Τελευταία πρόποση (Άννα Αχμάτοβα)

Αχμάτοβα, 1922. Ζωγράφος Κουζμά Πετρόφ - Βόντκιν. Κρατικό Ρωσικό Μουσείο της Αγίας Πετρούπολης

Η Άννα Αντρέγιεβνα Αχμάτοβα (А́нна Андре́евна Ахма́това, γεννηθείσα Γκόρενκο, Го́ренко, 23 Ιουνίου 1889 - 5 Μαρτίου 1966) ήταν ποιήτρια, μία από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες της «Αργυρής Εποχής» στην ποίηση της Ρωσίας.

Τελευταία πρόποση

Πίνω για το ερειπωμένο σπίτι,

Για την κακιά μου τη ζωή,

Για τη διπλή μας μοναξιά,

Και για σένα πίνω

Για τα ψέματα των χειλιών που με πρόδωσαν,

Για τη νεκρή παγωνιά των ματιών

Για τον αγενή και σκληρό κόσμο

Για το ότι ο Θεός δεν μας έσωσε.

(Μετάφραση Don Rigoberto)

Последний тост

Я пью за разорённый дом,
За злую жизнь мою,
За одиночество вдвоём,
И за тебя я пью,—
За ложь меня предавших губ,
За мертвый холод глаз,
За то, что мир жесток и груб,
За то, что Бог не спас.

Και τώρα; (Δ.Βασιλείου)

                                     

Όλων των πόνων οι λυγμοί

και των καημών οι στεναγμοί,

πα στη πλατεία άπλωσαν

και όνειρα κι’ ελπίδες,

κουράγιο αρματώθηκαν

κι’ απόφαση το πήραν,

να αρνηθούν όλοι μαζί

να ζουν μέσ’ στο χειμώνα.

Κι’ αφού το συμφωνήσανε

κοιτάχτηκαν στα μάτια.

 

Και τώρα;

 

Ποιος το χορό της άνοιξης

θα σηκωθεί, να σύρει πρώτος,

χωρίς τσαλίμια περιττά

κι’ εγωισμούς περίσσιους,

με σταθερό το βήμα του

και περηφάνια γνήσια

γι’ αυτούς που μπήκαν στο χορό

και τον ακολουθούν,

ώσπου το γλέντι να γενεί

καθάριο καλοκαίρι

Στις πλατείες των οικτιρμών (Δημήτρη Βασιλείου)

Όλοι θα έχετε δει ή διαβάσει για τους “εορτασμούς” των ογδόντα (80) χρόνων από την απελευθέρωση των κρατουμένων του Άουσβιτς. Και ποιοι “γιόρτασαν” εκεί; Κυρίως αυτοί που είχαν συμμετοχή, άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο, στην δημιουργία και αυτού του στρατοπέδου θανάτου! Τους απογόνους αυτών που απελευθέρωσαν το Άουσβιτς τους απέκλεισαν!

Σίγουρα έχετε  δει ή διαβάσει για τους επικείμενους  “εορτασμούς”, στη Μόσχα, των ογδόντα (80) χρόνων από την μεγάλη αντιφασιστική νίκη στον Β΄Π.Π. Θα “γιορτάσουν” οι απόγονοι των νικητών, του Κόκκινου Στρατού δηλαδή, τον οποίον έχουν, ιστορικά και ιδεολογικά, αποκηρύξει! Θα απουσιάσουν οι απόγονοι των “συμμάχων”, πιθανώς γιατί ντρέπονται για την συμμετοχή των προγόνων τους στην μεγάλη αντιφασιστική νίκη!

Πέρυσι “γιορτάστηκαν” τα ογδόντα (80) χρόνια της Διάσκεψης του Μπρέτον Γουντς, φέτος θα “γιορταστούν” τα ογδόντα (80) χρόνια της Διάσκεψης της Γιάλτας.

Ελάχιστοι όμως θα θυμηθούν ότι, στις 12 Φλεβάρη 2025, “κλείνουν”  ογδόντα (80) χρόνια από την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, μιας συμφωνίας “ταφόπλακας” του μεγαλειώδους κινήματος της Εθνικής μας Αντίστασης, μιας συμφωνίας που “έκανε” τους περήφανους αντάρτες του Ε.Λ.Α.Σ. να κλαίνε, μιας συμφωνίας που έστειλε χιλιάδες αγωνιστές σε φυλακές, εξορίες και στα εκτελεστικά αποσπάσματα, μιας συμφωνίας - “Αχέροντα” των ωραιότερων ονείρων αυτού του λαού.

