Τα προκαταρκτικά συμπεράσματα και προτάσεις για τη πρόσφατη πλημμύρα στην Εύβοια

Χθες δημοσιεύθηκαν τα προκαταρκτικά αποτελέσματα και δεδομένα που αφορούν στις πλημμύρες που έπληξαν περιοχές της Εύβοιας στις 9 Αυγούστου 2020 και προέκυψαν στο πλαίσιο επιστημονικής αποστολής, με τη συμμετοχή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και σε συνεργασία με την επιστημονική ομάδα του Τμήματος Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών και του Εθνικού Αστεροσκοπείου.

ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ / ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1. Έντονη βροχόπτωση: Η πολύ έντονη βροχόπτωση υψηλής έντασης που σημειώθηκε στην περιοχή της κεντρικής Εύβοιας και κυρίως στα μεγαλύτερα υψόμετρα γύρω από τη Δίρφη και δυτικά της αποτελούν την κύρια αιτία των πλημμυρικών φαινομένων. Με βάση τα στοιχεία η καταιγίδα έμεινε για αρκετές ώρες πάνω από την περιοχή και ανατροφοδοτήθηκε δίνοντας πολύ μεγάλα ποσά βροχόπτωσης. 

2. Μεγάλη χωρική εξάπλωση των φαινομένων: Η μεγάλη έκταση των φαινομένων προκύπτει αφενός από την χωρική εξάπλωση της καταιγίδας αλλά και το γεγονός ότι ο μεγάλος όγκος των υδάτων παρελήφθη από δύο λεκάνες απορροής οι οποίες απορρέουν στο βόρειο και στο νότιο Ευβοϊκό σε μεγάλες αποστάσεις από τον πυρήνα της καταιγίδας αλλά και μεταξύ τους. Η μορφολογία των λεκάνων ήταν επίσης σημαντική: Οι έντονες μορφολογικές κλίσεις των λεκανών ενίσχυσαν τον όγκο της απορροής και τον ρυθμό της διάβρωσης προκαλώντας κατολισθήσεις και άλλες αστοχίες στα ορεινά. 

3. Ο όγκος και η ραγδαιότητα της βροχής δημιούργησε το πρωτοφανές φαινόμενο έντονης αυλάκωσης και χαράδρωσης σε επιφανειακούς γεωλογικούς σχηματισμούς βάθους έως και δύο μέτρων ακόμα και σε ανώτερα σημεία των λεκανών εκεί που ξεκινά η επιφανειακή απορροή. 

4. Ο ρόλος της πυρκαγιάς 2019: Η πυρκαγιά του 2019, συνετέλεσε στην αύξηση των φερτών υλικών και του όγκου των υδάτων. Ο ρόλος της όμως περιορίζεται σε ένα μόνο κλάδο της λεκάνης απορροής του Μεσσάπιου (Ψαχνά) και επομένως εκτιμάται ότι έχει περιορισμένο ρόλο στην εκδήλωση των φαινομένων. 

5. Ιδιαίτερη μορφολογία στις εκβολές: Στην εκβολή του Ποταμού Λήλαντα η μορφολογία που απαντάται είναι εκείνη του αλλουβιακού ριπιδίου με αποτέλεσμα ο φυσικός χώρος πλημμύρας να σχηματίζει μια μορφή βεντάλιας από τον οικισμό «Λευκαντί» έως τον οικισμό «Άγιος Νικόλαος». Κατά συνέπεια ο χώρος αυτός πλημμύρισε και πλημμυρίζει σε κάθε πλημμυρική απορροή του ποταμού. 

6. Ανθρώπινες παρεμβάσεις και υποδομές: Κατά θέσεις οι ανθρώπινες παρεμβάσεις μείωσαν κρίσιμες διατομές οι οποίες ενίσχυσαν τα πλημμυρικά φαινόμενα. 

7. Εκτιμάται ότι η περιοχή χρήζει εκπόνησης σχεδίου ολοκληρωμένης διαχείρισης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και άμεσων επεμβάσεων στις λεκάνες απορροής που επλήγησαν. Επιπρόσθετα, η κατασκευή ανασχετικών φραγμάτων ανάλογα με την περίπτωση και την τοποθεσία θα μπορούσε να ανασχέσει την ροή των υδάτων ενώ παράλληλα θα εξυπηρετούσε άλλες ανάγκες σχετικές με την ύδρευση και την άρδευση. 

8. Ειδικότερες προτάσεις που θα μπορούσαν να έχουν εφαρμογή στην περιοχή με θετικά αποτελέσματα: Ειδικά χωροταξικά – φυσικογεωγραφικά - γεωπεριβαλλοντικά σχέδια ευαίσθητων περιοχών (π.χ. εκβολές Λήλαντα, Πολιτικά), το οποία θα έχουν ως στόχο και την μείωση των επιπτώσεων από μελλοντικές καταστροφές - Πρότυπα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης στις συγκεκριμένες υδρολογικές λεκάνες - Ανάπτυξη και πιλοτική εφαρμογή τοπικού συστήματος ενημέρωσης – ειδοποίησης μέσω κινητής τηλεφωνίας.

