Γήρανση του πληθυσμού και ανάπτυξη (*)

(*) Των Σ.Ρομπολή & Β.Μπέτση στο www.ot.gr

Σε πρόσφατες  μελέτες εκτίμησης των επιπτώσεων του φαινομένου της γήρανσης του πληθυσμού στην οικονομική ανάπτυξη υπολογίστηκε ότι το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα θα μειωθεί κατά 58 δισ. ευρώ ή κατά 31% σε σχέση με το ΑΕΠ του 2019 (βασικό σενάριο).

Έτσι, στη βάση αυτής της εκτίμησης προτείνεται ως λύση για το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας μας η περαιτέρω κεφαλαιοποίηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Επίσης, επισημαίνεται ότι το εγχείρημα της κεφαλαιοποίησης της επικουρικής ασφάλισης, το οποίο θα κοστίσει στο ΑΕΠ της  χώρας  μας πάνω από 78 δισ. ευρώ (20 δισ. παραπάνω από ό,τι η γήρανση του πληθυσμού) ήταν προς την σωστή κατεύθυνση για την ελληνική οικονομία.

Όμως θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχει χρησιμοποιηθεί η ορθή διατύπωση για το κόστος της γήρανσης στο ΑΕΠ της χώρας μας. Από την άποψη αυτή, η ορθή διατύπωση είναι ότι το πραγματικό ΑΕΠ μέχρι το 2100 θα απωλέσει δυνητικά 58 δισ. ευρώ και όχι ότι θα είναι κατά 31% μικρότερο από το ΑΕΠ του 2019. Και αυτό γιατί το έτος 2100 το ΑΕΠ δεν θα είναι μικρότερο από το ΑΕΠ του 2019, απλά θα μπορούσε να είναι κατά 58 δισ. ευρώ υψηλότερο, αν δεν υπήρχε το φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού. Εξάλλου, στην Έκθεση για την γήρανση του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (AWG 2021), έχει ληφθεί υπόψη μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ 1,2%.

Επίσης, στις μελέτες αυτές έχουν ληφθεί υπόψη οι δημογραφικές προβολές της Eurostat του έτους 2019, στις οποίες  ο δείκτης γήρανσης του πληθυσμού (old dependency ratio) αυξάνεται από το 37,9% το 2020 στο 65,2% το έτος 2070. Η δημογραφική αυτή προβολή σε βάθος 50 ετών, σημαίνει ότι ο ρυθμός γήρανσης του πληθυσμού είναι 1,1% ετησίως. Επίσης, αυτό σημαίνει ότι  η  ελληνική οικονομία θα έπρεπε το 1,1% από το 1,2% μέση ετήσια ανάπτυξη να το διαθέτει σε παροχές λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν προκύπτει. Και αυτό γιατί στους υπολογισμούς του AWG 2021, έχει ληφθεί υπόψη ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξάνονται ανάλογα με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, όπως προέβλεπε το 1ο Μνημόνιο (νομοθετική διάταξη που διατήρησε τόσο ο Ν. 4387/2016, όσο και ο Ν. 4670/2020).

...................

Bridge of the Euripus from the North-Wordsworth C-1882

Με άλλα λόγια αυτό που απαιτείται να γίνει κατανοητό είναι ότι η μεταστροφή σε κεφαλαιοποιητικά συστήματα δεν μειώνει τις επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού στην οικονομία. Επίσης απαιτείται να γίνει κατανοητό  ότι μπορεί ο δείκτης γήρανσης να φαίνεται ότι αυξάνεται κατά 72%, αλλά αυτό συντελείται σε βάθος 50-ετίας, γεγονός  που  αναδεικνύει  την  αναγκαιότητα   παρατήρησης του ρυθμού μεταβολής του δείκτη γήρανσης ο οποίος μπορεί να καλυφθεί από την αύξηση της παραγωγικότητας, της  απασχόλησης, των
  εισοδημάτων, τον  νέο-τεχνολογικό  εκσυγχρονισμό  της  ελληνικής  οικονομίας, την ποιοτικότερη και αναβαθμισμένη εκπαίδευση, την έρευνα και  την καινοτομία.

Σε  αυτές τις παραμέτρους βελτίωσης και αναβάθμισης των συνθηκών αύξησης των γεννήσεων, αντιμετώπισης της υπογεννητικότητας, αύξησης του εργατικού δυναμικού και του πληθυσμού απαιτείται να εστιάσει και η ελληνική οικονομία για τις μελλοντικές γενιές  και όχι οι ασκούμενες  πολιτικές να εξαντλούνται στη διαχείριση των παρενεργειών της  γήρανσης του πληθυσμού με τη μείωση των κοινωνικών δαπανών.

Περισσότερα εδώ

Ο χρόνος των Ελλήνων και πως τον ξοδεύουν (κατά τον ΟΟΣΑ)

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) συγκεντρώνει τα  στατιστικά δεδομένα απο 33 χώρες - μέλη του για τη χρήση του χρόνου, από άτομα ηλικίας 16 έως 64 ετών.

