οποία οφείλεται η συνεχιζόμενη απήχηση και επιτυχία του Η ιστορία εξετάζει την ανακάλυψη μιας αρχαίας θεότητας, του Cthulhu, που ξυπνά μετά από αιώνες, προκαλώντας τον τρόμο σε όποιον την ανακαλύπτει. Σταδιακά ανάπτυξε την δικιά του μυθολογία, ένα πάνθεον, από εξωγήινες, εξωδιαστατικές θεότητες και φρικιαστικά όντα που έχουν στόχο να κάνουν την ανθρωπότητα θήραμά τους και η ύπαρξη των οποίων δήθεν υπονοείται σε αρχαίους μύθους και θρύλους Η μυθολογία του Lovecraft έχει επηρεάσει έντονα τη λογοτεχνία τρόμου και την ποπ κουλτούρα.
315.
Ορλάντο (Βιρτζίνια
Γουλφ – 1928) Εμπνευσμένο από την ταραχώδη οικογενειακή ιστορία της ποιήτριας
και μυθιστοριογράφου Vita Sackville-West, ερωμένης και στενής φίλης της Woolf.
Είναι ένα φανταστικό χρονικό της αγγλικής λογοτεχνίας και ιστορίας σε σατιρική
μορφή. Περιγράφει τις περιπέτειες ενός ποιητή που αλλάζει φύλο από άνδρα σε
γυναίκα και ζει για αιώνες, συναντώντας τις βασικές προσωπικότητες της αγγλικής
ιστορίας της λογοτεχνίας. Ο διδακτικός λόγος του φλύαρου βιογράφου-αφηγητή
συνδυάζεται με την ουδέτερη φωνή του συγγραφέα, ο οποίος, με τη σειρά του, κατά
καιρούς διαλύεται στους εσωτερικούς μονολόγους και τους λυρικούς στοχασμούς του
Ορλάντο. Η επίδραση της πολυφωνίας ενισχύεται από την εκτεταμένη χρήση επιστολογραφικής
και απομνημονευματολογικής λογοτεχνίας του 17ου αιώνα (π.χ. το τρίτο κεφάλαιο,
«Κωνσταντινούπολη», περιέχει «αποσπάσματα» ημερολογίου και επιστολής με
περιγραφή της τελετής απονομής στον
Ορλάντο του Τάγματος του Λουτρού), καθώς και ρεπορτάζ εφημερίδων, ιστορικά
χρονικά, βαρυσήμαντα νομικά έγγραφα, εμπορικά μητρώα κ.λπ. Σημαντικό δομικό
υλικό για τη «βιογραφία» είναι οι πολυάριθμες νύξεις και τα αποσπάσματα, χάρη
στα οποία η υφή καθενός από τα έξι κεφάλαια του μυθιστορήματος αντανακλά τα
χαρακτηριστικά μιας συγκεκριμένης περιόδου της αγγλικής λογοτεχνίας. Η αλλαγή φύλου είναι μια αλληγορία για τον
«θηλυκό» χαρακτήρα της βικτωριανής λογοτεχνίας, σε αντίθεση με την αυστηρή
αρρενωπότητα της λογοτεχνίας των προηγούμενων αιώνων. Θεωρείται κλασικό έργο
φεμινισμού, γυναικείας γραφής και μελετών για το φύλο και τους τρανς.She lights up my days. By Dan Tocher.
316. Νάντια (Αντρέ Μπρετόν – 1928) Αυτοβιογραφική αφήγηση που αναφέρεται στη σύντομη ερωτική σχέση του συγγραφέα με τη νεαρή Νάντια, που τον μάγεψε. Σκόπιμα παραλείπει την ψυχολογική ανάλυση και την περιγραφική πεζογραφία και αντ' αυτών προσθέτει εικονογραφήσεις που δείχνουν μέρη, άτομα που συναντήθηκαν ή αναφέρθηκαν, πίνακες ή σχέδια από σουρεαλιστές, σχέδια της Νάντιας. Όλα αυτά γίνονται ένα είδος παράλληλης ιστορίας που επικοινωνεί με το κείμενο του βιβλίου και μερικές φορές οι εικόνες τονίζουν ορισμένες φράσεις του κειμένου και αποσκοπούν στο να αντικαταστήσουν την περιγραφή. Τελειώνει με έναν ορισμό της ομορφιάς που έγινε διάσημος: «Η ομορφιά θα είναι σπασμωδική ή δεν θα είναι» που ενέπνευσε το κονσέρτο για φλάουτο του Πιερ Μπουλέζ
317.
Το βιβλίο
της ανησυχίας (Φερνάντο Πεσσόα- 1928) Είναι μια μοναδική συλλογή από
αφοριστικά ρητά που αποτελούν την αυτοβιογραφία του Μπερνάρντο Σοάρες, βοηθού
λογιστή στην πόλη της Λισαβόνας, μιας από τις εναλλακτικές προσωπικότητες του συγγραφέα.
Αυτή η «αυτοβιογραφία χωρίς γεγονότα» είναι η πεζογραφία ενός ποιητή ή η ποίηση
σε πεζό λόγο, οι βαθιά λυρικές σκέψεις ενός φιλοσόφου, η λεκτική ζωγραφική ενός
καλλιτέχνη που βλέπει μέσα από μια επιφάνεια που του είναι διαφανής την ίδια
την ουσία των πραγμάτων. Το βιβλίο έχει ως στόχο να υπνωτίσει τον αναγνώστη και
να τον οδηγήσει στην ίδια την καρδιά αυτής της ίδιας της «ανησυχίας», αυτής της
ίδιας της δίψας-λαχτάρας που γεμίζει όλα τα έργα του Πεσσόα. «Αλίμονο σε σένα
όμως αν είναι το φορτίο της ζωής, η ίδια η ζωή που σε σκλαβώνει. Αλίμονο σε
σένα, που έχεις γεννηθεί ελεύθερος, αυτάρκης και ικανός να αποχωριστείς τους
ανθρώπους, αν η φτώχεια σου σου επιβάλλει να ζεις μαζί τους. Αυτή μάλιστα, αυτή
είναι η δική σου τραγωδία που κουβαλάς παντού μαζί σου». Δημοσιεύτηκε μετά
θάνατον, είναι ένα αποσπασματικό έργο ζωής, και έμεινε χωρίς επεξεργασία από
τον συγγραφέα.Σαμψών και Δαλιδά . Γ.Δούκα 1873
318. Είκοσι κανόνες για το γράψιμο αστυνομικών ιστοριών (S.S. Van Dine - 1928) Αρχικά ο Willard H. Wright με το ψευδώνυμο S.S. Van Dine τους δημοσίευσε το Σεπτέμβρη 1928 στο American Magazine και αργότερα συμπεριλήφθηκαν στο Philo Vance investigates omnibus (1936). «Η ιστορία ενός αστυνομικού μυθιστορήματος είναι ένα είδος πνευματικού παιχνιδιού. Είναι κάτι περισσότερο, ένα διαγωνιστικό γεγονός. Και για τη συγγραφή αστυνομικών ιστοριών υπάρχουν πολύ συγκεκριμένοι νόμοι — άγραφοι, ίσως, αλλά παρ' όλα αυτά δεσμευτικοί. Τους τηρεί κάθε αξιόλογος επινοητής λογοτεχνικών μυστηρίων που σέβεται τον εαυτό του. Εδώ, λοιπόν, υπάρχει ένα είδος Κανόνα, βασισμένου εν μέρει στην πρακτική όλων των μεγάλων συγγραφέων αστυνομικών ιστοριών και εν μέρει στις προτροπές της εσωτερικής συνείδησης του έντιμου συγγραφέα».
