ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ: ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ..

Μιχαήλ Δούκας. «Βυζαντινοτουρκική ιστορία», Εκδόσεις Κανάκη

ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΟ 1453 … ουσιαστικά ήταν η Κωνσταντινούπολη και τα γύρω από αυτήν, καθώς και η Πελοπόννησος. Οι Τούρκοι κατείχαν τα πάντα γύρω από την πόλη. Χαρακτηριστικό είναι ότι η πρωτεύουσα των Τούρκων βρισκόταν πιο δυτικά από την Κωνσταντινούπολη, στην Ανδριανούπολη που την είχαν καταλάβει οι Τούρκοι πριν ένα αιώνα. Στις θάλασσες, την κυριαρχία είχαν οι Γενουάτες και οι Βενετοί. Την Θεσσαλονίκη το 1430 την πούλησαν οι Βυζαντινοί στη Βενετία, αλλά την πήραν στη συνέχεια οι Τούρκοι. Τα νησιά του Βορείου Αιγαίου (Λέσβο, Λήμνο, Σαμοθράκη κλπ.) τα είχαν χαρίσει οι Παλαιολόγοι στην Γενοβέζικη οικογένεια των Γατελούζων, γιατί τους βοήθησαν να ανακτήσουν το θρόνο σε κάποια από τις συνηθισμένες ίντριγκες του παλατιού. Και ένας Σουλτάνος έλεγε σ’ έναν βυζαντινό αυτοκράτορα : «Κλείσε τις πύλες της πόλης και βασίλευε μέσα σ’ αυτήν. Κάθε τι όμως που βρίσκεται έξω από την πόλη, ανήκει σ’ εμένα» (Δούκας).

ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΑΝΥΠΟΛΗΠΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ... του οποίου ο αυτοκράτορας πλήρωνε μονίμως φόρο στο Σουλτάνο. Οι Τούρκοι με τα φλουριά τους ανέβαζαν και κατέβαζαν όχι μόνο αξιωματούχους στην αυλή του αυτοκράτορα, αλλά ακόμα και πατριάρχες. Κι ήταν διαιτητές στις διενέξεις του Βυζαντίου. Αλλά «καθάριζαν» και για λογαριασμό των αυτοκρατόρων σε περιπτώσεις εξεγέρσεων, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την καταστολή της εξέγερσης των Ζηλωτών της Θεσσαλονίκης, το 1342, που κάλεσε ο Κατακουζηνός τους Τούρκους να την καταστείλουν, με αντάλλαγμα ... την κόρη του. Το 1392, ο αυτοκράτορας χρησιμοποιήθηκε από το Σουλτάνο Βαγιαζήτ, ακόμα και σαν … επικεφαλής του τουρκικού στόλου σε πόλεμο εναντίον των Ενετών. Κι ο γιός του αυτοκράτορα κρατούνταν μονίμως όμηρος στην αυλή του Σουλτάνου, για να μη κάνει «στραβοτιμονιές» η «αυτοκρατορία». Με τη Δύση, η εικόνα των σχέσεων ήταν παρόμοια. Οι αυτοκράτορες «έγλειφαν» τον Πάπα, τη Βενετία ή τη Γένουα για βοήθεια, στρατιωτική η οικονομική. Αλλά και τους Σέρβους ή τους Βούλγαρους. Κάποτε ένας αυτοκράτορας του Βυζαντίου συνελήφθη και φυλακίστηκε στη Βενετία ως οφειλέτης.

ΟΙ ΠΛΟΥΣΙΟΙ … κατείχαν ολοένα και πιο τεράστιες περιουσίες, δεν πλήρωναν φόρους, αλλά μόνο απαιτούσαν προνόμια. Τον καιρό της άλωσης, είχαν στο λιμάνι έτοιμα καράβια με τα πλούτη τους για να διαφύγουν. Την ίδια ώρα, ο αυτοκράτορας δε μπορούσε να πληρώσει τους μισθοφόρους και τους άφηνε να λεηλατούν περιουσίες για να ικανοποιηθούν.

ΟΙ ΑΝΘΕΝΩΤΙΚΟΙ ΚΑΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ … Ο Παλαιολόγος, προσπαθούσε «να τα βρουν» οι εκκλησίες δύσης και ανατολής (1438 Σύνοδος της Φεράρας), μήπως και πάρει η «Βασιλεύουσα» κάποια βοήθεια από τον Πάπα. Η «αυτοκρατορία» χωρίστηκε σε «Ενωτικούς» (Παλαιολόγοι κλπ.) και «Ανθενωτικούς», με ηγέτες πολιτικό και οικονομικό τον πρωθυπουργό Λουκά Νοταρά (που είπε το περίφημο «Είναι καλύτερα να δει κανείς μέσα στην πόλη την δύναμη του Τούρκικου σαρικιού, παρά αυτήν της Λατινικής Τιάρας» όπως λέει ο Δούκας) και θρησκευτικό ηγέτη τον Γεννάδιο Γεώργιο Σχολάριο, που λίγο πριν την άλωση τοιχοκολλούσε «αναθέματα» στον Παλαιολόγο και μετά την άλωση ο Σουλτάνος Μωάμεθ Β’ τον έκανε … Πατριάρχη.
Η εκκλησία, ενίσχυε τη μοιρολατρία και δεισιδαιμονία που τρεφόταν από τις προφητείες. Λυσσασμένοι καλόγεροι με επικεφαλής το Γεννάδιο, την ώρα της πολιορκίας, φώναζαν: «Ανοίξατε τις πόρτες του Κάστρου, αντί να περιμένετε να τις καταστρέψει ο άπιστος Τούρκος. Αφήστε αυτόν να μπει μέσα και να περάσει στη μέση της Πόλης. Τότες άγγελος εξολοθρευτής θα σας σώσει…». (Δούκας). Μ’ αυτές τις λογικές είχαν κλείσει το λαό στην Αγιά Σοφία όπου τους βρήκαν οι Τούρκοι μαζεμένους για να τους ... μοιραστούν. Θα τους έσωζε υποτίθεται η υπερμάχος ή ο αρχάγγελος. «… ήταν οι καιροί που η Πόλη/πόρνη σε μετάνοιες ξενυχτούσε/και τα χέρια της δεμένα τα κρατούσε/και καρτέραγ΄ ένα μακελάρη (...) Και καρτέραγε τον Τούρκο να την πάρει» (Κωστής Παλαμάς από τον «Δωδεκάλογο του Γύφτου»).

Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ... του Μωάμεθ ήταν 100 - 200.000 Σέρβοι, Αλβανοί, Τούρκοι. Απέναντί τους αντιπαρατάσσονταν το πολύ 8.500 άνθρωποι, κυρίως δυτικοί μισθοφόροι και στρατιώτες Δυτικών ηγεμόνων. Ο Δούκας λέει ότι «αναλογούσε ένας Ρωμαίος σε είκοσι τούρκους». Όταν οι Τούρκοι μπήκαν μέσα στα τείχη, δεν πίστευαν ότι ήταν τόσοι λίγοι οι αντίπαλοί τους. «Σκοτώναμε όσους βρίσκαμε μπροστά μας επειδή φοβόμασταν ότι πίσω από αυτούς, κρύβονται κι άλλοι» ... έλεγαν οι Τούρκοι κατά τον Δούκα. Η βασική «πληγή» διαρροής ανδρών, ήταν ότι … «Την εποχή της Άλωσης, υπήρχε έξαρση του μοναχισμού. Σε όλη τη διαμάχη των ανθενωτικών οι καλόγεροι στα μοναστήρια της Πόλης και του Άθω ήταν πολλοί και δεν πολεμούσαν» όπως μας ενημερώνει η Αρβελέρ.
Οι πολιορκητές διέθεταν στόλο από 150 καράβια κι είναι γνωστό το στρατήγημα του Μωάμεθ να περάσει το στόλο του στον Κεράτιο κόλπο «μεταφέροντας τις διήρεις πάνω σε τροχοφόρες εξέδρες», για να εντείνει την πολιορκία κι από κει. «Όλη η επιφάνεια του νερού είχε καλυφθεί από τα τριακόσια κατάρτια των Τούρκων» ... λέει ο Δούκας. Όπως κι ότι οι Τούρκοι προετοίμαζαν την πολιορκία χρόνια πριν, χτίζοντας τα φρούρια Ρούμελη Χισάρ (1452) και Αναντολού Χισάρ, αλλά και γέφυρα πάνω από το Βόσπορο.

ΤΑ ΤΕΙΧΗ ... ήταν επίσης σε κακά χάλια. Το 1393 που ο αυτοκράτορας Ιωάννης Ε’ προσπάθησε να ενισχύσει το τείχος που είχε φθορές και να αναγείρει οχυρά, όταν τόμαθε ο τούρκος Σουλτάνος Βαγιαζήτ, τον έβαλε να γκρεμίσει ότι είχε ήδη φτιάξει. Κρατούσε βλέπετε όμηρο το γιό του. Την ώρα της πολιορκίας και της μάχης, σε κάποια σημεία του τείχους έγιναν ζημιές, τρύπες κλπ. από το συνεχή κανονιοβολισμό των Τούρκων. Ο αρχηγός της φρουράς της πόλης ο Γενοβέζος Ιουστινιάνης, ζήτησε από τον πρωθυπουργό Λουκά Νοταρά κανόνια για να καλύψει τους κινδύνους αυτούς. Αυτός του αρνήθηκε. «Ε! Προδότη! Δε ξέρω τι με κρατά και δε σε σφάζω» ... είπε ο Ιουστινιάνης στον Νοταρά.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΑΝΟΝΙ … Ο Μωάμεθ ήταν ίσως ο πρώτος πολέμαρχος παγκοσμίως που χρησιμοποίησε συγκροτημένο πυροβολικό σε μάχες. Κατά την πολιορκία διέθετε 15 πυροβολαρχίες. Τελευταία στιγμή ενίσχυσε το πυροβολικό του και με το λεγόμενο «μεγάλο κανόνι», που γκρέμιζε τείχη. Στα 1452, ο Ούγγρος Orban, πήγε στον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και του πρόσφερε έναντι αμοιβής, την τέχνη του να κατασκευάζει, μεγάλα μπρούτζινα κανόνια. Ο Κωνσταντίνος ενδιαφέρθηκε και τον κράτησε. Αλλά είχε λίγα διαθέσιμα κεφάλαια για να επενδύσει στη κατασκευή νέων όπλων. Ποιος άλλωστε θα τον χρηματοδοτούσε ; Η εκκλησία ; Ή οι πλούσιοι ; Και τα μπρούτζινα κανόνια ήταν πάρα πολύ ακριβά. Ενώ κι η μικρή αμοιβή του τεχνίτη δεν του δίνονταν ούτε τακτικά, ούτε ολόκληρη. Οπότε αποφάσισε κι αυτός να βρει τη τύχη του αλλού. Και πήγε «απέναντι» να κατασκευάσει τις μπομπάρδες του Σουλτάνου.

