Τρίτη 29 Μαΐου 2018

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης (*)

(*) https://www.huffingtonpost.gr/entry/olivier-delorme-yia-polloes-detikoes-klerikoes-oi-ellenes-schismatikoi-einai-cheiroteroi-apo-toes-toerkoes-echthroes_gr_5b0cf179e4b0568a880df934?utm_hp_ref=gr-homepage
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν παρά μόνο η κορύφωση μιας διπλής διαδικασίας που άρχισε στα τέλη του ενδέκατου αιώνα. Αρχικά, ο Βασιλεύς σταματάει σταδιακά να είναι ο υπερασπιστής των ταπεινών - πράγμα που αποδυναμώνει τον πατριωτισμό των υπήκοών του - προς όφελος των ισχυρών στους οποίους παραχωρεί εδάφη και φορολογικά προνόμια. Αυτή η εξέλιξη οδηγεί τόσο στην αποδυνάμωση της αυτοκρατορικής εξουσίας έναντι αυτών των ισχυρών όσο και στην οικονομική εξασθένιση του, λόγω των πολλαπλών δωρεών στα μοναστήρια που εξαιρούνται επίσης από τους φόρους, και στην υποκατάσταση της «συναισθηματικής» σχέσης μεταξύ των ταπεινών και του Βασιλεύς, με μια σχέση εξάρτησης μεταξύ των ταπεινών και των ισχυρών.
Η δεύτερη εξέλιξη είναι εξωτερική και οδηγεί τον Βασιλέα να στηρίζεται ολοένα και περισσότερο στις ιταλικές εμπορικές πόλεις - οι οποίες αποκτούν σε αντάλλαγμα τελωνειακά και εμπορικά προνόμια- για να αποκτήσει τα οικονομικά μέσα και να εξισορροπήσει τις φορολογικές απαλλαγές που έχει ο ίδιος εγκρίνει. Τα προνόμια όμως αυτά μειώνουν όλα τα έσοδα της αυτοκρατορίας, ενώ καταστρέφουν τους βυζαντινούς εμπόρους. Επομένως, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πότε και πώς θα μπορούσαν να είχαν διακοπεί αυτές οι διαδικασίες και τι θα είχε προκύψει.....
Ενώ η βυζαντινή ιστορία μπορεί από μόνη της να αποτελέσει εξαιρετική βάση μυθοπλασίας, καθώς μερικοί χαρακτήρες μπορεί να κάνουν ονειρεμένους ήρωες ιστορικών τηλεοπτικών σειρών, πολύ λίγα μυθιστορήματα εμπνέονται από αυτή την ιστορία στον δυτικό κόσμο και απουσιάζουν εντελώς από τις οθόνες μας. Όπως και τα εγχειρίδια μας στις δυτικές χώρες: τα χίλια χρόνια της βυζαντινής ιστορίας και του πολιτισμού, η αποφασιστική τους επιρροή στη Δυτική Αναγέννηση, σχεδόν αγνοούνται, ενώ η αραβομουσουλμανική κληρονομιά τιμάται και μάλιστα υπερβαθμίζεται. Για μένα, πρόκειται εδώ για μια κληρονομιά του μακροχρόνιου αρνητικού οράματος που γεννήθηκε από το σχίσμα μεταξύ Ανατολικών και Δυτικών Εκκλησιών. Για τον Πετράρχη και πολλούς δυτικούς κληρικούς ή διανοούμενους που διαμόρφωσαν την αντίληψη του Βυζαντίου στη Δυτική Ευρώπη, οι Έλληνες σχισματικοί είναι χειρότεροι από τους Τούρκους εχθρούς....
Βασικά, στις δυτικές κοινωνίες υπερισχύει η εικόνα ότι, η μήτρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένει η Αυτοκρατορία του Καρλομάγνου και μια Καθολική-Προτεσταντική λέσχη που αντιμετωπίζει, ως επί το πλείστον με περιφρόνηση, τους Νοτιοανατολικούς Ευρωπαίους της ορθόδοξης παράδοσης, που καλούνται να γίνουν Δυτικοί (για να μην πούμε Γερμανοί!) αν και εφόσον θέλουν να θεωρηθούν «πραγματικοί» Ευρωπαίοι - εδώ πρόκειται για έναν πολιτιστικό ιμπεριαλισμό που τροφοδοτείται επίσης από την επιθυμία των νοτιοανατολικών Ευρωπαίων να αναγνωριστούν επιτέλους ως τέτοιοι.