Οι Ελληνες, δαπανούν κατά μέσο όρο 187 λεπτά την ημέρα για δουλειά ή εκπαίδευση και μελέτη, κοιμούνται 8 ώρες και 20 λεπτά, 45 λεπτά για εργασία χωρίς αμοιβή (εθελοντισμός, παροχή βοήθειας κ.λπ.), 141 λεπτά για δουλειές του σπιτιού, 57 λεπτά για προσωπική φροντίδα, 128 λεπτά τρώγοντας και πίνοντας (δεύτεροι στη λίστα πίσω από τους Γάλλους),  137 λεπτά βλέποντας τηλεόραση ή ακούγοντας ράδιο (επίσης δεύτεροι μετά τους κατοίκους ΗΠΑ), 56 λεπτά για να δουν φίλους και 148 λεπτά σε άλλες δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνο τους.

Διαβάστε το άρθρο της huffingtonpost.gr

Ελάττωση και γήρανση του πληθυσμού της χώρας στις επόμενες δεκαετίες προβλέπει η ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πρόσφατα έκθεση δημογραφικής κατάστασης για την ΕΕ με επικέντρωση στη γήρανση του πληθυσμού με τίτλο: The 2021 Ageing Report: Underlying Assumptions and Projection Methodologies. Η έκθεση αναφέρεται στη σύγχρονη περίοδο με προβλέψεις – βάσει συγκεριμμένων υποθέσεων και μεθοδολογίας - για τα επόμενα 50 χρόνια.

Αναμένεται συνέχιση της μείωσης του πληθυσμού της ΕΕ μακροπρόθεσμα

Ο συνολικός πληθυσμός της ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί μακροπρόθεσμα και η ηλικιακή δομή θα αλλάξει σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες. Σύμφωνα με τη Eurostat, ο συνολικός πληθυσμός προβλέπεται να μειωθεί κατά 5% μεταξύ 2019 (447 εκατομμύρια) και 2070 (424 εκατομμύρια). Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλες διαφορές στις τάσεις του εθνικού πληθυσμού, με αυξήσεις σε 11 κράτη μέλη και μείωση στα υπόλοιπα. Η Ελλάδα δυστυχώς ανήκει στη δεύτερη κατηγορία με συνεχή μείωση πληθυσμού. απο 10,7 εκατ.κατ. σήμερα θα φτάσει στα 8,6 εκατ. το 2070

The fisherman and the Siren - 1858

Ο δείκτης εξάρτησης γήρατος θα συνεχίσει να αυξάνεται απότομα τις επόμενες δεκαετίες

Ο δείκτης εξάρτησης γήρατος της ΕΕ (δηλαδή ο λόγος μεταξύ ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω και ηλικίας 20-64 ετών) προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες. Από περίπου 29% το 2010, έφτασε στο 34% το 2019 και αναμένεται να σκαρφαλώσει στο 59% το 2070. Δηλαδή ενώ το 2010 αντιστοιχούσαν κάτι λιγότερο από τέσσερα άτομα σε ηλικία εργασίας για κάθε άτομο ηλικίας 65 ετών και άνω, το 2070 θα είναι κάτω των δύο. Για την Ελλάδα το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο αφού απο 37,9% το 2019, θα φτάσει στο 65,2% το 2070

Τα αναμενόμενα ποσοστά γονιμότητας, θνησιμότητας και μετανάστευσης καθορίζουν τις προβλεπόμενες δομικές αλλαγές του πληθυσμού:

·            Το συνολικό ποσοστό γονιμότητας (TFR) προβλέπεται να αυξηθεί από 1,52 το 2019 σε 1,65 έως το 2070 για το σύνολο της ΕΕ, με προβλεπόμενη παρόμοια αύξηση για τη ζώνη του ευρώ. Αυτό προϋποθέτει μια υποτιθέμενη διαδικασία σύγκλισης μεταξύ των κρατών μελών με τη χώρα με το υψηλότερη ποσοστό γονιμότητας μακροπρόθεσμα. Για την Ελλάδα ο δείκτης απο 1,34 το 2019 προβλέπεται να φτάσει στο 1,54 το 2070 (για την αύξηση του πληθυσμού πρέπει να είναι 2,1 τουλάχιστον)

·            Το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση για τους άνδρες αναμένεται να αυξηθεί κατά 7,4 έτη κατά την περίοδο προβολής, από 78,7 το 2019 σε 86,1 το 2070 στην ΕΕ. Για τις γυναίκες, αντίστοιχα κατά 6,1 χρόνια, από 84,2 το 2019 σε 90,3 το 2070, πρόβλεψη που δείχνει μια τάση  συνεχούς σύγκλισης του συνολικού αριθμού ανδρών και γυναικών. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, προβλέπονται για τα κράτη μέλη με το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής το 2019. Για τη χώρα μας ο σχετικός δείκτης για τους άνδρες απο 79 το 2019 θα φτάσει το 86,4 το 2070 και από 84,3 τα 90,3 για τις γυναίκες.

