Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αειφόρος Ανάπτυξη. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αειφόρος Ανάπτυξη. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 3 Μαρτίου 2019

Έλ. Κουντουρά: Ο τουρισμός με επίκεντρο τον άνθρωπο και τη βιώσιμη ανάπτυξη στον πυρήνα της στρατηγικής μας

Στρατηγική επιλογή του υπουργείου αποτελεί, όπως είπε η κ. Κουντουρά, και ο θαλάσσιος τουρισμός, σημειώνοντας πως ο τουριστικός αναπτυξιακός σχεδιασμός στοχεύει στη βελτίωση και ενίσχυση υποδομών. Μεγάλη δυναμική, παρατήρησε η υπουργός, έχει αποκτήσει ο τουρισμός υγείας και ευεξίας, επισημαίνοντας πως η κυβέρνηση ολοκλήρωσε το θεσμικό πλαίσιο για την προσέλκυση επενδύσεων. Σε ό,τι αφορά τον αγροτουρισμό, η Κουντουρά είπε πως «δημιουργήσαμε για πρώτη φορά τις συνθήκες για την ανάπτυξη αγροτουρισμού με το πρώτο ξεκάθαρο πλαίσιο».
Περισσότερα εδώ

Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2018

Yacouba Sawadogo - Ενας ήρωας της εποχής μας από τη Μπουρκίνα Φάσο

Στις 24 Σεπτέμβρη ανακοινώθηκαν στη Στοκχόλμη τα εναλλακτικά βραβεία Νόμπελ ή αλλιώς Right Livelihood Award. Με τα βραβεία αυτά τιμώνται από το 1980 αγωνιστές και αγωνίστριες από όλο τον κόσμο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος και την ειρήνη.
Ένας από τους φετινούς τιμώμενους είναι “ο άνθρωπος που σταμάτησε την έρημο”, ο 76χρονος Γιακούμπα Σαβαντόγκο, αγρότης από την Μπουρκίνα Φάσο.
Γράφει η Κάκη Μπαλή στην Αυγή της 25/9/18: 
"Ο Σαβαντόγκο ξεκίνησε πριν από 40 χρόνια να πειραματίζεται για να κάνει και πάλι εύφορη την ερημοποιημένη γη, χρησιμοποιώντας το -σπάνιο- νερό της βροχής και τη γνώση των προγόνων του. Και κατάφερε μέχρι σήμερα να δημιουργήσει μέσα στην ξεραΐλα ένα “δάσος” 400 στρεμμάτων με εξήντα διαφορετικά δένδρα και θάμνους, ένα μνημείο βιοποικιλότητας εκεί που δεν φύτρωνε τίποτε.
Οι παλιοί στην κακοτράχαλη χώρα προσπαθούσαν να σταματήσουν την έρημο με το “ζάι”. Μια επίπονη διαδικασία, που στηριζόταν μόνο στα υφιστάμενα καχεκτικά δένδρα, γύρω από τα οποία έσκαβαν λάκκους, τους παραγέμιζαν με σπασμένα κλαδιά, απομεινάρια της σοδειάς και κοπριά από τα ζώα, ώστε να απορροφηθεί στο μάξιμουμ το νερό της βροχής και τα δένδρα να αντέξουν και να ξανακαρπίσουν.
Ο Σαβαντόγκο μεγάλωσε τους λάκκους, βελτίωσε το “ζάι” και τόλμησε να φυτέψει και καινούργια δένδρα. “Όταν ξεκίνησα να φυτεύω, οι γείτονές μου σκέφτηκαν ότι τρελάθηκα”, είχε πει ο Σαβαντόγκο, επτά χρόνια πριν, στη διάσκεψη του ΟΗΕ για να υπογραφεί η συνθήκη ενάντια στην ερημοποίηση (UNCCD). Αλλά, παρά το δούλεμα και τις αντιδράσεις, συνέχισε με πείσμα. Το “δάσος” του ξεκίνησε από 10 στρέμματα για να φτάσει τα 400, ενώ κι άλλοι, νεότεροι αγρότες αποφάσισαν να μιμηθούν το παράδειγμά του. Αυτά τα “δάση” σταματούν την ερημοποίηση, προσφέρουν μια στοιχειώδη προστασία στους ανθρώπους από το λιοπύρι και κυρίως κάνουν σταδιακά πιο εύφορο το γύρω έδαφος, ώστε να μπορεί κανείς να το φυτέψει με κάτι που τρώγεται.
Να θυμίσουμε ότι η Αφρική, που την έχουμε συνδέσει στο μυαλό μας με ξηρασία και πείνα, ήταν μέχρι και τις αρχές του προηγούμενου αιώνα η μοναδική ήπειρος που δεν ήξερε τι θα πει λιμός. Μέχρι να την καταστρέψουν τα τεχνητά σύνορα που σχεδίασαν στον χάρτη οι αποικιοκρατικές δυνάμεις. Έτσι σταμάτησε η εξισορροπητική δράση της νομαδικής κτηνοτροφίας και ενισχύθηκε ο επεκτατισμός της ερήμου. Ο αγρότης από την Μπουρκίνα Φάσο και οι μιμητές του προσπαθούν να κερδίσουν λίγο από το πάρα πολύ χαμένο έδαφος"

Κυριακή 1 Μαρτίου 2015

Απαιτούνται άμεσα μέτρα για τη σωτηρία της λίμνης του Δύστου

Η επέκταση των καλλιεργειών εις βάρος του υγρού στοιχείου στη λίμνη του Δύστου απειλεί να την εξαφανίσει. Αυτό κατέδειξαν οι εφετινές Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις Υδροβίων που πραγματοποίησαν τον περασμένο μήνα εθελοντές της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας (ΕΟΕ).
Πριν από περίπου τέσσερις μήνες, τον Οκτώβριο του 2014, μια μεγάλη πυρκαγιά για άλλη μία φορά κατέκαψε πάνω από το 70% του καλαμώνα της λίμνης.

