Οι νεοφυείς Επιχειρήσεις και οι τεχνοβλαστοί

Νεοφυής (Startup) ονομάζεται ένα νέο και – μεσοπρόθεσμα - προσωρινό επιχειρηματικό σύστημα, που εργάζεται για την αναζήτηση κάθε είδους και τύπου καινοτομίας σε συγκεκριμένο πρόβλημα, του οποίου η λύση δεν είναι προφανής και η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη, φιλοδοξώντας να αναπτυχθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, κατοχυρώνοντας την αξία της καινοτομίας εθνικά και διεθνώς. Κάθε νέα ίδρυση δεν είναι “Start up”, ούτε η επικέντρωση στις νέες τεχνολογίες ή στο νέο τύπο χρηματοδότησης την κάνει τέτοια. Τα  βασικά χαρακτηριστικά της είναι η διαφοροποίηση από το πλήθος με βάση την ιδέα και τη ραγδαία ανάπτυξη.

Ως τεχνοβλαστός («Spin Off») διεθνώς καθορίζεται η παραγωγή ενός υποπροϊόντος ή το τυχαίο αποτέλεσμα ενός μεγαλύτερου έργου / διαδικασίας, ή η παραγωγή ενός πρόσθετου που δεν είχε προγραμματιστεί αρχικά. Το διαστημικό πρόγραμμα έχει δώσει πολλές τέτοιες, νέες εμπορικές τεχνολογίες, το  ίδιο και η βιομηχανία στρατιωτικών εξοπλισμών. Προκύπτει συνήθως κατά τη λειτουργία τμημάτων ερευνών / τεχνολογίας / παραγωγής των μεγάλων εταιρειών που ασχολούνται με πολυτομεακά και σύνθετα έργα. «Συνάψιες όλα και ουχ όλα… και εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα» - Οι συνδέσεις είναι όλα κι όχι όλα…και το ένα γεννιέται απ’ όλα και από το ένα όλα (Ηράκλειτος). Μπορεί να πει κανείς ότι είναι μια νεοφυής επιχείρηση άλλου κλάδου, που προκύπτει από τη μητρική και έχει εγγυημένη υποστήριξη κάποιου βαθμού από αυτή.

Η μητρική εταιρεία θα διακόψει το μέρος της νέας παραγωγής της εάν αναμένει ότι θα είναι επικερδές να το κάνει. Ο τεχνοβλαστός θα έχει ξεχωριστή δομή διαχείρισης και νέο όνομα, αλλά θα διατηρήσει τα ίδια περιουσιακά στοιχεία, πνευματική ιδιοκτησία και ανθρώπινο δυναμικό. Η μητρική εταιρεία θα συνεχίσει να παρέχει οικονομική και τεχνολογική υποστήριξη στις περισσότερες περιπτώσεις. Είναι η δημιουργία ενός start up, από τα σπλάχνα μιας μητρικής εταιρείας, ή αλλιώς η δημιουργία μιας ανεξάρτητης εταιρείας μέσω της πώλησης ή διανομής νέων μετοχών της υπάρχουσας ή της διάσπασής της.

Οι αποσυνδεθείσες εταιρείες που παράγουν τα νέα προϊόντα αναμένεται να αξίζουν περισσότερο ως ανεξάρτητες οντότητες, παρά ως μέρη της εταιρείας από την οποία προέρχονται. Πολλές φορές η μητρική εταιρεία δημιουργεί ένα spin off διανέμοντας το 100% του ιδιοκτησιακού της συμφέροντος σε αυτήν την νέα μονάδα ως μέρισμα μετοχών στους υφιστάμενους μετόχους. Μπορεί επίσης να προσφέρει στους υφιστάμενους μετόχους της έκπτωση για να ανταλλάξουν τις μετοχές τους στη μητρική εταιρεία με μετοχές του spin off ή και άλλες λύσεις..

Στην Ελλάδα όμως, με αυτό τον όρο αναφερόμαστε σε εταιρείες οι οποίες έχουν ως αντικείμενο την εμπορική αξιοποίηση διανοητικής ιδιοκτησίας (δικαιωμάτων ή αιτήσεων κατοχύρωσης δικαιωμάτων) ή επιστημονικής γνώσης μελών ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσωπικού Ερευνητικών Οργανισμών. Ιδρύονται από μέλη του ακαδημαϊκού ή του ερευνητικού προσωπικού Ερευνητικών Οργανισμών, με ή χωρίς την συμμετοχή τρίτων προσώπων, ενώ βάσει νόμου ιδρύονται υποχρεωτικά κατόπιν άδειας που παραχωρεί ο Ερευνητικός Οργανισμός (τα Ερευνητικά Κέντρα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα).^[1]

Για τη θέση των νεοφυών επιχειρήσεων στη χώρα μας, τα τελευταία πλήρη διαθεσιμα στοιχεία (2021) ως προς τους κλάδους δραστηριότητας, τον αριθμό απασχολουμένων και τις περιοχές εγκατάστασης εμφανίζονται παρακάτω:

Δυστυχώς, όπως μπορείτε να παρατηρήσετε στη περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας αντιστοιχεί πολύ μικρό ποσοστό νεοφυών επιχειρήσεων παρά τα μεγάλα λόγια της περιφερειακής διοίκησης, την "δράση" αρκετών "αναπτυξιακών" εταιρειών, την ύπαρξη του τριγώνου Σχηματαρίου - Θήβας - Χαλκίδας με μεγάλη συγκέντρωση βιομηχανιών και την λειτουργία πολλών μεγάλων επιχειρήσεων στην ευρύτερη περιοχή. 