·            Προβλέπεται μείωση των ετήσιων συνολικών καθαρών εισροών μετανάστευσης από περίπου 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους το 2019, σε περίπου 1 εκατομμύριο το 2070 (0,2% του πληθυσμού της ΕΕ). Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ κρατών μελών. Για τη χώρα μας απο 13.700 το 2019, ο σχετικός δείκτης προβλέπεται για το 2030: 11.600, το 2040: 16.000, το 2050: 20.700 και το 2070: 26.000. Δηλαδή απο το 0,1% επί του συνολικού πληθυσμού στο 0,3%.

Η αναφερόμενη πρόβλεψη έχει πρόβλημα σε σχέση με το τρίτο παράγοντα, την μετανάστευση. Άλλοι διεθνείς οργανισμοί προβλέπουν αύξηση των μεταναστευτικών ροών λόγω της κλιματικής αλλαγής, τοπικών συγκρούσεων, υπανάπτυξης και υπερπληθυσμού ορισμένων κρατών. Για παράδειγμα το Ινστιτούτο Οικονομικών και Ειρήνης δημοσίευσε πρόσφατα το νέο του εργαλείο ¨Μητρώο Οικολογικών Απειλών¨ που εξετάζει τον αριθμό των οικολογικών απειλών που αντιμετωπίζουν 157 χώρες. Η έρευνα αναφέρει ότι περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε 31 χώρες όπου τα επίπεδα ανθεκτικότητας είναι απίθανο να αντέξουν επαρκώς τον αντίκτυπο οικολογικών γεγονότων έως το 2050, με αποτέλεσμα τη μαζική μετατόπιση του πληθυσμού. Εκτός αυτού πάνω από 100 χώρες του κόσμου πλήττονται σοβαρά από την μετατροπή των εύφορων εδαφών σε έρημο, ενώ στην Ελλάδα το ένα τρίτο των εδαφών υπόκειται σε υψηλό δυνητικό κίνδυνο ερημοποίησης. Άλλη έκθεση που  κυκλοφόρησε το Γενάρη του 2020 από την CARE International περιγράφει τις 10 «άγνωστες» ανθρωπιστικές κρίσεις του 2019. Αναφέρει ότι περισσότεροι από 51 εκατομμύρια άνθρωποι υπέφεραν από αυτές τις κρίσεις, αλλά εμείς δεν δώσαμε την σημασία που τους άρμοζε. Οι περισσότερες - 9 στις 10 - σημειώθηκαν στην αφρικανική ήπειρο που είναι δίπλα απο την Ευρώπη.

 Η συμμετοχή ηλικιωμένων εργαζομένων στο συνολικό εργατικό δυναμικό αναμένεται να αυξηθεί λόγω εφάρμογής συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων.

Οι προβολές εργατικού δυναμικού γίνονται χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο προσομοίωσης, καταγράφοντας τη συγκεκριμένη κατάσταση σε κάθε χώρα και με τον όρο ότι δεν θα υπάρξει καμία περαιτέρω αλλαγή πολιτικής πέρα ​​από τις ήδη νομοθετημένες συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις. Αυτό είναι και το αδύνατο σημείο της πρόβλεψης, δεδομένου ότι είναι μάλλον απίθανο να μην υπάρξουν νέες μεταρρυθμίσεις σε διάστημα 50ετίας προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας συνολικά, αλλά και η σύμφιση των φυσικών επιστημών με τις τεχνολογίες πληροφοριών, τη βιολογία, την ιατρική, τις εφαρμογές λογισμικού, τη ρομποτική κ.α μας δείχνουν ότι θα υπάρχουν τεράστιες αλλαγές που η έκθεση δεν τις λαμβάνει υπόψη της, ούτε καν ως ενδεχόμενα σενάρια. Ίσως με αυτό το τρόπο προσπαθεί να διαιωνίσει την υπάρχουσα κυριαρχία στο πολιτικό σκηνικό της ΕΕ νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων. Γενικά η έκθεση προβλέπει αύξηση των ποσοστών συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό των ηλικιωμένων εργαζομένων λόγω των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων και των νεότερων γυναικών.

Η συνολική συμμετοχή του εργατικού δυναμικού (για την ηλικιακή ομάδα 20-64) στην ΕΕ προβλέπεται να αυξηθεί κατά περίπου 3 % (από περισσότερο από 78% το 2019 έως κοντά στο 81% το 2070), παρόμοια και στη ζώνη του ευρώ. Μεγάλη αύξηση του ποσοστού συμμετοχής προβλέπεται για ηλικιωμένους εργαζομένους και των δυό φύλων (ηλικιακή ομάδα 55-64 ετών): σχεδόν 10 %. Το χάσμα συμμετοχής των φύλων στην εργασία θα μειωθεί αρκετά έως το 2070.

Για την Ελλάδα, το ποσοστό ανθρώπων που εργάζονται στις ηλικίες 55-64 από 50,4% το 2019 προβλέπεται να ανέλθει στο 80,8% το 2070. Αντίστοιχα, στις ηλικίας 65-74, απο 8% στο 25,7%.