Φωτο: Βαγγέλης Μακρής

Στη συνέχεια, όπως καταγγέλλουν οι επιστήμονες της περιβαλλοντικής οργάνωσης, περιοχές που άλλοτε καλύπτονταν από καλάμια και εφάπτονταν με καλλιέργειες οργώθηκαν και αποδόθηκαν στη γεωργία.
Ετσι έχει πλέον μειωθεί σημαντικά ο διαθέσιμος χώρος για τα πτηνά που φωλιάζουν εκεί, όπως είναι ο σπάνιος και απειλούμενος ήταυρος (Botaurus stellaris).
Παρά την άμεση φυσική αναγέννηση, θα χρειαστεί αρκετό διάστημα ώστε τα καλάμια να αποκτήσουν το απαιτούμενο ύψος το οποίο θα προσφέρει την κατάλληλη κάλυψη ώστε τα πουλιά να ξαναφτιάξουν τις φωλιές τους.
Η λίμνη Δύστος έχει καταχωρισθεί (απόφαση του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων) από το 1979 στον κατάλογο με τις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά και σήμερα ανήκει στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 και αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τη διατήρηση των πτηνών.
Ο υγρότοπος φιλοξενεί περισσότερα από 180 είδη πουλιών, καθώς και την πολύ σπάνια βίδρα (Lutra lutra).
Αξιοσημείωτη, σύμφωνα με τους ειδικούς της Ορνιθολογικής, είναι και η παρουσία στη λίμνη του μοναδικού γνωστού ζευγαριού λευκών πελαργών (Ciconia ciconia) της Εύβοιας, καθώς και πλήθος αρπακτικών πουλιών (όπως η αετογερακίνα, ο φιδαετός και το κιρκινέζι).
«Για τη λίμνη Δύστος, αν και είχε προκηρυχθεί στο παρελθόν διαγωνισμός για Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη από την τότε Νομαρχία Εύβοιας, ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, με αποτέλεσμα αυτή η πολύ σημαντική περιοχή για την Εύβοια να παραμένει "ξέφραγο αμπέλι" στις ορέξεις ορισμένων που επιζητούν την πλήρη αποξήρανσή της και την απόδοση της έκτασής της στην εντατική καλλιέργεια. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι παραδοσιακές ξηρικές καλλιέργειες, όπως το σιτάρι, που επικρατούσαν άλλοτε στην περιοχή έχουν δώσει τη θέση τους στις υδροβόρες καλλιέργειες της ντομάτας και του καρπουζιού, οι οποίες στερούν από τη λίμνη το πολύτιμο νερό και την έχουν μεταμορφώσει σε έναν απέραντο καλαμώνα με ελάχιστα ανοίγματα» λέει ο κ. Λευτέρης Σταύρακας, από την ΕΟΕ.
Ετσι η λίμνη του Δύστου κινδυνεύει με αφανισμό, ενώ, όπως επισημαίνει ο κ. Σταύρακας, θα μπορούσε να αποτελέσει ιδανικό οικοτουριστικό προορισμό με σημαντικά οφέλη για την τοπική κοινωνία, αφού συνδυάζει ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον με μια πλούσια βιοποικιλότητα.
Πηγή: www.tovima.gr

Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2014

Παρατηρητήριο ΤΑΙΠΕΔ: Οδηγός για την ενημέρωση και κινητοποίηση των πολιτών από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία

Στη χαρτογράφηση περιουσιών του Δημοσίου που είναι προς πώληση (επικείμενες αποκρατικοποιήσεις) και που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) προχώρησε η ΕΟΕ. Η χαρτογράφηση αφορά στις περιουσίες αυτές που η Ορνιθολογική θεωρεί πως η ιδιωτικοποίηση τους πιθανόν να έχει άμεσο αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Η αποτύπωση αυτή παρουσιάζεται στον διαδραστικό χάρτη με την ονομασία Παρατηρητήριο ΤΑΙΠΕΔ, όπου μπορεί κανείς να διαπιστώσει το μέγεθος των μελλοντικών αλλαγών και επιπτώσεων στον φυσικό πλούτο της χώρας, καθώς και την ευθεία σύγκρουση με τις περιβαλλοντικές αξίες του τόπου μας.
Συνολικά, στον διαδραστικό χάρτη της Ορνιθολογικής, απεικονίζονται 195 περιουσίες που είναι προς πώληση και αναφέρονται στο φυσικό περιβάλλον, από τις 412 που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΤΑΙΠΕΔ μέχρι στιγμής. Για κάθε ένα σημείο των προς εκποίηση περιουσιών παρέχονται πληροφορίες που αφορούν στα στοιχεία που παρέχει το ΤΑΙΠΕΔ (εκτάσεις, ενδεικτική αξιοποίηση κ.ά.), σε περιβαλλοντική πληροφορία (επικάλυψη με δίκτυο Natura 2000, απόσταση από ακτογραμμή κ.ά.) καθώς και στις δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες για τις συγκεκριμένες περιουσίες (Δασαρχεία, Δήμους κ.ά.). Στον χάρτη προβάλλονται επίσης προστατευόμενες περιοχές όπως Καταφύγια Άγριας Ζωής, περιοχές Natura 2000, Εθνικά Πάρκα καθώς και περιοχές που υπάγονται σε Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, όπως Εθνικοί Δρυμοί.