Μερικοί ανεβάζουν τον αριθμό των νεοφυών επιχειρήσεων στη χώρα υπερβολικά (> 1500).[2]  Όμως πρόσφατα στοιχεία καταγράφουν μόνο 728.[3] 

Η διευθύντρια του EGG της Eurobank Ρούλα Μπαχταλιά πρόσφατα επεσήμανε πως η αξία του ελληνικού συστήματος καινοτομίας έφτασε τα 8,2 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022 από 1,1 δισ. το 2017, ενώ ο αριθμός των εγγεγραμμένων νεοφυών επιχειρήσεων στο Elevate Greece ανέρχεται σε 800 και ο αριθμός των εργαζομένων σε αυτές τις εταιρείες ξεπερνά τις 7.000.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αντλήσουν περισσότερες πληροφορίες από το: https://elevategreece.gov.gr/el/mitroo/

Μπορείτε να διαβάσετε και αυτό

Παρακάτω ακολουθεί ένας ενδεικτικός κατάλογος κρίσιμων θεμάτων για νεοφυείς επιχειρήσεις και τους τεχνοβλαστούς

NN	Αντικείμενο / Θέμα	Ερώτηση	Σαφής & τεκμηριωμένη απάντηση
1	Έμπνευση	Από πού και πως έρχεται η ιδέα?
2	Καινοτομία	Ποια ακριβώς και σε ποιο τομέα?
3	Βασικό πρωτότυπο	Που και πως θα ετοιμαστεί
4	Ρυθμίσεις ιδιοκτησίας	Ανάλογα αν είναι Start Up ή Spin Off
5	Ρυθμίσεις πνευματικής ιδιοκτησίας / πατέντων	Ποιες και για πόσο χρονικό διάστημα?
6	Δυνητικοί πελάτες	Ποιοι και πόσοι είναι?
7	Ανταγωνισμός	Ποιοι είναι οι ανταγωνιστές / πάροχοι εναλλακτικών λύσεων?
8	Πωλήσεις	Ποια είναι τα κανάλια για να φτάσει το προϊόν στο πελάτη?
9	Μάρκετινγκ	Πως θα δημιουργηθεί η ζήτηση του τελικού πελάτη?
10	Ανάπτυξη εργασιών	Με συμφωνίες προώθησης,  πωλήσεων, συνεργασίες?
11	Μοντέλο εσόδων / τιμολόγησης	Ποιο και γιατί?
12	Από την επένδυση στην αγορά	Σε πόσο χρονικό διάστημα?
13	Μοντέλο ανάπτυξης προϊόντος	Ποιο και πως?
14	Παραγωγή	Τι εγκαταστάσεις χρειάζονται?
15	Αρχική χρηματοδότηση	Seed financing?
		Αναζήτηση μεγάλων επενδυτών?
		Αξιοποίηση κινήτρων επενδύσεων?
16	Επακόλουθη χρηματοδότηση	Πως, πόση και πότε?
17	Ρευστότητα
18	Από την έμπνευση στη πατέντα και από αυτή στη παραγωγή	Πόσος χρόνος απαιτείται και γιατί?

[1]  Βλ. https://gsri.gov.gr/protovoulies-draseis/technovlastoi-spin-off/

[2]  Βλ. https://www.dianeosis.org/2022/01/oi-neofyeis-epixeiriseis-stin-ellada/ 

[3]  Βλ. https://www.tanea.gr/2023/05/19/economy/okto-stis-10-neofyeis-epixeiriseis-stin-ellada-idryontai-apo-andres/

Η συνεισφορά της ναυτιλίας στην Ελληνική οικονομία

Η μεγαλύτερη ναυτιλιακή χώρα στον κόσμο παραμένει η Ελλάδα, καθώς ο ελληνικός εφοπλισμός ελέγχει το 21% της παγκόσμιας χωρητικότητας, με έναν στόλο 5.520 πλοίων.,

Η ελληνική ναυτιλία είναι βασικός πυλώνας της μεταφοράς αναγκαίων αγαθών, καθώς αντιπροσωπεύει (σε όρους dwt):

• 31,27% του παγκόσμιου στόλου πετρελαιοφόρων

• 25,32% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου

• 22,65% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG)

• 15,79% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χημικών και προϊόντων πετρελαίου

• 11,46% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς υγραερίου (LPG)

• 8,92% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες συνεχίζουν να αξιοποιούν σημαντικές οικονομίες κλίμακας και να κάνουν μεγάλες επενδύσεις σε νεότευκτα πλοία και εξοπλισμό με υψηλή περιβαλλοντική απόδοση. Οι ελληνικές παραγγελίες νεότευκτων πλοίων ανέρχονται (Απρίλιος 2023) σε 241 πλοία (+40% σε σύγκριση με τα 173 πλοία του προηγούμενου έτους). Πάνω από το 40% των πετρελαιοφόρων και σχεδόν ένα στα 6 πλοία μεταφοράς LNG που κατασκευάζονται σήμερα θα παραδοθούν σε Έλληνες πλοιοκτήτες.

Η συνολική συνεισφορά της ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία αγγίζει το 7% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), ενώ δημιουργεί άμεσα και έμμεσα εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας στη χώρα. Επίσης συνεισφέρει θετικά στο ελληνικό ισοζύγιο πληρωμών, το 2022 με €21 δισ., 9ρεκορ για τα τελευταία 20 χρόνια). 

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι για την περίοδο 2012-2022 συνεισέφερε €148 δισ. σε εισροές στην ελληνική οικονομία, αναδεικνύοντας τον καθοριστικό ρόλο της για την Ελλάδα.

Πηγή: OT.gr 

Ολόκληρο το άρθρο εδώ

Η έκθεση 2022-2023 της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών εδώ

 

Εγκόλπιο ντελικάτων επιχειρηματιών - Μόλις κυκλοφόρησε

Μαγιακόφσκι και Καρλ Πόππερ, Αντρέας Εμπειρίκος και Εντουαρντ Λόρεντζ ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες και εμπειρίες, με το δικό του τρόπο ο καθένας ανακαλύπτουν τα λευκά και μαύρα σύννεφα της ανθρώπινης δραστηριότητας, που ορίζουν το σήμερα και το αύριο της σύγχρονης ασταθούς, αβέβαιης αλλά και δημιουργικής κοινωνίας. Μέσα σε αυτή τη κοινωνία, η επιχειρηματική δραστηριότητα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την " άνευ ορίων και όρων σφύζουσα γη του γίγνεσθαι".