319. Ο ήρεμος Ντον (Μιχαήλ Σόλοχοφ, 1928-1940) Αναφέρεται στους Κοζάκους της περιοχής γύρω από το ποταμό Ντον της Νότιας Ρωσίας στον Α’ΠΠ και τον Εμφύλιο που ακολούθησε. έχει μεγάλη πλοκή και χαρακτηρίζεται ως ένα από τα καλύτερα αντιπολεμικά έργα του ΧΧ αιώνα. Όντας κομμουνιστής που τάχθηκε στο πλευρό των κόκκινων κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, ο Σόλοχοφ αφιερώνει σημαντική θέση στο μυθιστόρημά του στους Λευκούς Κοζάκους, και ο πρωταγωνιστής του Γκριγκόρι δεν «έρχεται ποτέ στους κόκκινους», ούτε στο τέλος της ιστορίας. Αυτό προκάλεσε κριτική από κομμουνιστές επικριτές. Ωστόσο, αυτό το μυθιστόρημα διαβάστηκε προσωπικά από τον Στάλιν και εγκρίθηκε από αυτόν για δημοσίευση. Πραγματεύεται θέματα πίστης, βίας, ταυτότητας και ιδεολογικής σύγκρουσης. Μέσα από τους χαρακτήρες, ο συγγραφέας εξερευνά το ανθρώπινο κόστος της επανάστασης και του πολέμου, την τραγική απογοήτευση του λαού των Κοζάκων και τη σύνδεσή τους με τη γη και την παράδοση. Το μυθιστόρημα πραγματεύεται επίσης τις συναισθηματικές και ηθικές συνέπειες της ιστορικής αλλαγής και την ένταση μεταξύ παράδοσης και νεωτερικότητας. Η γραφή του Σόλοχοφ συνδυάζει τον ρεαλισμό με τη βαθιά ψυχολογική διορατικότητα και προσφέρει μια λεπτομερή απεικόνιση της ζωής στις κοινότητες των Κοζάκων. Η ικανότητά του να μεταφέρει τόσο τη δυναμική της ιστορίας όσο και τους προσωπικούς αγώνες των χαρακτήρων του βοήθησαν να γίνει το μυθιστόρημα ακρογωνιαίος λίθος της ρωσικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα.
Σάββατο 12 Ιουλίου 2025
1927: Πολυδιαβασμενα και καλοπουλημένα λογοτεχνικά έργα
![]() |
By unknown |
305 Τερέζ
Ντεκερού (Φρανσουά Μωριάκ – 1927) Εμπνευσμένο από πραγματική ιστορία.
Η σύζυγος κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να δηλητηριάσει τον σύζυγό της, έναν
έμπορο κρασιών από το Μπορντώ. Ο Μωριάκ παρακολούθησε τη δίκη στο
Κακουργιοδικείο της Ζιρόντ, κατά την οποία η κατηγορούμενη καταδικάστηκε μόνο για
πλαστογραφία (ψευδείς συνταγές για αγορά δηλητηρίων από φαρμακοποιούς). Ο
σύζυγός της κατέθεσε ως μάρτυρας υπεράσπισης για να σώσει τα προσχήματα. Έτσι,
παρά το πιθανό κίνητρο της κατηγορούμενης να λάβει μεγάλη αποζημίωση βάσει της
ασφάλειας ζωής που είχε συνάψει ο σύζυγός της και να ξεκινήσει μια νέα ζωή με
τον εραστή της και την αρκετά προφανή ποινική της ενοχή, η κατηγορία της
απόπειρας δηλητηρίασης απορρίφθηκε και η σύζυγος καταδικάστηκε σε χρηματική
ποινή και 15 μήνες φυλάκιση, ποινή που δεν εκτέλεσε πλήρως. Το βιβλίο
χαρακτηρίζεται από κάποιες ασυνήθιστες δομικές τεχνικές, συμπεριλαμβανομένου
ενός μακρού εσωτερικού μονολόγου που συχνά αλλάζει οπτική γωνία, αποκαλύπτοντας
τις σκέψεις αρκετών χαρακτήρων. Η συντριπτική πλειοψηφία των χαρακτήρων στο
βιβλίο θεωρούνται αρκετά δυσάρεστα άτομα. Ο πατέρας της Τερέζ αποκαλύπτεται ως
ένας σκληρός σεξιστής που ενδιαφέρεται περισσότερο για την προστασία της
πολιτικής του καριέρας παρά για τη φροντίδα της κόρης του, ενώ ο σύζυγος της απεικονίζεται
ως ένας συναισθηματικά μη διαθέσιμος άντρας, που έχει εμμονή αποκλειστικά με το
κυνήγι και την εξυπηρέτηση των αναγκών της οικογένειας. Όπως σε μεγάλο μέρος
του έργου του Μωριάκ, η σωματική ατέλεια υποδηλώνει ηθική ένδεια και οι
περισσότεροι χαρακτήρες έχουν κάποιο είδος ελαττώματος. Η ίδια η Τερέζ είναι
περήφανη για την πονηριά της, καθώς έχοντας έναν κοινό ανεκπλήρωτο έρωτα με την
πρώην παιδική της φίλη και κουνιάδα της Άννα, σε κάποιο σημείο καταστρέφει μια
ερωτική επιστολή της Άννας στον νεαρό του κοινού τους πάθους. Οι επικριτές έχουν
υποστηρίξει ότι αυτό θα μπορούσε να είναι σχετικό με τους αγώνες του
συντηρητικού Μωριάκ κατά της σεξουαλικότητας.