Σάββατο 21 Απριλίου 2018

"..πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες..." - Από την απολογία του Σάκη Καράγιωργα στο Έκτακτο Στρατοδικείο της χούντας

Η "Αυγή", στη θέση του κύριου άρθρου, δημοσιεύει σήμερα ένα απόσπασμα από την απολογία του Σάκη Καράγιωργα στο Έκτακτο Στρατοδικείο της Αθήνας, στη δίκη της Δημοκρατικής Άμυνας στις 7 Απριλίου 1970. Ο Σάκης Καράγιωργας συνελήφθη τον Ιούλιο του 1969 καθώς εξερράγη στα χέρια του εκρηκτικός μηχανισμός που προοριζόταν για αντιστασιακή δράση κατά του δικτατορικού καθεστώτος. Βασανίστηκε απάνθρωπα όντας βαριά τραυματισμένος. Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι το τελευταίο μέρος της απολογίας του στο Στρατοδικείο.
(...) Κύριοι στρατοδίκαι, εὑρίσκομαι σήμερον ἐνώπιόν σας ὡς κατηγορούμενος διότι διώκομαι ἀπὸ τὴν δικτατορικὴν κυβέρνησιν. Ὁ λόγος τῆς διώξεώς μου εἶναι ἁπλὸς ἀλλὰ οὐσιαστικός. Διώκομαι διότι ὡς πνευματικὸς ἄνθρωπος ἐθεώρησα ἔθνικον καθῆκον μου ν’ ἀγωνισθῶ διὰ ν’ ἀποκτήση ἐκ νέου ὁ ἑλληνικὸς λαὸς τὸ δικαίωμα ν’ ἀποφασίζη μόνος του καὶ ἐλευθέρως διὰ τὴν μοῖραν του καὶ τὰ πεπρωμένα του. (...)
(...) Ἔρχομαι, τέλος, εἰς τὰς ἀποφάσεις τῆς κυβερνήσεως ἐπὶ τοῦ προβλήματος τῆς οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως τῆς χώρας. Εἰς χώρας εἰς τὰς ὁποίας λειτουργεῖ ὁ μηχανισμὸς τῆς ἀγορᾶς, ταχεῖα οἰκονομικὴ ἀνάπτυξις εἶναι ἂν ὄχι ἀνέφικτος πάντως ἐξαιρετικῶς δύσκολος, ὅταν εἰς τὴν χώραν ἔχει ἐπιβληθῆ δικτατορία. Ὁ λόγος εἶναι ἁπλοῦς. Ἡ οἰκονομικὴ ἀνάπτυξις ἀπαιτεῖ θυσίας τοῦ λαοῦ κατὰ τὸ παρὸν πρὸς ἐξασφάλισιν ἀνωτέρου ἐπιπέδου εὐημερίας εἰς τὸ μέλλον.
Ἀλλὰ ἐὰν δὲν λειτουργῆ ἡ δημοκρατικὴ διαδικασία λήψεως τῶν ἀποφάσεων καὶ ὁ λαὸς δὲν συμμετέχη εἰς τὴν ἀπόφασιν περὶ τοῦ πόσην θυσίαν θὰ φέρη διὰ τὴν ἀνάπτυξιν καὶ περὶ τοῦ πῶς θὰ διανεμηθοῦν οἱ καρποὶ τῆς ἀναπτύξεως, δὲν εἶναι διατεθειμένος νὰ συμμετάσχη ἐνεργῶς εἰς τὴν ἀναπτυξιακὴν προσπάθειαν. Εἰς τὴν περίπτωσιν αὐτὴν ἡ χώρα θὰ παραμένη οἰκονομικῶς στάσιμος. Τοῦτο ἀκριβῶς συμβαίνει εἰς τὴν Πορτογαλίαν, ἡ ὁποία ἐπὶ τεσσαράκοντα ἔτη παραμένει εἰς κατάστασιν οἰκονομικῆς στασιμότητος.
Τοῦτο συνέβη ἐπίσης εἰς τὴν χώραν μας ἀμέσως μετὰ τὸ κίνημα τῆς 21ης Ἀπριλίου. Ὁ μέσος ἐτήσιος ρυθμὸς ἀναπτύξεως κατὰ τὴν πρὸ τοῦ 1967 δεκαετίαν ἦτο μεταξὺ τῶν μεγαλυτέρων τοῦ κόσμου καὶ προσήγγιζεν τὸ 7%. Τὸ 1967 καὶ 1968 ὁ ἐτήσιος ρυθμὸς ἀναπτύξεως ἐμειώθη εἰς 4% περίπου.