 

«Το “Εγκόλπιο ντελικάτων επιχειρηματιών” είναι ένα πολύ καλό εργαλείο που δίνει έμφαση στην ολιστική προσέγγιση ανάλυσης και διαχείρισης επιχειρηματικών συστημάτων και διαδικασιών απαραίτητη για τη σύγχρονη εποχή». Δρ.Μηχ. Γεώργιος Βαρδάγγαλος, Διδάκτωρ Πληροφορικής ΕΜΠ, Διοίκηση Συστημάτων Παραγωγής (MSc.), Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Αξιολογητής Επενδυτικών Σχεδίων.

«Εκτίμησα ιδιαίτερα το ιστορικό υπόβαθρο που παρουσιάζεται, ξεκινώντας από τους αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους, το οποίο ωθεί τον αναγνώστη να κατανοήσει πού βρίσκονται οι ρίζες που μας οδήγησαν στη σημερινή εποχή, όπου το κέντρο βάρους βρίσκεται στη βιομηχανία 4.0 και στην εμφανιζόμενη νέα 5.0. Είμαι σίγουρος ότι οι αναγνώστες θα βρουν στο ¨Εγκόλπιο ντελικάτων επιχειρηματιών¨ έμπνευση και υποστήριξη στις πραγματικές προγραμματισμένες δραστηριότητές τους».Davide Branco, Οικονομολόγος, MSc. Εταιρική Διακυβέρνηση, Διεθνή Ανάπτυξη & Συνεργασία. Ανώτερος διεθνής Εμπειρογνώμων.

«Διαβάζοντας το προσχέδιο του βιβλίου, θεώρησα ότι αποτελεί μια εξαιρετικά θετική έκπληξη για τον χώρο της επιχειρηματικότητας. Και τούτο γιατί πραγματεύεται και αναδεικνύει ένα θέμα σημαντικό στην επιχειρηματική λειτουργία. Δηλαδή τα συστήματα και τις διαδικασίες. Σύγχρονα ζητήματα που πρέπει να απασχολούν τις επιχειρήσεις της εποχής μας». Δρ. Θεόδωρος Κόκκορης, Mentor. Καθηγητής Διεθνούς Marketing. Ανώτερος Διεθνής Εμπειρογνώμων.

Αγοράστε το απο το Bookstars (-10%)

¨Έγκόλπιο ντελικάτων επιχειρηματιών¨ - κυκλοφορεί σε λίγες μέρες

Την επόμενη βδομάδα απο τις εκδόσεις Bookstars (www.bookstars.gr) σε έντυπη μορφή κυκλοφορεί το πονημα του Γιάννη Ζέρβα  ¨Έγκόλπιο ντελικάτων επιχειρηματιών¨, τα σύννεφα και τα ρολόγια στα επιχειρηματικά συστήματα.

Απευθύνεται σε δυνητικούς ή / και πραγματικούς επιχειρηματίες που έχουν ένα νέο όραμα, για να προετοιμαστούν πριν ακόμη αρχίσουν να σκέφτονται το Business Plan, επίσης σε Start Uppers αλλά και σε επιχειρηματίες που θέλουν να «φρεσκάρουν» τις γνώσεις τους για τα σχετικά θέματα. Επιπλέον σε φοιτητές οικονομικών και management πριν βγουν στην αγορά εργασίας. Αλλά και σε στελέχη ΔΕΚΟ και συμβούλους management, που ίσως θυμηθούν με αφορμή το διάβασμα του τις δικές τους πολύτιμες αναμνήσεις και εμπειρίες.

Μερικά απο τα σχόλια για το βιβλίο:

«Βέβαια, πράγμα που δεν εξαρτάται από τον ίδιο τον συγγραφέα, επαφίεται στην “ντελικατοσύνη” των επιχειρηματιών, στους οποίους κατά κύριο λόγο απευθύνεται το “εγκόλπιο”, με τι τρόπο και προς τι όφελος – ευκαιριακού ή στρατηγικού χαρακτήρα - θα χρησιμοποιηθούν και θα υλοποιηθούν οι συμβουλές και οι πρακτικές οδηγίες του έμπειρου διεθνούς εμπειρογνώμονα  επιχειρήσεων και οργανισμών».

Δρ. Δημήτρης Βασιλείου, Οικονομολόγος, MSc., PhD. Ανώτερος διεθνής Εμπειρογνώμων

*

«Από την προσωπική ζωή καθώς και από τις επιχειρηματικές μας εμπειρίες, βαθιά μέσα στην καρδιά μας καταλαβαίνουμε ότι το «να κρατάμε τα πράγματα υπό έλεγχο» είναι μάλλον ευσεβής πόθος. Το χάος, ή θα μπορούσαμε επίσης να το ονομάσουμε δημιουργικό χάος, είναι το καύσιμο που εμπνέει τους ανθρώπους, τους επιχειρηματικούς εταίρους και τους πολίτες όσον αφορά την αλλαγή συμπεριφοράς… Τώρα, που ο Γιάννης ανατρέχει σε μια επιτυχημένη συμβουλευτική σταδιοδρομία περίπου 40 ετών, η προφανής επιθυμία του είναι να αφήσει σε όσους ενδιαφέρονται για το αντικείμενο, το πολύ προσωπικό του έργο από τα διδάγματα που πήρε. Θέλω να τον συγχαρώ για αυτό το σημαντικό επίτευγμα».

Δρ. Manfred W. Buch, Γεωγράφος, μόνιμο μέλος του Πανεπιστημίου του Regensburg (DE). CEO της Etosha Consult Int’l. Ανώτερος διεθνής εμπειρογνώμων  για την αειφόρο ανάπτυξη.