ΕΠΕΣΕ Η ΠΟΛΗ Ή ΠΑΡΑΔΟΘΗΚΕ ;
Πατριαρχικές και Τουρκικές πηγές μιλούν για συμφωνία με τους Τούρκους, αφού οι πολιορκημένοι δεν άντεχαν άλλο. Ο Δούκας περιγράφει την επίσημη διαπραγμάτευση, αλλά δε μιλάει για συμφωνία του αυτοκράτορα. «Βλέποντας όμως (ο αυτοκράτορας) τώρα τόσο πολυάριθμο στρατό, τόσο βαριά εξοπλισμένο στόλο και εκείνα τα ισοπεδωμένα τείχη, έπεσε σε απόγνωση και απελπισία. Έστειλε λοιπόν πρέσβεις στον τύραννο και τον ικέτευε, λέγοντάς του πως θα καταβάλει ετήσιο φόρο, ακόμη και πέρα από τις δυνατότητές του». Η απάντηση του Μωάμεθ ήταν ότι «θα τελειώσουμε ότι αρχίσαμε κι αν θέλεις μπορείς να φύγεις, μαζί με τους άρχοντές σου και τα υπάρχοντά τους, αφήνοντας τον πληθυσμό πίσω σου σώο και αβλαβή». Η τελική απάντηση του Κωσταντίνου σύμφωνα με το Δούκα ήταν : «Δεν έχω το δικαίωμα ούτε εγώ, ούτε κανείς άλλος από τους κατοίκους της να σου παραδώσουμε αυτή την πόλη. Όλοι με μια ψυχή διαλέγουμε όχι να λυπηθούμε τη ζωή μας αλλά να πεθάνουμε με απόφαση ομόθυμη προασπίζοντάς την». Το αν υπήρξε κάποιου είδους άλλη «παράδοση» δεν το γράφει, αλλά το υπονοεί … καθαρά.

ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΟΠΟΡΤΑ ;
Ο Δούκας είναι ο μόνος ιστορικός που χρησιμοποιεί το όνομα «κερκόπορτα» και γράφει ότι «ξεχάστηκε ανοιχτή». «Ανοιγμένη ή ξεχασμένη. Αστεία πράγματα. Ήταν χιλιάδες έξω, τα καράβια τους στον Κεράτιο, οι Γενοβέζοι έφευγαν … είναι σαν να λέμε ότι αντί να σκοτώνονταν τρεις Τούρκοι κατά την είσοδό τους στην Πόλη, θα σκοτώνονταν δέκα, αν η πόρτα ήταν κλειστή. Και λοιπόν; Αφού είχαν ανεβάσει σκάλες και έμπαιναν από όπου ήθελαν» λέει η Ελένη Αρβελέρ.

Ο χρονικογράφος Δούκας, λέει πως όταν καιγόταν ο τόπος από τις κανονιές, οι ανθενωτικοί έμειναν στα σπίτια τους και έβαλαν τα συμφωνημένα σημάδια στις πόρτες και έπεσαν να κοιμηθούν ήσυχοι (συμφωνημένα με ποιόν). Όταν όμως το πρωί στις 29 του Μάη διαδόθηκε πως ο Παλαιολόγος αρνήθηκε να δεχτεί τους νέους επαχθείς όρους του Μωάμεθ, αυτοί (οι ανθενωτικοί) πήγαν και άνοιξαν την Κερκόπορτα, για να μπουν οι Τούρκοι. Το πρωί στις 29 του Μάη, βρέθηκε πράγματι ανοιχτή. Μπήκαν στην αρχή καμιά πενηνταριά Τούρκοι κι ύστερα και άλλοι κι άρχισαν να χτυπούν τους υπερασπιστές από μέσα κι αυτοί αναγκάζονταν ολοένα να υποχωρούν. Η τελευταία πράξη του δράματος κατά τον Δούκα είναι ότι ο Μωάμεθ, τελικά «όλους τους Βυζαντινούς αξιωματούχους και μεγιστάνες που είχε εξαγοράσει, τους παρέδωσε στο δήμιο και τους καρατόμησε». Μαζί και τον Νοταρά.

Πάντως «Το περίεργο θα ήταν να μην έπεφτε η πόλη», λέει κι η Ελένη Αρβελέρ, αφού η κατάσταση της αυτοκρατορίας και οι δυνατότητές της απέναντι σ’ ένα τόσο μεγάλο, οργανωμένο στρατό κι ένα τόσο χαρισματικό στρατηγό, σαν τον Μωάμεθ, δεν άφηναν πολλά περιθώρια για ελπίδες.

ΤΟ ΑΝΑΠΑΝΤΗΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ.
Νομίζω ότι όσο και να σκαλίζουμε την ιστορία, το αιώνιο ερώτημα θα παραμένει : Αφού οι Τούρκοι υποτίθεται ότι ήταν λαύροι κατά της εκκλησίας και του κλήρου, έσφαζαν παπάδες, έκαιγαν εκκλησίες (όπως λένε τα εθνικιστικά αφηγήματα). Αφού λεηλάτησαν την πόλη (γεγονός) και τους πήραν σκλάβους όσους δεν έσφαξαν. Πώς και άφησαν απείραχτο το πατριαρχείο να υπάρχει ; Πως και γιατί η Εκκλησία κράτησε όλα τα κτήματά της και η αυτοκρατορία τα έχασε ; Πως και ο Σουλτάνος σαν ένα από τα πρώτα μελήματά του είχε να ορίσει νέο Πατριάρχη τον Γεννάδιο ;

Από: https://www.facebook.com/profile.php?id=100010649760743&__tn__=%2Cd*F*F-R&eid=ARC1k5mnMz5t-AkBJ9MMnLmjI9GzxEtHZ_pauuT_k-h6itVzwA9peFzLxEFBJYfaTUGWSKQxiNr9E5QG&tn-str=*F

Προοδευτικοί Οικονομολόγοι: Δέσμη προτάσεων για το τουρισμό

Ο τουρισμός αποτελεί μία από τις σημαντικότερες οικονομικές δραστηριότητες σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα τελευταία τριάντα χρόνια ο παγκόσμιος τουρισμός αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό από το παγκόσμιο ΑΕΠ, ενώ η πρόβλεψη που υπήρχε προ κορονοιού για το 2020, ήταν ότι οι αφίξεις παγκοσμίως θα ξεπερνούσαν τα 1,7 δις, με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης το 4,3%.

Ωστόσο, η πανδημία του covid-19 έχει καθηλώσει την τουριστική βιομηχανία. Η παγκόσμια ταξιδιωτική κίνηση αναμένεται να κάνει βουτιά 39%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Tourism Economics. Η πτώση θα είναι καταστροφική για έναν κλάδο που αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 10% το παγκόσμιου ΑΕΠ και απασχολεί 320 εκατ. εργαζομένους.

Η τουριστική ροή προς τη χώρα μας αυξάνεται ταχύτερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, γεγονός που δηλώνει ότι ο τουρισμός αποτελεί τον σημαντικότερο τομέα της ελληνικής οικονομίας. Η συμμετοχή του τουριστικού τομέα στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, ξεπέρασε τις τελευταίες δύο χρονιές το 15%, ενώ αν συνυπολογίσει κανείς τα έμμεσα πολλαπλασιαστικά οφέλη επιχειρήσεων από την τουριστική δραστηριότητα όπως τις μεταφορές, την εστίαση, την αναψυχή, τη διασκέδαση, το ποσοστό επί του ΑΕΠ προσεγγίζει το 30%.

Σε απλούς αριθμούς, ο τουρισμός προσφέρει 25 δις ευρώ (άμεσα) και 50 δις (έμμεσα) στην Ελληνική Οικονομία, ενώ οι επιπτώσεις της πανδημίας στη χώρα μας αναμένεται να είναι μεγάλες, καθώς η συμμετοχή στο ΑΕΠ απ’ το τουριστικό προϊόν αναμένεται να δημιουργήσει ύφεση της τάξης άνω του 10% στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας.

Το μεγάλο στοίχημα είναι να μην χαθεί εντελώς η τουριστική σεζόν του φετινού καλοκαιριού και να στηριχτούν με κάθε τρόπο οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι του τουριστικού κλάδου. Η κυβέρνηση με «εγκληματική» καθυστέρηση δεν έχει προβεί μέχρι σήμερα σε καμία πολιτική στήριξης του τουριστικού προϊόντος της χώρας.

Για αυτό το λόγο καταθέτουμε σήμερα μια δέσμη προτάσεων που εμπεριέχουν συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές που αφορούν το σύνολο των τουριστικών επιχειρήσεων, με άξονες τη μείωση του λειτουργικού κόστους για τους μήνες της κρίσης, τη στήριξη της απασχόλησης, την εξασφάλιση ρευστότητας και τη δυνατότητα ταχύτερης «επαναφοράς» μετά την εξομάλυνση της κατάστασης. Καλούμε την κυβέρνηση να προβεί άμεσα σε ενέργειες που θα προσφέρουν την απαραίτητη ώθηση στο τουριστικό μας προϊόν, σε επιχειρήσεις και εργαζομένους.