Ἡ κυβέρνησις διαπιστώσασα ὅτι δὲν ἠδύνατο νὰ ἐπιτύχη ταχεῖαν ἀνάπτυξιν μὲ τὰ παραδεδεγμένα ἐπιστημονικῶς μέσα οἰκονομικῆς πολιτικῆς κατέφυγεν εἰς τὴν ἐφαρμογὴν τῆς ἀνορθόδοξου μεθόδου τοῦ ἀλογίστου πληθωρισμοῦ, ὁ ὁποῖος ὁδηγεῖ ταχέως τὴν χώραν εἰς οἰκονομικὸν ἀδιέξοδον.
Ὁ πληθωρισμὸς οὗτος ἐξεδηλώθη κατ’ ἐξοχὴν εἰς σοβαρὰ ἀνοίγματα τοῦ ἰσοζυγίου πληρωμῶν. Διὰ νὰ καλύψη δὲ ἡ κυβέρνησις τὰ ἀνοίγματα αὐτὰ ἐφήρμοσεν καὶ πάλιν δυὸ ἀνορθόδοξα μέσα οἰκονομικῆς πολιτικῆς. Πρῶτον, ἐχρησιμοποίησεν τὸ ἀνεπίσημον συναλλαγματικὸν ἀπόθεμα τῆς χώρας καὶ ὡς οἰκονομολόγος, κύριοι στρατοδίκαι, γνωρίζω ὅτι κατὰ τὴν τριετίαν 1967-1969 ἡ κυβέρνησις διέθεσεν ὁλόκληρον σχεδὸν τὸ ἀνεπίσημον συναλλαγματικὸν ἀπόθεμα ἐξ 120 ἑκατομμυρίων δολαρίων περίπου πρὸς κάλυψιν τῶν σοβαρῶν ἐλλειμμάτων τοῦ ἰσοζυγίου πληρωμῶν, καὶ δεύτερον, προσέφυγε εἰς τὴν σύναψιν βραχυπροθέσμων δανείων μὲ λίαν ἐπαχθεῖς ὅρους, ὡς πληροφορούμεθα ἀπὸ ξένας ἐφημερίδας, δεδομένου ὅτι ἡ κυβέρνησις δὲν ἀνακοινώνει τοὺς ὅρους δανεισμοῦ.
Οὕτω, ἐντὸς τῶν πρώτων δύο ἐτῶν ἀπὸ τοῦ κινήματος τὸ ἐξωτερικὸν δημόσιον χρέος ηὐξήθη κατὰ 65% περίπου. Ἡ κυβέρνησις διὰ νὰ ἐπιτύχη οἰκονομικὴ ἀνάπτυξιν ὑπερχρεώνει τὸν ἑλληνικὸν λαὸν εἰς τοὺς ξένους. Εἰς τὴν οὐσίαν οἱ Ἕλληνες τῆς σήμερον τρώγουν τὸ ψωμὶ τῆς αὔριον.
ΤΡΙΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ὁ ὁποῖος ὡδήγησεν εἰς τὴν σύστασιν τῆς Δημοκρατικῆς Ἀμύνης καὶ ἐπέβαλεν τὴν ἐνεργὸν συμμετοχήν μου εἰς αὐτὴν εἶναι τὸ δικαίωμα ἀντιστάσεως κατὰ τῶν μεθόδων τὰς ὁποίας χρησιμοποιεῖ ἡ κυβέρνησις πρὸς διατήρησιν αὐτῆς εἰς τὴν ἐξουσίαν. Αἱ μέθοδοι αὗται, κύριοι στρατοδίκαι, εἶναι γνωσταὶ εἰς τὸν ἑλληνικὸν λαόν, διότι τὰς ὑφίσταται καθημερινῶς.
Ἔχουν ἐξ ἄλλου διαπιστωθῆ αἱ μέθοδοι αὗται καὶ ἀπὸ ἀμερολήπτους διεθνεῖς ὀργανισμοὺς ὡς εἶναι ἡ Ἐπιτροπὴ τῶν Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων καὶ τὸ Συμβούλιον τῆς Εὐρώπης. Κύριοι στρατοδίκαι, πρὸ ἡμερῶν ἔτυχε νὰ διαβάσω τὸ βιβλίον τοῦ περίφημου Ἄγγλου συγγραφέως Ὄργουελ ὑπὸ τὸν τίτλον "1984".
Τὸ βιβλίον τοῦτο περιγράφει μίαν χώραν εἰς τὴν ὁποίαν ἔχει ἐπιβληθῆ δικτατορία. Ἀναλύει δὲ τὰς «ἐπιστημονικὰς» μεθόδους αἱ ὁποῖαι χρησιμοποιοῦνται εἰς τὴν φανταστικὴν αὐτὴν χώραν διὰ νὰ κρατεῖται ἡ δικτατορικὴ κυβέρνησις εἰς τὴν ἐξουσίαν. Ὡς πλέον χαρακτηριστικὰς μεθόδους ἀναφέρει τὴν λογοκρισίαν, τὸν ἐλέγχον τῆς διανοήσεως, τὴν ἀστυνόμευσιν τῶν πολιτῶν, τὰ βασανιστήρια ὡς ἀνακριτικὴν μέθοδον κ.λπ. Ἐὰν ἐδιάβαζα τὸ βιβλίον τοῦτο πρὸ τοῦ 1967 θὰ ἐτρόμαζα. Διαβάζοντάς το σήμερα δὲν μοῦ προκάλεσε μεγάλην ἐντύπωσιν.