Με την “ευκαιρία” λοιπόν των ογδόντα (80) χρόνων από την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, σας αφιερώνω το ποίημα που ακολουθεί.

ΣΤΙΣ ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΤΩΝ ΟΙΚΤΙΡΜΩΝ 

 Βαριές οι ήττες.

Τσακίσαν το μυαλό,

κάναν σμπαράλια την καρδιά,

μα πιο βαρύς

ο πόνος της ζωής

και του φωτός η έλλειψη.

 

Με πανωφόρι τ’ όνειρο,

σχεδόν κουρελιασμένο,

θαμπό

και ματωμένο,

μεσ’ στους ψυχρούς κι αφώτιστους

δρόμους της οικουμένης,

σύντροφοι, φίλοι τριγυρνούν

και σε πλατείες οικτιρμών,

όπως ο Πέτρος και αυτοί

παλιές ταυτότητες αρνούνται.

 

Στην αγορά,

τα κίτρινα εγώ τους,

τελάληδες γινήκαν και πουλάνε.

Καθένας και ο πάγκος του,

γεμάτος άχρηστες αντίκες.

Κι όσοι, εκτός της αγοράς

κι απ’ τις πλατείες πέρα,

στα όνειρά μας τ’ άλικα

ψυχή και πάλι δίνουν,

παίρνουν τους δρόμους των καημών,

της πίκρας και των πόνων,

εκεί, όπου ο άνθρωπος

με τ’ όνειρό του γίνετ’ ένα.

 

Καυτό σαν  τη φωτιά, αείζωο,

το όνειρο

του δίκιου και της λευτεριάς,

μιας νέας μέρας η ανάγκη,

περνάει μέσ’ απ’ τα ηφαίστεια

και των κατακλυσμών τα κύματα

και άμεμπτο κι αλώβητο,

βαφτίζεται ξανά,

μεσ’ στων ανθρώπων τις ψυχές,

ίδια και απαράλλαχτα,

όπως στης Στύγας το νερό.

 

Και ξεκινάει, ξανά, να γνέθει

της επανάστασης τον μίτο.

Πρέβεζα (του Δ.Βασιλείου)

" Πρέβεζα, ο τόπος στον οποίο, όπως και πολλοί - πολλοί άλλοι άνθρωποι στους αιώνες που έχουν περάσει, είδα το πρώτο μου φως, έκανα τα πρώτα μου βήματα, έμαθα τα πρώτα μου γράμματα, άρχισα να γίνομαι άνθρωπος. 

Πέρα απ’ την αδιαμφισβήτητη ιστορικότητα της πόλης και την αναγκαιότητα μελέτης της, η Πρέβεζα και ο χώρος που την περιβάλλει, όσο κι’ αν ακούγεται υπερβολικό, αποτελεί, ανά τους αιώνες, ένα πέρασμα συμπαντικής ενέργειας, ένα πέρασμα ψυχών και ιδεών, ένα πέρασμα ερωτικών και επαναστατικών κυμάτων, ένα πέρασμα φωτός υψηλής, συμπαντικής διάθλασης. 

Η Πρέβεζα είναι μια πόλη αερικό, μια πόλη ξωτικό, όπως λίγες πόλεις στον κόσμο - Αλεξάνδρεια, Οδησσός, Σαγκάη, Βαλπαραΐσο, Μασσαλία...Κι’ όλα τούτα δεν μπορείς να τα βιώσεις μέσω της ιστορικής, επιστημονικής προσέγγισης της πόλης, αλλά μπορείς μόνο να τα αισθανθείς, νιώθοντας την συμπαντική και ποιητική διάσταση της Πρέβεζας και του χώρου που την περιβάλλει και την συναποτελεί - Αχέροντας, Νεκρομαντείο, Κασσώπη, Νικόπολη, Σούλι, Ματζίρικα, Βαθύ, Παργινόσκαλα, Φυλακές...