 Η συνολική προσφορά εργασίας θα εξακολουθήσει να μειώνεται

Δεδομένης της προβλεπόμενης συρρίκνωσης σε πολλές χώρες της ΕΕ του πληθυσμού πρώτης ηλικίας (25-54 ετών) συνολικά η προσφορά εργασίας στην ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί κατά τη διάρκεια του ορίζοντα προβολής, κατά μέσο όρο 0,3% ανα έτος, που αντιστοιχεί σε μείωση 16% (32 εκατομμύρια άτομα) κατά την περίοδο έως το 2070.

Η ανδρική προσφορά εργασίας προβλέπεται να μειωθεί κατά 17% (περίπου 19 εκατομμύρια) και η προσφορά εργασίας γυναικών κατά 14% (σχεδόν 13 εκατομμύρια). Στη ζώνη του ευρώ, η συνολική προσφορά εργασίας προβλέπεται να μειωθεί μεταξύ 2019 και 2070 κατά 13%, που ισοδυναμεί με 20 εκατομμύρια άνθρωποι. Στην Ελλάδα η συνολική εργατική δύναμη απο 4.622 χιλ. το 2019, θα εξελιχθεί ως εξής: 2030 - 4.496, 2040 – 4.170, 2050 – 3.843, 2070 – 3.552

Προβλέπονται περαιτέρω αυξήσεις στα ποσοστά απασχόλησης, αν και ο αριθμός των απασχολούμενων μειώνεται

Οι προβλέψεις για το ποσοστό απασχόλησης καθορίζονται με βάση τις προβλέψεις του πληθυσμού, τα ποσοστά συμμετοχής και ανεργίας. Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί ελαφρώς στην ΕΕ (από 6,8% το 2019 σε 5,8% το 2070). Για τη ζώνη του ευρώ αντίστοιχα απο 7,7% το 2019 σε 6% το 2070.

Το συνολικό ποσοστό απασχόλησης (μεταξύ ατόμων ηλικίας 20-64 ετών) προβλέπεται να αυξηθεί από 73,1% το 2019 σε 76,2% το 2070. Στη ζώνη του ευρώ, αναμένεται κάπως μεγαλύτερη αύξηση. Η απασχόληση των γυναικών θα αυξηθεί κατά 5,1 % (από 67,2% σε 72,3%), και των ανδρών κατά 1,1 %. Η απασχόληση των ηλικιωμένων εργαζόμενοι (ηλικίας 55-64 ετών) αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 10 % (από 59,1% σε 68,7%).

F. de Goya. Old people singing and dancing. 1820

Ο οικονομικός δείκτης εξάρτησης γήρατος της ΕΕ (ανενεργά άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω) στον αριθμό των απασχολούμενων (20-64 ετών) προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά, από 45% το 2019 σε 72% το 2070. Αυτό θα συμβεί δεδομένου ότι, ο αριθμός ηλικιωμένων αυξάνεται και ο αριθμός του ικανού προς εργασία πληθυσμού μειώνεται. Στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται παρόμοια επιδείνωση (από 46% σε 71%). Ο συνολικός δείκτης οικονομικής εξάρτησης (ο συνολικός ανενεργός πληθυσμός έναντι της απασχόλησης) προβλέπεται επίσης να αυξηθεί περαιτέρω, από 119% το 2019 σε 141% το 2070, με παρόμοια αλλαγή για τη ζώνη του ευρώ. Για την Ελλάδα ο δείκτης εξάρτησης γήρατος (από τις ηλικίες 20-64) από 59,8% το 2019 θα φτάσει στο 77,2% το 2070. Ο ίδιος δείκτης από τις ηλικίες 20-74 θα έχει μια μικρή διαφορά αρχικά αφού είναι στο 58,5 το 2019, θα αυξάνεται συνεχώς μέχρι το 2050 που θα φτάσει στο 78,8 και μετά θα αρχίσει να μειώνεται σταδιακά φτάνοντας στο 71,7 το 2070. Επίσης ο δείκτης συνολικής εξάρτησης του πληθυσμού που λόγω ηλικίας δεν δουλεύει απο το πληθυσμό ηλικιών  20-74, από 37,9 το 2019 θα αυξάνεται συνεχώς μέχρι το 2050 φτάνοντας στο 68,2 και θα μειώνεται σταδιακά αργότερα φτάνοντας στο 65,2 το 2070. Πρόκειται βέβαια για πρωτόγνωρες καταστάσεις που χρήζουν από σήμερα οργανωμένης και σχεδιασμένης διακομματικής αντιμετώπισης με οικονομικό, δημογραφικό και κοινωνικό προσανατολισμό για να αποφευχθούν.

 Προβλέπεται σταθερή δυνητική μακροπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ

Ο μέσος ετήσιος δυνητικός ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ κατά 1,3% το 2019-2070 προβλέπεται για την ΕΕ στο σύνολό της με βάση το βασικό σενάριο. Η ανάπτυξη θα αυξάνεται κατά μέσο όρο 1,2% έως το 2030, και κατά 1,3% τη δεκαετία του 2030, φτάνοντας στο 1,4% τη δεκαετία του 2040, από όπου και μετά θα συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό έως το 2070. Οι προβλέψεις για τη ζώνη του ευρώ είναι παρόμοιες αν και ελαφρώς χαμηλότερες. Για την Ελλάδα προβλέπεται μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ κατά 1,2% για την περίοδο έως το 2070. Πρόβλεψη που δείχνει την έλλειψη προοπτικής σύγκλισης με τις αναπτυγμένες οικονομίες της ΕΕ.  