Προτάσεις φορολογικών ελαφρύνσεων:

·         Μείωση του ΦΠΑ για δυο χρόνια στην εστίαση και στη διαμονή στο 6% και στις υπόλοιπες τουριστικές υπηρεσίες στο 13%.

·         Μείωση προκαταβολής φόρου εισοδήματος για το 2020 στο 50%.

·         Αναστολή καταβολής των τρεχουσών φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων και των δόσεων από τυχόν ρυθμίσεις, έως 30/6/2020 και δυνατότητα  ειδικής ρύθμισης των υποχρεώσεων αυτών.

·         Κατάργηση του τέλους διανυκτέρευσης για το 2020-2021

·         Μείωση των ενοικίων των τουριστικών επιχειρήσεων κατά 50% έως 30/6/2020, με ανάλογη μείωση του ΕΝΦΙΑ των ιδιοκτητών.

Προτάσεις επιδότησης της εργασίας:

·         Επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών, με παροχή κινήτρων, για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από το κράτος και απευθείας ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό  για τις επιχειρήσεις που θα προχωρήσουν σε νέες προσλήψεις.

Δίχτυ προστασίας ανέργων:

Σκεπτόμενοι ότι πολλές από τις εποχικές επιχειρήσεις δε θα καταφέρουν να λειτουργήσουν φέτος, μεγάλο μέρος των περίπου 700.000 εργαζομένων του τουρισμού, θα μείνει άνεργο. Χρειάζεται λοιπόν ισχυρό δίχτυ προστασίας και διεύρυνση του ταμείου ανεργίας. Συγκεκριμένα, προτείνουμε ειδική μέριμνα για τους εργαζόμενους στον Τουρισμό με επίδομα ανεργίας για όλη τη χρονιά, χωρίς όρια ενσήμων.

Εργαλεία και προτάσεις ρευστότητας για επανεκκίνηση των τουριστικών επιχειρήσεων:

Το ήδη ανακοινωθέν πρόγραμμα μέσω του ΤΕΠΙΧ εξελίσσεται σε μια δύσκολη διαδικασία και προϋποθέτει δανεισμό με εξασφαλίσεις που δύσκολα μπορούν να καλύψουν οι ήδη βεβαρυμμένες ελληνικές επιχειρήσεις.

Η τόνωση της ρευστότητας για την επανεκκίνηση θα πρέπει να γίνεται εύκολα με κρατικές εγγυήσεις για δάνεια, με άτοκο κεφάλαιο κίνησης και με γενναίες εκπτώσεις επί των επιτοκίων, υπό την προϋπόθεση να μην υπάρξουν απολύσεις εργαζομένων.

• Κρατική προκαταβολή του 10% των δεδηλωμένων τζίρων μικρών εποχιακών καταλυμάτων.

• 50% κρατική στήριξη επί των ανελαστικών ξενοδοχειακών πάγιων δαπανών  έως 31/12/2020.

• Δημιουργία αναπτυξιακού ταμείου τουριστικών επιχειρήσεων.

Στήριξη του εγχώριου τουρισμού:

Μπορεί ο εγχώριος τουρισμός να μην έχει τόσο καθοριστική συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας, ωστόσο ο Έλληνας επισκέπτης, αν ταξιδέψει φέτος εντός των ελληνικών συνόρων, θα δώσει σημαντική ανάσα στα έσοδα των τουριστικών επιχειρήσεων.

Προτείνουμε τη διεύρυνση προγραμμάτων Κοινωνικού Τουρισμού για την ενίσχυση του εσωτερικού τουρισμού.

Έμφαση να δοθεί σε προγράμματα νεολαίας σε ηλικίες μέχρι 30 ετών με στόχο τη στήριξη μικρότερων τουριστικών επιχειρήσεων και ενίσχυση εναλλακτικών προορισμών (μικρά νησιά που δεν έχουν μεγάλη επισκεψιμότητα).

Ενίσχυση δράσεων τουριστικής προβολής.

Με τις παραδοσιακές αγορές για την Ελλάδα (Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Σκανδιναβικές χώρες κλπ) να έχουν βγει ουσιαστικά εκτός των τουριστικών ροών προς τη χώρα μας, το βλέμμα θα πρέπει να στραφεί σε χώρες όπως το Ισραήλ, ο Λίβανος, τα Αραβικά Εμιράτα, η Κύπρος και τα Βαλκάνια, καθώς και άλλες με βασικά κριτήρια την καλή εικόνα που εμφανίζουν στο μέτωπο της πανδημίας.

Προτείνουμε λοιπόν την αύξηση του προϋπολογισμού του ΕΟΤ και τη στοχευμένη στρατηγική προβολής της χώρας με σκοπό την ανάδειξη της Ελλάδας ως ασφαλή τουριστικό προορισμό, καθώς και την καμπάνια προβολής και επικοινωνίας σε νέες αγορές-στόχους που θα ενισχύσουν την επισκεψιμότητα.

Ενίσχυση των Νοσοκομείων και των κέντρων υγείας των τουριστικών περιοχών.

Είναι απαραίτητη η ενίσχυση των δομών υγείας με την προμήθεια υγειονομικού υλικού, τεστ κορονοϊού, προσλήψεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με σκοπό τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.

Προστασία των ξενοδόχων από «επισφαλή» τουριστικά γραφεία.

Η σκέψη νέου περιστατικού χρεωκοπίας ανάλογο της Τhomas Cook είναι εφιάλτης. Για το λόγο αυτό προτείνουμε την προπληρωμή από το πρακτορείο του 80% του τιμολογίου πριν την άφιξη των γκρουπ και την εξόφληση του υπόλοιπου 20% εντός 15 ημερών μετά την αναχώρηση.

Νέα επενδυτικά εργαλεία.

Είναι ανάγκη η κατάρτιση νέου αναπτυξιακού νόμου και η χρηματοδότηση νέων επενδυτικών προγραμμάτων, με στοχευμένη κατανομή πόρων στον ευρύτερο κλάδο του τουρισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στις πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Παράλληλα, πρέπει να αξιοποιηθούν άμεσα, οι αδιάθετοι πόροι ΕΣΠΑ που αφορούν τον τουρισμό, με δυνατότητα επιλέξιμων δαπανών κατασκευών, τεχνολογίας και υπηρεσιών, για όλα τα μεγέθη επιχειρήσεων του τουριστικού κλάδου.

Τέλος, πρέπει να ολοκληρωθούν άμεσα οι εκκρεμότητες τελικού ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων  προηγούμενων νόμων.

Ολοκληρώνοντας τη δέσμη των προτάσεών μας για τον τουριστικό τομέα οφείλουμε να επισημάνουμε ότι ο κύριος όγκος τουριστών στη χώρα έρχεται αεροπορικώς και ως εκ τούτου οι αερομεταφορές χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής ώστε να διαμορφωθούν ιδανικές συνθήκες ασφαλείας των τουριστών και των υπαλλήλων σε αεροπορικές εταιρίες και αεροδρόμια.

Προοδευτικοί Οικονομολόγοι: Για την άμεση στήριξη του αγροτικού τομέα

Εγκαινιάζουμε σήμερα μία πρωτοβουλία κατάθεσης προτάσεων στο δημόσιο διάλογο για στήριξη και ανάπτυξη σημαντικών τομέων της Οικονομίας της χώρας μας.

Συνειδητά επιλέγουμε να αρχίσουμε αυτή μας την πρωτοβουλία από τον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής καθώς η επάρκεια τροφίμων σε μία οικονομία πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα.

Σήμερα, το σύνολο του αγροδιατροφικού τομέα έχει δεχτεί βαρύ πλήγμα από την πανδημία του κορονοϊού. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού τελεί υπό περιορισμό και πολλοί από τους πελάτες χονδρικής των παραγωγών (εστιατόρια, ταβέρνες, καφέ που σερβίρουν φυσικούς χυμούς) είναι κλειστοί με κρατική εντολή.

Οι παραγωγοί συνεχίζουν να δουλεύουν, η ζήτηση των προϊόντων τους είναι στο ναδίρ, ενώ αναμένεται περαιτέρω θεαματική υποχώρηση της ζήτησης των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων εξαιτίας της πρόβλεψης για απώλεια 20 εκατ. τουριστών κατά την φετινή χρονιά σε σχέση με πέρσι.

Όπως έχουμε δει οι περισσότερες χώρες του κόσμου έσπευσαν να στηρίξουν τον πρωτογενή τομέα με διάφορες δράσεις και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία.

Στην χώρα μας το μόνο μέτρο που είδαν οι παραγωγοί από τα αρμόδια υπουργεία ήταν η σύστασης μίας επιτροπής για την εκτίμηση της επισιτιστικής επάρκειας και της διατροφικής ασφάλειας της πατρίδας μας από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Έτσι, οι παραγωγοί εν μέσω καλλιεργητικής περιόδου οδεύουν προς χρεοκοπία, ο πρωτογενής τομέας οδεύει στην κατάρρευση και η επισιτιστική αλυσίδα σε σοβαρές ελλείψεις.

Δεν είμαστε μακριά από το χρονικό σημείο όπου ο αγροτικός κόσμος της χώρας θα αδυνατεί να αρχίσει νέα καλλιέργεια.

Η κυβέρνηση θα πρέπει να προβεί άμεσα σε μέτρα στήριξης του πρωτογενούς τομέα, και ως τέτοια μέτρα προτείνουμε τα κάτωθι:

1) Χορήγηση έκτακτου επιδόματος στους παραγωγούς, κτηνοτρόφους, αλιείς, μελισσοκόμους με κλιμακωτή αύξηση του επιδόματος ανάλογα με το προϊόν και το είδος της γεωργίας/κτηνοτροφίας που πραγματοποιούν.

2) Χορήγηση της έκπτωσης 25% στις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών όπως έγινε και με τους ελεύθερους επαγγελματίες και γενναία μείωση των ασφαλιστικών εισφορών του ΕΛ.Γ.Α. για την φετινή χρονιά.