Σ’ αυτή την Πρέβεζα, που όλοι μας, συνειδητά ή όχι, έχουμε μέσα μας, σ’ αυτή την Πρέβεζα που, το νιώθουμε ή δεν το νιώθουμε, εκπέμπουμε και μεταδίδουμε με τις φρυκτωρίες της ψυχής μας, σ’ αυτή την Πρέβεζα “ακουμπάει” το ποίημά μου, που ακολουθεί" (πρωτοδημοσιεύτηκε στο https://www.atpreveza.gr)

Πρέβεζα - Στους γονείς μου Βαγγελιώ και Νίκο Βασιλείου

Εκεί, στου κόσμου το μεσοστρατί,

που η Ανατολή τη Δύση συναντάει,

εκεί, που η θάλασσα παντρεύεται τη γη

χωρίς κουμπάρους και παπά,

εκεί, που η μέρα με τη νύχτα

αχώριστα βαδίζουν,

εκεί, που η ζωή κι’ ο θάνατος

την ίδια δόξα έχουν,

εκεί, που τ’ άδικο αδυνατεί

         το δίκιο να κερδίσει,

εκεί, που η λευτεριά για τίμημά της έχει

         μόνο την ίδια τη ζωή,

εκεί, που η επανάσταση

τον έρωτα αγκαλιάζει,

εκεί, που οι ματζίρηδες

         νέα ζωή  ζητούσαν,

εκεί, που η στέρνα πότιζε

         του αύριο τα όνειρα,

εκεί, που οι κρίνοι άνθιζαν

         και γίνονταν βαγγέλια,

εκεί, που μοσχοβόλαγε ψωμί

και τίμιος ιδρώτας,

εκεί, στου κόσμου τη μεσοποριά,

εκεί, η μάννα μου με γέννησε.

Κι’ ως άνοιξα τα μάτια μου,

άκουσα τον πατέρα μου να λέει:

Παιδί μου, εδώ, στον τόπο αυτό,

που Πρέβεζα τον λένε,

κάνε τα πρώτα βήματα

και πες τον πρώτο λόγο

κι’ άντε μετά σ’ ολόκληρο τον κόσμο,

με το μυαλό σου λεύτερο

και την καρδιά σου φως.

 Μόνο μην πάψεις,

ποτέ μην πάψεις να πονάς

για τους καημούς τ’ Ανθρώπου.

Ψελλίζει ποίηση ο πόνος

και η ζωή μας έρωτα,

ώσπου κραυγή να γίνουν

κι επανάσταση!

 23-24.12.2024                           

Διώξτε τα σύννεφα (Δ.Βασιλείου)

"Η νέα χρονιά, όσο "συννεφιασμένη" να είναι κι' αυτή, μπορεί να "φωτιστεί" μόνο από μας, μόνο απ' τις δικές μας, κοινές, προσπάθειες".(Δ.Βασιλείου)

ΔΙΩΞΤΕ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ

 

Θα φύγουν τα σύννεφα, είπε.

Κι΄ εμείς, περιμέναμε,

κοιτώντας τα κίτρινα φύλλα

στο γκρίζο φόντο τ’ ουρανού.

Θλίψη!

 

Θα φύγουν, είπε, θα φύγουν.

Κι΄ εμείς, περιμέναμε,

κοιτώντας τα πεσμένα φύλλα

στο σκούρο φόντο της γης.

Πόνος!

 

Όπου να ’ναι φεύγουν, είπε.

Κι΄ εμείς, περιμέναμε,

κοιτώντας τα νεκρά δέντρα

στο μαύρο στήθος της γης.

Θάνατος!

 

Θα φυγ ..., έκανε να πει,

και τον πλάκωσαν τα σύννεφα,

τα σύννεφα, που μόνα τους δεν έφυγαν

και μόνα τους, δεν πρόκειται να φύγουν.

 

Κι’ εμείς;

Τι κάνουμε τώρα;

 

 

Να διώξουμε τα σύννεφα,

με τις δικές μας τις δυνάμεις!

Να διώξουμε τα σύννεφα,

όλοι μαζί,

εμείς,

 του φωτός οι εραστές!

 

Να διώξουμε τα σύννεφα, τώρα!

19.11.2007                                                      

Κ΄εγω μια φάμπρικα είμαι (1) του Β.Μαγιακόφσκι - 1918.

Μετάφραση απ’ τη ρώσικη γλώσσα κι απόδοση στην ελληνική : Δημήτρης Βασιλείου - 31.01.2024

Ν.Εγγονόπουλου. Ποιητής και Φιλόσοφος

Φωνάζουνε στον ποιητή:

«Στον τόρνο να σε βλέπαμε!