Περισσότερα στο:


Στόχος της Ορνιθολογικής είναι ο συγκεκριμένος χάρτης να αποτελέσει απαραίτητο εργαλείο ενημέρωσης των ενεργών πολιτών και των τοπικών κοινωνιών, αλλά και κλειδί στη λήψη αποφάσεων σε σχέση με την κατανόηση των επιπτώσεων που αναμένεται να προκύψουν από την ιδιωτική εκμετάλλευση των εν λόγω δημόσιων περιουσιών. Η Ορνιθολογική θα διατηρεί ενημερωμένο το Παρατηρητήριο ΤΑΙΠΕΔ σύμφωνα με τις μελλοντικές προσθήκες και τις συνεχείς τροποποιήσεις του ΤΑΙΠΕΔ, εφόσον το τελευταίο συνεχίζει να τις δημοσιοποιεί στον ιστότοπό του.
Για ακόμη μια φορά η πρωτοβουλία μιας περιβαλλοντικής μη κυβερνητικής οργάνωσης αντικαθιστά την υποχρέωση του κράτους για την παροχή ολοκληρωμένης πληροφορίας προς τον πολίτη, αν και το ΤΑΙΠΕΔ όφειλε σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία Inspire(2007/2/ΕΚ) για τη δημιουργία υποδομής χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, να παρέχει τα γεωγραφικά δεδομένα αυτών των ιδιοκτησιών εύκολα προσβάσιμα και διαθέσιμα. Αντί αυτού, όποιος ανατρέξει στη λίστα με τις επικείμενες ιδιωτικοποιήσεις του ΤΑΙΠΕΔ, δεν έχει τη δυνατότητα να ενημερωθεί για τις ακριβείς συντεταγμένες των ιδιοκτησιών, καθώς δεν παρέχονται (!). Η ακριβής τοποθεσία των περιουσιών αυτών παίζει ωστόσο- όπως είναι αντιληπτό- καθοριστικό ρόλο, ειδικά σε περιπτώσεις όπως για παράδειγμα τα παράκτια οικοσυστήματα με αμμοθίνες όπου και μερικά μέτρα διαφοροποιούν το καθεστώς προστασίας. Για το λόγο αυτό, η Ορνιθολογική κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για την ακριβέστερη ψηφιοποίηση της γεωγραφικής πληροφορίας όπως αυτή απεικονίζεται τις περισσότερες φορές σημειακά και ελάχιστες φορές σε μορφή πολυγώνων στις εικόνες των αρχείων του ΤΑΙΠΕΔ, που σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν επίσημη γεωγραφική πληροφορία.
Επιπρόσθετο πρόβλημα αποτελεί ο τρόπος παρουσίασης των δεδομένων αυτών στον σχετικό ιστότοπο του ΤΑΙΠΕΔ που επίσης δεν είναι προσπελάσιμος από την κεντρική ιστοσελίδα και χρειάζεται ειδική αναζήτηση για την εύρεσή του. Η τρέχουσα μάλιστα κατηγοριοποίηση και παράθεσή τους έχει γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εξυπηρετεί τον χρήστη, καθώς είναι αδύνατη η άμεση αναζήτησή τους, παρά μόνο εάν ανατρέξει κανείς σε αρχεία pdf δεκάδων σελίδων, καθιστώντας την όλη διαδικασία παρουσίασής τους εκ μέρους του ΤΑΙΠΕΔ πρόχειρη, αν όχι μη διαφανή. Λαμβάνοντας μάλιστα κανείς υπόψη την πρόσφατη απόφαση του Ελεγκτικού Συν


Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014

Προστιθέμενη αξία από την εισαγωγή σκουπιδιών στη Σουηδία

Η Σουηδία έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό αποτελεσματικότητας στη διαχείριση απορριμμάτων που πλέον εισάγει σκουπίδια από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. «Ένα αξιομνημόνευτο στατιστικό είναι ότι τρεις τόνοι απορριμμάτων περιέχουν την ίδια ενέργεια με ένα τόνο μαζούτ», δήλωσε ο Γκόραν Σκόγκλουντ, εκπρόσωπος μίας εκ των μεγαλύτερων ενεργειακών εταιρειών της Σουηδίας.
Διαβάστε περισσότερα:
http://www.naftemporiki.gr/story/853075/i-souidia-eisagei-skoupidia




Σάββατο 12 Ιουλίου 2014

Η υπεραλίευση στη Μεσόγειο απαιτεί άμεσα δραστικά μέτρα υπεράσπισης του ενάλιου πλούτου

Οι πληθυσμοί των ψαριών στη Μεσόγειο θάλασσα εμφανίζουν συνεχή και ανησυχητική μείωση κατά τα τελευταία 20 χρόνια, σύμφωνα με μια νέα ελληνική επιστημονική έρευνα.
Η νέα αυτή μελέτη κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς ενώ σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, ιδίως στον Ατλαντικό, έχει υπάρξει σταθεροποίηση ή ακόμη και αύξηση των αλιευτικών αποθεμάτων κατά την τελευταία δεκαετία, στη Μεσόγειο η κατάσταση επιδεινώνεται διαχρονικά.
Οι ερευνητές του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ - βλ.σημείωση μας παρακάτω), με επικεφαλής τον Παρασκευά Βασιλακόπουλο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνούς κύρους περιοδικό βιολογίας «Current Biology», αναλύουν τη δυσοίωνη κατάσταση για εννέα είδη ψαριών και εισηγούνται αυστηρότερα μέτρα επιτήρησης της αλιευτικών δραστηριοτήτων στη Μεσόγειο και καλύτερη εφαρμογή των υπαρχόντων κανονισμών.
Η μελέτη διαπιστώνει ότι η πίεση της αλιείας στους πληθυσμούς των ψαριών συνεχώς εντείνεται μετά το 1990 και μέχρι σήμερα, καθώς όλο και περισσότερα ψάρια πιάνονται σε πολύ μικρή ηλικία στα δίχτυα των αλιέων.
Αν αυτά τα νεαρά ψάρια αφήνονταν να φθάσουν σε ώριμη ηλικία, ώστε να γεννήσουν έστω μια φορά, τότε θα υπήρχε σημαντική βελτίωση στα αλιευτικά αποθέματα της Μεσογείου.
«Είναι καιρός η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κυβερνήσεις να αρχίσουν να παίρνουν πιο σοβαρά την έρευνα και διαχείριση της Μεσογειακής αλιείας», δήλωσε ο κ. Βασιλακόπουλος.
Η μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία των Χρήστου Μαραβέλια και Γιώργου Τσερπέ, δείχνει ότι μετά το 1990 ο βαθμός εκμετάλλευσης των μεσογειακών ψαριών έχει αυξηθεί σταθερά, καθώς μειώνεται συνεχώς η επιλεκτικότητα των αλιέων και, παράλληλα, μειώνονται οι πληθυσμοί των ψαριών.
Τα υπολογιστικά μοντέλα προσομοίωσης ανά είδος ψαριού δείχνουν ότι τα ιχθυαποθέματα θα ήταν πολύ πιο ανθεκτικά στην υπεραλίευση, αν τα ψάρια πιάνονταν λίγα χρόνια αφότου έφταναν στην αναπαραγωγική ωριμότητά τους.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για ψάρια όπως ο μπακαλιάρος και το μπαρμπούνι, που ζουν κοντά στο βυθό και συχνά πιάνονται σε πολύ μεγάλους αριθμούς από τα δίχτυα που ρίχνουν οι τράτες.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι πληθυσμοί των ψαριών της Μεσογείου περιέχουν μεγαλύτερη ποικιλία ειδών σε σχέση με τα ψάρια του Βορείου Ατλαντικού και, αντίστοιχα, στη Μεσόγειο χρησιμοποιείται μια μεγαλύτερη ποικιλομορφία αλιευτικού εξοπλισμού.
Οι περισσότεροι αλιευτικοί στόλοι στη Μεσόγειο (πάνω από το 95%) είναι μικρής κλίμακας και καλύπτουν συνήθως μια τεράστια ακτογραμμή, πράγμα που καθιστά πιο δύσκολο τον έλεγχό τους από ό,τι σε άλλες θάλασσες.
Η οικονομική κρίση σε πολλές μεσογειακές χώρες κάνει ακόμη πιο μεγάλες τις δυσκολίες σωστής επιτήρησης της αλιείας, όπως επισημαίνουν οι Έλληνες επιστήμονες.
Η μελέτη προβλέπει ότι στο μέλλον ακόμη περισσότερα είδη ψαριών θα εμφανίσουν συρρίκνωση, όχι μόνο στην Μεσόγειο, αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως η Κίνα, η υποσαχάρια Αφρική και οι τροπικές θάλασσες.
Πηγή: http://www.naftemporiki.gr/story/832007/apeili-gia-ta-psaria-tis-mesogeiou-i-uperalieusi