*

«Καθώς προχωρούσα τις σελίδες ενθουσιαζόμουν όταν κάποιες προσωπικές διάχυτες σκέψεις έβρισκαν επιβεβαίωση και έμπαιναν σε τάξη, ενώ κάποιες άλλες γεννιόντουσαν από τις επόμενες προτάσεις. Προσωπικά θα το χρησιμοποιήσω ως βοηθό καταστρώνοντάς τα σχέδια της επιχειρηματικής μου δραστηριότητας, αξιοποιώντας όσα μπορώ να εφαρμόσω».

Κώστας Κατσαντώνης, Μαθηματικός, MSc. in Advance Telecommunication Systems and Applications.  Co-Founder at GatherNext (Event & Conference Management Software)

*

«Το Βιβλίο του Γιάννη Ζέρβα είναι καλογραμμένο και περιεκτικό για όλες τις διαστάσεις των επιχειρηματικών συστημάτων. Αντικατοπτρίζει την πολυετή διεθνή εμπειρία του από τη υποστήριξη χωρών σε οικονομική μετάβαση, για την ανάπτυξη θετικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Είναι ένα πόνημα χρήσιμο σε πολλούς αποδέκτες».

Δρ. Πάρις Κοκορότσικος, Διευθύνων Σύμβουλος Ευρωσύμβουλοι ΑΕ. Διδάκτωρ του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Α.Π.Θ. Επισκέπτης Καθηγητής Καινοτομικής Επιχειρηματικότητας, Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος.

*

«Στην σύγχρονη εποχή που βιώνουμε ριζικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα, ήδη λειτουργούν εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης σε πολλούς τομείς της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας…. Αυτές οι αλλαγές καθιστούν την εργασία των  επιχειρηματιών, αλλά και των συμβούλων τους εξαιρετικά πολύπλοκη. Απαιτείται τόλμη προκειμένου να προχωρήσουν σε αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, κάτι το οποίο μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την απαιτούμενη κατάρτιση.

Το βιβλίο του κ. Ζέρβα μπορεί να στηρίξει μια τέτοια προσπάθεια: οι σύμβουλοι επιχειρήσεων, αλλά και οι ίδιοι οι επιχειρηματίες μπορούν να το αξιοποιήσουν στη δουλειά τους, ενώ  μπορεί επίσης  να αποτελέσει πολύτιμο εφόδιο αφ’ ενός  για τους καθηγητές οικονομικών σχολών καθώς επίσης και τους εκπαιδευτές πάσης φύσεως σχολών κατάρτισης: ΚΕΚ, ΙΕΚ κτλ. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα ως οδηγό σκέψης και ενεργειών».

Δρ. Δημήτριος Μπακόλας, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος European Profiles SA

*

Πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο βιβλίο που θα υποβοηθήσει παλιούς και νέους επιχειρηματίες, καθώς και στελέχη επιχειρήσεων να γνωρίσουν ή και να αναψηλαφήσουν σύγχρονες μεθόδους και πρακτικές που αφορούν: (α) στην  οργανωτική βελτίωση της επιχείρησης, στην σωστή αξιολόγηση παραγόντων που επηρεάζουν την βιωσιμότητα της, στην επίλυση προβλημάτων, στη λήψη ορθολογικών αποφάσεων κτλ. και (β) στην αναβάθμιση της ικανότητας τους να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα, η οποία εντείνεται μέσα από τα ατίθασα σύγχρονα πολιτικοοικονομικά νέφη που συντηρούν ένα επιρρεπές σε κρίσεις και καθόλα απαισιόδοξο επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και επέκεινα.
Δρ. Βάσος Τσιάμπερλεν, Διδάκτωρ Γεωγραφικών Επιστημών, Αφυπηρετήσας Πρέσβης Κυπριακής Δημοκρατίας.

*

«Το “Εγκόλπιο ντελικάτων επιχειρηματιών” δεν είναι απλά ένα καλός οδηγός για την σύγχρονη επιχειρηματικότητα, αλλά ταυτόχρονα και μια μεθοδολογία για το πώς να προσεγγίζουμε κάποια θέματα ολιστικά, προσπαθώντας να ισορροπήσουμε ανάμεσα στην μεγάλη αντίφαση που συνυπάρχει σε κάθε Σύστημα, μεταξύ της αιτιοκρατίας και της τυχαιότητας…»

Δρ Κωνσταντίνος Χαϊνάς, InfoSoft Consultants. Διδάκτωρ Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μαθηματικός  - Προγραμματιστής. Οικονομολόγος (MSc., PhD.) - Μελετητής

Και ενα μικρό απόσπασμα: 

Ο Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι (1893-1930) κατέχει τη μοναδική ιδιότητα να είναι εξέχον  εκπρόσωπος του Ρωσικού Φουτουρισμού και κορυφαίος ποιητής της επανάστασης συνδέοντας το φουτουρισμό με τη διαφορετικότητα και τις διαρκείς αλλαγές της ζωής.

Γράφει «φωνάζοντας» στο γνωστό του ποίημα ¨Σύννεφο με παντελόνια¨ ^[1]

¨..Εσείς οι αβροί!. Επάνω στα βιολιά ξαπλώνετε τον έρωτα.
Επάνω στα ταμπούρλα ο άξεστος τον έρωτα ξαπλώνει…

.. Θέλετε, θάμαι ακέριος όλο κρέας, λυσσασμένος,
— κι αλλάζοντας απόχρωση σαν ουρανός —
θέλετε , θάμαι η άχραντη ευγένεια
— όχι άντρας πιά, μα σύγνεφο με παντελόνια..¨

Είναι άγνωστο αν ο Karl Popper (1902-1984), ο  φιλόσοφος της σύγχρονης επιστήμης, γνώριζε το ποίημά του Μαγιακόφσκι και αν εμπνεύστηκε από αυτό, αλλά αφαιρετικά και αλληγορικά διαίρεσε  τον κόσμο σε δύο κατηγορίες: ρολόγια και σύννεφα. Τα ρολόγια είναι τακτοποιημένα και συστήματα που μπορούν να κατανοηθούν, ελεγχθούν και προβλεφθούν. Τα σύννεφα είναι ένα επιστημολογικό χάος, "εξαιρετικά ακανόνιστα, ατάσθαλα και περισσότερο ή λιγότερο απρόβλεπτα". Το λάθος της σύγχρονης επιστήμης είναι να προσποιούμαστε ότι όλα είναι ένα ρολόι, γι 'αυτό παρασυρόμαστε, συνεχώς από τις ψευδείς υποσχέσεις του εγκεφάλου και των γονιδιακών κληρονομικών αλληλουχιών. Θέλουμε να πιστέψουμε ότι θα καταλάβουμε τη φύση των πραγμάτων, αν βρούμε το ακριβές σωστό εργαλείο για να μειώσουμε τις διασυνδέσεις τους. Αλλά αυτή η προσέγγιση είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Ζούμε σε ένα σύμπαν όχι ρολογιών αλλά σύννεφων….