Τι είν’ οι στίχοι;

Ένα κενό, ένα μηδέν!

Για να δουλέψεις, σίγουρα, τα άντερα δεν έχεις.»

Ίσως, για μας,

η δουλειά απ’ τις ασχολίες όλες,

η πιο συγγενής μας να ‘ναι.

Κι εγώ μια φάμπρικα είμαι!

Χωρίς φουγάρα, ναι,

που ξέρεις όμως; Μπορεί,

για μένα,

πιο δύσκολα χωρίς φουγάρα να ‘ναι.

Το ξέρω  –

δεν σας αρέσουνε τα όμορφα τα λόγια.

Βελανιδιές λιανίζετε, δουλεύοντας σκληρά.

Αλλά κι εμείς;

Δεν είμαστε κι εμείς, στ’ αλήθεια, ξυλοκόποι;

Για δες, κατεργαζόμαστε, ίδια βελανιδιές,

τ’ ανθρώπινα κεφάλια.

Φυσικά,

τιμητική υπόθεση το ψάρεμα.

Το δίχτυ να τραβάς

κι’ αυτό γεμάτο να ’ναι με μερσίνια! (2)

Αν κι η δουλειά των ποιητών – απ’ όλες πιο τιμητική –

ανθρώπους ζωντανούς ψαρεύει κι όχι ψάρια.

Τιτάνια δουλειά!

Να καίγεσαι πάν’ απ’ το καμίνι,

να δένεις το ατσάλι που τσιρίζει.

Αλλά ποιος είν’ αυτός που θα μας κατηγορήσει,

τεμπέληδες κι’ αργόσχολους που θα μας πει;

Μυαλά λαξεύουμε με τη χοντρή της γλώσσας λίμα!

Ποιος λέτε να ’ναι υπεράνω –

ο ποιητής ή ο τεχνίτης,

που τους ανθρώπους οδηγεί σε υλικά οφέλη;

Κι οι δυο!

Οι καρδιές – κι αυτές μηχανές.

Η ψυχή – κι αυτή πανούργος κινητήρας.

Ίσοι είμαστε!

Σύντροφοι στων εργατών το πλήθος μέσα,

προλετάριοι του σώματος και της ψυχής.

Μαζί, μόνο μαζί,

το σύμπαν θα ομορφύνουμε

και με παιάνες θα το κάνουμε να ηχήσει.

Φράγμα ορθώνουμε στις λογοκαταιγίδες.

Εμπρός! Στα έργα, στη δουλειά!

Η δουλειά καινούργια είναι, ζωντανή.

Και τους αργόσχολους τους ρήτορες –

στο μύλο, στους μυλωνάδες!

Με το νερό των λόγων τους μυλόπετρες ν’ αλέθουν.

Σημειώσεις:

(1) Ο αυθεντικός τίτλος του ποιήματος είναι: «ΠΟΙΗΤΗΣ ΕΡΓΑΤΗΣ».

(2) Μερσίνια – οξύρρυγχοι.

"Μιας αγκαλιάς το φως" (Δ.Βασιλείου)

Γ.Γαλατσιάτος. Αγκαλιά

Μια αγκαλιά, που ζήλεψαν ακόμη κι’ οι νεκροί

κι’ έδωσε φως ανέσπερο στα όνειρα μιας γειτονιάς,

που δεν υπήρχαν άγγελοι και δεν ανθίζαν κρίνοι,

που χάθηκε, την πήρε το σκοτάδι;

Ορφάνεψε ο έρωτας, ο ήλιος πάει να δύσει;

Οι αγκαλιές που σφίγγουν έρωτα και φως,

δεν χάνονται ποτέ, μεσ’ στους αιώνες ζουν!

13.12.2024

Δεκέμβρης 1944 (Δ.Βασιλείου)

 

Πάνω στον τάφο μου, είπε, να γράψετε με κεφαλαία: «ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΗ».

Πολέμησε, 33 ημέρες πολεμούσε,

για την τιμή και την αξιοπρέπεια αυτών που χάθηκαν

κι’ αυτών που θα ’ρθουν.

Πολέμησε, 33 ημέρες πολεμούσε,

για λευτεριά και για ζωή, για τη ψυχή και τ’ όνειρο

αυτής της γης και τούτων των ανθρώπων.

Και τον τιμώρησαν σαν άλλο Προμηθέα!