306 Ασκητική (Νίκος Καζαντζάκης – 1927) «Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο· καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο· το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή· ταυτόχρονα το ξεκίνημα κι ο γυρισμός· κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος. Μα κι ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή· κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία. Στα πρόσκαιρα ζωντανά σώματα τα δυο τούτα ρέματα παλεύουν: α) ο ανήφορος, προς τη σύνθεση, προς τη ζωή, προς την αθανασία· β) ο κατήφορος, προς την αποσύνθεση, προς την ύλη, προς το θάνατο. Και τα δυο ρέματα πηγάζουν από τα έγκατα της αρχέγονης ουσίας. Στην αρχή η ζωή ξαφνιάζει· σαν παράνομη φαίνεται, σαν παρά φύση, σαν εφήμερη αντίδραση στις σκοτεινές αιώνιες πηγές· μα βαθύτερα νιώθουμε: η Ζωή είναι κι αυτή άναρχη, ακατάλυτη φόρα του Σύμπαντου. Αλλιώς, πούθε η περανθρώπινη δύναμη που μας σφεντονίζει από το αγέννητο στο γεννητό και μας γκαρδιώνει· φυτά, ζώα, ανθρώπους· στον αγώνα; Και τα δυο αντίδρομα ρέματα είναι άγια. Χρέος μας λοιπόν να συλλάβουμε τ’ όραμα που χωράει κι εναρμονίζει τις δυο τεράστιες τούτες άναρχες, ακατάλυτες Ορμές· και με τ’ όραμα τούτο να ρυθμίσουμε το στοχασμό μας και την πράξη..» - Το έργο είναι ένας ύμνος στην ελευθερία και τον αθεϊσμό, στην αποδέσμευση του ανθρώπου από οτιδήποτε τον σκλαβώνει..
307 Ο λύκος της στέπας (Έρμαν Έσσε – 1927) Το μυθιστόρημα, στη δομή του, είναι ένα είδος «βιβλίου μέσα σε ένα βιβλίο». Η ιστορία ξεκινά με έναν πρόλογο από έναν εκδότη που αποφάσισε να δημοσιεύσει σημειώσεις που του άφησε ο πρωταγωνιστής με τίτλο «Οι σημειώσεις του Χάρι Χάλερ (Μόνο για τρελούς)». Ο Χάρι Χάλερ βρίσκεται σε μια σοβαρή εσωτερική κρίση. Ενώ περιπλανιέται στην πόλη, συναντά έναν άντρα που του δίνει ένα μικρό βιβλίο, «Μια Πραγματεία για τον Λύκο της Στέπας», που αφηγείται την ιστορία του «Χάρι, με το παρατσούκλι Στέπενγουλφ», ο οποίος, όπως και ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος, χωρίζει την προσωπικότητά του σε δύο μέρη: έναν άνθρωπο υψηλής πνευματικής ηθικής και ένα λύκο. Ταυτόχρονα, το βιβλίο υποδεικνύει ότι η προσωπικότητα του «Χάρι» είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο σύνθετη και πολύπλευρη, και αποκαλύπτονται οι αυτοκτονικές του τάσεις. Την επόμενη μέρα, περιπλανώμενος ξανά στην πόλη πριν επιστρέψει σπίτι, όπου αποφασίζει να αυτοκτονήσει, ο Χάρι πηγαίνει σε ένα εστιατόριο. Εκεί συναντά μια κοπέλα που του υπόσχεται να τον συναντήσει, κάτι που αναβάλλει την απόφασή του να αυτοκτονήσει. Στην επόμενη συνάντηση, αποδεικνύεται ότι το όνομά της είναι Ερμίνα, και του ζητά να τη σκοτώσει όταν του το πει η ίδια. Όμως αυτή τον μαθαίνει να ζει με τον συνηθισμένο αστικό τρόπο, να χορεύει, να πίνει, του βρίσκει μια ερωμένη (Μαρία). Σε όλο το μυθιστόρημα, δεν είναι πάντα σαφές πού χαράσσεται η γραμμή μεταξύ των εσωτερικών εμπειριών του ήρωα και του εξωτερικού κόσμου. Στο τέλος μια νέα πραγματικότητα ανοίγεται στον Χάρι, αλλά για να παραμείνει σε αυτήν, πρέπει να θυσιάσει το μυαλό του, κάτι που αποφασίζει τελικά να κάνει. Συχνά η εσωτερική ουσία του Haller Steppenwolf συνδέεται με αυτό που ο Jung ονόμασε σκιά, ενώ η Hermine συνδέεται με την anima. «Αχ, είναι δύσκολο να βρεις αυτό το θεϊκό μονοπάτι μέσα σ’ αυτή τη ζωή που κάνουμε, σε τούτη δω την αποβλακωμένη και ανούσια εποχή με την πνευματική της στειρότητα, την αρχιτεκτονική της, τις επιχειρήσεις της, την πολιτική της, τους ανθρώπους της! Πως θα μπορούσα να μην καταντήσω ένας μοναχικός λύκος, ένας άξεστος ερημίτης, αφού δεν συμμερίζομαι τους στόχους της και τις αξίες της και δεν καταλαβαίνω καμιά από τις απολαύσεις της; Δεν μπορώ να μείνω για πολλή ώρα, ούτε στο θέατρο ούτε στον κινηματογράφο. Σπάνια διαβάζω εφημερίδα κι ακόμα πιο σπάνια κάποιο μοντέρνο βιβλίο. Δεν μπορώ να καταλάβω ποια ευχαρίστηση και ποια χαρά βρίσκουν οι άνθρωποι με το να συνωστίζονται στα ξενοδοχεία και στους σιδηροδρόμους, στα κέντρα με την αποπνιχτική ατμόσφαιρα και την απαίσια μουσική, στα μπαρ και στα βαριετέ, στις διεθνείς εκθέσεις και στον ιππόδρομο… Από την άλλη μεριά, όσα μου συμβαίνουν στις σπάνιες ώρες της χαράς μου, όσα για μένα είναι ζωή, ευδαιμονία, έκσταση και πνευματική ανάταση, οι άνθρωποι, γενικά, τα αναζητούν μόνο στην φαντασία. Στην πραγματική ζωή τα βρίσκουν παράλογα και απίθανα. Κι έτσι, αν οι άνθρωποι έχουν δίκιο, αν αυτή η μουσική των νυχτερινών κέντρων είναι απόλαυση, αν αυτή η μαζική διασκέδαση δίνει χαρά κι αν αυτό το αμερικανοποιημένο πλήθος που ευχαριστιέται με το τίποτα έχει δίκιο, τότε εγώ έχω άδικο, είμαι τρελός. Είμαι στ’ αλήθεια ο Λύκος της Στέπας, όπως συχνά αποκαλώ τον εαυτό μου, αυτό το ξεστρατισμένο αγρίμι, που δε βρίσκει ούτε σπιτικό, ούτε χαρά, ούτε ελπίδα σ’ ένα κόσμο παράξενο και ακατανόητο».