Τα παραπάνω  – αν και τους αφορούν άμεσα - είναι «ψιλά γράμματα» για τους περισσότερους πολύ μικρούς, μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία στην Ελλάδα και στη Κύπρο και οι οποίοι ενδιαφέρονται για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων τους και πιο άμεσα και απτά αποτελέσματα. Το θέμα όμως είναι ότι συνήθως ξεχωρίζουν αυτοί που δίνουν σημασία και στα «ψιλά γράμματα», γιατί ο «διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες»

---

[1]  Μετάφραση Γιάννη Ρίτσου, «Μαγιακόφσκι – Ποιήματα» (Εκδόσεις Κέδρος)

3 προβλέψεις για το 2023 και μετά, σύμφωνα με έναν ειδικό της τεχνητής νοημοσύνης

 

Από το https://www.nature.com/collections/ceiajcdbeb

Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι μια νέα επιστήμη γεμάτη σοβαρές αντιφάσεις αλλά και προκλήσεις. Είναι ένα ισχυρό εργαλείο που η αποτελεσματικότητά του περιορίζεται  από το γεγονός ότι ενώ χρησιμοποιεί επιστημονικά, τεχνολογικά, οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα εκατομμυρίων πολιτών το τελικό αποτέλεσμα του αξιοποιείται προς ίδιο όφελος, από ένα πολύ περιορισμένο αριθμό ανθρώπων (εταιρειών και κρατών). 

Ενώ έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει την ανθρώπινη ύπαρξη, την ίδια στιγμή απειλεί να βαθύνει τις κοινωνικές διαφορές. Ενώ οι εσωτερικές του λειτουργίες είναι εξαιρετικά τεχνικές, όλοι μπορούν και πρέπει να κατανοήσουν τις βασικές αρχές του τρόπου λειτουργίας του - και τις ανησυχίες που εγείρει. 

Καθώς η επιρροή και ο αντίκτυπος της τεχνητής νοημοσύνης εξαπλώνονται, θα είναι κρίσιμης σημασίας η συμμετοχή ανθρώπων και ειδικών πολλών (όχι μόνο τεχνικών) επιστημών για την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας με ουμανιστικούς τρόπους, τρόπους που να ενισχύουν τις ανθρώπινες ικανότητες και οδηγούν σε συνολικά θετικά κοινωνικά αποτελέσματα. 

Είναι αυτό δυνατόν στο κόσμο που ζούμε; Η ζωή θα δείξει, μάλλον όχι τόσο σε εμάς αλλά στα παιδιά και τα εγγόνια μας....

Παρακάτω ακολουθεί άρθρο του Michael Schmidt, Chief Technology Officer της ¨DataRobot¨ (από το https://www.weforum.org/)

" Εάν υπάρχει ένα πράγμα που γνωρίζουμε με βεβαιότητα όταν εξετάζουμε το επόμενο έτος, είναι ότι οι οργανισμοί που είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα – από τις συνθήκες της αγοράς έως τις γεωπολιτικές αναταραχές και όλα τα ενδιάμεσα – θα είναι οι καταλληλότεροι για να εξυπηρετήσουν τους πελάτες, τους υπαλλήλους τους και τους μετόχους τους.

Ο τομέας της τεχνητής νοημοσύνης (AI) γνώρισε απίστευτη ανάπτυξη τα τελευταία πέντε χρόνια, επειδή παρείχε νέες δυνατότητες για τον μετριασμό της αβεβαιότητας αξιοποιώντας δεδομένα για να ανταποκρίνεται γρήγορα σε μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα όσο γρήγορα έρχονται νέα δεδομένα.

Η τεχνολογία και τα οφέλη της δεν είναι πλέον πολύ άγνωστα για την πλειοψηφία, αντίθετα, πολλοί έχουν δει από πρώτο χέρι την ικανότητα της τεχνητής νοημοσύνης να λειτουργεί γρήγορα και αποτελεσματικά στην επίλυση πολλών από τις πιο πιεστικές προκλήσεις της κοινωνίας. Το είδαμε να παίζει ρόλο στην ταχύτητα ρεκόρ με την οποία παραδόθηκαν τα εμβόλια για τον COVID-19, να βοηθήσει τα νοσοκομεία να εντοπίσουν και να θεραπεύσουν τους ασθενείς που κινδυνεύουν περισσότερο και γενικότερα, να μειώσουν κατά πολύ τον αριθμό των ανθρώπινων σφαλμάτων στα δεδομένα.

Καθώς κοιτάμε το επόμενο έτος, πιστεύουμε ότι οι επιπτώσεις της αυξημένης κοινωνικής ευαισθητοποίησης για την τεχνητή νοημοσύνη, της αυξημένης ρυθμιστικής πίεσης, της αυξημένης δυναμικής των επενδύσεων στον χώρο και του τρόπου με τον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη θα συνεχίσει να αυξάνει την παραγωγικότητα των εργαζομένων μπορεί να έρθουν στο προσκήνιο. Οι πρακτικές και εφαρμοσμένες ανησυχίες για την τεχνητή νοημοσύνη θα καταστούν υψίστης σημασίας για να επιτραπεί η συνεχής αξία από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.

