Η Μαρία Κουταλιανού για την ανάγκη μιας νέας και προοδευτικής περιφερειακής πολιτικής

Η περιφέρεια είναι ένας σχετικά νέος Ευρωπαϊκός θεσμός, τον οποίο στην Ελλάδα του 2023 λίγοι τον έχουν κατανοήσει πλήρως. Οι κυβερνώντες θέλουν οι πολίτες να νομίζουν πως οι Περιφέρειες τους ανήκουν, ενώ η αλήθεια είναι ότι οι Περιφέρειες “μας” ανήκουν. Οι Περιφέρειες είναι εντελώς αυτοδιοικητικές και ανεξάρτητες σε όλους τους τομείς απο την κεντρική Κυβέρνηση. Συνεργάζονται μαζί της και δεν πρέπει να εξαρτώνται από αυτήν.

Μέχρι σήμερα παρατηρούμε την πλήρη αποτυχία της περιφερειακής πολιτικής στην Ελλάδα όπου έργα εκατομμυρίων ευρώ διαλύονται σε δευτερόλεπτα και ολοένα περισσότεροι πολίτες αγγίζουν τα όρια της ευρωπαϊκής φτώχειας με εκθετικό ρυθμό. Ας μην κρυβόμαστε αυτό οφείλεται κυρίως σε πολιτικές σκοπιμότητες, ενώ η κατανομή των προγραμμάτων δεν γίνεται βάσει γεωγραφικών αναγκών, αλλά για την ανταμοιβή εκλογικών ενοτήτων εκ μέρους της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας.

Εμείς προτείνουμε την υιοθέτηση μιας νέας και προοδευτικής περιφερειακής πολιτικής που έχει ως προτεραιότητα την αναγκαιότητα σχεδιασμού αναπτυξιακών πολιτικών για τις περιοχές που υστερούν. Ένας σχεδιασμός που θα βοηθήσει τις περιφέρειες να αποκτήσουν το κρίσιμο μέγεθος για την οικονομική τους ανάπτυξη. Μια ανάπτυξη που θα έρθει μέσα απο την παραγωγική εξειδίκευση η οποία επιτυγχάνεται αν εστιάσουμε και αποκρυσταλλώσουμε τις τοπικές μικροοικονομίες κλίμακος.

Μια τέτοια πολιτική, είναι μια πιο αποτελεσματική και δίκαιη περιφερειακή πολιτική που προάγει την οικονομική, κοινωνική, πολιτισμική και μορφωτική ανάπτυξη, την ισότητα των φύλων και την περιβαλλοντική ισορροπία και επιδιώκει μια συμπεριληπτική ανάπτυξη και βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας.

Πιο αναλυτικά ορίζουμε 5 τομείς παρέμβασης που στόχο έχουν την ενίσχυση του χαρακτήρα της περιφέρειας και την ανάδειξη της πολιτική της σημασίας, προβάλλοντας τη διαφάνεια, τις συνέργειες, την αποτελεσματικότητα και τη συμμετοχικότητα.

1.            Υποδομές

Δεν αρκεί να πραγματοποιούνται έργα υποδομών. Πρέπει να αξιολογούνται οι τοπικές ανάγκες και να σχεδιάζονται ολιστικά δίκτυα υποδομών. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο αν ανοίξουμε την πόρτα στην κοινωνία (ψηφιακές κοινωνικές πλατφόρμες). Οι τοπικές κοινωνίες γνωρίζουν καλύτερα ποιες είναι οι ανάγκες τους, ποια δίκτυα χρειάζεται να δημιουργηθούν και ποια να βελτιωθούν. Προτεραιότητα πρέπει να δίνεται (κάτι για το οποίο ελέγχονται τόσο οι προηγούμενες περιφερειακές διοικήσεις, όσο και η κεντρική κυβέρνηση) σε έργα προφύλαξης και προστασίας της ανθρώπινής ζωής, περιουσίας και του  περιβάλλοντος από φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές.

2.            Αγροτική Ανάπτυξη

Δεν αρκεί μια σκόρπια χρηματοδότηση. Πρέπει να ενισχυθεί η κοινωνική οικονομία δηλαδή ο συνεργατικός θεσμός των συνεταιρισμών  και των συμπράξεων. Οι παραγωγοί να μορφοποιούν τα προϊόντα τους, να τα συσκευάζουν και να τα πουλούν. Οι αυτοδιοικητικές αρχές πρέπει να προσφέρουν τεχνογνωσία σε ζητήματα παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων, καθώς και προώθηση των προϊόντων αυτών όπως και συνεργασίες με συνεταιρισμούς του εξωτερικού. Τα βιολογικά προϊόντα θα μπορούσε να είναι ένα παράδειγμα. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι αναγκαία η θεσμοθέτηση και η διαμόρφωση πρότυπων αγροτικών εκμεταλλεύσεων για τις διαφορετικές γεωγραφικές εκτάσεις και τεχνογνωσία για τις βέλτιστες καλλιεργητικές δυνατότητες κάθε περιοχής. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και ο αληθινός και αποτελεσματικός αγροτουρισμός, διότι ενισχύει την τοπική οικονομία.