3) Άμεση πληρωμή των αποζημιώσεων του ΕΛ.Γ.Α. που εκκρεμούν από τις καταστροφές που έγιναν από τον Ιούλιο του 2019 και μετά στις παραγωγές και παραμένουν έως σήμερα απλήρωτες, καθώς και της συνδεδεμένης των βοοειδών.

Αποζημίωση και των δενδροκαλλιεργητών της Βόρειας Ελλάδας που καταστράφηκαν φέτος λόγω του ανοιξιάτικου παγετού, καθώς και των εξισωτικών 2013 και 2014 και της αποζημίωσης του καταρροϊκού πυρετού για τους κτηνοτρόφους.

Επιστροφή των προστίμων των 279 εκ. € που κερδήθηκαν από το ευρωπαϊκό δικαστήριο, στους κτηνοτρόφους.

4) Άμεση εκταμίευση των χρημάτων που έχουν εγκριθεί από τα σχέδια βελτίωσης ώστε να εκσυγχρονιστεί ο μηχανολογικός εξοπλισμός του Έλληνα παραγωγού που παραμένει ο πιο απαρχαιωμένος στην Ευρώπη. Η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει αδικαιολόγητα αρχικά στην έγκριση και στην συνέχεια στην εκταμίευση των χρημάτων από τα σχέδια βελτίωσης που κατέθεσαν οι παραγωγοί. Παράλληλα προτείνουμε και την ένταξη όλων των επιλαχόντων αγροτών στα σχέδια βελτίωσης ώστε πολλοί περισσότεροι, να προβούν σε βελτίωση των εκμεταλλεύσεων τους και σε περαιτέρω επενδύσεις.

5) Άμεση μείωση του αγροτικού ρεύματος που αυξήθηκε 9,6% το Σεπτέμβριο του 2019 και επανασύνδεση του ρεύματος όλων των γεωτρήσεων με ταυτόχρονο ρύθμιση των οφειλών σε 24 δόσεις. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να μείνουν απότιστες καλλιέργειες και να χαθούν.

6) Πάγωμα των αγροτικών δανείων για όσο διαρκεί η υγειονομική κρίση και η οικονομική της προέκταση και χορήγηση χαμηλότοκων καλλιεργητικών δανείων χωρίς εμπλοκή του τραπεζικού συστήματος.

7) Αναστολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών αγροτικής γης με νομοθετική ρύθμιση στα πρότυπα του εξωδικαστικού συμβιβασμού της πρώτης κατοικίας.

8) Να υλοποιηθεί η προεκλογική υπόσχεση της κυβέρνησης για αγροτικό-αφορολόγητο πετρέλαιο.

9) Να μειωθεί ο Φ.Π.Α .σε αγροτικά εφόδια, ζωοτροφές και σε ανταλλακτικά γεωργικών ελκυστήρων.

10) Να δοθεί η προκαταβολή της ενιαίας ενίσχυσης που καταβάλλεται κάθε Οκτώβριο νωρίτερα.

11) Τριπλασιασμός των λαϊκών αγορών της χώρας ώστε να μπορούν οι αγρότες να διαθέσουν τα προϊόντα τους με ασφάλεια και χωρίς συνωστισμό καταναλωτών.

12) Ένταξη στο πρόγραμμα εθνικών επενδύσεων αρδευτικών και εγγειοβελτιωτικών έργων.

13) Κρατική μέριμνα για την απορρόφηση και διάθεση των αδιάθετων αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων σε στρατό, ευπαθείς ομάδες και πρόσφυγες.

14) Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας, με διαδραστικό χάρτη, όπου οι αγρότες και κυρίως όσοι έχουν μικρές και πολύ μικρές εκμεταλλεύσεις, θα αναρτούν τα διαθέσιμα προϊόντα τους προς πώληση ώστε να μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί τους, έμποροι και καταναλωτές.

15) Άμεση λύση στο πρόβλημα των αλλοδαπών εργατών γης που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα σύνορα και είναι αναγκαίοι στους Έλληνες παραγωγούς για την συγκομιδή των προϊόντων τους.

Οι παραπάνω προτάσεις χρίζουν άμεσης υλοποίησης για να μην πτωχεύσει ο πρωτογενής τομέας της χώρας και μαραζώσει η ελληνική ύπαιθρος.

Από την Γραμματεία των Προοδευτικών Οικονομολόγων Ελλάδας

Στηρίζουμε τα καταστήματα της γειτονιάς και τους τοπικούς παραγωγούς

Στηρίζουμε τα καταστήματα της γειτονιάς και τους τοπικούς παραγωγούς.
Μαζί, με αλληλεγγύη, θα παλέψουμε για να βγούμε όρθιοι από την κρίση, απέναντι στο νεοφιλελεύθερο σχέδιο της κυβέρνησης Μητσοτάκη που γονατίζει τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και τους επαγγελματίες, προς όφελος των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.

Riskr - Αξιολόγηαση ρίσκου για το κορονοϊό

Η Riskr, είναι μια πλατφόρμα ψηφιακής αξιολόγησης ρίσκου, για τη νόσο COVID-19. 
Στοχεύει στο να προσφέρει μία πρώτη εικόνα στον χρήστη για το αν νοσεί από τον ιό, και να του παράσχει αντίστοιχες συμβουλές προστασίας και αντιμετώπισης

Κάντε το τέστ και διώξτε το φόβο, εδώ

Βαγγέλης Αποστόλου: Το περιβάλλον βάλλεται ακόμη μια φορά (*)

(*) Άρθρο του Β.Αποστόλου, βουλευτή Εύβοιας, πρώην υπουργού στην Εφημερίδα των Συντακτών

Η τωρινή παρέμβαση της κυβέρνησης στην περιβαλλοντική νομοθεσία έρχεται ως οδοστρωτήρας, αφού προσεγγίζει τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και ιδιαίτερα τη χωροθέτηση των σταθμών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, τους δασικούς χάρτες και τις λεγόμενες οικιστικές πυκνώσεις, τη λειτουργία του Κτηματολογίου και τη διαχείριση των αποβλήτων, ενώ παράλληλα ενσωματώνει στο ελληνικό δίκαιο οδηγίες της Ε.Ε. σχετικές με ενεργειακά θέματα.

Ολα αυτά γίνονται με την ίδια τεκμηρίωση που είχαν όλες οι περιβαλλοντοκτόνες νομοθετικές παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον της χώρας μέχρι σήμερα, παρά τις σαφείς διατάξεις του Συντάγματος του 1975, που με τα άρθρα 24 και 117 θεσμοθετούσε την υποχρέωση της Πολιτείας στην υπεράσπιση του περιβάλλοντος από επιθέσεις αλλαγής χρήσης και κυριότητας.

Το αποτέλεσμα σε όλες τις περιπτώσεις εφαρμογής της συγκεκριμένης νομοθεσίας ήταν όχι μόνο η μείωση των προστατευόμενων εκτάσεων του δασικού οικοσυστήματος, αλλά και η επιβράβευση της αυθαιρεσίας, της καταπάτησης και της λεηλασίας της δημόσιας περιουσίας.

Ολα αυτά, παρότι ο εκτελεστικός νόμος 998/1979 του Συντάγματος για την προστασία των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας καθιστούσε υποχρεωτική τη σύνταξη Δασολογίου για την επόμενη δεκαετία. Η σύνταξη αυτή προϋπέθετε την κατάρτιση των δασικών χαρτών, μια διαδικασία που καθυστέρησε 40 χρόνια και ξεκίνησε μόνον όταν ήρθε στην κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ.

Η πορεία καταγραφής των δασικού χαρακτήρα εκτάσεων στο 50% των εκτάσεων της χώρας και ιδιαίτερα στις περιοχές όπου έχει γίνει μερική κύρωση των δασικών χαρτών, ανέδειξαν πολλά προβλήματα, όπως αυτά των δασωμένων αγρών, των χορτολιβαδικών εκτάσεων, της αυθαίρετης δόμησης και της παράνομης εκχέρσωσης για αγροτική χρήση.

Αυτά όμως που κυριάρχησαν ήταν πρώτον το δικαίωμα του Δημοσίου να προβάλλει το τεκμήριο κυριότητας που έχει στις άγριες γαίες, δηλαδή στο σύνολο της χερσαίας επιφάνειας της χώρας, πλην των οικιστικών και των γεωργικώς καλλιεργούμενων εκτάσεων και δεύτερον η δυνατότητα των Δήμων να ορίζουν ως οικιστικές πυκνώσεις, που θα εξεταστούν στο μέλλον (!!!) δασικές εκτάσεις που περιέχουν αυθαίρετα κτίσματα.

Το τεκμήριο κυριότητας υπάρχει, όχι γιατί θέλησαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις μετά την απελευθέρωση να δημεύσουν αυτές τις γαίες, αλλά ως απόρροια διαδοχής του οθωμανικού κράτους από το ελληνικό Δημόσιο. Από την άλλη, δεν είναι εύκολο να χωνέψουν οι αγρότες ότι τα ελαιοπερίβολα, για παράδειγμα, που κληρονόμησαν από τους παππούδες τους και τα καλλιεργούσαν όλες οι επόμενες γενιές δεν τους ανήκουν. Μπορούν να υπάρξουν λύσεις, αρκεί να αντιμετωπιστεί η αποχή των τοπικών κοινωνιών από τη διαδικασία κατάρτισης των δασικών χαρτών.