Κύριοι στρατοδίκαι, κατὰ τὴν διαδικασίαν αὐτῆς τῆς δίκης παρέστητε μάρτυρες μιᾶς μεθόδου τὴν ὁποίαν χρησιμοποιοῦν τὰ σώματα Ἀσφαλείας πρὸς ἐξουδετέρωσιν τῶν ἀντιπάλων τῆς κυβερνήσεως. Εἶναι ἡ χάλκευσις ἀνηθίκων πράξεων πρὸς σπίλωσιν τῶν διωκομένων ἀπὸ τὴν κυβέρνησιν. Τὴν μέθοδον ταύτην ὑπέστην προσωπικῶς. Ἀλλά, ἀπὸ ὅ,τι πληροφοροῦμαι, οὐδεὶς Ἕλλην οὔτε ξένος ἐπίστευσεν εἰς τὸ μυθιστόρημα τὸ ὁποῖον κατεσκεύασεν ὁ ἀνακριτής μου καὶ βασανιστής μου μοίραρχος Μορογιάννης. Εὐτυχῶς διὰ τὴν σημερινὴν ἀνθρωπότητα, τοιαῦται μέθοδοι ἔχουν πλέον ξεπεραστῆ. Μόνον ἐπὶ τῆς δικτατορίας τοῦ Χίτλερ εἶχαν κάποια ἀποτελεσματικότητα.
Κύριοι στρατοδίκαι, μέχρι τώρα σᾶς ἐξέθεσα τοὺς λόγους διὰ τοὺς ὁποίους συμμετέχω εἰς τὴν Δημοκρατικὴν Ἄμυναν. Εἶχα χρέος μου νὰ ἀγωνισθῶ εἰς τὰ πλαίσια τῆς ὀργανώσεως αὐτῆς πρὸς ἀποκατάστασιν τῶν δημοκρατικῶν ἐλευθεριῶν εἰς τὴν χώραν. Εἶχα χρέος, πρῶτον, ὡς ἄνθρωπος ἀπέναντι τῆς ἱστορίας. Ἀπέναντι δηλαδὴ ὅλων ἐκείνων οἱ ὁποῖοι ἠγωνίσθησαν μὲ τὸν λόγον ἢ μὲ τὰ ὅπλα, ἐκείνων ποὺ ἔχυσαν ποταμοὺς αἵματος διὰ νὰ κληροδοτήσουν εἰς ἡμᾶς τὴν ἐλευθερίαν καὶ τὴν δημοκρατίαν.
Δεύτερον, εἶχα χρέος ὡς καθηγητὴς ἀπέναντι εἰς τοὺς φοιτητάς μου. Εἰς τοὺς νέους αὐτοὺς δὲν μετέδιδα μόνον ξηρὰς ἐπιστημονικὰς γνώσεις. Τοὺς εἶχα γαλουχήσει μὲ τὴν ἰδέαν ὅτι ὀρθαὶ ἀποφάσεις ἐπὶ τῶν μεγάλων προβλημάτων τῆς χώρας λαμβάνονται μόνον μὲ τὴν δημοκρατικὴν διαδικασίαν ἐπιλογῆς, θὰ ἤμουν ἀσυνεπὴς καὶ θὰ ἐθεωρεῖτο δι’ ἐμὲ φυγομαχία ἐὰν διὰ τοῦ ἀγῶνος μου δὲν ἐδικαίωνα τὰς ἰδέας μου περὶ ἐλευθερίας καὶ δημοκρατίας ἀπέναντι τῶν φοιτητῶν μου.
Τέλος, κύριοι στρατοδίκαι, εἶχα ἕνα προσωπικὸν χρέος ἀπέναντι τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ καὶ τῆς πατρίδος. Αὐτὸς ὁ λαὸς ἔκανεν πολλὰς θυσίας καὶ δαπανὰς χάριν ἐμοῦ. Μὲ ἔσπουδασεν εἰς τὰ ἑλληνικὰ πανεπιστήμια, μὲ ἔστειλεν μὲ ὑποτροφίαν δι’ ἀνωτέρας σπουδὰς εἰς τὸ ἐξωτερικόν, μὲ ἔκανεν καθηγητὴν ἀνωτάτης σχολῆς καὶ ἀνώτατον κρατικὸν λειτουργόν.
Δι’ ὅλας αὐτὰς τὰς θυσίας τί ζητεῖ ὡς ἀντάλλαγμα ἀπὸ ἐμὲ ὁ ἑλληνικὸς λαὸς καὶ ἡ πατρίς; Τί ζητεῖ ἀπὸ ὅλους τοὺς πνευματικοὺς ἀνθρώπους; Δύο μόνον πράγματα. Νὰ προσφέρουν τὰς ἐπιστημονικάς των ὑπηρεσίας καὶ νὰ εἶναι οἱ θεματοφύλακες τῶν ἠθικῶν καὶ πνευματικῶν ἀξιῶν τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ. Εἶχα ὑποχρέωσιν, ἑπομένως, κύριοι στρατοδίκαι, νὰ ἐξοφλήσω αὐτὸ τὸ μεγάλο χρέος μου, ἀκόμη καὶ ἐὰν παρίστατο ἀνάγκη νὰ δώσω καὶ τὴν ζωήν μου.