308 Στο φάρο (Βιρτζίνια Γουλφ – 1927) Είναι το πιο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της συγγραφέας. Ανακαλεί συναισθήματα της παιδικής ηλικίας, προσπαθεί να κατανοήσει άλυτα προβλήματα των γονιών της και αναδεικνύει τις σχέσεις των ενηλίκων. Η πλοκή στο έργο είναι δευτερεύουσα σε σχέση με τη φιλοσοφική του ενδοσκόπηση. Αναφερόμενο ως βασικό παράδειγμα της λογοτεχνικής τεχνικής της πολλαπλής εστίασης, το μυθιστόρημα περιλαμβάνει ελάχιστους διαλόγους και σχεδόν καθόλου δράση. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι γραμμένο ως σκέψεις και παρατηρήσεις. Ανάμεσα στις πολλές αλληγορίες και θέματα του βιβλίου είναι αυτά της απώλειας, της υποκειμενικότητας, της φύσης της τέχνης και των προβλημάτων της αντίληψης, της πολυπλοκότητας της εμπειρίας και των ανθρώπινων σχέσεων.
309 Η γέφυρα του Σαν Λουϊ Ρέϋ (Θόρντον Ουάιλντερ – 1927) Εξιστορεί πως το 1714, «η καλύτερη γέφυρα σε όλο το Περού» καταρρέει και πέντε άνθρωποι βυθίζονται στα νερά του ποταμού και στο θάνατο. Ο αδελφός Τζούνιπερ, ένας Φραγκισκανός ιεραπόστολος, αποφασίζει να εντοπίσει τις ατομικές τους ιστορίες για να αποδείξει ότι ακόμη και αυτές που φαίνονται τυχαίες κακοτυχίες συνάδουν με το σχέδιο του Θεού. Το ότι οι ανακαλύψεις του αποδεικνύονται πιο περίπλοκες δεν αποτελεί έκπληξη. Αυτό που μπορεί να εκπλήξει είναι οι «δολοφονίες» της πειρακτικής, ειρωνικής και όμορφα γραμμένης ιστορίας του Wilder, σε αντίθεση με οτιδήποτε άλλο στην αμερικανική μυθοπλασία. Ο συγγραφέας είπε ότι το βιβλίο θέτει το ερώτημα: «Υπάρχει κατεύθυνση και νόημα στις ζωές πέρα από τη θέληση του ατόμου;» Περιγράφοντας τις πηγές του μυθιστορήματός του, εξήγησε ότι «η πλοκή εμπνεύστηκε στην εξωτερική της δράση από ένα μονόπρακτο (Le Carrosse du Saint-Sacrement) του Prosper Mérimée, το οποίο διαδραματίζεται στη Λατινική Αμερική και ένας από τους χαρακτήρες του οποίου είναι μια εταίρα. Ωστόσο, η κεντρική ιδέα του έργου, η δικαιολόγηση μιας σειράς ανθρώπινων ζωών που προκύπτει ως αποτέλεσμα της ξαφνικής κατάρρευσης μιας γέφυρας, πηγάζει από φιλικές διαφωνίες με τον πατέρα μου, έναν αυστηρό Καλβινιστή. Οι αυστηροί Πουριτανοί φαντάζονται τον Θεό πολύ εύκολα ως έναν ασήμαντο δάσκαλο που ζυγίζει λεπτομερώς την ενοχή με την αξία, και παραβλέπουν την «Θεία χάρη», η οποία είναι πιο ολοκληρωμένη και ισχυρή. Η αγάπη του Θεού πρέπει να υπερβαίνει τη δίκαιη τιμωρία. Αλλά στο μυθιστόρημά μου έχω αφήσει αυτό το ερώτημα αναπάντητο. Όπως είπα νωρίτερα, μπορούμε μόνο να θέσουμε το ερώτημα σωστά και καθαρά, και να έχουμε πίστη ότι κάποιος θα το θέσει με τον σωστό τρόπο». Όταν ρωτήθηκε αν οι χαρακτήρες του ήταν ιστορικοί ή φανταστικοί, ο Wilder απάντησε: «Τα περισσότερα γεγονότα επινοήθηκαν από εμένα, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης της γέφυρας». Η ίδια η γέφυρα βασίζεται στη μεγάλη κρεμαστή γέφυρα των Ίνκας πάνω από τον ποταμό Απουρίμακ, η οποία ανεγέρθηκε γύρω στο 1350, εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται το 1864 και ήταν ερειπωμένη αλλά εξακολουθούσε να κρέμεται το 1890.
310 Ο θάνατος έρχεται για τον Αρχιεπίσκοπο (Γουϊλα Κάθερ - 1927) Στο Νέο Μεξικό μετά την προσάρτηση του από τις ΗΠΑ το 1831, ο Latour με έναν παλιό φίλο, τον πατέρα Vaillant, ξεκινάει για τη Σάντα Φε να διορθώσει τα «κακώς κείμενα» σε μια επισκοπή. Θα βρει την εκκλησία εκεί κατακερματισμένη και διεφθαρμένη, με ιερείς να επιδίδονται σε γάμους συμφέροντος και να χρεώνουν υπέρογκα τέλη για τα εκκλησιαστικά τους καθήκοντα. Ο Λατούρ ξεκινά μια προσπάθεια για τη μεταρρύθμιση και την αναζωογόνηση της επισκοπής. Το ύφος και η δομή αυτού του βιβλίου είναι περίεργα, χωρίς έμφαση, σε κανένα γεγονός δεν δίνεται μεγάλη δραματική βαρύτητα. Αν αυτό ακούγεται πληκτικό, δεν είναι. Η γαλήνια γλώσσα με την απλότητά της, δίνει στην ιστορία ένα βάρος που ένα απλό δράμα δεν θα μπορούσε ποτέ να δώσει. Ο Τζέιμς Πολ Όλντ το χρησιμοποιεί ως λογοτεχνικό παράδειγμα της ιδέας ότι η θρησκευτική πίστη είναι σε θέση να αναπτύξει και να διατηρήσει ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς σε αναδυόμενες δημοκρατικές πολιτικές τάξεις. Υποστηρίζει, ότι παρόλο που τα πρώτα μυθιστορήματα της Κάθερ, συνήθως παρουσιάζουν θρησκευτικούς χαρακτήρες ως στενόμυαλους, η προσωπική της θρησκευτική αναδιάταξη της επέτρεψε να αλλάξει την οπτική της και να αναπτύξει πιο θετικούς θρησκευτικούς χαρακτήρες, στην προκειμένη περίπτωση καθολικούς. Και ενώ ορισμένοι από τους σύγχρονους κριτικούς της την βρήκαν ασύμβατη με τις εμπειρίες των απλών ανθρώπων, μεταγενέστεροι κριτικοί, την επαίνεσαν για την «αναζήτηση μιας βάσης τάξης και πολιτισμικής σταθερότητας πέρα από τα όρια της σύγχρονης κοσμικής κουλτούρας». Επιπλέον, οι μελετητές σημειώνουν ότι ο χαρακτήρας του Latour δεν τοποθετείται αυστηρά στο δίπολο άνδρα-γυναίκας, αλλά, όπως υποστηρίζει η Jennifer A. Smith, «ταλαντεύεται μεταξύ των κανόνων της θηλυκότητας και της αρρενωπότητας». Αναπτύσσοντας μια θεωρία ότι η Cather είχε αμφισβητήσει το δικό της φύλο τη δεκαετία του 1920, ο Patrick W. Shaw υποστηρίζει ότι οι «θεμελιώδεις διττές ερμηνείες» και οι «περίτεχνες συστάδες εικόνων» σε όλο το μυθιστόρημα υποστηρίζουν μια ερμηνεία της σεξουαλικής διαφορετικότητας και ασάφειας.