Για να γίνει αντιληπτή η έννοια «οικιστική πύκνωση», περιγράφω μία από τις δεκάδες χιλιάδες περιπτώσεις που έχουν προταθεί από τους δημάρχους που ανταποκρίθηκαν (αφορούν 250.000 στρ. και ξεπερνούν τα 500.000 αυθαίρετα). Στην επικράτεια ενός δήμου, όπου υπάρχει ένα αυθαίρετο κτίσμα σε δασική έκταση, ακόμη και σε απόσταση 500 μέτρων από οικισμό, μπορεί να δημιουργηθεί τέτοιο σχήμα οικιστικών πυκνώσεων (ο όρος «οικιστικά χταπόδια» αποδίδει κυριολεκτικά την εικόνα), ώστε να μη μείνει κανένα υπό την απειλή της κύρωσης του δασικού χάρτη. Στην πραγματικότητα, όμως, το μόνο που πετυχαίνει είναι να δημιουργεί την πεποίθηση ότι και η επόμενη γενιά αυθαιρέτων θα νομιμοποιηθεί, συμβάλλοντας, με τον τρόπο αυτό, στη διαιώνιση του φαινομένου, το οποίο υποτίθεται ότι επιχειρούσε να σταματήσει.

Για τις οικιστικές πυκνώσεις το ΣτΕ απέδειξε, ακόμη μια φορά, με την απόφαση για την αντισυνταγματικότητά τους, ότι αποτελεί βασικό υπερασπιστή του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας. Για μένα προσωπικά, αποτελεί και μια δικαίωση των αταλάντευτων απόψεών μου για τέτοιου είδους ρυθμίσεις. Το ζήτημα δεν είναι αν οι περιοχές που δηλώθηκαν ως οικιστικές καλύπτουν τα κριτήρια της σχετικής ρύθμισης, αλλά αν έγιναν οι απαραίτητοι έλεγχοι με την υποβολή τους. Για παράδειγμα ήλεγξε κανείς αν οι εκτάσεις αυτές είχαν κηρυχθεί κάποτε αναδασωτέες;

Το χειρότερο όλων είναι ότι η σημερινή κυβέρνηση δεν βλέπει την απαράδεκτη εικόνα των οικιστικών χταποδιών, αλλά και εισάγει στη δασική νομοθεσία αντισυνταγματικούς όρους, όπως είναι οι οικιστικές πυκνώσεις, που ενδέχεται να βρουν εφαρμογή σε άλλου είδους παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον της χώρας μας.

Οφείλει η κυβέρνηση να σεβαστεί την απόφαση του ΣτΕ, όχι μόνο σταματώντας τη συγκεκριμένη διαδικασία στους υπό κατάρτιση δασικούς χάρτες, αλλά και επαναφέροντας με συμπληρωματική πράξη τις δασικές εκτάσεις που είχαν εξαιρεθεί για οικιστικούς σκοπούς, στα δασικού χαρακτήρα εδάφη. Μόνον τότε μπορεί να υπάρξει προσέγγιση στο πρόβλημα, που ασφαλώς δεν θα είναι οριζόντια, αλλά εξατομικευμένη.

Η προσπάθειά της να εξωραΐσει τις οικιστικές πυκνώσεις θα έχει την ίδια τύχη, αφού η οικιστική χρήση των δασικών εκτάσεων έρχεται σε σύγκρουση με τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγματος.

Καλό Πάσχα με υγεία, ειρήνη, αλληλεγγύη και αγάπη

Καλό Πάσχα με υγεία, ειρήνη, αλληλεγγύη και αγάπη - 
Joyeuses Pâques avec santé, paix, solidarité et amour - 
Buona Pasqua con salute, pace, solidarietà e amore - 
Happy Easter with health, peace, solidarity and love - 
Счастливой Пасхи со здоровьем, миром, солидарностью и любовью - 
Frohe Ostern mit Gesundheit, Frieden, Solidarität und Liebe

Θα πρέπει όλοι μαζί να αναρωτηθούμε αν η δίκαιη μάχη κατά της επιδημίας απαιτεί πραγματικά το μπλακ-άουτ στη σκέψη μας - 

Together, we need to ask ourselves if a fair fight against the epidemic really requires blackout in our minds - 
Dovremmo chiederci tutti se la giusta lotta contro l'epidemia richiede davvero un blackout nel nostro modo di pensare. - 
Мы все должны спросить себя, действительно ли для честной борьбы с эпидемией нам нужно отключить сознание - 
Wir sollten uns alle fragen, ob der faire Kampf gegen die Epidemie wirklich einen Blackout in unserem Denken erfordert - 
Nous devons tous nous demander si la lutte équitable contre l'épidémie nécessite vraiment une panne de courant dans notre réflexion.

Μπερνάρ-Ανρί Λεβί: Όχι στην επιδημία του τρόμου – Δεν ήρθε το τέλος του κόσμου

«Δύο πανδημίες, το 1957 και το 1968, συγκρίσιμες στο μέγεθος τουλάχιστον με την Covid19, που προκαλεί ο νέος κοροναϊός, έχουν διαγραφεί από τη μνήμη. Και τώρα ξανατροφοδοτούν τις στήλες. Τι μαθήματα μπορεί να αντλήσει κανείς;

Καλοκαίρι 1968. Ένας άγνωστος ιός σαρώνει την υφήλιο. Ξεκίνησε από την Κίνα για να προκαλέσει τουλάχιστον ένα εκατομμύριο νεκρούς, εκ των οποίων 50.000 στις ΗΠΑ και τουλάχιστον 30.000 στη Γαλλία. Από τον ιό θα μολυνθεί κι ένας αρχηγός κράτους, ο (Δυτικογερμανός) Βίλι Μπραντ. Ελλείψει μασκών σιδηροδρομικοί υπάλληλοι τραβούν χειρόφρενο. Εμβολιασμοί γίνονταν εντατικά στα «πεζοδρόμια», αφηγούνται γιατροί, που ζουν μέχρι σήμερα.

Τα θύματα πέθαιναν με «κυανωμένα χείλη» από πνευμονική αιμορραγία ή ασφυξία. Και το κακό εξαπλωνόταν τόσο γρήγορα που δεν υπήρχε χρόνος για να απομακρυνθούν τα πτώματα, που συσσωρεύονταν στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Ας είναι ειλικρινείς όσοι είχαν βιώσει αυτήν την πανδημία: Με εξαίρεση τους νοσηλευτές, δεν έχουν κρατήσει καμία ανάμνηση απ’ αυτή. Κι οι ζαλισμένοι με τον κορωνοϊό νεότεροι να σκεφτούν ότι ουδεμία αναφορά γίνεται στα κανάλια γι’ αυτή την πανδημία, που είχε βαφτιστεί «γρίπη του Χονγκ Κόνγκ». Κι οι αρχειοθέτες ας το ελέγξουν: ο Τύπος της εποχής μιλούσε επί 18 μήνες γι’ αυτό το θέμα, αλλά χωρίς να θίξει το ενδεχόμενο περιοριστικών μέτρων και χωρίς να φανταστεί κανείς να βάλει τη ζωή στον πάγο.

1957-1958. Άλλη ανάμνηση. Η επιδημία, που εκείνη τη φορά είχε βαπτιστεί «ασιατική γρίπη», ξεκίνησε από τις επαρχίες Γκουϊζού και Γιουνάν, δηλαδή και πάλι από την Κίνα. Πέρασε από το Ιράν, την Ιταλία, τη Γαλλία, τις ΗΠΑ. Και δεν χρειάστηκε πάνω από έξι μήνες για να κάνει το γύρο του κόσμου. Δύο εκατομμύρια νεκροί συνολικά, ιδιαιτέρως δε διαβητικοί και καρδιοπαθείς. 100.000 στις ΗΠΑ, μεταξύ 25.000 και 100.000 στη Γαλλία.

Σκηνές τρόμου σε πενιχρά εξοπλισμένα, «γονατισμένα» νοσοκομεία. Όμως, παρά τη φρίκη, παρά το πένθος, παρά τη συζήτηση στο Συμβούλιο του Παρισιού, όπου σχεδίαζαν, χωρίς τελικά να καταλήξουν, στο κλείσιμο ορισμένων σχολείων, δεν ελήφθησαν ούτε τότε περιοριστικά μέτρα.

Το θέμα απασχολούσε τις εφημερίδες, χωρίς να επισκιάζει όμως τον πόλεμο της Αλγερίας, ούτε την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης ούτε την επιστροφή του Ντε Γκολ στην εξουσία. Και ένα πολύ περίεργο φαινόμενο μ’ αυτή την πανδημία ήταν ότι και αυτή διαγράφηκε από τη μνήμη μας.

Αυτά τα δύο προηγούμενα, με την ανησυχητική ομοιότητα με την παρούσα κατάσταση, μας υπενθυμίζουν κάτι προφανές: το θέαμα κυριαρχεί. Κι ένα γεγονός δεν είναι «ιστορικό», δεν «αλλάζει τον κόσμο» και δεν διαχωρίζει το «πριν» από το «μετά» παρά μόνον στο βαθμό που θα το αποφασίσουν τα ΜΜΕ μέσα στην αυτοεκπληρούμενη μέθη τους.

Αλλά θα αντλήσουμε, πάνω απ’ όλα, δύο συμπεράσματα.

Το πρώτο είναι ότι ο πλανήτης έχει προοδεύσει. Θεωρεί ανυπόφορες τις εκατόμβες θυμάτων, που εμφανίστηκαν χθες στη φυσική τάξη πραγμάτων. Η ανησυχία για τη Δημόσια Υγεία έχει γίνει κυρίαρχη αποστολή για τα κράτη στον ίδιο βαθμό με την ασφάλεια ή τα ζητήματα ειρήνης και πολέμου μεταξύ εθνών. Κινητοποιούνται τεράστιοι πόροι, όπως και στην περίπτωση του AIDS – το οποίο παρεμπιπτόντως προκάλεσε συνολικά 25 εκατομμύρια θανάτους – για την ανάπτυξη φαρμάκων και εμβολίων. Κι η ανθρωπότητα, ως ένας άνθρωπος, προτάσσει τη ζωή από την οικονομία. Αυτό είναι θαυμάσιο.

Αλλά, από την άλλη πλευρά, το παρατραβάμε λίγο με το θέμα της «άνευ προηγουμένου πανδημίας». Απατώμεθα όταν μας λένε ότι μ’ αυτήν την Covid-19 αντιμετωπίζουμε «τη χειρότερη υγειονομική καταστροφή εδώ και έναν αιώνα».