Στης Ικαριάς τα βράχια τον καρφώσαν, γιατί δεν είχαν Καύκασο,

και το συκώτι του έτρωγαν, αντί για τον αητό, οι καλοπατριώτες.

Ότι κι αν έγινε μετά, το σύμπαν κι αν τον φίλησε

κι αρμονικά στον κόσμο κι αν σεργιάνισε,

δεν σβήνει εκείνη η φωτιά π’ άναψε τον Δεκέμβρη,

μεσ’ στα μυαλά μας αναμμένη για πάντα παραμένει.

Το τελευταίο ειδύλλιο

Οι πολλοί – μαζί τους κάποτε και εγώ –

ψάχνοντας να βρούνε το «εγώ» τους

στη ζούγκλα των παράταιρων ζευγαρωμάτων

νομίζουν ότι το βρίσκουν σε μια αιθέρια οπτασία,

ή σε μια «διεκπεραίωση» μεθυσμένων εραστών.

 

Στο παιχνίδι της ζωής

– μεταξύ πολλών, κομπάρσοι κι εμείς -

βρήκα τα κομμάτια του σε σένα,

στο μυαλό και τη ψυχή σου,

στο κορμί και την ερωτική σου παραζάλη

και γίναμε πρωταγωνιστές

 

Ας μείνουμε μαγεμένοι μαζί,

ακολουθώντας τις δαιδαλώδεις διαδρομές του γάργαρου νερού,

που χορεύει χωρίς σταματημό,

αγκαλιάζει, ξεπερνώντας τα πάντα

και στα χαρίζω τα κομμάτια του «εγώ» μου,

αφού τα βρήκα πιο όμορφα σε σένα,

γιατί ο έρωτας είναι ένα.

Ωδή στο αιώνιο θηλυκό

K. Makovsky. The mermaids. 1879

 «Του πάθους και του πόθου κόρη

του μυαλού και της φαντασίας γοργόνα και σειρήνα,

σαν ορμητικό και γάργαρο νερό

η ομορφιά σου υπερβαίνει όλα όσα σε περιβάλλουν.

Ξεπερνά διαλύοντας τα «δεν πρέπει»

και ανυψώνει τα «θέλω» σε ουράνιες σφαίρες,

άξια ποιητικής περιγραφής

τη φαντασία μας ολοκληρώνει

και οδηγεί σε χιλιοτραγουδισμένα μονοπάτια»

Ode to the Eternal Feminine

“Daughter of passion and lust

mermaid and siren of the mind and imagination,

like rushing and gurgling water

your beauty exceeds all that surrounds you.

 

Overcomes by dissolving the "don'ts"

and elevates the "wants" to celestial spheres,

worthy of poetic description

completes our imagination

and leads us to unexpected and unfathomable paths”

Ода Вечной Женственности

«Дочь страсти и похоти

русалка и сирена ума и воображения,

подобно бурлящей и журчащей воде

твоя красота превосходит все, что тебя окружает.

Преодолевает, растворяя «нельзя»

и возносит «хочу» в небесные сферы,

достойная поэтического описания

дополняет наше воображение

и ведет нас к неожиданным и непостижимым путям»

ΦΩΤΙΕΣ (Του Δ.Βασιλείου στη μνήμη Γιάννη Ρίτσου)

Σαν σήμερα, 34 χρόνια πριν, στις 11 Νοέμβρη 1990, πέθανε ο Γιάννης Ρίτσος, ένας μεγάλος Ποιητής, Άνθρωπος κι Αγωνιστής. Τιμούμε την μνήμη του, την ποίησή του και τους αγώνες του με ένα ανέκδοτο, ακόμη, ποίημα του φίλου Δημήτρη Βασιλείου.

Φωτιές

Ακούστε άνθρωποι αγνοί

κι εσείς σοφοί του κόσμου,

ακούστε έναν Ποιητή,

που με το μέλλον συζητά,

το παρελθόν κατέχει.

Φωτιές ανάψτε, φωτιές παντού,

με φως το σκότος να μπολιάσουμε!

Ωδή στη θάλασσα (του Δ.Βασιλείου)

 Θάλασσα αρχέγονη,

κόρη της φωτιάς

της γης και του αέρα αδελφή,

μεσ’ στην αγκάλη της ζωής

τον κόσμο μας ενώνει.

