 |
| Γ.Γαλατσιάτος. Αγκαλιά |
Μια αγκαλιά, που ζήλεψαν ακόμη κι’ οι νεκροί
κι’ έδωσε φως ανέσπερο στα όνειρα μιας γειτονιάς,
που δεν υπήρχαν άγγελοι και δεν ανθίζαν κρίνοι,
που χάθηκε, την πήρε το σκοτάδι;
Ορφάνεψε ο έρωτας, ο ήλιος πάει να δύσει;
Οι αγκαλιές που σφίγγουν έρωτα και φως,
δεν χάνονται ποτέ, μεσ’ στους αιώνες ζουν!
13.12.2024
Πάνω στον τάφο μου, είπε, να γράψετε με κεφαλαία: «ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΗ».
Πολέμησε, 33 ημέρες πολεμούσε,
για την τιμή και την αξιοπρέπεια αυτών που χάθηκαν
κι’ αυτών που θα ’ρθουν.
Πολέμησε, 33 ημέρες πολεμούσε,
για λευτεριά και για ζωή, για τη ψυχή και τ’ όνειρο
αυτής της γης και τούτων των ανθρώπων.
Και τον τιμώρησαν σαν άλλο Προμηθέα!
Στης Ικαριάς τα βράχια τον καρφώσαν, γιατί δεν είχαν Καύκασο,
και το συκώτι του έτρωγαν, αντί για τον αητό, οι καλοπατριώτες.
Ότι κι αν έγινε μετά, το σύμπαν κι αν τον φίλησε
κι αρμονικά στον κόσμο κι αν σεργιάνισε,
δεν σβήνει εκείνη η φωτιά π’ άναψε τον Δεκέμβρη,
μεσ’ στα μυαλά μας αναμμένη για πάντα παραμένει.
 |
Οι πολλοί – μαζί τους κάποτε και εγώ –
ψάχνοντας να βρούνε το «εγώ» τους
στη ζούγκλα των παράταιρων ζευγαρωμάτων
νομίζουν ότι το βρίσκουν σε μια αιθέρια οπτασία,
ή σε μια «διεκπεραίωση» μεθυσμένων εραστών.
Στο παιχνίδι της ζωής
– μεταξύ πολλών, κομπάρσοι κι εμείς -
βρήκα τα κομμάτια του σε σένα,
στο μυαλό και τη ψυχή σου,
στο κορμί και την ερωτική σου παραζάλη
και γίναμε πρωταγωνιστές
Ας μείνουμε μαγεμένοι μαζί,
ακολουθώντας τις δαιδαλώδεις διαδρομές του γάργαρου
νερού,
που χορεύει χωρίς σταματημό,
αγκαλιάζει, ξεπερνώντας τα πάντα
και στα χαρίζω τα κομμάτια του «εγώ» μου,
αφού τα βρήκα πιο όμορφα σε σένα,
γιατί ο έρωτας είναι ένα.
 |
| K. Makovsky. The mermaids. 1879 |
Ode to the Eternal
Feminine
“Daughter of passion and lust
mermaid and siren of the mind and
imagination,
like rushing and gurgling water
your beauty exceeds all that
surrounds you.
Overcomes by dissolving the
"don'ts"
and elevates the "wants" to
celestial spheres,
worthy of poetic description
completes our imagination
and leads us to unexpected and
unfathomable paths”
Ода Вечной Женственности
«Дочь страсти и похоти
русалка и сирена ума и воображения,
подобно бурлящей и журчащей воде
твоя красота превосходит все, что тебя окружает.
Преодолевает, растворяя «нельзя»
и возносит «хочу» в небесные сферы,
достойная поэтического описания
дополняет наше воображение
и ведет нас к неожиданным и непостижимым путям»
Φωτιές
Ακούστε άνθρωποι αγνοί
κόρη της φωτιάς
της γης και του αέρα αδελφή,
μεσ’ στην αγκάλη της ζωής
τον κόσμο μας ενώνει.