Εκτός και υπάρξει κάποια επιτάχυνση [στην εξάπλωσή της επιδημίας], που δεν αναμένουν προς το παρόν οι ειδικοί, απέχουμε ακόμη πόρρω, σε μια χώρα όπως η Γαλλία, από τα νούμερα του 1958 και του 1968. Και το έτερο συμπέρασμα είναι – κι αυτή η παρατήρηση είναι λιγότερο ευχάριστη – ότι υπάρχει κάποια υπεραντίδραση και πανικός στη στάση μας σήμερα.

Σχετίζεται λοιπόν μ’ αυτό; Είναι η έμμονη ιδέα η αναπόφευκτη άλλη όψη του νομίσματος της προόδου; Ή είναι ακόμη δυνατόν να έχουμε τη μία (τη νέα ιδέα, όχι μόνον στην Ευρώπη, αλλά και στις πιο φτωχές ηπείρους ότι τίποτε δεν είναι υπέρτερο μιας ζωής) χωρίς κατ’ ανάγκη να ενδίδουμε στην άλλη (μια ανθρωπότητα τρομοκρατημένη, η οποία με το ρυθμό που προχωρά η μόλυνση των απόψεων, θα αποδεχθεί μια μέρα ως προφανές το κλείσιμο των συνόρων, τη δυσπιστία έναντι των άλλων ή την ψηφιακή «ιχνηλάτηση»;).Για να γίνει το δεύτερο θα πρέπει να μάθουμε να τηρούμε αποστάσεις ασφαλείας από τα αντι-κοινωνικά δίκτυα και τον πυρετό τους των fake news.

Θα πρέπει να ξανασκεφτούν οι ιθύνοντες των ΜΜΕ τη σκηνοθεσία, που προκαλεί άσκοπα άγχος, ενός παγκόσμιου και ημερήσιου απολογισμού νεκρών, στον οποίο ουδέποτε έχουμε υποβληθεί επί παραδείγματι αναφορικά με τα θύματα του καρκίνου.

Θα πρέπει όλοι μαζί να αναρωτηθούμε αν η δίκαιη μάχη κατά της επιδημίας απαιτεί πραγματικά το μπλακ-άουτ στα μυαλά μας για την επιστροφή του ISIS στη Μέση Ανατολή, την πρόοδο της ρωσικής και κινεζικής αυτοκρατορίας ή την ολέθρια αποδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι βασικό, χωρίς να αμφισβητούμε τις θυσίες των νοσηλευτών μας και του υπόλοιπου προσωπικού των νοσοκομείων, να βάλουμε στην ατζέντα των μελλοντικών μας συζητήσεων το θέμα ποια προνόμια, αλλά και ποια δικαιώματα και ελευθερίες είμαστε έτοιμοι να θυσιάσουμε στον βωμό του ονείρου μας για ένα υγειονομικό Κράτος, που θα μας θεραπεύει απ’ όλα μέχρι τον θάνατο.

Κι έπειτα, αν αληθεύει ότι το να κυβερνάς δεν σημαίνει μόνον να προβλέπεις, αλλά και να επιλέγεις, δεν θα ήταν ανώφελο, τελικά, οι ιθύνοντες στα κέντρα αποφάσεων να έχουν το θάρρος να πουν ποιο θα είναι το κόστος της διακοπής της παραγωγής, αν γενικευθεί, όσον αφορά την καταστροφή του πλούτου με τη συνεπαγόμενη μαζική ανεργία, την εξαθλίωση, τα δεινά για την κοινωνία, τις ανθρώπινες ζωές. 

ΠΗΓΗ: in.gr

Μια παγκόσμια προσέγγιση για την καταπολέμηση του COVID-19 (Του Μπιλ Γκέϊτς,απο την Καθημερινή)

Τις τελευταίες εβδομάδες έχω μιλήσει με δεκάδες ειδικούς για τον CΟVID-19 και υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η ασθένεια κάνει διακρίσεις, με διάφορους τρόπους: σκοτώνει τους ηλικιωμένους συχνότερα απ’ ό,τι τους νέους, τους άνδρες συχνότερα από τις γυναίκες και επηρεάζει δυσανάλογα τους φτωχούς. Αλλά ιδού κάτι για το οποίο δεν έχω δει κανένα αντίστοιχο στοιχείο: ότι ο CΟVID-19 κάνει διακρίσεις με βάση την εθνικότητα. Ο ιός δεν ενδιαφέρεται για τα σύνορα.

Το αναφέρω αυτό επειδή από τη στιγμή που ο κόσμος έμαθε για αυτόν τον ιό στις αρχές Ιανουαρίου, οι κυβερνήσεις επικεντρώθηκαν στις δικές τους εθνικές απαντήσεις – πώς μπορούν να προστατεύσουν τους ανθρώπους που ζουν μέσα από τα σύνορά τους. Και αυτό είναι κατανοητό. Αλλά με έναν τόσο μολυσματικό και ευρέως διαδεδομένο ιό, οι ηγέτες πρέπει επίσης να αναγνωρίσουν ότι, εφόσον υπάρχει κάπου CΟVID-19, αυτό αφορά τους ανθρώπους παντού.

Ο CΟVID-19 δεν έχει πλήξει ακόμη πολλές χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Δεν είμαστε βέβαιοι για ποιον λόγο. Αλλά αυτό που ξέρουμε είναι ότι η ασθένεια τελικά θα εξαπλωθεί ευρέως σε αυτά τα έθνη, και χωρίς περισσότερη βοήθεια, τα κρούσματα και οι θάνατοι θα είναι πιθανώς χειρότερα από οτιδήποτε έχουμε δει μέχρι στιγμής. Σκεφτείτε το εξής: o CΟVID-19 έχει κατακλύσει πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, αλλά τα νούμερα δείχνουν ότι ακόμη και ένα νοσοκομείο του Μανχάταν έχει περισσότερα κρεβάτια εντατικής φροντίδας από τις περισσότερες αφρικανικές χώρες. Εκατομμύρια θα μπορούσαν να πεθάνουν.

Δεν χρειάζεται να ζείτε σε μια αναπτυσσόμενη χώρα για να ανησυχήσετε ότι αυτό μπορεί να σας επηρεάσει. Ακόμη και αν τα πλούσια έθνη επιτύχουν να επιβραδύνουν την ασθένεια τους επόμενους μήνες, ο CΟVID-19 θα μπορούσε να επιστρέψει αν η πανδημία παραμείνει αρκετά σοβαρή αλλού. Είναι πιθανώς μόνο θέμα χρόνου προτού ένα μέρος του πλανήτη μολύνει ξανά κάποιο άλλο.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρειαζόμαστε μια παγκόσμια προσέγγιση για την καταπολέμηση αυτής της νόσου. Το πώς αυτή διαμορφώνεται σίγουρα θα αλλάζει, καθώς εξελίσσεται η πανδημία. Αλλά υπάρχουν τουλάχιστον τρία βήματα τα οποία οι παγκόσμιοι ηγέτες – ιδίως εκείνοι που συμμετέχουν στο G20 –  μπορούν να κάνουν αμέσως τώρα.

Το πρώτο είναι να διασφαλίσουν ότι οι παγκόσμιοι πόροι για την καταπολέμηση αυτής της πανδημίας κατανέμονται αποτελεσματικά – πράγματα όπως μάσκες, γάντια και διαγνωστικά τεστ. Τελικά, ελπίζουμε ότι θα είναι αρκετά για όλους. Αλλά από τη στιγμή που η παγκόσμια προσφορά είναι περιορισμένη, χρειάζεται να κάνουμε δύσκολες επιλογές με έξυπνους τρόπους. Δυστυχώς, για την ώρα, αυτό δεν συμβαίνει πάντα.

Υπάρχουν κάποια ζητήματα στα οποία οι ηγέτες αρχίζουν να συμφωνούν – για παράδειγμα, ότι οι υγειονομικοί εργαζόμενοι της πρώτης γραμμής θα πρέπει να εξεταστούν πρώτοι και να έχουν κατά προτεραιότητα πρόσβαση σε εξοπλισμό ατομικής προστασίας. Αλλά σκεφτείτε τις επιλογές που κάνουμε σε μεγαλύτερη κλίμακα: Πώς αυτές οι μάσκες και τα τεστ κατανέμονται σε μια κοινότητα ή σε ένα έθνος έναντι κάποιου άλλου; Αυτή τη στιγμή η απάντηση οδηγεί συχνά σε μια προβληματική ερώτηση: Ποιος είναι ο πλειοδότης;

Είμαι ένας μεγάλος υποστηρικτής του καπιταλισμού – αλλά κάποιες αγορές απλώς δεν λειτουργούν κατάλληλα σε μια πανδημία και η αγορά για τις προμήθειες διάσωσης είναι ένα προφανές παράδειγμα. Ο ιδιωτικός τομέας έχει να διαδραματίσει έναν σημαντικό ρόλο, αλλά αν η στρατηγική μας για την καταπολέμηση του COVID-19 μετατραπεί σε έναν πόλεμο πλειοδοσίας μεταξύ των χωρών, τότε αυτή η ασθένεια θα σκοτώσει πολύ περισσότερους ανθρώπους απ’ ό,τι θα έκανε σε διαφορετική περίπτωση.

Πρέπει να διαθέσουμε πόρους με βάση τη δημόσια υγεία και τις ιατρικές ανάγκες. Υπάρχουν πολλοί βετεράνοι των επιδημιών Εμπολα και HIV που μπορούν να βοηθήσουν να χαράξουμε τις κατευθυντήριες γραμμές για να το πετύχουμε, και οι ηγέτες τόσο των ανεπτυγμένων όσο και των αναπτυσσόμενων χωρών πρέπει να συνεργαστούν με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και τους εταίρους του για να τις καταγράψουν. Στη συνέχεια, όλα τα έθνη που συμμετέχουν πρέπει να συμφωνήσουν δημοσίως με αυτές τις οδηγίες, ώστε όλοι να είναι υπόλογοι. Αυτές οι συμφωνίες θα είναι ιδιαιτέρως σημαντικές όταν θα γίνει τελικά διαθέσιμο ένα εμβόλιο για τον COVID-19, διότι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να τερματίσουμε απολύτως αυτήν την πανδημία είναι η ανοσοποίηση των ανθρώπων απέναντί της.