3.            Πράσινη μετάβαση και περιβαλλοντική πολιτική

Η περιφερειακή πολιτική προσπαθεί να λάβει υπόψη και να εξειδικεύσει, σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου, την ευρύτερη εθνική και διεθνή περιβαλλοντική πολιτική. Για μια πράσινη μετάβαση που υστερεί τόσο πολύ η Ελλάδα σε αυτό πρέπει να υπάρχει η συνεργασία πολιτών και αυτοδιοίκησης. Πρέπει να υποστηριχθούν οι ενεργειακές κοινότητες, τα πάρκα ανακύκλωσης και εξεύρεσης καινοτόμων τρόπων αξιοποίησης των επεξεργασμένων απορριμμάτων. Πρέπει να αναπτυχθούν τα αστικά και περιαστικά πάρκα, όπου οι τοπικές αρχές μπορούν να διαθέτουν ένα μέρος των εδαφών που έχουν στην κυριότητά τους για τη δημιουργία κοινωνικών καλλιεργειών και εκεί οι κάτοικοι να φυτεύουν αγροτικά προϊόντα για ιδία κατανάλωση. Η ανακύκλωση υγρών αποβλήτων και στερεών υπολλειμάτων απο παραμύθι ψηφοθηρίας και επιδοματικής ενίσχυσης "ημετέρων" πρέπει να γίνει πραγματικό αποτελεσματικό εργαλείο βελτίωσης του περιβάλλοντος και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας.

4.            Ευκαιρίες και χωρική δικαιοσύνη

Προκειμένου να καταπολεμηθούν οι ανισότητες σε επίπεδο ευκαιριών και κοινωνικής αλληλεγγύης, πρέπει η περιφέρεια να λάβει μέτρα προς την κατεύθυνση αυτή. Πρώτον και κύριο είναι οι ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες (υγειά, εκπαίδευση, πρόνοια, μέσα μεταφοράς) στους κατοίκους αυτών των περιοχών. Η ανάπτυξη υποδομών ιντερνέτ για ενίσχυση της τηλεργασίας.  Πρέπει να αντιμετωπιστεί η ερήμωση της υπαίθρου, η γήρανση του πληθυσμού, και η έλλειψη εργατικών χεριών. Η μεταφορά αρμοδιοτήτων και οργανισμών σε τέτοιες περιοχές ή / και η σύσταση νέων οργανισμών ή υπηρεσιών όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο. Η ανάπτυξη κοινωνικών αναπτυξιακών συμπράξεων και οι διαπεριφερειακοί οργανισμοί είναι επίσης ένα εργαλείο που προωθεί τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών φορέων σε τοπικές κοινωνίες μικρής κλίμακας

5.            Δημοκρατικός και συμμετοχικός σχεδιασμός

Μια καλή διοίκηση συνεπάγεται την επίβλεψη των προγραμμάτων και τη συνεργασία με τους κοινωνικούς ετέρους και τη κοινωνία των πολιτών. Με όλες τις τοπικές ομάδες, χωρίς αποκλεισμούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων οι οποίες εμπλέκουν ευάλωτους πολίτες.  Στην περίπτωση της Περιφέρειας Στερεάς, θα πρέπει να αναλυθούν τα δυνατά σημεία και τα αδυναμία της κάθε περιοχής (πάντα σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες), βάσει της οποίας θα σχεδιαστούν προτάσεις που ενθαρρύνουν τις επενδύσεις σε κλάδους που ενισχύουν το διαπεριφερειακό συγκριτικό πλεονέκτημα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνει διάλογος και με τους τοπικούς φορείς, συλλόγους πολιτών, τα Επιμελητήρια κλπ. Σε αυτήν την κατεύθυνση είναι χρήσιμες πρωτοβουλίες, όπως τα περιφερειακά αναπτυξιακά συνέδρια. Επίσης, η ουσιαστική διαβούλευση μέσω ψηφιακών εργαλείων και η εκπόνηση προγραμμάτων είναι μια πρωτοβουλία χρήσιμη όπου θα μπορούσε να συνδυαστεί με τα σχολεία και τα πανεπιστήμια για την πρακτική και θεωρητική προετοιμασία στην από κοινού διαχείριση σε δράσεις

Ο ρόλος όσων θέλουν να (και) είναι προοδευτικοί, βρίσκεται στην ενίσχυση του διαφανούς, συμμετοχικού, συνεργατικού  και ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα της περιφέρειας, καθώς και στην ανάδειξη της πολιτική της σημασίας για την καθημερινότητα και βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της.  Ο συνδυασμός μας ακριβώς σε αυτά αποδίδει μεγάλη σημασία και ζητά τη ψήφο σας για ένα καλύτερο αύριο στη Στερεά Ελλάδα .