Σημείωση για το ΕΛΚΕΘΕ: 
Το ενδιαφέρον για τη θάλασσα ανιχνεύεται στην Ελλάδα από τους Μινωικούς Χρόνους. Οι τοιχογραφίες της Κνωσού και της Σαντορίνης, οι διδασκαλίες των Ιώνων φιλοσόφων και τα κείμενα του Αριστοτέλη, μαρτυρούν το ενδιαφέρον αυτό, το οποίο συνεχίζεται από τότε μέχρι σήμερα. 

Το 1912 η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει στη διερεύνηση της δημιουργίας ενός Ινστιτούτου, προσκαλώντας ως σύμβουλο τον Ιταλό καθηγητή D. Vinciguerra, πρότεινε τη δημιουργία ενός Θαλάσσιου Υδροβιολογικού Σταθμού ο οποίος ιδρύθηκε το 1914. Ο Θαλάσσιος Υδροβιολογικός Σταθμός, που είχε έδρα το Παλαιό Φάληρο, ξεκίνησε το 1915 μελέτες αλιείας και θαλάσσιας βιολογίας. Ο σταθμός αυτός μετονομάστηκε σε Εργαστήριο Αλιευτικών Ερευνών το 1948 και τέθηκε υπό την Εποπτεία του Υπουργείου Γεωργίας. 

Μετά τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο και συγκεκριμένα το 1945, ιδρύθηκε το Ελληνικό Υδροβιολογικό Ινστιτούτο της Ακαδημίας Αθηνών, με έδρα τον Πειραιά, στο οποίο ενσωματώθηκε το 1947 ο Υδροβιολογικός Σταθμός Ρόδου, που είχε ιδρυθεί από τους Ιταλούς κατά τη διάρκεια της κατοχής των Δωδεκανήσων (Reale Instituto di Ricerche Biologiche). Συγχρόνως ένα μικρό σκάφος με το όνομα “ΓΛΑΥΚΗ”, μετασκευάστηκε σε ερευνητικό και πραγματοποίησε το 1946 τους τρεις πρώτους ελληνικούς ωκεανογραφικούς πλόες. Το “ΓΛΑΥΚΗ” αντικαταστάθηκε το 1948 από το ερευνητικό σκάφος “ΑΛΚΥΟΝΗ".

Το 1965 το Υδροβιολογικό Ινστιτούτο της Ακαδημίας Αθηνών, μαζί με το Εργαστήριο Αλιευτικών Ερευνών ενώθηκαν στο νεοσυσταθέν Ινστιτούτο Ωκεανογραφικών και Αλιευτικών Ερευνών (Ι.ΩΚ.Α.Ε.), που άρχισε να λειτουργεί από το 1970. Το 1985 με το νόμο 1514 της Έρευνας ιδρύθηκε το Εθνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (Ε.Κ.Θ.Ε.), που αποτέλεσε τη μετεξέλιξη του Ι.ΩΚ.Α.Ε. και ήταν ΝΠΔΔ εποπτευόμενο από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Βιομηχανίας Ενέργειας και Τεχνολογίας, του μετέπειτα Υπουργείου Ανάπτυξης. 

Το 1985 ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Χαλκίδας και το ωκεανογραφικό σκάφος “ΑΙΓΑΙΟ”. Το Ε.Κ.Θ.Ε. αποτέλεσε τον κύριο ερευνητικό φορέα θαλάσσιων επιστημών στην Ελλάδα. Το 1987 ιδρύθηκε το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης (Ι.ΘΑ.ΒΙ.Κ.) με έδρα το Ηράκλειο. Το Ι.ΘΑ.ΒΙ.Κ. αναπτύχθηκε με γρήγορους ρυθμούς και με το ερευνητικό σκάφος “ΦΙΛΙΑ” έπαιξε τα τελευταία χρόνια σημαντικό ρόλο στους τομείς της θαλάσσιας βιολογίας, της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών. Τέλος, με το Νόμο 2919/25.6.2001 «Σύνδεση Έρευνας και Τεχνολογίας με την παραγωγή» αποφασίστηκε η ίδρυση ΝΠΔΔ με την επωνυμία Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.), με την ενοποίηση του Εθνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (Ε.Κ.Θ.Ε.) και του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης (Ι.ΘΑ.ΒΙ.Κ.). 