Μόνο η παραγωγικότητα της εργασίας αναμένεται να οδηγήσει στην αύξηση του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα

Η συμβολή της εισροής εργασίας στην πιθανή ανάπτυξη στην ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ είναι αρνητική από τις αρχές της δεκαετίας του 2020 και μετά. Οι δημογραφικές εξελίξεις οδηγούν στη μείωση του πληθυσμού ηλικίας εργασίας και κατ’ επέκταση σε αρνητική συμβολή της εισροής εργασίας στην πιθανή ανάπτυξη για τα περισσότερα κράτη της ΕΕ.

Ως αποτέλεσμα, οι πιθανές προβλέψεις αύξησης του ΑΕΠ καθοδηγούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Ετήσια η αύξηση της παραγωγικότητας ανά ώρα εργασίας αναμένεται να αυξηθεί από λιγότερο από 1% σε 1,5% μέχρι τη δεκαετία του 2030 και να παραμείνει αρκετά σταθερή στο 1,6% περίπου κατά την υπόλοιπη περίοδο προβολής. Σαν άποτέλεσμα, η μέση ετήσια αύξηση της διαμορφώνεται στο 1,6% το 2019-2070. Παρόμοια εξέλιξη προβλέπεται και στη ζώνη του ευρώ, με μικρότερη αύξηση παραγωγικότητας 1,4%. Για τη χώρα μας ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας προβλέπεται στο 1,5% για τη περίοδο 2020-2070, με κορυφή το 2,2% το 2040. Πρόβλεψη επίσης ανεπαρκής για την κάλυψη του χάσματος οικονομικής ανάπτυξης μεταξύ της χώρας και των ανεπτυγμένων χωρών της ΕΕ.Απαιτείται άλλου είδους προσέγγιση απο τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας απέναντι στα βασικά θέματα επίδρασης στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας της εργασίας: εκπαίδευση και σύνδεσή της με τη παραγωγή, επικέντρωση στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας, ανάπτυξη έρευνας και τεχνολογίας, παραγωγή νέων προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, αντιμετώπιση της διαφθοράς, ψηφιοποίηση διαδικασιών κ.α

Η πτωτική τάση στην ανάπτυξη της συνολικής παραγωγικότητας εξετάστηκε ως σενάριο κινδύνου.

Δεδομένης της πτωτικής τάσης στην ανάπτυξη της συνολικής παραγωγικότητας τις τελευταίες δεκαετίες, είναι σημαντικό να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος δαπανών που σχετίζονται με την γήρανση του πληθυσμού και τη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Για το σκοπό αυτό, εκτελέστηκε ένα «σενάριο κινδύνου». Με βάση αυτό η μέση ετήσια δυνητική αύξηση του ΑΕΠ το 2019-2070 προβλέπεται στο 1,1% για την ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ, σε σύγκριση με το 1,3% του βασικού σεναρίου.

Οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 διαμόρφωσαν σημαντικούς κινδύνους για τις μελλοντικές προοπτικές αύξησης του ΑΕΠ

Παγκόσμια ζήτηση, αλυσίδες προσφοράς, αγορές εργασίας, βιομηχανική παραγωγή, τιμές των εμπορευμάτων, εξωτερικό εμπόριο και κεφαλαιακές ροές έχουν επηρεαστεί σημαντικά. Είναι σαφές ότι η ΕΕ είχε εισέλθει σε βαθύτερη οικονομική ύφεση από το χρόνο οριστικοποίησης των βασικών συμπερασμάτων της έκθεσης. Το βασικό σενάριο σε αυτήν την έκθεση λαμβάνει υπόψη του την εαρινή πρόβλεψη του 2020 ως αφετηρία, αντικατοπτρίζοντας τον περιορισμένο (τότε) αντίκτυπο της κρίσης και υποθέτοντας ανάκαμψη το Μάιο 2020.

Δεδομένης της τρέχουσας αβεβαιότητας, οι εξελίξεις στην οικονομική ανάπτυξη ενδέχεται να είναι λιγότερο έντονες από αυτές που αναφέρονται στο βασικό σενάριο. Για αυτόν τον λόγο, προετοιμάστηκαν δύο πιο δυσμενή σενάρια:

·         Το σενάριο καθυστέρησης ανάκαμψης, το οποίο διατηρεί την υπόθεση σχετικά με το περιορισμένο αντίκτυπο του COVID-19 στην πιθανή αύξηση του ΑΕγχΠ, αλλά με πολύ πιο έντονη κυκλική κάμψη και μεγαλύτερη φάση ανάκτησης, με αποτέλεσμα την ευρεία αποκατάσταση «σε σχήμα U» και