1. Αυξημένη ευαισθητοποίηση και ηθικές ανησυχίες

Η αλγοριθμική μεροληψία είναι ένα αυξανόμενο θέμα συζήτησης και συζήτησης στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Είναι ένα δύσκολο θέμα στην πλοήγηση, τόσο λόγω της πιθανής πολυπλοκότητας του μαθηματικού προσδιορισμού, της ανάλυσης και του μετριασμού της παρουσίας μεροληψίας στα δεδομένα όσο και λόγω των κοινωνικών επιπτώσεων του προσδιορισμού του τι σημαίνει να είσαι «δίκαιος» στη λήψη αποφάσεων.

Η δικαιοσύνη εξαρτάται από την κατάσταση, εκτός από το ότι αντανακλά τις αξίες, την ηθική και τους νομικούς κανονισμούς. Τούτου λεχθέντος, υπάρχουν σαφείς τρόποι προσέγγισης ζητημάτων δικαιοσύνης AI χρησιμοποιώντας δεδομένα και μοντέλα με προστατευτικά κιγκλιδώματα στη θέση τους, καθώς και προτεινόμενα βήματα που μπορούν να λάβουν οι οργανισμοί για να μετριάσουν ζητήματα ακάλυπτης μεροληψίας.

Η μεγαλύτερη πηγή προκατάληψης σε ένα σύστημα AI είναι τα δεδομένα στα οποία εκπαιδεύτηκε. Αυτά τα δεδομένα ενδέχεται να έχουν ιστορικά μοτίβα μεροληψίας κωδικοποιημένα στα αποτελέσματά τους. Τελικά, η μηχανική μάθηση κερδίζει γνώση από δεδομένα, αλλά αυτά τα δεδομένα προέρχονται από εμάς – τις αποφάσεις και τα συστήματά μας.

Λόγω της διευρυνόμενης χρήσης της τεχνολογίας και της αυξημένης ευαισθητοποίησης της κοινωνίας για την τεχνητή νοημοσύνη, μπορείτε να περιμένετε να δείτε οργανισμούς να ελέγχουν τα συστήματά τους και τις τοπικές κυβερνήσεις να εργάζονται για να διασφαλίσουν ότι η μεροληψία AI δεν επηρεάζει αρνητικά τους κατοίκους τους. Στην πόλη της Νέας Υόρκης, για παράδειγμα, ένας νέος νόμος θα τεθεί σε ισχύ το 2023 που θα τιμωρεί τους οργανισμούς που έχουν μεροληψία AI στα εργαλεία πρόσληψης τους.

2. Αυξημένη ρυθμιστική πίεση

Το επόμενο έτος, αναμένω από τις εταιρείες να αντιμετωπίσουν αυξημένη ρυθμιστική πίεση σχετικά με τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης τους. Οι κανονιστικές αλλαγές είναι πιθανό να περιλαμβάνουν απαιτήσεις γύρω από τις δύο εξηγήσεις για μεμονωμένες προβλέψεις, καθώς και λεπτομερή αρχεία και παρακολούθηση του ιστορικού και της γενεαλογίας του τρόπου εκπαίδευσης των μοντέλων.

Η αυξημένη ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης θα γίνει τελικά ευπρόσδεκτη από τη βιομηχανία, όπως αποδεικνύεται από το 81% των ηγετών της τεχνολογίας που δηλώνουν ότι θα ήθελαν να δουν αυξημένες κυβερνητικές ρυθμίσεις σε μια πρόσφατη έρευνα της DataRobot. Ωστόσο, το πρόσφατο Blueprint for a AI Bill of Rights, το οποίο παρέχει ένα σύνολο πέντε αρχών και συναφών πρακτικών για την προστασία των δικαιωμάτων του αμερικανικού κοινού στην εποχή της AI, έχει ωθήσει τις εταιρείες σε δράση. Περισσότερες εταιρείες έχουν πλέον επίγνωση ότι πρέπει να αντιδράσουν στην πιθανή μετατροπή των εθελοντικών κατευθυντήριων γραμμών σε κανονισμούς σε ρυθμιζόμενες βιομηχανίες και στο πιθανό κόστος της ενεργητικής επίτευξης συμμόρφωσης σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Εξαιτίας αυτού, προβλέπω ότι οι περισσότερες εταιρείες θα χρειαστεί να επενδύσουν σε συστήματα με μοντέλο διακυβέρνησης. Επενδύοντας σε συστήματα που διαθέτουν τα κατάλληλα προστατευτικά κιγκλιδώματα, οι εταιρείες μπορούν να συνεχίσουν να επικεντρώνονται στην τεχνολογική καινοτομία με την ησυχία τους ότι τα συστήματά τους συμμορφώνονται με νομικές και ρυθμιστικές υποχρεώσεις.

3. Περαιτέρω επενδύσεις στο χώρο

Το 2023, αναμένω να δω συνεχιζόμενη δυναμική στις επενδύσεις τεχνητής νοημοσύνης, ιδιαίτερα μεταξύ των επιχειρήσεων που επηρεάζονται άμεσα από τις διαταραχές της οικονομικής αλυσίδας και της εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς και σε ώριμες βιομηχανίες γενικά ικανές να κλιμακώσουν περισσότερο την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης, όπως χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο, υγειονομική περίθαλψη και βιομηχανοποίηση. Ωστόσο, προβλέπω επίσης ότι, ενώ ορισμένες επενδύσεις θα προχωρήσουν, ορισμένες τάσεις της τεχνολογίας AI θα συνεχίσουν να είναι πειραματικές.