 

Στις γλώσσες όλων των ανθρώπων

θάλασσα - η μάνα μας

και θάλασσα - αγάπη,

θάλασσα - αδελφοσύνη

και θάλασσα - βωμός ελευθερίας.

 

Πόσοι και πόσοι προσπαθήσαν

να της φορέσουν αλυσίδες

και σύνορα να της χαράξουν.

Μ’ αυτή, περήφανα ελεύθερη,

μεσ’ στους αιώνες, θάλασσα ήταν

και θάλασσα να είναι συνεχίζει.

Πρέβεζα 04,11,2024

Μην με ξεχάσεις (Δ.Βασιλείου)

Μη με ξεχάσεις και να περάσεις

από το στέκι το γνωστό

και να αφήσεις τις αναμνήσεις

να μπουν στον χρόνο τον σωστό.

Ποιος χρόνος είναι; Λιγάκι μείνε

στης ιστορίας τη σκιά,

σκέψου για λίγο τώρα, πριν φύγω,

από τους άλλους μακριά.

Θα ‘ρθούν εικόνες και θα ’ν’ οι μόνες

που θα θυμίζουν έρωτα,

καυτές εντάσεις χωρίς συμβάσεις,

στα χρόνια τα ξενέρωτα.

Αιώνες θα ‘ρθούν και δεν θα ξεχνούν

των εραστών οι πανστρατιές

τον έρωτά μας και τα δικά μας

τα θαύματα και τις φωτιές.

13.12.2023

Το Φως παραμένει Ελπίδα (Δ. Βασιλείου)

Ξημερώνουν στην ώρα τους οι μέρες,

τα αύριο παίρνουν τις θέσεις των χθες,

τίποτα όμως δεν αλλάζει.

Το φως παραμένει ελπίδα!

Το σκοτάδι συνεχίζει να σκεπάζει τη ζωή μας.

Ένας φάρος που είχε ανάψει

και φώτιζε, έστω κι αχνά, αλλά φώτιζε

τη θωριά των ονείρων,

πάει κι αυτός, έσβησε.

Το βλέμμα του Γκεβάρα παραμένει παγωμένο.

Του Άρη το κεφάλι στάζει, ακόμη, αίμα.

Τον Λαμπράκη συνεχίζουν σε πολέμους να σκοτώνουν

και στον Μίκη να φοράνε σιγαστήρα.

Μεσ’ στου σκοταδιού μάς κλείνουν την παγίδα.

Και μεσ’ σ’ αυτή τη σκοτεινιά

π’ απλώθηκε στο κόσμον όλο,

κάποιοι, χρυσούς στήνουνε θρόνους,

τα δουλικά τους κάνουνε βαρόνους

κι οι δεσποτάδες,

μαζί ραβίνοι και μουλάδες,

με λίβανο και σμύρνα τους βλογάνε.

Κι όλοι οι άλλοι, οι πολλοί,

σε δύση και σ’ ανατολή,

στης πείνας πνίγονται τον πάτο,

στης άγνοιας το βωμό τούς γονατίζουν

και μ’ αλυσίδες στα μυαλά

τους θυσιάζουν, οι χρυσοί,

σαν Ιφιγένεια,

την Τροία θέλοντας να κάνουνε δική τους.

Κι όποιοι, σαν άλλοι Έκτορες,

θέλει από μόνος του καθείς

τον τόπο του να σώσει,

κάποιον θα στείλουν οι χρυσοί,

ας πούμε Αχιλλέα,

όπως τον Έκτορα να τους σκοτώσει.

Όσο βαθύ κι αν είναι το σκοτάδι,

τα μάτια που ’ναι ανοιχτά μπορούν να διακρίνουν

τ’ αστέρια που ακόμα λαμπυρίζουν,

απ’ τη φωτιά που έδωσε σε όλους

εκείνος ο ατρόμητος, ο Προμηθέας.

Τα μυαλά που σπάσανε τις αλυσίδες

μπορούν να καταλάβουν

και πράξη να το κάνουν δυνατή,

αυτό που κάποτε ο Κάρολος μας είπε:

«Προλετάριοι όλων των χωρών…».

Και τότε, όταν όλοι οι πολλοί,

όλων των χωρών και τόπων

με φόρα τα σκοτάδια θα διαλύσουν,

τότε, ακούστε με, τότε μόνο,

το φως θα πάψει να ’ν’ ελπίδα!

02.07.2024, Αθήνα