·         Το δυσμενές διαρθρωτικό σενάριο όπου εκτός από την ισχυρότερη κυκλική ύφεση στο «καθυστερημένο» σενάριο προϋποθέτει ότι η δυνητική ανάπτυξη θα είναι χαμηλότερη την επόμενη δεκαετία. Η αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας ανακάμπτει με χαμηλότερη τάση ανάπτυξης, μέσω χαμηλότερων επενδύσεων ή / και παραγόντων συνολικής παραγωγικότητας (TFP), ανάπτυξη που προέρχεται από μια μακρά περίοδο μειωμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας, με την κρίση να συμβάλλει στην ιστορική πτωτική τάση. Επιπλέον, η βαθύτερη ύφεση και η βραδύτερη ανάκαμψη οδηγούν σε χαμηλότερη επιχειρηματική δραστηριότητα, παράγωντας ένα αποτέλεσμα υστέρησης και μόνιμα υψηλότερη ανεργία.

Ωστόσο, η κρίση του COVID-19 συνεχίζει την πορεία της και οι πλήρεις μεσοπρόθεσμες / μακροπρόθεσμες συνέπειές της είναι αβέβαιος. Συνεπώς, απαιτείται συνεχής επαγρύπνηση για να μπορούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να προσαρμόζονται και να προσαρμόζουν τις οικονομικές πολιτικές για τον μετριασμό του βραχυπρόθεσμου, μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου αντίκτυπου. Η πορεία ανάκτησης θα εξαρτηθεί σχετικά με τις πολιτικές που εφαρμόζονται. 

Η Επιτροπή υπέβαλε μια περιεκτική πρόταση για μια διαρκή και βιώσιμη ανάκαμψη από την κρίση, χωρίς αποκλεισμούς  με τη «Διευκόλυνση Ανάκτησης και Ανθεκτικότητας (RRF)»

Ολόκληρη η Έκθεση εδώ

Διαβάστε επίσης: 

Μίμη Ανδρουλάκη. "Βαμπίρ και κανίβαλοι - Το ρίσκο μιας νέας σύγκρουσης των γενεών" (Εκδόσεις Καστανιώτη)

Τάσου Γιαννίτση. "Ασφαλιστικό, Ανάπτυξη, Μακροοικονομία - Οι κρίσιμες διαπιστώσεις"  (Εκδόσεις Πατάκη)

Δημογραφικό: απο τα κρισιμότερα θέματα επιβίωσης της χώρας

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι γεννήσεις το 2018 περιορίστηκαν σε 86.440 από 88.553 που ήταν το 2017. Μείωση παρατηρήθηκε και στους θανάτους, οι οποίοι όμως έφτασαν στους 120.297 από 124.501 το 2017. Έτσι, οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 33.857 άτομα το 2018. ...

Η δεύτερη σημαντική στατιστική παρατήρηση που προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έχει να κάνει με την αύξηση του μέσου όρου ηλικίας των γυναικών όταν γίνονται μητέρες. Οι γεννήσεις το 2008 ήταν 118.302 και περιορίστηκαν δραστικά σε 86.440 στο τέλος του 2018 (σε ετήσια βάση). Ωστόσο, ο αριθμός των γυναικών που έγιναν μητέρες πάνω από τα 40 αυξήθηκε αισθητά (από τα 40 έως τα 44 έτη οι μητέρες ήταν 5.614 έναντι 3.952, ενώ 920 γυναίκες έγιναν μητέρες από τα 45 έως τα 49 έτη έναντι 448 το 2008). Αυξημένος ήταν ο αριθμός των γυναικών που έγιναν μητέρες από τα 35 έως τα 39 έτη (22.140 άτομα από 20.294 άτομα), ενώ αισθητή μείωση καταγράφηκε στον αριθμό των μητέρων ηλικίας από τα 20 έως τα 24 έτη και από τα 25 έως τα 29 (από 14.716 σε 7.225 και από 33.917 σε 18.316 αντίστοιχα).. ..

Καμπύλες γεννήσεων & θανάτων στη χώρα 1974 - 2019

Το αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων - θανάτων εξελίσσεται πλέον σε χρόνιο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, καθώς το πρόβλημα έχει ξεκινήσει από το 2011 και διογκώνεται συνεχώς. 

Μειωμένοι ήταν το 2018 και οι γάμοι, καθώς ανήλθαν σε 47.428 (24.418 θρησκευτικοί και 23.010 πολιτικοί), παρουσιάζοντας μείωση κατά 5,4% σε σχέση με το 2017, έτος κατά το οποίο είχαν πραγματοποιηθεί 50.138 γάμοι (24.975 θρησκευτικοί και 25.163 πολιτικοί). Τα σύμφωνα συμβίωσης το 2018 ανήλθαν σε 6.369, παρουσιάζοντας αύξηση 29,4% έναντι του 2017 που ήταν 4.921. Στα σύμφωνα συμβίωσης του 2018 περιλαμβάνονται 231 σύμφωνα συμβίωσης μεταξύ ανδρών και 55 μεταξύ γυναικών.
(Πηγή: https://www.naftemporiki.gr)
Περισσότερα εδώ