Εξετάζοντας για παράδειγμα τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, αναμένω ότι οι περιπτώσεις χρήσης θα στραφούν σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να βελτιώσουν την ακρίβεια του εντοπισμού απάτης και να επιταχύνουν τις επίπονες διαδικασίες αναφοράς. Με τις αυξανόμενες προσδοκίες και την επίθεση παραβιάσεων της ασφάλειας, οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες πρέπει να εξασφαλίσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα με τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να συμβάλουν στον μετριασμό αυτών των επιζήμιων ζητημάτων. Επιπλέον, η τεχνητή νοημοσύνη θα βοηθήσει στη βελτίωση της ικανοποίησης από την εργασία και θα απελευθερώσει τους υπαλλήλους να επικεντρωθούν στην προσθήκη αξίας για τους πελάτες.

Εξετάζοντας τις τάσεις της τεχνολογίας, η γενετική τεχνητή νοημοσύνη λαμβάνει τεράστιο ενδιαφέρον με βάση τα πρόσφατα αναπτυγμένα μοντέλα βαθιάς μάθησης (από το OpenAI και άλλους). Ωστόσο, προβλέπω ότι αυτά τα μοντέλα είναι ακόμα πολύ νέα για να είναι πρακτικά για τις περισσότερες επιχειρήσεις λόγω μερικών προκλήσεων. Το πρώτο είναι το γεγονός ότι είναι δύσκολο να διασφαλιστεί η συμπεριφορά τους σε απαραίτητα ζητήματα όπως η προκατάληψη και η δικαιοσύνη. παρά τις προσπάθειες, οι τρέχουσες εκδόσεις μπορεί να είναι εύκολο να σπάσουν. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εμπιστεύονται πραγματικά τους παρόχους αυτών των μοντέλων, καθώς δεν θα έχουν καμία ελπίδα να δημιουργήσουν ή να δημιουργήσουν τα δικά τους.

Η προσαρμογή αυτών των μοντέλων για τις επιθυμητές περιπτώσεις χρήσης είναι επίσης δύσκολη για τους περισσότερους. Αν και αναμένω να δω εταιρείες να συνεχίζουν να εργάζονται με γενετική τεχνητή νοημοσύνη, πιστεύω ότι οι εφαρμογές θα συνεχίσουν να είναι πειραματικές για πολλές επιχειρήσεις το επόμενο έτος μέχρι να γίνουν καλύτερα κατανοητές οι επιχειρηματικές υποθέσεις και η αναμενόμενη απόδοση της επένδυσής τους.

Συνολικά, ωστόσο, οι επιχειρήσεις που επικεντρώνονται στην οικοδόμηση μιας νοοτροπίας AI σε ολόκληρο τον οργανισμό, συνεχίζοντας να κάνουν επενδύσεις στο χώρο και ενσωματώνοντας πλήρως την τεχνητή νοημοσύνη στις δραστηριότητές τους (συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης νέων εξελίξεων) θα είναι πιο κατάλληλες για να χειριστούν την αβεβαιότητα της αγοράς και να οδηγήσουν σε μακροπρόθεσμη επιτυχία. " 

Το άρθρο στα αγγλικά εδώ

Ενώ η ψηφιακή ουτοπία, όπως την ονειρεύονταν τριάντα χρόνια πριν, τελικά κυοφόρησε ένα σουπερμάρκετ, μερικοί ασυμβίβαστοι, μόνοι εναντίον όλων, διατηρούσαν ζωντανό ένα σχέδιο πιστό στο αρχικό όραμα: το ελεύθερο λογισμικό. Έχοντας παραγάγει ένα υλικό που απορροφήθηκε, ενσωματώθηκε και προδόθηκε από τους κολοσσούς της ψηφιακής βιομηχανίας, η κοινότητα του ελεύθερου λογισμικού είναι πλέον αποδυναμωμένη (https://monde-diplomatique.gr/)

Δυαβάστε για τη λεηλασία της κοινότητας του ελεύθερου λογισμικού

Για την αναγκαιότητα των αλλαγών στην επιχειρηματική δραστηριότητα

Κάθε συλλογή σαφώς διακριτών και καλώς καθορισμένων αντικειμένων που προέρχονται από τον χώρο της εμπειρίας (υλικά αντικείμενα) ή των διανοημάτων (άυλες έννοιες ή κοινωνικοοικονομικές κατηγορίες), τα οποία θεωρούνται ως μια ολότητα αποτελεί ένα σύνολο.

Κάθε σύνολο, τα στοιχεία του οποίου αποτελούν οντότητες, που έχουν το χαρακτηριστικό ότι κάθε μία από αυτές αλληλοεπιδρά ή συσχετίζεται με τουλάχιστον μίαν άλλη από το ίδιο σύνολο, αποτελεί ένα σύστημα. Μία οντότητα που δε συσχετίζεται / αλληλοεπιδρά με κανένα στοιχείο δεν αποτελεί μέρος του συστήματος. Ένα υποσύνολο των στοιχείων ενός συστήματος το οποίο είναι σύστημα από μόνο του λέγεται υποσύστημα. Ο ορισμός ενός συστήματος βασίζεται στο «συστηματικό», δηλαδή επαναλαμβανόμενες προσεγγίσεις που  χρησιμοποιούν δεδομένα και πληροφορίες, έτσι ώστε να είναι δυνατή η γνώση και αφομοίωσή τους, η επεξεργασία τους και τελικά η βελτίωση του συστήματος. 

Κάθε μια από αυτές τις επαναλαμβανόμενες προσεγγίσεις έχει έναν μέσο χρόνο κύκλου λειτουργίας / «ζωής», ένα κόστος και έναν βαθμό μετρήσιμης τελικής αποτελεσματικότητας. Για να μειώσετε το κόστος μπορείτε να μειώσετε το χρόνο του κύκλου εξαλείφοντας δραστηριότητες χωρίς προστιθέμενη αξία.  Αντίστοιχα μπορείτε να βελτιώσετε τις δραστηριότητες προστιθέμενης αξίας, ώστε να παρέχουν ακόμη μεγαλύτερη αξία.

Όταν πρόκειται για βελτίωση της απόδοσης, μιλάμε για ένα από δύο θέματα - αλλαγή των συστημάτων ή αλλαγή της συμπεριφοράς. Η συνήθης προσέγγισή μας είναι να ζητάμε από τους ανθρώπους να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, παρόλο που αυτή η προσέγγιση είναι σπάνια άμεση και αποτελεσματική.