Σάββατο 10 Μαρτίου 2018

Στην άκρη της θάλασσας (του Τάκη Δημητρακόπουλου)

Στην άκρη της θάλασσας κοντά στο σπιτάκι του φίλου μου , που είναι θεόκλειστο και σκοτεινό πράγμα όχι συνηθισμένο. Από την αυλή έλειπε και ο σκύλος του εκείνο το τεράστιο ποιμενικό , απροσδιόριστης ηλικίας αλλά σύντροφος φίλος και φύλακας. προσπαθώντας να μαντέψω που μπορεί να "κρύφτηκε" ο παιχνιδιάρης φίλος μου που δεν εννοεί να εξοικειωθεί με την ηλικία του. 
Στο τέλος του ορμίσκου εκεί που σμίγουν τα πεύκα με την θάλασσα . Βρήκα ίχνη παλιάς φωτιάς και κάποια αποτσίγαρα από την εποχή των... αμαρτωλών ημερών μας. Κάθισα στον βράχο-κάθισμα του να απολαύσω την φύση και την γαλήνη γύρω. 

Ξαφνικά ένοιωσα το άγγιγμα και την ανάσα του "φίλου" , με κοίταξε κουνώντας αργά την ουρά του και άρχισε να βαδίζει ρίχνοντας ματιές πίσω του για να βεβαιωθεί πως τον ακολουθώ.Φτάσαμε στην μικρή αυλόπορτα κι εκείνος γαύγισε δυνατά. 
Ω του θαύματος άναψε το φωτάκι της αυλής και στο άνοιγμα της πόρτας διεγράφη η εικόνα του φίλου μου. Καλώς τους είπε , που ήσουν ρώτησα εγώ , εδώ , εδώ απάντησε είχα δουλειές για εμένα αλλά και για εσένα. Μπήκαμε περάσαμε το μικρό χώλ και φτάσαμε στο μεγαλύτερο δωμάτιο . Εδώ ήταν και με περίμενε η έκπληξη ... 