Εκθεση της Κομισιόν για το ασφαλιστικό και τις συντάξεις στην Ελλάδα (*)

• (*) https://www.naftemporiki.gr/finance/story/1354741/biosimo-meta-tis-perikopes-kai-ta-nea-oria-ilikias
• Η γήρανση του πληθυσμού, η υπογεννητικότητα στη χώρα μας, μαζί με τα υψηλά επίπεδα ανεργίας, τη χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας και την καθήλωση των μισθών, είναι τα βασικά προβλήματα που επισημαίνει στην ετήσια έκθεσή της για το ασφαλιστικό και τις συντάξεις η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ενσωματώνει όλα τα βασικά στοιχεία της αναλογιστικής μελέτης για το συνταξιοδοτικό στην Ελλάδα. 
• 
  
• Τα πραγματικά έτη παραμονής στην ασφάλιση προβλέπεται να αυξηθούν σε 35,1 έτη το 2050 και σε 37,4 έτη το 2070 (από 30,6 έτη το 2016). Οι αντίστοιχοι μέσοι όροι της Ε.Ε. είναι 37,5 έτη το 2050 και 38,1 έτη το 2070.

•  Η μέση ηλικία συνταξιοδότησης θα αυξηθεί, από 61,9 έτη το 2016, σε 67 έτη το 2050 και σε 68,1 έτη το 2070 σε συνάρτηση με την αντίστοιχη αύξηση του προσδόκιμου ζωής που προβλέπει η Eurostat, από 78,8 έτη για τους άντρες και 83,9 έτη για τις γυναίκες το 2016, σε 86,5 έτη για τους άντρες και 90,3 έτη για τις γυναίκες το 2070.
• 
  
• Σύμφωνα με τις προβολές, ανησυχία προκαλεί η μείωση του πληθυσμού κατά 3,09 εκατ. άτομα έως το 2070 (από 10,75 εκατ. άτομα το 2016 σε μόλις 7,66 εκατ. άτομα το 2070) και αποτελεί έτσι τον βασικότερο επιβαρυντικό παράγοντα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, αφού ο δείκτης δημογραφικής εξάρτησης από 33,4 το 2016 διπλασιάζεται στις 71 μονάδες το 2050 και μειώνεται σε 63,1 το 2070.  

Η γυναίκα στο σύγχρονο κόσμο (The little data book on gender 2016)

Πηγή: www.huffingtonpost.gr
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τη θέση της γυναίκας στην Ελλάδα, περιλαμβάνει η ειδική έκδοση της Παγκόσμιας Τράπεζας με θέμα τη στατιστική απεικόνιση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στον πλανήτη, την οποία δημοσιοποίησε η Γενική Γραμματεία Ισότητας.

Απόπλους. Σ.Κουκόπουλου. 2012

Η καταγραφή των στοιχείων έχει ως έτος αναφοράς το 2013 και σύμφωνα με αυτά, στην Ελλάδα:
- Το 32% των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις φυσικές επιστήμες είναι γυναίκες
- Η κατανομή του εργατικού δυναμικού ανά φύλο άνω των 15 ετών είναι 44% γυναίκες και 63% άνδρες, ενώ στον τομέα των υπηρεσιών οι γυναίκες απασχολούνται σε ποσοστό 80%
- Στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών το 64% των ανέργων είναι γυναίκες
- Όσον αφορά τις θέσεις ευθύνης, τα ποσοστά για τις γυναίκες στο Κοινοβούλιο και στις επιχειρήσεις είναι 23% και μόλις 10% στο Υπουργικό Συμβούλιο.
- Γεννήσεις ανά γυναίκα: 1,3
Το άρθρο εδώ
Η πρωτότυπη δημοσίευση εδώ (in english)

Διαδραστικοί χάρτες ΕΣΥΕ για την περιοχή Ευβοϊκού

Ευβοϊκού:
http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/PAGE-interactive-census-map

Μαγνησίας:
http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/PAGE-interactive-census-map

Ανατολικής Αττικής:
http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/PAGE-interactive-census-map

Η αύξηση των γεννήσεων και της γεννητικότητας στην Ελλάδα (1999-2009), ένα παράδοξο; (*)

(*) Του Βύρωνα Κοτζαμάνη

Ο αριθμός των γεννήσεων στην χώρα μας αυξήθηκε την τελευταία ενδεκαετία, από 100,6 χιλ. το 1999 σε 117,9 χιλ. το 2009 (+17 %). 

Που οφείλεται όμως η αύξηση αυτή; στην αύξηση του συνολικού πληθυσμού της χώρας που από 10,86 εκατομ. το 1999 έχει φθάσει 11,30 εκατομ. στα τέλη του το 2009 (εκτιμήσεις ΕΛΣΤΑΤ), στη αύξηση του αριθμού των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας(15-49 ετών) ή στο ότι οι γυναίκες άλλαξαν τα πρότυπά τους και κάνουν περισσότερα παιδιά; Ή μήπως σε κανέναν από τους λόγους αυτούς, αλλά απλά στη μεταβολή της μέσης ηλικίας που φέρνουν στον κόσμο τα παιδιά τους; 

Από την ανάλυση που ακολουθεί προκύπτει ότι η αύξηση των γεννήσεων ανάμεσα στο 1999 και το 2009 δεν οφείλεται ούτε στην αύξηση του πληθυσμού της χώρας μας, ούτε στην αύξηση του πλήθους των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας ούτε στο ότι οι γυναίκες των νεότερων γενεών που μπήκαν στον αναπαραγωγικό τους κύκλο την ενδεκαετία αυτή επιθυμούν - και κάνουν- λίγα περισσότερα παιδιά από αυτές που τεκνοποίησαν τις δυο προηγούμενες δεκαετίες. 