311 Σύγχυση αισθημάτων (Στέφαν Τσβάιχ – 1927) Πραγματεύεται το πάθος της μελέτης, αλλά και τη δύναμη μιας φιλίας μεταξύ των γενεών. Επίσης, την αγάπη ενός ηλικιωμένου άνδρα για έναν νεαρό άνδρα, το μαρτύριο αυτής της σεξουαλικής παραδοχής, τη συναισθηματική σύγχυση που προκαλεί, καθώς και την καταστολή και απόκρυψη της ομοφυλοφιλίας. «Τι πειρασμός να βλέπεις συνεχώς γύρω σου το άνθος της νεότητας - τους εφήβους του αόρατου γυμνασίου στον κόσμο των πρωσικών παραγράφων» (Αναφορά στο άρθρο 175 του γερμανικού ποινικού κώδικα, που ίσχυε από το 1871 έως το 1994, το οποίο τιμωρούσε τις σεξουαλικές πράξεις μεταξύ ανδρών.) Σταδιακά, εμφανίζεται μια διανοητική προσέγγιση μεταξύ του νεαρού ήρωα και της συζύγου του δασκάλου του, που τους οδηγεί στο να έρθουν ακόμη πιο κοντά. Τους ενώνει ένα κοινό συναίσθημα - η δυσαρέσκεια απέναντι στον ηλικιωμένο προφέσορα. Ο νεαρός αναζητά την εγγύτητα της συζύγου του καθηγητή, ειδικά από τη στιγμή που οι σύζυγοι είναι ψυχροί μεταξύ τους, και περνά μια νύχτα αγάπης μαζί της. Αργότερα θυμάται με ντροπή τη συζήτησή τους γι' αυτόν: «Γιατί δεν της απαγόρευσα να μου πει ότι για χρόνια απέφευγε τη σωματική οικειότητα μαζί της και να κάνει κάποιες αόριστες νύξεις; Γιατί δεν τη διέκοψα με μια δυνατή λέξη, όταν μου αποκάλυπτε το πιο προσωπικό του μυστικό;»
Παρασκευή 11 Ιουλίου 2025
Ακτινογραφία Ψηφοφόρων: Εγγύτητα, Αποκλίσεις και Δεύτερες Προτιμήσεις (της Ε. Καρτσουνίδου απο το Eteron)
Η Ευαγγελία Καρτσουνίδου είναι Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ, Ερευνήτρια σε θέματα πολιτικής αντιπροσώπευσης και παραπληροφόρησης, ΕΚΕΤΑ - ΙΠΤΗΛ
"Η πολιτική εγγύτητα, δηλαδή η αίσθηση των πολιτών ότι ένα κόμμα εκφράζει τις ιδέες και τις αξίες τους, αποτελεί θεμέλιο της πολιτικής αντιπροσώπευσης και της σχέσης πολιτών–κομμάτων στις σύγχρονες δημοκρατίες. Συνδέεται άμεσα με την έννοια της ιδεολογικής σύγκλισης, στοιχείο κεντρικό για την ποιότητα της δημοκρατικής εκπροσώπησης. Προηγούμενες μελέτες στην Ελλάδα έχουν δείξει ότι η διάσταση Αριστερά–Δεξιά εξακολουθεί να λειτουργεί ως οργανωτικό σχήμα για την κατανόηση των σχέσεων αντιπροσώπευσης, αν και δεν αρκεί από μόνη της για να ερμηνεύσει τις διακυμάνσεις στην πολιτική εγγύτητα και τα μοτίβα εκλογικής συμπεριφοράς, ιδιαίτερα σε περιόδους πολιτικής αστάθειας ή κρίσης (Kartsounidou & Andreadis, 2020). Παράλληλα, η παρουσία μιας «δεύτερης προτίμησης», δηλαδή ενός κόμματος με το οποίο οι πολίτες δηλώνουν ότι αισθάνονται επίσης κοντά, αποτελεί ένδειξη μιας εν δυνάμει εκλογικής μετατόπισης ή ιδεολογικής πολυμορφίας.Peter Brüning. 1965
Η παρούσα ανάλυση αξιοποιεί τα δεδομένα της «Ακτινογραφίας των Ψηφοφόρων» (Απρίλιος 2025) της aboutpeople για το Εteron για να διερευνήσει τη δυναμική της πολιτικής εγγύτητας και τα περιθώρια απόκλισης, σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από πολιτική ρευστότητα και αλλαγές στις σχέσεις αντιπροσώπευσης. Συγκεκριμένα, αναλύουμε:
- την ιδεολογική ταύτιση των ψηφοφόρων σε σχέση με την κομματική τους προτίμηση,
- την αξία και σημασία του παραδοσιακού άξονα αριστερά-δεξιά, καθώς και
- την ύπαρξη μιας δεύτερης κομματικής συμπάθειας.
Μέσα από αυτές τις παραμέτρους, αποτυπώνεται η δυναμική της πολιτικής εγγύτητας και τα περιθώρια απόκλισης που συνθέτουν τη σημερινή Ελληνική εκλογική πραγματικότητα.
Ιδεολογική Ταύτιση Ψηφοφόρων
Η περίοδος μετά την κρίση χαρακτηρίστηκε από την εμφάνιση νέων κομμάτων και την αποδυνάμωση παραδοσιακών σχηματισμών, γεγονός που επηρέασε σημαντικά την πολιτική εγγύτητα και τις σχέσεις μεταξύ ψηφοφόρων και κομμάτων. Σύμφωνα με προηγούμενη ανάλυση σύγκλισης εκείνης της δεκαετίας (Καρτσουνίδου & Ανδρεάδης, 2024, Kartsounidou & Andreadis, 2020), κόμματα όπως η ΝΔ καθώς και νεότερα κόμματα όπως η Ελληνική Λύση και το ΜέΡΑ25 παρουσίαζαν υψηλό βαθμό σύγκλισης με το εκλογικό τους ακροατήριο, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, όπου διαπιστώθηκε μεγαλύτερη απόσταση από τους ψηφοφόρους του. Στην παρούσα έρευνα, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να επιλέξουν την ιδεολογική ταυτότητα που τους εκφράζει περισσότερο, ανεξάρτητα από την κομματική τους προτίμηση. Εξετάζοντας τις απαντήσεις των ψηφοφόρων σε συνδυασμό με την εκλογική τους προτίμηση, αποτυπώνεται μια ενδιαφέρουσα ποικιλομορφία ως προς την ιδεολογική τους ταύτιση.