Στις γλώσσες όλων των ανθρώπων
θάλασσα - η μάνα μας
και θάλασσα - αγάπη,
θάλασσα - αδελφοσύνη
και θάλασσα - βωμός ελευθερίας.
Πόσοι και πόσοι προσπαθήσαν
να της φορέσουν αλυσίδες
και σύνορα να της χαράξουν.
Μ’ αυτή, περήφανα ελεύθερη,
μεσ’ στους αιώνες, θάλασσα ήταν
και θάλασσα να είναι συνεχίζει.
Πρέβεζα 04,11,2024
Μη με ξεχάσεις και να περάσεις
από το στέκι το γνωστό
και να αφήσεις τις αναμνήσεις
να μπουν στον χρόνο τον σωστό.
Ποιος χρόνος είναι; Λιγάκι μείνε
στης ιστορίας τη σκιά,
σκέψου για λίγο τώρα, πριν φύγω,
από τους άλλους μακριά.
Θα ‘ρθούν εικόνες και θα ’ν’ οι μόνες
που θα θυμίζουν έρωτα,
καυτές εντάσεις χωρίς συμβάσεις,
στα χρόνια τα ξενέρωτα.
Αιώνες θα ‘ρθούν και δεν θα ξεχνούν
των εραστών οι πανστρατιές
τον έρωτά μας και τα δικά μας
τα θαύματα και τις φωτιές.
13.12.2023
Ξημερώνουν στην ώρα τους οι μέρες,
τα αύριο παίρνουν τις θέσεις των χθες,
τίποτα όμως δεν αλλάζει.
Το φως παραμένει ελπίδα!
Το σκοτάδι συνεχίζει να σκεπάζει τη ζωή μας.
Ένας φάρος που είχε ανάψει
και φώτιζε, έστω κι αχνά, αλλά φώτιζε
τη θωριά των ονείρων,
πάει κι αυτός, έσβησε.
Το βλέμμα του Γκεβάρα παραμένει παγωμένο.
Του Άρη το κεφάλι στάζει, ακόμη, αίμα.
Τον Λαμπράκη συνεχίζουν σε πολέμους να σκοτώνουν
και στον Μίκη να φοράνε σιγαστήρα.
Μεσ’ στου σκοταδιού μάς κλείνουν την παγίδα.
Και μεσ’ σ’ αυτή τη σκοτεινιά
π’ απλώθηκε στο κόσμον όλο,
κάποιοι, χρυσούς στήνουνε θρόνους,
τα δουλικά τους κάνουνε βαρόνους
κι οι δεσποτάδες,
μαζί ραβίνοι και μουλάδες,
με λίβανο και σμύρνα τους βλογάνε.
Κι όλοι οι άλλοι, οι πολλοί,
σε δύση και σ’ ανατολή,
στης πείνας πνίγονται τον πάτο,
στης άγνοιας το βωμό τούς γονατίζουν
και μ’ αλυσίδες στα μυαλά
τους θυσιάζουν, οι χρυσοί,
σαν Ιφιγένεια,
την Τροία θέλοντας να κάνουνε δική τους.
Κι όποιοι, σαν άλλοι Έκτορες,
θέλει από μόνος του καθείς
τον τόπο του να σώσει,
κάποιον θα στείλουν οι χρυσοί,
ας πούμε Αχιλλέα,
όπως τον Έκτορα να τους σκοτώσει.
Όσο βαθύ κι αν είναι το σκοτάδι,
τα μάτια που ’ναι ανοιχτά μπορούν να διακρίνουν
τ’ αστέρια που ακόμα λαμπυρίζουν,
απ’ τη φωτιά που έδωσε σε όλους
εκείνος ο ατρόμητος, ο Προμηθέας.
Τα μυαλά που σπάσανε τις αλυσίδες
μπορούν να καταλάβουν
και πράξη να το κάνουν δυνατή,
αυτό που κάποτε ο Κάρολος μας είπε:
«Προλετάριοι όλων των χωρών…».
Και τότε, όταν όλοι οι πολλοί,
όλων των χωρών και τόπων
με φόρα τα σκοτάδια θα διαλύσουν,
τότε, ακούστε με, τότε μόνο,
το φως θα πάψει να ’ν’ ελπίδα!