Αυτό με φέρνει στο δεύτερο βήμα που πρέπει να κάνουν οι ηγέτες: να δεσμευθούν στην αναγκαία χρηματοδότηση R&D (έρευνα και ανάπτυξη) για την παρασκευή ενός εμβολίου.

Εχουν υπάρξει πολύ λίγες θετικές ιστορίες για τον COVID-19, αλλά μία από αυτές αφορά την επιστήμη. Πριν από τρία χρόνια, το ίδρυμά μας, το Wellcome Trust, και διάφορες κυβερνήσεις θέσπισαν τον Συνασπισμό για τις Καινοτομίες Επιδημιολογικής Ετοιμότητας (CEPI). Ο στόχος ήταν να επιταχύνουμε τη διαδικασία της δοκιμής εμβολίων και να χρηματοδοτήσουμε νέους, γρηγορότερους τρόπους ανάπτυξης ανοσοποιήσεων. Αν ένας νέος ιός επρόκειτο να αρχίσει να εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο, θέλαμε να είμαστε έτοιμοι.

Ο CEPI ήδη αναπτύσσει τουλάχιστον οκτώ δυνητικά εμβόλια για τον COVID-19 και οι ερευνητές αισθάνονται βέβαιοι ότι θα έχουν έτοιμο τουλάχιστον ένα μέσα σε 18 μήνες. Αυτό θα ήταν το πιο σύντομο χρονικό διάστημα που θα έχει χρειαστεί ποτέ ο άνθρωπος από τη στιγμή που είδε ένα εντελώς καινούργιο παθογόνο μέχρι τη στιγμή που ανέπτυξε ένα εμβόλιο εναντίον του.

Το χρονοδιάγραμμα αυτό, ωστόσο, εξαρτάται από τη χρηματοδότηση. Πολλά έθνη έχουν συνεισφέρει στον CEPI τις τελευταίες δύο εβδομάδες, αλλά ο συνασπισμός χρειάζεται τουλάχιστον 2 δισ. δολάρια για το έργο του. Αυτό είναι μόνο χονδρικά το νούμερο –η καινοτομία είναι μια απρόβλεπτη επιχείρηση– αλλά οι ηγέτες του G20 πρέπει τώρα να αναλάβουν ουσιαστικές δεσμεύσεις.

Θα πρέπει επίσης να αναγνωρίσουν ότι αυτή η χρηματοδότηση είναι μόνο για τη δημιουργία του εμβολίου και όχι για την παραγωγή ή την παράδοσή του, που θα απαιτήσουν ακόμη περισσότερα χρήματα και προγραμματισμό. Αυτό είναι το τρίτο θέμα που θα πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται το G20.

Δεν είμαστε σίγουροι ακόμη για το ποια εμβόλια θα είναι τα πιο αποτελεσματικά και το καθένα απαιτεί μοναδική τεχνολογία για τη δημιουργία του. Αυτό σημαίνει ότι τα έθνη πρέπει να επενδύσουν τώρα σε πολλά διαφορετικά είδη εγκαταστάσεων παραγωγής, γνωρίζοντας ότι κάποια δεν θα χρησιμοποιηθούν ποτέ. Διαφορετικά, θα χάσουμε μήνες από τη στιγμή που το εργαστήριο θα αναπτύξει μια ανοσοποίηση, περιμένοντας τον σωστό παραγωγό ώστε να αποκτήσει την απαιτούμενη κλίμακα.

Ενα άλλο στοιχείο που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι το κόστος: εάν ο ιδιωτικός τομέας είναι πρόθυμος να βγει μπροστά και να φτιάξει αυτό το εμβόλιο, για παράδειγμα, δεν θα πρέπει να χάσει χρήματα για να το κάνει. Ταυτόχρονα, οποιοδήποτε εμβόλιο για τον COVID-19 πρέπει να χαρακτηριστεί «παγκόσμιο δημόσιο αγαθό» και να παραμείνει προσιτό και προσβάσιμο σε όλους. Ευτυχώς, υπάρχουν οργανώσεις όπως η Gavi, η Συμμαχία Εμβολίων, η οποία έχει μακρά ιστορία να βοηθάει τα έθνη χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος ώστε να έχουν πρόσβαση σε κρίσιμους εμβολιασμούς.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, σε μεγάλο βαθμό χάρη στην υποστήριξη από το Ηνωμένο Βασίλειο, η Gavi συνεργάστηκε με τον ΠΟΥ και τη UNICEF για την εισαγωγή 13 νέων εμβολίων, συμπεριλαμβανομένου του εμβολίου για τον Eμπολα, στις 73 φτωχότερες χώρες του κόσμου. Είναι πρόθυμοι και ικανοί να κάνουν το ίδιο με ένα εμβόλιο για τον COVID-19, αλλά και αυτοί χρειάζονται περισσότερη χρηματοδότηση. Συγκεκριμένα, η Gavi θα χρειαστεί 7,4 δισ. δολάρια για τα επόμενα πέντε χρόνια – και αυτό είναι μόνο για να διατηρήσει την τρέχουσα προσπάθεια ανοσοποίησης. Η παράδοση εμβολίου για τον COVID-19 θα κοστίσει ακόμη περισσότερο.

Αυτές οι ετικέτες τιμών, πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, ίσως φαίνονται πολλά χρήματα – ιδίως σε μια εποχή κατά την οποία ολόκληρες οικονομίες επιβραδύνουν. Αλλά δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με το κόστος μιας πρόχειρης προσπάθειας ανοσοποίησης και μιας πιο μακράς έξαρσης.

Εδώ και 20 χρόνια ζητώ από τους παγκόσμιους ηγέτες να επενδύσουν στην υγεία των φτωχότερων ανθρώπων του κόσμου. Εχω υποστηρίξει ότι ήταν το σωστό – και είναι. Αλλά οι πανδημίες μάς θυμίζουν ότι η βοήθεια προς τους άλλους δεν είναι απλώς το σωστό. Είναι και το έξυπνο.

Η ανθρωπότητα, εξάλλου, δεν συνδέεται μόνο με κοινές αξίες και κοινωνικούς δεσμούς. Είμαστε επίσης συνδεδεμένοι βιολογικά, μέσα από ένα μικροσκοπικό δίκτυο μικροβίων που συνδέει την υγεία του ενός με την υγεία όλων των υπολοίπων.

Σε αυτή την πανδημία είμαστε όλοι συνδεδεμένοι. Αντίστοιχη πρέπει να είναι και η απάντησή μας.

* Ο κ. Μπιλ Γκέιτς είναι συμπρόεδρος του Bill & Melinda Gates Foundation και συνιδρυτής της Microsoft.

Υδροπλάνα και στον Ευβοϊκό?

DORNIERSEAWINGS

Το νέο τεχνολογικό επίτευγμα στα υδροπλάνα, έχει όνομα. Το Seastar Dornier, όπως λέει και το όνομά του, είναι ένα αστέρι της θάλασσας, ένα πραγματικά ξεχωριστό σε σχεδίαση υδροπλάνο, με απίστευτες δυνατότητες.

Η διαφορετικότητά του έγκειται στο γεγονός ότι δεν φέρει τους κινητήρες στα φτερά, αλλά είναι τοποθετημένοι πάνω από την άτρακτο του υδροπλάνου, ένας μπροστά και ένας πίσω.

Επίσης, το γεγονός ότι είναι αμφίβιο, το καθιστά ικανό να προσεγγίζει τόσο τους λιμένες, δια θαλάσσης, όσο και τα αεροδρόμια, κάτι που χρησιμεύει σε περιοχές όπως η Ελλάδα....

Το νέο Seastar Dornier είναι υπερσύχρονο δικινητήριο (υπερσύγχρονα μοτέρ Pratt & Whitney PT6A-135A ισχύος 1300 ίππων) 12 επιβατικών θέσεων, με εξαιρετικά επιχειρησιακά χαρακτηριστικά (ταχύτητα πτήσης στα 333 χιλιόμετρα/ώρα και εμβέλεια στα 1667 χιλιόμετρα). Εχει μήκος 12,70 μ., άνοιγμα φτερών 17,74 μ. και ύψος 4,73 μ.

DORNIERSEAWINGS

Επιπλέον η δομή του Seastar είναι ιδιαιτέρως ανθεκτική στη διάβρωση του νερού, με αποτέλεσμα να μειώνεται το  κόστος συντήρησης. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιεί και για ιατρικούς σκοπούς, με συγκεκριμένα διασκευή. Μπορεί να πετάξει μέχρι 15.000 πόδια (4.573 μ.) ύψος, έχει μέγιστο βάρος απογείωσης 5.100 κιλά και μέγιστο βάρος προσγείωσης 4.850 κιλά (βάρος αποσκευών 180 κιλά).

Αυτό το υδροπλάνο πρόκειται να έρθει στη χώρα μας από την εταιρεία «Ελληνικά Υδατοδρόμια», από τη στιγμή που θα ξεπεράσουμε την υγειονομική κρίση που βιώνουμε. 