Ολόκληρη την ανακοίνωση μπορείτε να βρείτε στο:

https://edcm.edu.gr/images/docs/newsletters/Newsletter_19_2020_Evia_flood.pdf

Για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών (*)

(*) Της Ναυσικάς - Ιωάννας Σπύρου, υποψ.Δημοτικής Συμβούλου στη Χαλκίδα με το "Ρεύμα Ανατροπής"

Η βία κατά των γυναικών η σεξιστική βία συνιστά παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος στη ζωή, την ελευθερία, την ασφάλεια, την αξιοπρέπεια, την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων, τη σωματική και ψυχική ακεραιότητα. Η βία που ασκείται στις γυναίκες περιλαμβάνει εγκλήματα όπως σεξουαλικές επιθέσεις, βιασμοί και ενδοοικογενειακή βία. Η κακοποίηση των γυναικών δεν έχει αντίκτυπο μόνο στις ίδιες αλλά επηρεάζει την οικογένεια τους, του φίλους και κατ’ επέκταση όλη την κοινωνία. Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο το 2009 έκανε μια πανευρωπακή έρευνα σχετικά με τη βία κατά των γυναικών και στα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαικής Ένωσης. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας βασίζονται σε πραγματικές μαρτυρίες 42.000 γυναικών και σε τυχαία δειγματοληψία. Μέσα από τις συνεντεύξεις οι ερωτώμενες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα που αφορούσαν τις προσωπικές εμπειρίες τους σε διάφορες μορφές βίας, και τον αντίκτυπο που είχαν στη ζωή τους.

Αξίζει να σημειώσουμε λοιπόν πως, περίπου 13 εκατομμύρια γυναίκες στην ΕΕ έχουν πέσει θύματα σωματικής βίας. Το 33 % των γυναικών του δείγματος, έπεσαν θύματα σωματικής ή σεξουαλικής βίας από την ηλικία των 15 ετών. Ακόμα, μία στις 20 γυναίκες (5 %) έχει πέσει θύμα βιασμού από την ηλικία των 15 ετών και άνω. Περίπου το 12 % των γυναικών δηλώνουν ότι έχουν βιώσει κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης ή κάποιο συναφές περιστατικό από κάποιον ενήλικα πριν από την ηλικία των 15 ετών, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 21 εκατομμύρια γυναίκες εντός της ΕΕ. Επιπλέον θα ήθελα να τονίσω πως το 55 % του δείγματος, έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση μετά την ηλικία των 15 ετών, όπως ανεπιθύμητο άγγιγμα, εναγκαλισμό ή φίλημα. Το 32 % των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης, το υπέστη από αφεντικό, συνάδελφο ή πελάτη. Τέλος, το ήμισυ όλων των γυναικών στην ΕΕ (53 %) αποφεύγουν ορισμένες καταστάσεις ή κάποια μέρη, τουλάχιστον μερικές φορές, από φόβο μήπως υποστούν σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση.

Είναι γεγονός πως οι συναισθηματικές και ψυχολογικές συνέπειες της βίας κατά των γυναικών είναι μακράς διάρκειας και πολύ βαθιά ριζωμένες, ενώ παράλληλα οι περισσότερες απ’ αυτές δεν βρίσκουν τη δύναμη να ομολογήσουν ότι έχουν υποστεί ούτε στη αστυνομία ούτε όμως και σε κάποιο κέντρο υποστήριξης θυμάτων.

Στα μέτρα Ευρωπαϊκής κλίμακας που μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, περιλαμβάνεται η οδηγία της ΕΕ για τα θύματα της εγκληματικότητας (2012/29/ΕΕ) και η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης). Η οδηγία της ΕΕ για τα θύματα της εγκληματικότητας, η οποία υιοθετήθηκε το 2012, θεσπίζει ελάχιστα πρότυπα σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία των θυμάτων της εγκληματικότητας στην ΕΕ, και κάνει ρητή αναφορά στα θύματα βίας λόγω φύλου, τα θύματα σεξουαλικής βίας και τα θύματα βίας στο πλαίσιο στενών σχέσεων. Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, είναι το πρώτο νομικά δεσμευτικό περιφερειακό κείμενο στην Ευρώπη που αντιμετωπίζει σφαιρικά και διεξοδικά τις διαφορετικές μορφές βίας κατά των γυναικών, όπως η ψυχολογική βία, η παρενοχλητική παρακολούθηση, η σωματική βία, η σεξουαλική βία και η σεξουαλική παρενόχληση.

Μια πρωτοβουλία που ως νέα δημοτική αρχή με το «Ρεύμα Ανατροπής», μας αγγίζει και μας δεσμεύει να αξιοποιήσουμε στο έπακρο!