Παρατηρείται σημαντική ιδεολογική ομοιογένεια σε κόμματα της ευρύτερης Κεντροαριστεράς/Αριστεράς. Για παράδειγμα, το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ παρουσιάζει σημαντική ταύτιση με τη σοσιαλδημοκρατία (61,7%). Το ΚΚΕ συγκεντρώνει την πλειονότητα των ψηφοφόρων του στον κομμουνισμό (52,6%) και στον δημοκρατικό σοσιαλισμό (17,2%). Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό με τον δημοκρατικό σοσιαλισμό (54,5%), αντανακλώντας μια παραδοσιακή αριστερή βάση. Η Νέα Αριστερά συγκεντρώνει τους ψηφοφόρους της γύρω από έναν καθαρό αριστερό-προοδευτικό προσανατολισμό, με 45,8% να ταυτίζεται με τον δημοκρατικό σοσιαλισμό και σημαντικά ποσοστά στη σοσιαλδημοκρατία (19,1%) και τον κομμουνισμό (19,1%). Από την άλλη, η Πλεύση Ελευθερίας αναδεικνύει μια ιδεολογικά ετερογενή κομματική βάση, με υψηλή ταύτιση στον δημοκρατικό σοσιαλισμό (22,7%), αλλά και αξιοσημείωτη απήχηση στην οικολογία (8,2%) και στον φιλελευθερισμό (7,9%).
Η Νέα Δημοκρατία παρουσιάζει σημαντική ιδεολογική διασπορά, συγκεντρώνοντας ψηφοφόρους που τοποθετούνται στον φιλελευθερισμό (45,7%) και τον νεοφιλελευθερισμό (18,2%), αλλά και σε σοσιαλδημοκρατία (11,4%) και συντηρητισμό (9,4%). Αυτό ίσως να σημαίνει ότι αντλεί ψήφους από διαφορετικές κοινωνικές και ιδεολογικές ομάδες, πέρα από τον παραδοσιακό δεξιό χώρο. Σε προηγούμενες έρευνες, η ΝΔ εμφάνιζε διαχρονικά (2009-2019) υψηλή σύγκλιση με το εκλογικό της ακροατήριο σε διάφορες διαστάσεις του πολιτικού ανταγωνισμού (Kartsounidou & Andreadis, 2020). Ειδικά το 2019, η σύγκλιση ενισχύθηκε στα κοινωνικά ζητήματα (GAL/TAN), με μεγάλο αριθμό υποψηφίων βουλευτών και ψηφοφόρων να τοποθετούνται στο κέντρο του άξονα (Καρτσουνίδου & Ανδρεάδης, 2024, Kartsounidou, Tsigkou & Andreadis, 2022) , τάση που φαίνεται να επιβεβαιώνεται και το 2025, ενισχύοντας τη διαπίστωση της ευρείας ιδεολογικής εμβέλειας του κόμματος.
Κόμματα που τοποθετούνται δεξιότερα από τη ΝΔ, όπως η Ελληνική Λύση και η ΝΙΚΗ, καταγράφουν υψηλά ποσοστά σε εθνικισμό (29,7% και 16,3% αντίστοιχα) και συντηρητισμό (13,8% και 28,4%), χωρίς να προκύπτει σαφής ταύτιση με κλασικές ιδεολογικές κατηγορίες, ενισχύοντας τον αντισυστημικό χαρακτήρα τους. Η Φωνή Λογικής εμφανίζει επίσης ιδεολογική διασπορά, με υψηλή ταύτιση σε εθνικισμό (44,4%) και συντηρητισμό (21,9%), αντικατοπτρίζοντας έναν δεξιόστροφο αλλά αντισυστημικό λόγο.
Τέλος, οι αναποφάσιστοι εμφανίζουν χαμηλή ιδεολογική σταθερότητα, με προτίμηση σε σοσιαλδημοκρατία (22,6%), φιλελευθερισμό (12,8%) και σημαντικά ποσοστά σε «Άλλο» ή άρνηση απάντησης, στοιχείο που συνάδει με το προφίλ πολιτικά ευμετάβλητων ή αποστασιοποιημένων πολιτών....
Συμπεράσματα
Η αναλυτική επισκόπηση των ευρημάτων της Ακτινογραφίας των Ψηφοφόρων (Απρίλιος 2025) φανερώνει ένα σύνθετο πολιτικό και κομματικό τοπίο. Η ιδεολογική ταύτιση εξακολουθεί να παίζει ρόλο στη διαμόρφωση της εκλογικής συμπεριφοράς, ιδιαίτερα στα κόμματα που διατηρούν σαφή ιδεολογικό προσανατολισμό — όπως το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά, που κινούνται εντός του άξονα αριστερά–δεξιά με μεγάλη συνέπεια. Η σημασία του άξονα αριστερά–δεξιά επανεξετάζεται: αν και συνολικά ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης τον αμφισβητεί (μόλις 37,3% πιστεύει ότι έχει ακόμα νόημα), η διάκριση αυτή παραμένει ζωντανή και λειτουργική για συγκεκριμένες ομάδες ψηφοφόρων — ιδίως στην αριστερά και την κεντροαριστερά.
Η δεύτερη κομματική προτίμηση λειτουργεί ως ένδειξη πολιτικής «εγγύτητας» πέρα από την ψήφο. Κόμματα όπως το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνουν σημαντικές δεύτερες συμπάθειες, κάτι που τα καθιστά κομβικούς παίκτες σε μελλοντικές ανακατατάξεις του προοδευτικού χώρου. Αντίθετα, κόμματα όπως το ΚΚΕ, η ΝΙΚΗ και η Φωνή Λογικής εμφανίζουν περιορισμένες διασυνδέσεις με άλλα κομματικά ακροατήρια, στοιχείο που φανερώνει είτε ιδεολογική αυτάρκεια είτε περιχαράκωση.
Η ανάλυση της παρούσας έρευνας επιβεβαιώνει ευρήματα προηγούμενων μελετών για την ελληνική περίπτωση (Καρτσουνίδου & Ανδρεάδης, 2024, Kartsounidou, Tsigkou & Andreadis, 2022, Kartsounidou & Andreadis, 2020), σύμφωνα με τα οποία η κατανόηση της πολιτικής εγγύτητας απαιτεί ανάλυση πέρα από τον άξονα Αριστερά–Δεξιά, ενσωματώνοντας διαστάσεις όπως η economic L/R και η GAL/TAN, που επιτρέπουν πιο ακριβή αποτύπωση της σχέσης ψηφοφόρων και κομμάτων. Η διατήρηση της ιδεολογικής συνέπειας σε ορισμένα κομματικά ακροατήρια (ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά), αλλά και η ύπαρξη αποστάσεων σε άλλα ζητήματα, δείχνει την ανάγκη ανάλυσης της πολιτικής εκπροσώπησης σε πολλαπλά επίπεδα για την κατανόηση των μοτίβων εκλογικής συμπεριφοράς και των δυνατοτήτων αναδιάταξης στο κομματικό σύστημα."