Πηγη: Huffingtonpost - του Δ.Μπαλή

Περισσότερα στη Huffingtonpost.gr

Η «ατμοσφαιρική ρύπανση» ή το γενετικό προφίλ ευθύνονται για την γρήγορη διάδοση του Covid-19;

Νεώτερες μετρήσεις τείνουν να αποδείξουν ότι ο ενας άρρωστος μολύνει άλλους 4-5 αντί των αρχικών εκτιμήσεων για 2,5. Γιατί γίνεται αυτό? Τι ευθύνεται για την γρήγορη διάδοσή του εκτός απο την πυκνότητα και την κινητικότητα του πληθυσμού?  Ακολουθούν ενδιαφέρουσες απόψεις που εξετάζουν το θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αλλά και το γενετικό προφίλ του πληθυσμού. 
Πηγή: https://www.efsyn.gr

Από το άρθρο της κ. Π. Νικολοπούλου Σταμάτη (Καθηγήτριας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, άμισθης Επιστημονικής Σύμβούλου της Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής)

¨ Ζούμε σε πόλεις πυκνοκατοικημένες και η λέξη «ρύπανση» βρίσκεται στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, χωρίς όμως να συνειδητοποιούμε περί τίνος πρόκειται και αυτό είναι φυσικό γιατί ο αέρας που αναπνέουμε αν και φορτωμένος με «αιωρούμενα σωματίδια» είναι αόρατος. Σε δημοσίευση από το 2017 στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature ο καθηγητής Zhang Qian του πανεπιστημίου Tsinghua του Πεκίνου μαζί με μια ομάδα λοιμοξιολόγων και γιατρών εξειδικευμένων στην περιβαλλοντική έκθεση, επεσήμανε ότι σύμφωνα με έγκυρα στατιστικά στοιχεία περισσότεροι από 3.000.000 θανάτους ετησίως οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση και μάλιστα σε αιωρούμενα σωματίδια της τάξεως των PM 2,5.

Αλλά και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος  έχει ήδη επισημάνει στην ετήσια έκθεση για την ποιότητα του αέρα (EEA, Quality of Air in Europe, 2019), ότι η αυξημένη θνησιμότητα στην Ευρώπη σχετίζεται με τρεις περιβαλλοντικές παραμέτρους του αναπνεόμενου αέρα: PM2,5, NO2 και Ο3. Σε τελευταία εκτίμηση του για την Ιταλία (2016 στοιχεία) αναφέρει συνολικά 76.200 θανάτους λόγω αυτών των παραμέτρων, η πλειονότητα (περίπου 77%) αφορούσε τα σωματίδια (PM2.5). Υπάρχει όμως και προ-δημοσίευση από την πληγείσα Ιταλία, από το πανεπιστήμιο της Μπολόνια ο καθηγητής Leonardo Setti στο περιοδικό  The Economist 29/3/2020 διατυπώνει την υπόθεση ότι ο Covid-19 μπορεί να βοηθείται στην νοσογόνο εξάπλωση του από την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις ότι τα αιωρούμενα σωματίδια PM 2,5 μπορούν να επιφέρουν τοξικές επιδράσεις στα σωματικά μας κύτταρα και είναι δυνατόν να προκαλέσουν καρκινογένεση ή και μεγάλη ανάπτυξη συνδετικού ιστού στο καρδιοαναπνευστικό σύστημα.Παρόλα αυτά δεν είναι απόλυτα αποκρυπτογραφημένη η τοξικότητα των σωματιδίων αυτών που είναι όμως γνωστό ότι στην επιφάνεια του προσκολλώνται άλλα μόρια όπως μικρόβια, ιοί, βαρέα μέταλλα, βακτήρια, μύκητες, DNA,  αρχέγονοι προκαρυωτικοί οργανισμοί και ακάρεα.

Αν και δεν είναι δυνατόν να διατυπωθεί με απόλυτη βεβαιότητα εντούτοις υπάρχουν σοβαρές μελέτες που αξιολογούν συγκεκριμένα ευρήματα που επιτρέπουν την επιστημονική διαπίστωση ότι η χρόνια ατμοσφαιρική ρύπανση, με την μορφή συγκέντρωσης λεπτόκοκκης σκόνης και άλλων ρύπων,  ενεργεί ως ενισχυτικός παράγοντας σε περιπτώσεις επιδημιών. Και είναι απολύτως εύλογο ότι αυτό συμβαίνει γιατί ίσως τα αιωρούμενα σωματίδια συμπεριφέρονται τόσο ως ένα πιθανό όχημα που ενισχύει την μεταφορά και εξάπλωση του ιού αλλά και ως ένα χρόνιο παράγοντα ερεθισμού του αναπνευστικού συστήματος που φθείρει το ανοσοποιητικό σύστημα θα μπορούσε να κάνει τον πληθυσμό πιο ευάλωτο στις επιπτώσεις της επιδημίας.

Είναι γεγονός ότι η προέλευση τους είναι η βιομηχανία και οι ρύποι των μέσων μεταφοράς (οχήματα, αεροπλάνα),τα τζάκια, οι πυρκαγιές, ακόμα όμως και τα ηφαίστεια και η σκόνη που μεταφέρεται από την Αφρική. Όλα αυτά επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με αιωρούμενα σωματίδια. Επειδή είναι μικροσκοπικά και ελαφρά τείνουν να παραμένουν στην ατμόσφαιρα περισσότερο από τα μεγαλύτερα σωματίδια και έτσι να αυξάνεται η πιθανότητα εισπνοής τους. Mελέτες ιδίως στην Κίνα (Env. Sci. Technology 2014 Feb 4; 48(3): 1499-1507 έχουν αποδείξει ότι τα αιωρούμενα σωματίδια είναι φορείς παθογόνων στοιχείων και είναι επικίνδυνα για την υγεία ιδίως ηλικιωμένων και ατόμων με προβλήματα του ανοσοποιητικού.

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό γνώρισμα των μικροσκοπικών σωματιδίων είναι ότι δεν μένουν μόνο στον πνεύμονα όταν εισπνέονται αλλά περνούν και στην κυκλοφορία του αίματος και όπως προκύπτει από κλινικές παρατηρήσεις προκαλούν δυσκολίες στην αναπνοή, ερεθισμό ματιών, μύτης, λαιμού, βήχα, φτέρνισμα, διαταραχές της λειτουργίας του πνεύμονα (Lancet Commission on Pollution and Health 2015).

Είναι περισσότερο αναγκαίο από ποτέ να αναλογιστούμε και να εφαρμόσουμε την Αρχή της Προφύλαξης, ο ιατρικός κόσμος μπορεί και δικαιούται  να δώσει  στην πολιτεία και στους νομοθέτες ένα σαφές και καθαρό μήνυμα: Αυστηρότερες περιβαλλοντικές πολιτικές για την μείωση όλων των σημαντικών πηγών πρωτογενών ή δευτερογενών σωματιδίων για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα είναι επιτακτικές, δεδομένου ότι μαζί και με άλλους ρύπους σιγά σιγά φθείρουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που βιώνουμε δεν αφήνει αμφιβολίες ούτε δικαιολογίες για αναβολές της μείωσης όλων των σημαντικών πηγών πρωτογενών ή δευτερογενών σωματιδίων αλλά και την ευαισθητοποίηση των πολιτών ώστε να συνδράμουν στην υλοποίηση τους ώστε άμεσα να εφαρμόσουν:

• την ελαχιστοποίηση της  κυκλοφορίας κάθε οχήματος
• την απαγόρευση ανάματος τζακιών  

Ακόμα είναι επιτακτικός ο επανασχεδιασμός της βιώσιμης μετακίνησης για να καταφέρουμε αυτό που μας έδειξε ο ιός: Πρέπει να αφήσουμε πίσω μας την εποχή των ορυκτών καυσίμων να περιορίσουμε τους ρύπους αλλά ταυτόχρονα να μειώσουμε το αποτύπωμα του άνθρακα και έτσι να αντιμετωπίσουμε μια άλλη σημαντική απειλή που φαίνεται ότι προς στιγμή την ξεχάσαμε: την Κλιματική Αλλαγή.

Η πανδημία του COVID-19 είναι ίσως ένα παράθυρο στο μέλλον από όπου φαίνεται ο δρόμος για την απομάκρυνση μας από την ιδέα να βλέπουμε το δέντρο και να χάνουμε το δάσος. Ίσως είναι μια ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε άρρηκτα συνδεμένοι με τον αέρα που αναπνέουμε. Είναι η στιγμή μεγάλων αποφάσεων, αναγκαίων για να επιζήσουμε¨

Από συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ του Ε. Δερμιτζάκη (πρόεδρου του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας Τεχνολογίας και Καινοτομίας, καθηγητή Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης) 

¨Το γενετικό προφίλ του ασθενούς σε συνδυασμό με το γονιδιωματικό προφίλ του κορονοϊού, ευθύνονται  σε ένα μεγάλο ποσοστό για τις τεράστιες διαφορές που παρατηρούνται στα κλινικά συμπτώματα από άνθρωπο σε άνθρωπο, εκτιμά ο  και Διευθυντής στο Κέντρο Γονιδιωματικής «Health 2030» Εμμανουήλ  Δερμιτζάκης...

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες διαφορετικότητας μεταξύ των ασθενών, όπως για παράδειγμα το αρχικό ιικό φορτίο που καθορίζει το χρόνο που έχει το ανοσοποιητικό μας σύστημα να αντιδράσει, μέχρι να εξελιχθούν πλήρως τα συμπτώματα...

Όσον αφορά τον τρόπο μετάδοσης, για τον οποίο συνεχώς προκύπτουν νέα δεδομένα, ο καθηγητής γενετικής αναφέρει, ότι ο τρόπος που μεταφέρεται ο ιός στον αέρα είναι κάτι υπό διερεύνηση και οι μελέτες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας είναι πρώιμες, για να οδηγήσουν σε τελικές αποφάσεις και οδηγίες προς το κοινό. Όπως επίσης και για το θέμα της ανοσίας, εξηγεί ότι είναι  πολύ νωρίς να μιλήσουν οι επιστήμονες για αυτό: «Θα είναι ένα σημαντικό μέρος των ερευνών τους επόμενους μήνες, γιατί τα επίπεδα ανοσίας σε ατομικό επίπεδο, αλλά και στον πληθυσμό θα καθορίσουν τη στρατηγική αντιμετώπισης του ιού μέχρι να βρεθεί κάποιο φάρμακο, ή εμβόλιο.

Διαβάστε και αυτό: Ευθύνεται το γενετικό προφίλ για τη διάδοσή του?

Διαβάστε και εδώ γιατι δεν είναι προϊόν ανθρώπινης παρέμβασης