Επάνω στο μεγάλο τραπέζι αρμαθιές με όλων των ειδών τα κλειδιά και στους τοίχους γύρω μικρές και μεγαλύτερες κλειστές όμως πόρτες. Πάρε τα κλειδιά και άνοιξε όσες πόρτες μπορείς και θέλεις είπε και κάθισε στην μοναδική καρέκλα . Πλησίασα μια από τις μεγαλύτερες πόρτες διάλεξα ένα κλειδί προσπάθησα να την ανοίξω αλλά δεν... Πήγα να αλλάξω κλειδί και τότε πετάχτηκε με σταμάτησε και είπε όχι φίλε , όχι μια φορά ένα κλειδί μια προσπάθεια αυτό είναι το "παιχνίδι" .
Συνέχισα τις προσπάθειες χωρίς αποτέλεσμα , ενώ ο σκύλος με παρακολουθούσε κουνώντας την ουρά του παιχνιδιάρικα πια. Τα κλειδιά λιγόστευαν το ίδιο και οι πόρτες μέχρι που έμεινα με ένα κλειδί στο χέρι και μια πόρτα . Η μικρότερη πόρτα και απέναντι της εγώ με το μεγαλύτερο κλειδί .Ω του θαύματος το κλειδί "ταίριασε" στην κλειδαριά και η μικρή πόρτα άνοιξε . 
Πριν όμως προλάβω να δω τι κρύβεται πίσω της μπήκε στην μέση ο σκύλος και με εμπόδισε κοιτάζοντας με άγρια και γρυλίζοντας για πρώτη φορά . Τότε σηκώθηκε ο φίλος μου πλησίασε ηρέμησε τον φίλο του εκείνος σώπασε αλλά εξακολουθούσε να καλύπτει την είσοδο με το σώμα του . 
Τι παιχνίδι είναι πάλι αυτό ρώτησα , κι εκείνος είπε , ένα τεστ που έπρεπε να περάσεις για να δω αν τελικά κατάφερα κάτι να σε μάθω όλα αυτά τα χρόνια...
Και, ρώτησα , τίποτα πλήρης σχεδόν αποτυχία , είπε και έμεινε ακίνητος σκεπτικός , γιατί... 

Ρώτησα . Μα γιατί άρχισες τις προσπάθειες από την μεγαλύτερη πόρτα . Δεν έμαθες τόσα χρόνια πως πάμε βήμα-βήμα σκαλί-σκαλί για να (αν) φτάσουμε κάποτε ψηλά. Εχεις δρόμο ακόμη πολύ συνέχισε εγώ όμως δεν έχω απεριόριστο χρόνο φρόντισε να μαθαίνεις ταχύτερα. 
Φώναξε τον σκύλο εκείνος βγήκε και ο φίλος μου έκλεισε την πόρτα και μου έδειξε την έξοδο. Καλό βράδυ είπε και μην ξεχνάς βήμα-βήμα..

Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2018

Eπιχειρηματικότητα - Η Ιστορία διαβάζεται αλλιώς (*)