Το Δεκέμβριο του 2005 άνοιξε το Cretaquarium στο Ηράκλειο Κρήτης, αποτελώντας ένα από τα μεγαλύτερα ενυδρεία στην Ευρώπη και προσφέροντας μια καταπληκτική θέα στον υποθαλάσσιο κόσμο της Μεσογείου θάλασσας. 
Περισσότερα στο: http://www.hcmr.gr/gr/listview2_el.php?id=829

Κυριακή 6 Ιουλίου 2014

Μ. Δανέζης: “Ζούμε σ’ ένα matrix…η ανατροπή είναι ζήτημα χρόνου” (*)

Επίκουρος καθηγητής Αστροφυσικής, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τα τελευταία χρόνια οι πρωτοποριακές απόψεις του γίνανε γνωστότερες από τις τηλεοπτικές σειρές «Το Σύμπαν που αγάπησα» και «Έτσι βλέπω τον κόσμο» στην ΕΤ3, όπου υπήρξε (μαζί με τον Δρ Ε. Θεοδοσίου) παρουσιαστής και επιστημονικός υπεύθυνος. 'Εχει προσκληθεί από την Εταιρεία Αστρονομίας Χαλκίδας και έχειι δόσει διαλέξεις σχετικές με αρκετά απο τα αναφερόμενα στη παρακάτω συνέντευξη θέματα.  

(*) Από το: http://www.nostimonimar.gr/m-danezis-zoume-s-ena-matrixi-anatropi-ine-zitima-chronou/
Κύριε Δανέζη πιστεύετε ότι ο δυτικός κόσμος καταρρέει;
Σήμερα, όπως όλοι έχουμε αντιληφθεί, οι δυτικές κοινωνίες διέρχονται μια περίοδο δραματικά αυξανόμενης κρίσης, η οποία συν τω χρόνω αποσαθρώνει τις παγκόσμιες κοινωνικές δομές. Ως παράδειγμα αναφέρουμε τη διεθνή οικονομική κατάρρευση που βιώνουμε σήμερα. Όπως είναι φανερό η οικονομική κρίση δεν είναι το αίτιο, αλλά το αποτέλεσμα μιας ολοκληρωτικής κατάρρευσης αξιών και ιδεών. Πίσω από την καταρρέουσα οικονομική δομή, σε κοινωνικό και ηθικό επίπεδο, βρίσκεται ένας καταρρέον πολιτισμός και ομάδες ανθρώπων που την υπηρετούν. Χαρακτηριστικό φαινόμενο αυτής της κατάρρευσης είναι η εγκατάλειψη των αρχών της συλλογικότητας, της κοινωνικότητας και του κοινοτικού πνεύματος, δηλαδή των βασικών στοιχείων δόμησης του πολιτισμού μας. Η συλλογικότητα έχει αντικατασταθεί από την ιδιώτευση, την υποκειμενικότητα, την ατομικότητα και τον εγωκεντρισμό. Με τον τρόπο αυτό η κοινωνία χάνει τη συνοχή της και αυτοδιαλύεται σε ένα σύνολο συγκρουόμενων ατόμων. Το εγώ αντικαθιστά το εμείς. Το είμαι αντικαθίσταται από το έχω. Με τον τρόπο αυτό ο δυτικός πολιτισμός από κοινωνικός, μετατρέπεται σε εξατομικευμένο, υστερόβουλο, ωφελιμιστικό και συν τω χρόνω φθείρεται, διαφθείρεται, και καταρρέει.Δυστυχώς, η ιστορία διδάσκει ότι όλοι οι πολιτισμοί του παρελθόντος κατέρρευσαν, μέσα σε τραγικές ωδίνες, χωρίς οι διεφθαρμένες κοινωνικές δομές να το αντιλαμβάνονται και χωρίς να είναι έτοιμες να τους αντικαταστήσουν με κάτι καλύτερο
Την πολιτισμικά μεταβατική περίοδο που διανύουμε, ελπίδα και προσπάθειά μας πρέπει να είναι η δημιουργία όλων των αναγκαίων συνθηκών προκειμένου η ιστορία να μην επαναληφθεί και η πολιτισμική μετάβαση, η οποία είναι ήδη δρομολογημένη, να γίνει ομαλά χωρίς τις τραυματικές εμπειρίες άλλων ιστορικών περιόδων.