02.07.2024, Αθήνα
Στον αστερισμό των ερώτων παγιδεύτηκα,
στον γαλαξία της αγάπης περιπλανήθηκα.
Με μιαν ανάσα τη ζωή μου έζησα,
με μιαν ανάσα, που διαπερνά το είναι μου.
Σαν το αλκοόλ που παραλύει τις αντιστάσεις,
σαν αχτίδα φωτός που διαλύει τις ομίχλες,
σαν τη σπίθα οργής που ξεκινάει τις επαναστάσεις,
ο έρωτας
τις ορίζουσες της ζωής μου στοιχειοθέτησε
και η σκέψη εισχώρησε στους δαιδάλους των μυστηρίων
λευκαίνοντάς τα.
Θυσία εξαγνιστική στο βωμό του γονάτισα,
στων αγγέλων του τα φτερά με ανασήκωσε,
στης ευτυχίας τους ορίζοντες με προσήλωσε
δείχνοντας το δρόμο της ζωής.
Γενεσιουργός αιτία των δρωμένων
ω! έρωτα κι’ αγάπη και ζωή!
Στον περίπλοκο λαβύρινθο
εσύ δείχνεις του μίτου την άκρη
εσύ ορίζεις την πορεία
εσύ ανασταίνεις το πνεύμα
εσύ νικάς το θάνατο!
Στη Ρένα Χατζηδάκη - Μαρίνα
Ναι Μαρίνα,
μακριά, πολύ μακριά
στις λεύτερες, λουσμένες στο δίκιο,
φωτεινές πολιτείες του μέλλοντος,
θα θυμόμαστε τη μελωδία της κραυγής σου
κι αν δεν υπάρχουμε εμείς,
θα τη θυμούνται τα παιδιά που έρχονται.
Γιατί τα παιδιά έρχονται
και θα φτάσουν τα παιδιά,
αν όχι εμείς,
στις πολύχρωμες, λαμπερές πολιτείες.
Θα σπάσουμε τις αλυσίδες του μυαλού,
θα γκρεμίσουμε τους τοίχους των φυλακών,
θα λύσουμε θριαμβικά την πολιορκία,
θα πάρουμε πίσω τις κλεμμένες ζωές,
θα κρατήσουμε τη μνήμη ζωντανή
και θα φτιάξουμε καινούργια τραγούδια.
Καινούργια τραγούδια,
που θα ενώνουν
αυτούς που ήταν, αυτούς που είναι
κι αυτούς που θα ’ρθουν.
Καινούργια τραγούδια,
σ’ όλες τις γλώσσες του κόσμου,
γιατί εκεί μακριά, πολύ μακριά,
όλοι μας θα ζούμε στις ίδιες
πολύχρωμες,
λαμπερές,
λουσμένες στο δίκιο,
φωτεινές,
λεύτερες πολιτείες.
17-18.07.2024, Αθήνα
*Στίχος από το ποίημα «Κατάσταση πολιορκίας» της Ρένας Χατζηδάκη (Μαρίνα), το οποίο μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.
 |
| Ραφαήλ Σχολή Αθηνών |
Ίδια, όπως και τα τραπέζια μας,
άδεια και τα τελευταία ράφια
στις βιβλιοθήκες μας.
Τα βιβλία του χθες θαμμένα στη σκόνη.
Αυτοί, που σοφοί μεταξύ τους λέγονται,
οι σοφοί του σήμερα, κάνουν πως απορούν.
Απ’ τις μακριές, καλοπληρωμένες, συζητήσεις τους
και τις βαθιές, καλοπληρωμένες κι αυτές, αναλύσεις τους,
τίποτα δεν παίρνει μορφή, λόγια του αέρα, που αύριο δεν έχουν.
Κι έτσι σιγά – σιγά χάνεται το αύριο.
Χάνουμε το αύριο.
Αυτοί, όμως, θα συνεχίσουν να πληρώνονται
για να μας αφήνουν χωρίς αύριο.