"Σειρά τεσσάρων χαϊκού" (Δ.Βασιλείου)
![]() |
Stefan Pelmuş. τροχός της ζωής. 2011 |
Μια "Σειρά τεσσάρων χαϊκού" για τέσσερις επί τέσσερα αγαπημένους φίλους!!!
09 – 10. 07. 2025, Αθήνα
Πέμπτη 10 Ιουλίου 2025
Η ανδρική τριχόπτωση: ποσοστό εμφάνισης σε διάφορες χώρες
![]() |
Αφρική: 4 "κάτοικοι της" είναι πλουσιότεροι απο το μισό πληθυσμό της (Oxfam)
- Οι τέσσερις πλουσιότεροι άνθρωποι της Αφρικής - όλοι τους άνδρες - έχουν περισσότερο πλούτο από το ήμισυ των 750 εκατομμυρίων ανθρώπων της περιοχής μαζί.
- Τα τελευταία πέντε χρόνια, οι Αφρικανοί δισεκατομμυριούχοι έχουν αυξήσει τον πλούτο τους κατά 56%. Οι πέντε πλουσιότεροι Αφρικανοί δισεκατομμυριούχοι έχουν αυξήσει τον πλούτο τους κατά 88%.
- Σχεδόν οι μισές από τις 50 χώρες με τις περισσότερες άνισες ανισότητες στον κόσμο είναι αφρικανικές.
- Από το 2020, το μέσο εισόδημα του πλουσιότερου 1% στην Αφρική έχει αυξηθεί πέντε φορές ταχύτερα από αυτό του κατώτερου 50%.
- Οι Αφρικανοί εκατομμυριούχοι, που αντιπροσωπεύουν το 0,02% του πληθυσμού, κατέχουν σχεδόν το ένα πέμπτο του πλούτου της περιοχής, ενώ το κατώτερο 50% κατέχει λιγότερο από 1%.
- Στην Αφρική, οι άνδρες κατέχουν τρεις φορές περισσότερο πλούτο από τις γυναίκες. Αυτό είναι το υψηλότερο χάσμα πλούτου μεταξύ των φύλων από όλες τις περιοχές και είναι διπλάσιο από την παγκόσμια αναλογία. (από την Έκθεση της Oxfam) Διαβαστε την Έκθεση της Oxfam εδώ
«Σήμερα, οι τέσσερις πλουσιότεροι δισεκατομμυριούχοι στην Αφρική έχουν περιουσία 57,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δηλαδή πλούτο μεγαλύτερο από αυτόν 750 εκατομμυρίων ανθρώπων, ή αλλιώς του μισού πληθυσμού της ηπείρου», εξηγεί η Oxfam
Τετάρτη 9 Ιουλίου 2025
Των φίλων μου πληγές (Δημήτρη Βασιλείου)
07.07.2025
Τρίτη 8 Ιουλίου 2025
Δευτέρα 7 Ιουλίου 2025
1926: Πολυδιαβασμενα και καλοπουλημένα λογοτεχνικά έργα
![]() |
Β.Σπεράντζας 1976 |
297. Ο Ήλιος ανατέλλει ξανά (Έρνεστ Χέμινγουεϊ – 1926) Ο Τζέικ είναι ένας εργαζόμενος δημοσιογράφος, σταλμένος στο Παρίσι, με σκληρό χαρακτήρα και τραγική ζωή. Μετά τον φρικτό τραυματισμό του στον πόλεμο, έχει κολλήσει στην Ευρώπη και περνάει το χρόνο του μεθυσμένος σε διάφορα μπαρ, κοροϊδεύοντας με τους σκληροτράχηλους φίλους του και λατρεύοντας την δύο φορές διαζευγμένη, όμορφη, αριστοκρατική Αγγλίδα Μπρετ, που αντιπροσωπεύει την απελευθερωμένη Γυναίκα της εποχής. Με αυτό το χαρακτήρα, ο Χέμινγουεϊ δημιούργησε μια από τις πιο συναρπαστικές γυναίκες στην αμερικανική λογοτεχνία του 20ού αιώνα. Σεξουαλικά ακόλαστη, περίπλοκη, φευγαλέα και αινιγματική, λάτρης της νυχτερινής ζωής και των καφέ. Είναι ευάλωτη, επιεικής, ανεξάρτητη - ιδιότητες που ο Χέμινγουεϊ αντιπαραβάλλει με τις άλλες γυναίκες στο βιβλίο, οι οποίες είναι είτε πόρνες είτε αυταρχικές γκρινιάρες. Αυτό το καταδικασμένο ζευγάρι, συν ένα ζωντανό καστ ρομαντικά απερίσκεπτων Αμερικανών, κατευθύνονται στην Παμπλόνα για την ετήσια γιορτή. Εκεί Στην η Μπρετ προκαλεί χάος: οι άντρες πίνουν πολύ και τσακώνονται για χάρη της, αποπλανά τον νεαρό ταυρομάχο Ρομέρο και γίνεται «θεά» του φεστιβάλ. Τα μέλη της παρέας συνδέονται, προδίδουν ο ένας τον άλλον και προσπαθούν να ξεχάσουν τις τραγικές αναμνήσεις του πολέμου και των σχέσεων τους. Το μυθιστόρημα έκανε δημοφιλή την ιδέα της «Χαμένης Γενιάς» — αλλά αυτή φαίνεται να εμφανίζεται περιοδικά, ξανά και ξανά.
Corvin castle, Romania |
299. Των Αλγηδόνων πρωτεύουσα (Πωλ Ελυάρ - 1926) Η συλλογή περιέχει 123 ποιήματα χωρισμένα σε τέσσερις ενότητες. Αποτελεί την σημαντικότερη συμβολή του ποιητή στην έναρξη του υπερρεαλιστικού κινήματος, λίγο μετά την δημοσίευση του πρώτου υπερρεαλιστικού μανιφέστου. «Ο Ελυάρ επέμενε στον αποκλεισμό του αισθητηριακού κόσμου από τα σουρεαλιστικά έργα, αλλά στην πράξη αποδείχθηκε ένας από τους πιο συναισθηματικούς ποιητές» (Μιχαήλ Γιασνόφ). Επισκέφτηκε το Γράμμο κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου και έγραψε ποιήματα υπέρ των ανταρτών.