(*) Του Στρατή Ζαφείρη, ΓΓ Βιομηχανίας (απο το http://www.kathimerini.gr)
Μ​​ε απόφαση της κυβέρνησης, τον Αύγουστο του 2015 ξεκίνησε μια ομάδα αποτελούμενη από 13 γενικούς γραμματείς και πολλά στελέχη από υπουργεία, υπό τον συντονισμό της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, να εργάζεται προκειμένου να απλοποιήσει την αδειοδότηση σε διάφορους επιχειρηματικούς τομείς. Πολύ σύντομα διαπιστώσαμε ότι το κράτος ήταν συνολικά εχθρικό απέναντι στην επιχειρηματικότητα:
• Η ισχύουσα νομοθεσία εχθρική και γραφειοκρατική.
• Η δημόσια διοίκηση και οι υπάλληλοι εχθρικοί και καχύποπτοι.
• Ο γενικός κανόνας σε εφαρμογή ήταν ότι όλοι είναι ύποπτοι παραβατικότητας, καμία διαφοροποίηση ανάμεσα σε έντιμους επιχειρηματίες (που είναι ο κύριος όγκος) και σε μικρό ποσοστό παραβατικών.
Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν μεγάλες καθυστερήσεις στην αδειοδότηση, φαινόμενα διαφθοράς και απίστευτη γκρίνια. Το ερώτημα που εύλογα μπήκε ήταν: Γιατί είναι έτσι η κατάσταση; Αφού μέχρι σήμερα κυβέρνησαν κόμματα που ήταν υπέρ του ιδιωτικού τομέα και της επιχειρηματικότητας. Ψάξαμε να βρούμε απάντηση για να καταλάβουμε καλύτερα αυτό που κάναμε. Απορρίπτοντας εύκολες ιδεολογικές και συνθηματολογικές προσεγγίσεις, ακολουθήσαμε το νήμα της Ιστορίας. Συνήθως η κατεύθυνση στην πολιτική δίνεται σε ιδιαίτερες χρονικές στιγμές καμπής, όταν υπάρχουν γεγονότα μεγάλης σημασίας. Πηγαίνοντας λοιπόν πίσω, φτάνουμε στο σημείο μηδέν που είναι το τέλος του εμφυλίου πολέμου, αρχές του 1950. Στην Ευρώπη οι σύγχρονες αστικές δημοκρατίες θεμελιώθηκαν μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σε ένα περιβάλλον αντίθεσης και επιρροής από την Ανατολική Ευρώπη, αλλά διάθεσης συμβιβασμού στο εσωτερικό του κράτους.
Στην Ελλάδα αυτό έγινε με 4 χρόνια καθυστέρηση γιατί μεσολάβησε ο εμφύλιος πόλεμος, ο οποίος ανέδειξε νικητή, όχι όμως καθαρό νικητή. Οι δύο παρατάξεις που συγκροτήθηκαν, μετά τον πόλεμο ήταν περίπου ισοδύναμες.
Στη διανομή της Ελλάδας που έγινε, οι νικητές δεξιοί πήραν το κράτος, τα σώματα ασφαλείας και τον στρατό. Οι άλλοι εργάστηκαν στον ιδιωτικό τομέα ως επιχειρηματίες και εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις. Δηλαδή οι επιχειρήσεις της εποχής είτε ανήκαν σε αριστερούς είτε είχαν εργαζόμενους αριστερούς.
Το κράτος που έγινε καθαρά δεξιό, με την ανασφάλεια της μετεμφυλιακής κατάστασης, έβλεπε τους εχθρούς του, της πιθανής ανατροπής του καθεστώτος, μέσα στις επιχειρήσεις. Εν δυνάμει εχθρός ήταν η επιχείρηση και οι περισσότεροι επιχειρηματίες ήταν εν δυνάμει ύποπτοι. Αυτή η κατάσταση επηρέασε πολύ τη συμπεριφορά του ελληνικού κράτους απέναντι στην επιχειρηματικότητα. Πώς εξελίχθηκε από τότε η κατάσταση:
• 1950-1967: Ευαίσθητη πολιτικά περίοδος δεν επέτρεψε αλλαγές.
• 1967-1974: Χούντα – καμία αλλαγή.
• 1974-1981: Το βάρος έπεσε στον εκδημοκρατισμό, στα ατομικά πολιτικά δικαιώματα. Στην οικονομία έγιναν μεγάλες κρατικοποιήσεις και σχεδιάστηκε η ανάπτυξη της χώρας με βάση μεγάλες κρατικές επενδύσεις στον ορυκτό πλούτο και στη χημική βιομηχανία.
• 1981-1990: Εγινε προσπάθεια αλλαγής του κράτους. Ηδη όμως είχαν αναπτυχθεί νοοτροπίες και νομοθετήματα 30 χρόνων που δυσκόλευαν την όποια αλλαγή και προτιμήθηκε τελικά μόνο η αλλαγή προσώπων, στη λογική «βάζω τους δικούς μου και αυτό φτάνει».
• 1990-2000: Η συζήτηση περιστράφηκε στη μείωση του κράτους, προκειμένου δραστηριότητές του να περάσουν στην ιδιωτική οικονομία.
• 2000-ΟΝΕ: «Τι κράτος έχουμε και τι ρόλο θέλουμε να έχει» ήταν εκτός συζήτησης στην πορεία προς την ΟΝΕ.
Ετσι φτάσαμε να έχουμε ένα κράτος εχθρικό, γραφειοκρατικό, υπερ-ρυθμιστικό απέναντι στην επιχειρηματικότητα και στον πολίτη. Ενα κράτος που δημιουργεί εμπόδια στην ανάπτυξη.
Η κρίση έφερε στην επιφάνεια νέες ιδέες και νέες προσεγγίσεις. Ο ρόλος του κράτους μπήκε στο επίκεντρο των συζητήσεων και των προσπαθειών μεταρρύθμισής του.
Η ιστορική ανασκόπηση και αναζήτηση μας ανέδειξε το βάθος του προβλήματος. Η παρούσα κατάσταση διαμορφώθηκε σε διάρκεια 60-70 χρόνων. Εχουν εκπαιδευθεί σε τέτοιες νοοτροπίες 2,5 γενιές δημοσίων υπαλλήλων. Αυτό πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν γιατί κάθε αλλαγή χρειάζεται χρόνο, συνέπεια και διάρκεια. Για ό,τι μας αφορά: Εχουν ξεκινήσει και υλοποιούνται μεταρρυθμίσεις από το 2015 έως σήμερα, και θα συνεχίσουν παραπέρα χρονικά, με δύο καίρια νομοθετήματα, τον Ν. 4442/2016 που απλοποιεί την αδειοδότηση επιχειρήσεων (μέχρι σήμερα έχει απλοποιηθεί η αδειοδότηση στις επιχειρήσεις που καλύπτουν το 66% της οικονομικής δραστηριότητας) και το Ν/Σ για την αναδιοργάνωση των ελεγκτικών μηχανισμών που είναι στη λογική του υπεύθυνου επιχειρηματία.