Όπως διαπιστώνετε, ένα πολιτισμικό ρεύμα εκφράζει βασικά την εκάστοτε προσπάθεια του ανθρώπου να ξεπεράσει και να ελέγξει τους φόβους του. Τι φοβόμαστε σήμερα και πως μπορούμε να το ξεπεράσουμε;
Ένα βασικό και επιτακτικό ανθρώπινο συναίσθημα είναι ο «φόβος», ο οποίος δημιουργείται από την έννοια της «ανάγκης». Σκοπός και αίτιο της ανάπτυξης ενός πολιτισμικού ρεύματος είναι η προσπάθεια μιας κοινωνίας να ξεπεράσει και να ελέγξει συλλογικά τρεις βασικές ομάδες φόβων, οι οποίοι βρίσκονται σε άμεση σχέση και συνάρτηση με τριών ειδών πραγματικά και πρακτικά γεγονότα. Ο πρώτος φόβος είναι ο φόβος της φυσικής ανθρώπινης επιβίωσης, ο δεύτερος είναι ο φόβος της βίαιης δράσης του φυσικού περιβάλλοντος και τέλος ο μεταφυσικός φόβος, δηλαδή ο φόβος που προκαλούν κάποια γεγονότα τα οποία ξεφεύγουν από το πλαίσιο μιας λογικής ερμηνείας, η οποία θα είχε τη βάση της στην εμπειρία των ανθρώπινων αισθήσεων, όπως ο θάνατος.
Προκειμένου ο άνθρωπος να κατασιγάσει αυτές τις τρεις ομάδες φόβων δημιούργησε αντίστοιχα, τα «κοινωνικά συστήματα» από τα οποία προήλθαν τα «πολιτικά συστήματα», την «επιστήμη» η οποία σε κάποιες περιπτώσεις μετασχηματίζεται σε «τεχνολογία». και τέλος τη «θεολογία», η οποία αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η δημιουργία της έννοιας της «θρησκείας». Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκαν οι βασικοί τρεις πυλώνες ενός πολιτισμικού ρεύματος. Στο πλαίσιο αυτών των τριών πολιτισμικών πυλώνων αναπτύσσονται ανθρώπινες διοικητικές δομές οι οποίες, όλες μαζί, αποτελούν αυτό το οποίο ονομάζουμε «κοσμική εξουσία». Όπως γίνεται φανερό, αυτό που οδηγεί σε κατάρρευση έναν πολιτισμό δεν είναι η φιλοσοφική βάση τους, αλλά οι φιλοδοξίες, ο δογματισμός και η διαφθορά, των ανθρώπων που συγκροτούν τις διοικητικές δομές τους.
Όμως, όταν οι διοικητικές δομές των πολιτισμικών πυλώνων διαφθαρούν, οι πολιτισμικοί πυλώνες και ο πολιτισμός γενικότερα καταρρέουν, αφήνοντας τους ανθρώπινους φόβους να γιγαντωθούν εκ νέου. Τότε δημιουργείται η αναγκαιότητα δημιουργίας ενός νέου πολιτισμικού ρεύματος το οποίο θα πρέπει να είναι ικανό να κατασιγάσει τους νέους ανθρώπινους φόβους.
Όμως μια κοινωνία που κυριαρχείται από υπέρμετρους φόβους, είναι μια υποταγμένη κοινωνία, ανίκανη να αντιδράσει λογικά και ήρεμα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της. Μια φοβισμένη κοινωνία κυριαρχείται από την αίσθηση του πανικού, της οργής, της ανεξέλεγκτης βίας. Μια φοβισμένη κοινωνία είναι μια εύκολα χειραγωγούμενη κοινωνία. Το γιγάντωμα των αναγκών και των φόβων μας, μας στερεί το υπέρτατο ανθρώπινο αγαθό, την ελευθερία μας.
Σήμερα πλέον κατανοούμε γιατί ο δυτικός πολιτισμός, μας δημιούργησε έναν καταιγισμό πλαστών και άχρηστων αναγκών. Όχι για να μας κάνει πιο ευχάριστη τη ζωή. αλλά επειδή αυξάνοντας τις ανάγκες μας, γιγάντωνε πλαστά τους φόβους μας. Μας έκανε υποταγμένους και εύκολα χειραγωγούμενους
Ας αντιδράσουμε από σήμερα. Ας ελαχιστοποιήσουμε τους φόβους μας ελαχιστοποιώντας τις πλαστές ανάγκες μας, αντικαθιστώντας τις έννοιες του «αμοιβαίου συμφέροντος» και της περιστασιακής «ελεημοσύνης» με το μόνιμο αίσθημα της ανθρώπινης αλληλεγγύης
Η αλλαγή της πολιτισμικής συγκρότησης θα επιτευχθεί ειρηνικά και αναίμακτα, αν και όταν αντιληφθούμε την αναγκαιότητα μιας εσωτερικής μας αναμόρφωσης. Η πνευματική και συνειδησιακή συγκρότηση των πολιτών καθορίζει την ποιότητα της Πολιτείας και η ποιότητα της Πολιτείας, τον πολιτισμό που αυτή θα συγκροτήσει.
Η μεγάλη πολιτισμική αλλαγή θα αρχίσει να γίνεται μια ειρηνική πραγματικότητα μόνο όταν κάνουμε την αγωνία μας, τον δικαιολογημένο κοινωνικό θυμό μας και το αίσθημα της εκδίκησης, αξιοπρέπεια, δουλειά, γνώση, υπευθυνότητα, συλλογικότητα.