Οφείλεται κυρίως στην μεταβολή του ημερολογίου της τεκνογονίας (δηλαδή στην μεταβολή της μέσης ηλικίας που οι γυναίκες φέρνουν στον κόσμο τα παιδιά τους). Ειδικότερα, ένα τμήμα των γυναικών που θα τεκνοποιούσε στην περίπτωση που η μέση ηλικία στην γέννηση των παιδιών παρέμενε σταθερή, «καθυστέρησε»να κάνει παιδιά και τα έκανε λίγο αργότερα, εξ ου και η καταγραφόμενη απο την ΕΛΣΤΑΤ αύξηση των γεννήσεων ανάμεσα στο 1999 και το 2009.....

Περισσότερα: http://www.demography-lab.prd.uth.gr/Index-gr.asp

Πληθυσμός Δήμων Ευβοϊκού (απογραφή ΕΣΥΕ 9/5/2011)

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει τα αποτελέσματα του
Νόμιμου Πληθυσμού, δηλαδή του αριθμού των δημοτών κάθε Δήμου της Χώρας,
ανά Δημοτική Ενότητα, όπως αυτά προέκυψαν από την Απογραφή Πληθυσμού-
Κατοικιών 2011, την οποία διενήργησε η ΕΛΣΤΑΤ κατά το χρονικό διάστημα από
10-24 Μαΐου 2011, με ημερομηνία αναφοράς την 9η Μαΐου 2011.
Οι δημότες των δήμων που βρέχονται από τον Ευβοϊκό, στις 9/5/2011 ήταν όπως ακολουθεί:

Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών  2011. Νόμιμος Πληθυσμός (δημότες)
Γεωγραφικός κωδικός Καλλικράτη	Περιγραφή	Νόμιμος Πληθυσμός (δημότες) 2011
	ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ		9.903.268
24	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ		177.654
2401	ΔΗΜΟΣ ΒΟΛΟΥ	124.656
2402	ΔΗΜΟΣ ΑΛΜΥΡΟΥ	20.616
2404	ΔΗΜΟΣ ΝΟΤΙΟΥ ΠΗΛΙΟΥ	11.316
25	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΠΟΡΑΔΩΝ		12.004
2501	ΔΗΜΟΣ ΣΚΙΑΘΟΥ	4.992
2502	ΔΗΜΟΣ ΑΛΟΝΝΗΣΟΥ	1.881
2503	ΔΗΜΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ	5.131
27	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ		165.062
2701	ΔΗΜΟΣ ΛΑΜΙΕΩΝ	71.006
2704	ΔΗΜΟΣ ΛΟΚΡΩΝ	20.817
2706	ΔΗΜΟΣ ΜΩΛΟΥ - ΑΓΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ	13.048
2707	ΔΗΜΟΣ ΣΤΥΛΙΔΟΣ	13.851
28	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΒΟΙΩΤΙΑΣ		115.765
2805	ΔΗΜΟΣ ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ	13.107
2806	ΔΗΜΟΣ ΤΑΝΑΓΡΑΣ	15.086
29	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΥΒΟΙΑΣ		210.957
2901	ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΕΩΝ	86.393
2902	ΔΗΜΟΣ ΔΙΡΦΥΩΝ - ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ	20.415
2903	ΔΗΜΟΣ ΕΡΕΤΡΙΑΣ	13.423
2904	ΔΗΜΟΣ ΙΣΤΙΑΙΑΣ - ΑΙΔΗΨΟΥ	24.209
2905	ΔΗΜΟΣ ΚΑΡΥΣΤΟΥ	14.643
2906	ΔΗΜΟΣ ΚΥΜΗΣ - ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ	34.284
2907	ΔΗΜΟΣ ΜΑΝΤΟΥΔΙΟΥ - ΛΙΜΝΗΣ - ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ	14.141
2908	ΔΗΜΟΣ ΣΚΥΡΟΥ	3.449
49	ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ		358.576
4905	ΔΗΜΟΣ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ	21.600
4906	ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ	24.437
4907	ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ	13.134
4910	ΔΗΜΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ - ΠΙΚΕΡΜΙΟΥ	13.599
4911	ΔΗΜΟΣ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ	23.381
4912	ΔΗΜΟΣ ΣΠΑΤΩΝ - ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ	23.503
4913	ΔΗΜΟΣ ΩΡΩΠΟΥ	27.149
Σύνολο κατοίκων δήμων που σχετίζονταιι με τον Ευβοϊκό		673.267

http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/apografi-2011.pdf