Τα ωραία τους, καλοπληρωμένα, λόγια
δεν γεμίζουν τα τραπέζια μας, δεν γεμίζουν τις βιβλιοθήκες μας.
Ως πότε θα τους αφήνουμε να μας κλέβουν το αύριο;
Στην άκρη ν’ αφήσουμε τα ψέματά τους, τη δήθεν σπλαχνική σοφία τους.
Τα μυαλά μας εργοστάσια να κάνουμε, οι δικοί μας σοφοί να προκύψουν
κι όλοι μαζί να γεμίσουμε τα τραπέζια μας, να ξεσκονίσουμε τα παλιά μας βιβλία
και νέες βιβλιοθήκες να γεμίσουμε με τα σχέδια και τα όνειρα του αύριο.
Κι αυτό το αύριο να το κάνουμε δικό μας.
08.07.2024, Αθήνα
 |
| At the museum, 1999 by Gilbert Garcin |
Σημείωση του μεταφραστή: Ο τίτλος του ποιήματος είναι κατά λέξη: «Οι υπερσυνεδριάζοντες», 1ος τόμος των Απάντων του Β. Μαγιακόφσκι, Μόσχα, 1973, ρωσ. έκδοση. Το ποίημα είναι από τον κύκλο “Τρόπος ζωής” και πρωτοδημοσιεύθηκε στις 4 Μάρτη του 1922, στην εφημερίδα «Ιζβέστια» ("Τα Νέα"), επίσημη εφημερίδα της Σοβιετικής Κυβέρνησης.
Καθώς η νύχτα χάνεται
κι’ η μέρα χαράζει,
βλέπω, κάθε μέρα το βλέπω:
ένας στο υπουργείο τάδε,
στη δείνα αρχή o άλλος,
αυτός στην πολιτική επιτροπή,
στην επιτροπή διαφώτισης εκείνος,
τρέχει ο κόσμος στις υπηρεσίες.
Με το που μπεις στο κτίριο,
βροχή οι χαρτοδουλειές:
διαλέγοντας καμιά πενηνταριά -
τις πιο σημαντικές -
τρέχουν οι υπάλληλοι σε συνεδριάσεις.
Άμα τη εμφανίσει, διαμαρτύρομαι:
“ Μιαν ακρόαση δεν μπορούν να κανονίσουν;
Πηγαινοέρχομαι απ’ τον καιρό εκείνον”. -
“Ο σύντροφος Ιβάν Βάνιτς έφυγαν για να συνεδριάσουν -
ένωση του τμήματος θεάτρου και του εκτροφείου αλόγων”.
Ανεβοκατεβαίνεις εκατό σκάλες. Δύσκολη ζωή.
Πάλι: “Δώσανε εντολή, σε μιαν ώρα να ‘ρθείτε.
Συνεδριάζουν: αγορά μελανοδοχείων του Συνεταιρισμού της Επαρχίας”.
Μιαν ώρα μετά: πουθενά ο γραμματέας κι’ η γραμματέας λείπει -
όλοι απουσιάζουν!
Άπαντες οι κάτω των 22 στην Κομσομόλ(1) συνεδριάζουν.
Με κόπο ανεβαίνω ξανά, βραδιάτικα,
στον τελευταίο όροφο του εφταώροφου κτιρίου.
“Ήρθε ο σύντροφος Ιβάν Βάνιτς;” -
“Είναι σε συνεδρίαση της άλφα-βήτα-γάμα-δέλτα επιτροπής”.
Αφηνιασμένος,
στη συνεδρίαση σαν θύελλα μπουκάρω,
άγριες κατάρες του δρόμου ξερνώντας.
Και τι να δω: κάθονται μισάδια ανθρώπων.
Ω διάολε!
Το άλλο μισό τους που να ‘ναι; “Τους έσφαξαν; Τους σκότωσαν;”
Χτυπιέμαι, ουρλιάζω.
Απ’ τη φοβερή εικόνα μούστριψε το μυαλό.
Κι ακούω του γραμματέα τη γαλήνια φωνούλα:
“Είναι, ταυτόχρονα, σε δυο συνεδριάσεις.