Μιλάτε για μια επιστημονική επανάσταση συνδεδεμένη με ένα καινούργιο πολιτισμικό ρεύμα, το οποίο μπορεί να αλλάξει το σύγχρονο κόσμο. Τι «ευαγγελίζεται» το ρεύμα αυτό και που συνίσταται η νεωτερικότητά του, το καινούργιο;
Ένα θεμελιώδες ερώτημα είναι το με ποιόν τρόπο επιδρά το περιεχόμενο της επιστημονικής σκέψης στις δομές ενός πολιτισμικού ρεύματος;
Αρχικά θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι θετικές επιστήμες και σε προέκταση ο πυλώνας της επιστήμης, δεν θεμελιώνονται πάνω σε πειραματικά αποδεδειγμένες έννοιες, όπως αφήνουμε πολλές φορές να εννοηθεί
Οι βάσεις των θετικών επιστημών είναι οι έννοιες της «ύλης», του «χρόνου», και του «χώρου». Όμως οι έννοιες αυτές, όπως γνωρίζουμε, δεν είναι ούτε χειροπιαστές ούτε αντικειμενικά προσδιορισμένες αλλά, φιλοσοφικά κατηγορούμενα προσδιοριζόμενα με διαφορετικούς τρόπους, σε διαφορετικές εποχές από διαφορετικούς πολιτισμούς.
Το πολύ σημαντικό όμως είναι ότι, οι έννοιες αυτές δεν αποτελούν τη βάση μόνο του πυλώνα της επιστήμης ενός πολιτισμικού ρεύματος αλλά και των άλλων δύο πυλώνων του, εκείνων της θρησκευτικότητας και της κοινωνικής φιλοσοφίας.
Επακόλουθο αυτού του γεγονότος είναι ότι, αν ανατραπεί το εννοιολογικό περιεχόμενο των εννοιών της «ύλης», του «χρόνου» και του «χώρου» καταρρέει ολόκληρο το πολιτισμικό οικοδόμημα μιας κοινωνίας. Η ανατροπή αυτή είναι προνόμιο των θετικών επιστημών και έχει επιτευχθεί από την σύγχρονη επιστημονική σκέψη. Ως εκ τούτου, η ανατροπή και η αλλαγή του δυτικού πολιτισμικού ρεύματος είναι ζήτημα χρόνου.
Η μεγάλη αυτή επιστημονική επανάσταση, που θα σχηματοποιήσει σε νέες βάσεις τις κοινωνικές διοικητικές δομές, στηρίζεται σε δύο νέες βασικές αλήθειες, επιστημονικά τεκμηριωμένες τόσο θεωρητικά όσο και πειραματικά.
Η πρώτη αλήθεια αναφέρεται στην αποκάλυψη του τι είναι στην ουσία αυτό το οποίο ονομάζουμε αντικειμενική πραγματικότητα και σε προέκταση, τι είναι αυτό το οποίο ονομάζουμε ύλη η οποία αποτελεί το θεό του καταρρέοντος πολιτισμικού ρεύματος, στον βωμό της οποίας αλλά και των παραγώγων της, πολλές φορές θυσιάζουμε ακόμα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η σύγχρονη επιστημονική σκέψη, μέσω της πειραματικής διαδικασίας, γνωρίζει πλέον ότι η αισθητή υλική πραγματικότητα αποτελεί μια ψευδαίσθηση της ανθρώπινης φυσιολογίας, η οποία δημιουργείται μέσα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου με την βοήθεια των αισθητηρίων οργάνων μας. Η υλική πραγματικότητα δεν είναι παρά ένα matrix.
Σύμφωνα με την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας η υλική συμπαντική πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο παρά «η προβολή (το είδωλο, το καθρέφτισμα) όσων υπάρχουν στο πραγματικό τετραδιάστατο μη Ευκλείδειο και αθέατο Σύμπαν πάνω σε έναν ψεύτικο τρισδιάστατο και Ευκλείδειο χώρο που φτιάχνουν πλαστά οι αισθήσεις μας». Τον χώρο αυτό η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας ονομάζει χώρο Minkowski
Η δεύτερη επιστημονική αλήθεια στην οποία θα στηριχθεί το νέο πολιτισμικό ρεύμα είναι ή έννοια της ολικότητας. Το Σύμπαν της σύγχρονης επιστήμης είναι ένα ενιαίο σύστημα το οποίο δεν μερίζεται, ούτε αποτελείται από μέρη. Η αίσθηση των εξατομικευμένων αντικειμένων και μορφών δεν αποτελεί παρά μια νέα πλάνη η οποία στηρίζεται σε μια ιδιομορφία, βασικά, της όρασής μας αλλά γενικότερα της εγκεφαλικής μας συγκρότησης.
Η αλήθεια είναι ότι τα πάντα μέσα στο Σύμπαν είναι Ένα. Μια απέραντη ενιαία, και αδιαίρετη ενότητα. Μέσα σε αυτή την ενότητα χάνεται η έννοια της εξατομίκευσης της προσωπικής ύπαρξης. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να ευτυχή το μέρος, αν πάσχει το όλον
Η ευτυχία των μερών μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ευτυχίας του συνόλου. Η διαπίστωση αυτή οδηγεί σε μια κοινωνική φιλοσοφία του «εμείς» και του «είμαι» καταργώντας την κοινωνική φιλοσοφία του «εγώ» και του «έχω».
Συγχρόνως, το θεώρημα δράσης αντίδρασης μας διδάσκει ότι, μέσα σε ένα ενιαία και αδιάσπαστη συμπαντική ουσία, κάθε κακή δράση μας πάνω στο μέρος, δημιουργεί την ενστικτώδη αντίδραση του συνόλου πάνω σε μας. Με λίγα λόγια ότι κάνουμε το εισπράττουμε πολλαπλάσια από κάθε γωνιά της συμπαντικής ενότητας.
Τέλος η έννοια της συμπαντικής αδιαίρετης ενότητας δημιουργεί μια νέα περιβαλλοντική συνείδηση εφόσον, η φύση είναι ένα μέρος του όλου και κάθε δράση μας εναντίον της σημαίνει δράση ολόκληρης της δημιουργίας εναντίον μας.

Δηλαδή λέτε πως ο,τιδήποτε αντιλαμβανόμαστε γύρω μας είναι ψευδές; Είναι matrix; Ό,τι μάθαμε είναι λάθος;
Ότι μάθαμε μέχρι σήμερα μας βοήθησε να δημιουργήσουμε όλα όσα χρειάζονταν για να αναπτύξουμε τον σημερινό δυτικό πολιτισμό. Δεν ήταν λάθος αλλά περιορισμοί της αλήθειας μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων της ανθρώπινης φυσιολογίας και δογματικής.
Όπως ανέφερε και ο Δημόκριτος: «Yπάρχουν δύο είδη γνώσης, η μία μέσω των αισθήσεων και η άλλη μέσω της διάνοιας. Από αυτές, εκείνη που αποκτάται μέσω της διάνοιας την αποκαλεί γνήσια, αποδίδοντάς της αξιοπιστία για την εκφορά σωστής κρίσης, ενώ εκείνη που αποκτάται μέσω των αισθήσεων την ονομάζει νόθα, μην αναγνωρίζοντάς της το αλάθητο για τη διάγνωση του αληθινού. Λέγει κατά λέξη, «υπάρχουν δύο μορφές γνώσεις, μία γνήσια και μία νόθα. Στη νόθα ανήκουν όλα τα παρακάτω, η όραση, η ακοή, η οσμή, η γεύση, η αφή. Η άλλη μορφή γνώσης είναι γνήσια, που είναι ξέχωρη από αυτή».
Η σύγχρονη επιστημονική γνώση έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται τη γνώση που αποκτάται μέσω της διάνοιας και πάνω σε αυτήν δομεί το Νέο Πολιτισμικό Ρεύμα.