Μια πιο άμεση – και σχετικά πιο εύκολη - προσέγγιση είναι να αλλάξει το σύστημα, που με τη σειρά του θα αναγκάσει ή τουλάχιστον θα ανακατευθύνει την αλλαγή συμπεριφοράς. Τα συστήματά συνήθως μας δίνουν αυτό για το οποίο είναι σχεδιασμένα. Δεν είναι ικανά να μας δώσουν κάτι περισσότερο. Όμως δέχονται εξωγενείς και εσωτερικές επιδράσεις που τα οδηγούν σε αλλαγές. «Ποταμώ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ» έλεγε ο Ηράκλειτος. Αλλαγές σε θετική ή αρνητική κατεύθυνση. Στη σύγχρονή εποχή, σειρά από παράγοντες έχει οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη επιτάχυνση αυτών των αλλαγών.

Ποιοι παράγοντες επιδρούν σε αυτή την επιτάχυνση;

Πολιτικοί: Η κυβερνητική πολιτική, οι διεθνείς δεσμεύσεις και κανόνες.

Οικονομικοί: Η τοπική δυναμική και οι διεθνείς τάσεις

Κοινωνικοί:  Οι δημογραφικές εξελίξεις, ο τρόπος ζωής & τα κοινωνικά πρότυπα, ο καταναλωτισμός

Τεχνολογικοί: Οι νέες εφαρμογές και καινοτομίες, το επίπεδο Τεχνολογιών, Πληροφορικής και Επικοινωνιών, η επιστημονική & τεχνολογική έρευνα

Υγειονομικοί (Ήταν υποτιμημένοι μέχρι πρόσφατα): Το εισόδημα & η ποιότητα ζωής, οι επιδημίες, οι σύγχρονες ασθένειες, το σύστημα υγείας

Περιβαλλοντικοί: Η κατανάλωση ενέργειας, η διασπάθιση φυσικών πόρων, η ανακύκλωση αποβλήτων, η επαναχρησιμοποίηση υλικών

Νομικοί:  Το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο της επιχειρηματικής δραστηριότητας (ανταγωνισμός, εργασία, αδειοδότηση, δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας)

Απαιτείται λοιπόν συνεχής ετοιμότητα των επιχειρηματιών για να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Καλούνται να διαμορφώσουν νέες  στρατηγικές και νέες δραστηριότητες, που θα συμμορφώνονται με κάποιο από τους παρακάτω τρεις βασικούς τύπους στρατηγικών αλλαγών:

Αναδιοργάνωση: Όχι μόνο της δομής αλλά και του συστήματος συλλογής, ανάλυσης και αξιοποίησης πληροφοριών, της πολιτικής ανθρώπινων πόρων και της εταιρικής κουλτούρας

Επανασχεδιασμός παραγωγικών διαδικασιών: Που απαιτεί και αλλαγή επιχειρησιακών λειτουργιών

Επίτευξη καινοτομιών: Χρησιμοποιώντας τις δεξιότητες, ικανότητες και τους πόρους της επιχείρησης σας για τη δημιουργία νέων προϊόντων / υπηρεσιών / ακόμη και νέων τεχνολογιών

Είναι όμως επιθυμητές οι αλλαγές για όλους τους άμεσα εμπλεκόμενους (διεύθυνση, μετόχους, προσωπικό, πελάτες, προμηθευτές) στο σύστημα σχέσεων της εταιρείας; Συνήθως όχι. Ποιες είναι οι αιτίες αντίστασης στις αλλαγές;

·        Η ανασφάλεια που πηγάζει από την άγνοια

·        Η απειλή διάλυσης της εσωτερικής ομάδας / τμήματος & των σχέσεων

·        Η δυσπιστία μεταξύ ηγεσίας και προσωπικού (είναι αυτή κύρια;)

·        Το οικονομικό συμφέρον (ή μήπως αυτή;)

·        Η διατάραξη των «συμβολισμών» (μείωση του «φαίνεσθαι»)

·       Η ταλαιπωρία των εμπλεκομένων (κατάρτιση, μετεγκατάσταση, αύξηση της εργασίας)

·        Τα ταμπού και οι προκαταλήψεις

Εάν αντιμετωπιστούν επιτυχώς τα παραπάνω θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στις αναγκαίες αλλαγές. Πάντως όχι από τη μια μέρα στην άλλη. Απαιτείται ένα χρονικό διάστημα προεργασίας και εφαρμογής, ανάλογο του εύρους και της ουσίας των επιδιωκόμενων αλλαγών. Ποια είναι όμως τα στάδια αυτής της μετάβασης; Η άγνοια της αναγκαιότητας των αλλαγών χαρακτηρίζεται ως το μηδενικό στάδιο. Αυτά που μας ενδιαφέρουν είναι τα παρακάτω έξη: 

1.      Πληροφόρηση & έρευνα

2.      Διάλογος, πειθώ & προετοιμασία

3.      Καθολική υποστήριξη

4.      Πιλοτική δοκιμή

5.      Συνολική εφαρμογή  

6.      Αφομοίωση & δημιουργική εμβάθυνση και επέκταση

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι πρέπει να ασχοληθούμε με αναγκαίες και ουσιαστικές αλλαγές του τρόπου με τον οποίο γίνεται το σύνολο των εργασιών στην επιχείρησή. Κάτι όμως που «πάει καλά» δεν θα πρέπει να το «πειράξουμε» όσο δεν μας έχει δώσει επιζητούμενα σημάδια παρέμβασης.  

Στόχος μας είναι να βελτιώσουμε  ότι ήδη υπάρχει, εξαλείφοντας τα βήματα που δεν έχουν προστιθέμενη αξία και, ενδεχομένως, προσθέτοντας νέα βήματα που έχουν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία ή ενδεχομένως να δημιουργήσουμε κάτι που μέχρι σήμερα δεν υπήρχε.