300. Ο φόνος του Ρότζερ Άκροϋντ (Αγκάθα Κρίστι – 1926) Το 2013 η Βρετανική Ένωση Αστυνομικών Συγγραφέων το ψήφισε ως το καλύτερο του είδους του. Είναι ένα από τα πιο γνωστά, αν και αμφιλεγόμενα έργα της Άγκαθα Κρίστι: το πρωτότυπο - για την εποχή που γράφτηκε - αφηγηματικό τέχνασμα, που χρησιμοποιείται στο έργο είχε σημαντικό αντίκτυπο στη μετέπειτα αστυνομική λογοτεχνία. Πιστεύεται ευρέως ότι παραβιάζει το πρώτο σημείο του ειρωνικού άρθρου «Οι 10 Εντολές του Αστυνομικού Μυθιστορήματος» (1929) του Ρόναλντ Νοξ,. Αυτός ο κανόνας ορίζει: «Ο εγκληματίας πρέπει να είναι κάποιος που αναφέρεται στην αρχή του μυθιστορήματος, αλλά δεν πρέπει να είναι κάποιος του οποίου τη ροή σκέψης έχει επιτραπεί στον αναγνώστη να ακολουθήσει». Μεταξύ των συγγραφέων της Χρυσής Εποχής της αστυνομικής λογοτεχνίας, η Κρίστι ήταν αυτή που έσπασε τους κανόνες με το μεγαλύτερο πάθος, χωρίς να προσπαθεί ιδιαίτερα να διασφαλίσει ότι ο αναγνώστης είχε ίσες ευκαιρίες με τον ντετέκτιβ στη διαδικασία αποκάλυψης του εγκληματία. Επιπλέον, ο έβδομος κανόνας του Νοξ όριζε: «Ένας ντετέκτιβ δεν πρέπει ο ίδιος να είναι εγκληματίας». Ο κανόνας κατά της «εξαπάτησης» του αναγνώστη, διατυπώθηκε αρκετά χρόνια μετά, από τον W. H. Wright (ψευδώνυμο S. S. Van Dine). Στους Είκοσι Κανόνες για τη Συγγραφή Αστυνομικών Ιστοριών έγραψε: «Ούτε ο ίδιος ο ντετέκτιβ ούτε κανένας από τους επίσημους ερευνητές δεν πρέπει να αποδειχθεί δολοφόνος».
301 "Don Segundo Sombra" (Ρικάρντο Γιράλδες – 1926) Απεικονίζει τη ζωή των γκαούτσο στις αργεντίνικες πάμπες, αλλά είναι αγαπητό και στη Βραζιλία για τα θέματα της ελευθερίας, της φύσης και του τραχύ τρόπου ζωής των πεδιάδων της νότιας Αμερικής. Παρουσιάζεται ένας δυναμικός λογοτεχνικός χαρακτήρας, ένα ιδανικό και σχεδόν μυθικό πορτρέτο του γκάουτσο, με την λυσσαλέα αντίληψή του για την ελευθερία, με τον αναρχικό ατομικισμό του σε όλα τα ταξίδια του και τα συνεχή επεισόδια σε ένα ανοιχτό τοπίο. Μέσα από την ιστορία του νεαρού πρωταγωνιστή του, το μυθιστόρημα εξερευνά θέματα θάρρους, τιμής και βαθιάς σύνδεσης μεταξύ των ατόμων και της γης. Είναι μια όμορφη και ποιητική αφήγηση που έχει εμπνεύσει τους λατινοαμερικάνους αναγνώστες που ταυτίζονται με τα αγροτικά και φυσικά θέματα της ιστορίας, ιδιαίτερα στο πλαίσιο των δικών τους τοπίων.
![]() |
Nikos Hatzikyriakos-Ghikas |
303 Ιστορίες του κ. Κόϋνερ (Μπέρτολντ Μπρεχτ - 1926 κ.ε.) Άρχισαν να γράφονται το 1935 και τέλειωσαν στις αρχές της δεκαετίας του ΄50, λίγο πριν από το θάνατο του. Είναι μικρά αλλά λαμπρά δείγματα πεζού λόγου, όπου αποτυπώνουν πυκνά η κοινωνική κριτική και η ηθική του διδαχή. Το όνομά του (Keuner) πλησιάζει υπαινικτικά τη λέξη Keiner (κανένας), και διεκδικεί τη διάσταση του ομηρικού "ούτις", ενώ όπου συντομογραφείται ως κύριος Κ., γίνεται αντίποδας του ομώνυμου ήρωα της καφκικής Δίκης. «Κανένας, ούτε γνωστοί οικονομολόγοι, ούτε επιχειρηματίες (...) μπόρεσαν να μού εξηγήσουν ικανοποιητικά τη λειτουργία ἑνός χρηματιστηρίου ἐμπορευμάτων. Μοῦ δημιουργήθηκε ἡ ἐντύπωση ότι αὐτά πού συνέβαιναν ἐκεῖ μέσα ήταν τελείως ἀνεξήγητα, πού σημαίνει ότι ήταν ασύλληπτα άπο τη λογική, πού σημαίνει πάλι ότι ήταν κοινώς παράλογα. Ὁ τρόπος πού γινόταν ἡ κατανομή του σιταριού στον κόσμο ήταν ακατανόητος» (Μπ.Μπ – 1927).
![]() |
Μαρία-Γιαννακάκη-Χωρίς-τίτλο |
Παρασκευή 4 Ιουλίου 2025
Ο Νοάμ Τσόμσκι για το σύγχρονο κόσμο, τα δικαιώματα και την αλήθεια
«Το πιο σκληρό μάθημα της ιστορίας αποκαλύπτει ότι τα δικαιώματα δεν χορηγούνται φιλανθρωπικά· κατακτώνται μέσω αγώνα.»Carl Bloch. Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω. 1864
«Η αλήθεια δεν είναι δώρο που σου δίνεται· είναι προσωπική ανακάλυψη που απαιτεί τη δική σου προσπάθεια.»
«Τα έθνη δεν είναι εγγενώς φτωχά· μάλλον είναι τα συστήματα που διαχειρίζονται τους πόρους τους που αποτυγχάνουν.»
«Η παραμόρφωση των ιστορικών αφηγήσεων για να αναδειχθούν μόνο οι 'μεγάλοι άνδρες' εξυπηρετεί έναν σκοπό: καλλιεργεί αίσθημα αδυναμίας στις μάζες, προάγοντας την πεποίθηση ότι η αλλαγή μπορεί να ξεκινήσει μόνο από εξαιρετικά άτομα.»
«Η πολυπλοκότητα και η ασάφεια του κόσμου μπορεί να είναι ανησυχητική. Η αντίσταση σε αυτή τη σύγχυση, η προσπάθεια να αποσαφηνίσουμε τον κόσμο, συχνά οδηγεί στη διανοητική συμμόρφωση, απλώς επαναλαμβάνοντας τις σκέψεις άλλων.»