Έχουμε τη μέρα καμιά εικοσαριά συνεδριάσεις,
πρέπει να προλάβουμε.
Αναγκαστικά κοβόμαστε στα δυό. Μέχρι τη μέση εδώ,
το άλλο μισό εκεί”.
Απ’ την ταραχή δεν σε παίρνει ο ύπνος.
Πολύ πρωί, αχάραγα.
Μ’ ένα όνειρο υποδέχομαι την χαραυγή:
“ Ω, μακάρι να γίνει μια συνεδρίαση ακόμη,
όλων των συνεδριάσεων το τέλος να σημάνει!”
04 -11.06.2024
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Κομσομόλ - Κομμουνιστική Ένωση Νεολαίας.
2. Ιδιαίτερα εκτίμησε το συγκεκριμένο ποίημα ο Β.Ι. Λένιν, ο οποίος στην ομιλία του: «Για
την διεθνή και εσωτερική κατάσταση της Σοβιετικής Δημοκρατίας», στην συνεδρίαση
της κομμουνιστικής ομάδας του Πανρωσικού συνεδρίου των μεταλλωρύχων, στις 6
Μάρτη 1922, είπε:
«Χτες, τυχαία, διάβασα στα «Ιζβέστια» ένα ποίημα του Μαγιακόφσκι με πολιτική
θεματολογία. Εγώ δεν ανήκω στους θαυμαστές του ποιητικού του ταλέντου, αν και
αναγνωρίζω πλήρως την αναρμοδιότητά μου επί του θέματος. Αλλά, πολύ καιρό τώρα
δεν έχω νιώσει τέτοια ευχαρίστηση, με την πολιτική και διοικητική έννοια. Στο ποίημά
του βιτριολικά περιγελά τις συνεδριάσεις και κοροϊδεύει τους κομμουνιστές, ότι αυτοί
συνεδριάζουν και ξανασυνεδριάζουν. Δεν ξέρω τι λέει η ποίηση, αλλά όσον αφορά την
πολιτική, σας εγγυώμαι ότι αυτό είναι εντελώς σωστό. Πραγματικά, είμαστε στην θέση
των ανθρώπων (και πρέπει να πω, ότι είναι μια βλακώδης κατάσταση), οι οποίοι
συνεχώς συνεδριάζουν, συγκροτούν επιτροπές, συντάσσουν σχέδια – επ’ άπειρον… Η
πρακτική υλοποίηση των διαταγμάτων, που έχουμε και με το παραπάνω και τα οποία
ετοιμάζονται με τέτοια σπουδή, την οποία περιέγραψε ο Μαγιακόφσκι, δεν ελέγχεται.»
(Β. Ι. Λένιν, Άπαντα, τ. 33, σ. 197-198, ρωσ. έκδοση, μετάφραση Δ. Β. )
Άδειο το καράβι,
χωρίς κωπηλάτες, χωρίς καπετάνιο,
χωρίς πανιά και άρμπουρα,
ακυβέρνητο.
Μόνος, σύντροφε! Καταπέλαγα!
Των Σειρήνων το τραγούδι παραγλύκανε;
Η Σκύλλα κι η Χάρυβδη έβγαλαν κι άλλα κεφάλια;
Των λωτών οι τιμές μειώθηκαν;
Πολλοί κοιτάνε, κάνουν, από μακριά, σινιάλα,
μα δεν μπαρκάρουν!
Διστάζουν; Φοβούνται;
Απ’ τη στεριά μαντήλια κουνούν!
Και τα κύματα όλο κι αγριεύουν
κι οι άνεμοι κόντρα, δυναμώνουν.
Βλέπω όμως σύντροφε,
αραιά – αραιά, αλλά τα βλέπω
κι άλλα καράβια θαλασσοδέρνονται,
χωρίς πανιά κι αυτά,
χωρίς πυξίδα.