Τρίτη 30 Ιανουαρίου 2018

Τα πειράματα της γερμανικής αυτοβιομηχανίας ανασύρουν μνήμες απο το πρόσφατο παρελθόν

Είχαμε αναφερθεί στο σκάνδαλο απο παλιά, όμως φαίνεται ότι έχει πολλές προεκτάσεις.
S.Dali: The persistence of memory
Στο τέλος του 2015, ο όμιλος Volkswagen παραδέχθηκε ότι είχε εξοπλίσει 11 εκατομμύρια αυτοκίνητα ντίζελ με λογισμικό που παραποιούσε τα αποτελέσματα των ελέγχων εκπομπών καυσαερίων αποκρύπτοντας εκπομπές οξειδίου του αζώτου που βρίσκονταν σε επίπεδο έως και 40 φορές υψηλότερο από τα επιτρεπόμενα όρια.

Οι εταιρείες Volkswagen, BMW, Daimler και Bosch βρίσκονται αντιμέτωπες με δύο χωριστές υποθέσεις, οι οποίες όμως αποκαλύφθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα και αμφότερες εμπλέκουν έναν ερευνητικό οργανισμό τον οποίο χρηματοδοτούσαν, τον EUGT, ο οποίος έχει κλείσει εδώ και έναν χρόνο.
Η Volkswagen υπόσχεται ότι θα διερευνήσει το ζήτημα εκ βαθέων και θα επιβάλει εσωτερικές κυρώσεις  σε όσους επέτρεψαν την πραγματοποίηση των πειραμάτων σε ανθρώπους και πιθήκους.
Ο Ματίας Μίλερ, ο διευθυντής του ομίλου, δήλωσε χθες στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με το περιοδικό Der Spiegel ότι η πραγματοποίηση δοκιμών σε πιθήκους το 2014, που αποκαλύφθηκε από τους New York Times, «δεν είναι ηθικές και προκαλούν αποστροφή». «Υπάρχουν πράγματα που απλώς δεν γίνονται...όλες οι αναγκαίες συνέπειες πρέπει να επιβληθούν», είπε.
Από την πλευρά του, ο υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων του γερμανικού ομίλου, Τόμας Στεγκ, παραδέχθηκε ότι ενημερώθηκε για τις μελέτες επιπτώσεων της ρύπανσης, την περίοδο όπου χρονολογείται η περίοδος της παραποίησης του λογισμικού της Volkswagen ώστε να εμφανίζονται λιγότερο ρυπογόνοι οι κινητήρες.
Ο ίδιος, πάντως, επέμεινε ότι εμπόδισε τη διεξαγωγή δοκιμών σε ανθρώπους μέσω του οργανισμού που χρηματοδοτούσαν οι Volkswagen, Daimler και BMW.
«Αμερικανοί ερευνητές ήθελαν να πραγματοποιήσουν αυτές τις δοκιμές σε ανθρώπους εθελοντές», εξήγησε. «Απάντησα τότε ότι δεν αυτό δεν μπορώ να το επιτρέψω και αποφασίσθηκε οι δοκιμές να γίνουν σε πιθήκους», πρόσθεσε.
«Αναδρομικά, αυτή μελέτη δεν έπρεπε να έχει γίνει ποτέ, είτε πρόκειται για ανθρώπους, είτε πρόκειται για πιθήκους. Αυτό που συνέβη δεν έπρεπε να έχει συμβεί ποτέ, λυπάμαι πραγματικά», δήλωσε ο Τόμας Στεγκ, ο οποίος είχε χρηματίσει εκπρόσωπος του καγκελαρίου Γκέρχαρντ Σρέντερ.
Βέβαια, μετά τις επικρίσεις ο Τόμας Στεγκ δεν δίστασε να δηλώσει ότι «οι εθελοντές εκτέθηκαν σε πολύ πιο χαμηλά επίπεδα ρύπων από αυτά που έχουν διαπιστωθεί σε πολλούς χώρους εργασίας. Κανένας από αυτούς δεν είχε επιπτώσεις».