Έναν όρμο να βρούμε,
ήρεμος πολύ κι αν δεν είναι δεν πειράζει,
αλλά να βρούμε έναν όρμο
και κομμάτι – κομμάτι απ’ τα σκαριά μας
ένα καινούργιο να φτιάξουμε καράβι,
να το πούμε «Ουτοπία»,
να το καλαφατίσουμε
και να μπούμε όλοι μέσα!
Με πορτολάνους
τα όνειρα των παιδιών του αύριο,
τιμώντας το χθες και μπούσουλα
την ανάγκη του σήμερα,
να καβατζάρουμε τον καιρό,
να ορθοπλωρίσουμε
και να σαλπάρουμε.
Την ουτοπία
να κάνουμε ζωή!
3/6/2024
 |
| Ανρί Ματίς "Η χαρά της ζωής". 1906. |
Στου ουρανού την απεραντοσύνη
πολλά τ’ αστέρια που θα σε καλέσουν
στον κόσμο τους να ζήσεις,
μα ένα υπάρχει που θα συναντήσεις
κι’ αιώνια οι μοίρες σας θα δέσουν
στου έρωτα την άφθαρτη μεγαλοσύνη.
Απ’ των φιλιών το αμέτρητο πλήθος
πολλά είναι εκείνα που θα σε γλυκάνουν
στα όνειρα δίνοντας ζωή,
μα ένα εκείνο που πνοή
θα δίνει στη ψυχή σου, σαν φθάνουν
μέρες που φωνή πρέπει να πάρει ο μύθος.
Απ’ των χεριών το δάσος τ’ απειράριθμο
άκρες πολλών δακτύλων θα σ’ αγγίξουν
βοήθεια δήθεν πως σου δίνουν,
μα δυο εκείνα που θα μείνουν
την εύθραυστη ζωή σου να στηρίξουν
στο μονοπάτι το μοναχικό και άρρυθμο.
 |
| P.Picasso. Donna Sognante |
πετάει κι’ αρμενίζει ο έρωτάς μας,
μύθος μοναδικός κι’ αγέραστος
ανάμεσα στους μύθους των αιώνων.
Οι πυραμίδες γλυκά χαμογελάσαν
τη νύχτα που πετάξαμε στ’ αστέρια
κι’ ο Νείλος μας νανούρισε
ως το πρωί, που
ξύπνησα
κι’ άκουσα τη ψυχή σου,
Σαμπάχ αλ νουρ! (1)
Οι γέρικες οι φοινικιές, στην
έρημο
της μακρινής Παλμύρας
κι’ οι μύστες στου Ήλιου το ναό,
εκστατικά το γόνυ κλίσαν
στου έρωτά μας το μυστήριο,
Σαμπάχ αλ ουάρντ! (2)
Οι μαύροι ταύροι της Ανδαλουσίας
με μούγκρισμα θριαμβικό
στον Γουαδαλκιβίρ βουτήξαν,
τιμητική φρουρά στον έρωτά μας
ανείπωτο κι’ ανείδωτο ως πέρα στη
Γρανάδα.
Γιο νο σε νάδα! (3)
Το σινικό ολόγιομο φεγγάρι
κρυφά στους πήλινους στρατιώτες
έδωσε εντολή να ζωντανέψουν,
μαζί με τον σοφό Κομφούκιο
ύμνο στο θαύμα της αγάπης μας να
πλέξουν.
Ρονγκουάο! Ρονγκουάο! (4)
Απ’ την Κασσώπη ως το Ιδαίον
όλοι οι έρωτες της γης
και του Ολύμπου οι μύθοι
τη Δελφική Πυθία ρώτησαν
στη σύγκριση μαζί μας ποιος κερδίζει;
Όμως αυτή δεν ήθελε να τους πικράνει!
(1) σαμπάχ αλ νουρ – (σου εύχομαι) φωτεινό πρωινό. (αραβικά)
(2)
σαμπάχ αλ ουάρντ – (σου εύχομαι)
τριανταφυλλένιο πρωινό.
(αραβικά)
(3)
Γιο νο σε νάδα – εγώ δεν ξέρω τίποτα. (ισπανικά)
(4) Ρονγκουάο – δόξα. (Κινέζικα)