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας, η επίδραση όλων των σύγχρονων επιστημονικών θεωριών στη νέα δομική συγκρότηση των δυτικών κοινωνιών;
Μια κοινωνία, η οποία έχει συνειδητοποιήσει τους προηγούμενους φυσικούς κανόνες, αναγνωρίζει ως βασική αξία της την «ελευθερία» στ
o πλαίσιo της ενότητας. Μέσο κατάκτησης της ελευθερίας αποτελεί η πνευματικότητα.
Αποτέλεσμα της προηγούμενης διαπίστωσης είναι ότι πρώτη και βασική επιδίωξη του ανθρώπου πρέπει να είναι η διασφάλιση και επέκταση της πνευματικότητάς του. Αυτό όμως που θα πρέπει να διευκρινιστεί είναι ότι το πνεύμα δεν αποτελεί ένα ανεξάρτητο φιλοσοφικό κατηγόρημα, αλλά μια άλλη έκφραση της έννοιας της ελευθερίας.
Πνευματικός άνθρωπος είναι ο ελεύθερος και κοινωνικοποιημένος άνθρωπος. Πνευματικότητα δεν σημαίνει εξαΰλωση αλλά απελευθέρωση
Η επιστήμη δίνει τα όπλα προκειμένου να συγκροτήσουμε έναν νέο ουμανιστικό πολιτισμό. Όμως οι κοινωνικές εξελίξεις έχουν δρομολογηθεί προς μια στρεβλή κατεύθυνση Ως εκ τούτου δεν υπάρχει παρά μόνο μια διέξοδος από την κρίση, η συνειδητοποίηση της ανάγκης μιας εσωτερικής προσωπικής μας αναμόρφωσης, Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει ως βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα την αναμόρφωση των καθιερωμένων θεσμών και μακροπρόθεσμα την κατάρρευση της σημερινής οικονομίστικης λογικής και την ανάπτυξη ενός νέου Ουμανιστικού Πολιτισμού.
Έτσι είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι, η επανάσταση η οποία ήδη συντελείται στους τομείς της ενέργειας, της τεχνολογίας, της οικογενειακής ζωής, τις σχέσεις των δύο φύλων, του τομέα της επικοινωνίας, θα έχει ως αποτέλεσμα, αργά ή γρήγορα, μια πολιτική και πολιτιστική έκρηξη, για την οποία πρέπει όλοι να είμαστε προετοιμασμένοι. Η προετοιμασία όμως αυτή δεν είναι εύκολη εφόσον προσκρούει σε μια στρεβλά και εγωιστικά αναπτυγμένη αίσθηση του «δημόσιου και οικονομικού συμφέροντος»
Παρόλα αυτά, όσο δύσκολο και αν είναι, το πρώτο βήμα του Νέου Πολιτισμικού Ρεύματος πρέπει να γίνει τώρα. Είναι επιτακτική ανάγκη, το συντομότερο δυνατόν, να αντικατασταθεί ο πολιτισμός του Homo Sapiens, του σοφού ανθρώπου των πολέμων του αίματος και των καταστροφών, από τον ουμανιστικό πολιτισμό του Homo Universalis, του Συμπαντικού ανθρώπου, που τόσο έχουμε ανάγκη.

Οι νέες επιστημονικές ανακαλύψεις ή διαπιστώσεις παραμένουν στο περιθώριο του εκπαιδευτικού συστήματος και γιατί;
Είναι θέμα των δυτικών «εκπαιδευτικών συστημάτων». Τα συστήματα αυτά προωθούν μόνο τις γνώσεις που αποβλέπουν στην θεοποίηση της ύλης και της ατομικότητας, ως παραγόντων της οικονομικής ανάπτυξης. Η λογική των εκπαιδευτικών αυτών συστημάτων θεωρεί, αλλά δεν ομολογεί, ότι η οικονομική ευμάρεια είναι ο μόνος παράγοντας που οδηγεί στην ευτυχία της κοινωνίας και του ανθρώπου.

Όλα είναι ένα, όλα είναι τώρα;
Όπως αναφέρει ο Αϊνστάιν: «Για εμάς τους ορκισμένους φυσικούς η διάκριση ανάμεσα στο παρελθόν το παρόν και το μέλλον είναι μόνο μια ψευδαίσθηση ακόμα και αν είναι τόσο επίμονη»
Η έννοια του «χρόνου» στη σύγχρονη Φυσική τροποποιείται ριζικά έτσι ώστε, έννοιες όπως αυτές του «παρόντος», του «μέλλοντος» και του «παρελθόντος» δεν έχουν πλέον επιστημονικό νόημα. Ομοίως, δεν έχουν νόημα έννοιες όπως αυτές, του «εδώ» και του «εκεί», του «πάνω» ή του «κάτω». Στο Σύμπαν της σύγχρονης επιστημονικής πραγματικότητας το «εδώ» είναι «παντού» και το «τώρα» ταυτίζεται με το «χθες» και το «αύριο».

Υπάρχουν άλλοι επιστήμονες ή φιλόσοφοι εντός ή εκτός Ελλάδας με τους οποίους συμφωνείτε στην αναγκαιότητα του νέου αυτού πολιτισμικού ρεύματος;
Όπως πλέον διαφαίνεται, το μηχανιστικό και υλιστικό κοσμοείδωλο, που θεμελιώθηκε κατά τον 16ο-17οαιώνα, έχει σχεδόν κλείσει τον ιστορικό του κύκλο αφήνοντας πίσω του τα συντρίμμια ενός καταρρέοντος δυτικού πολιτισμού σε κοινωνικό, οικονομικό και θεολογικό επίπεδο.
Η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου δυτικού πολιτισμικού ρεύματος είναι επιτακτική όσο ποτέ άλλοτε. Το πρόβλημα όμως είναι η αναζήτηση των αξιακών και ηθικών βάσεων της ανάπτυξης του νέου αυτού ανθρωπιστικού πολιτισμικού ρεύματος
Την ανάγκη αυτή έχουν επισημάνει, προτείνοντας λύσεις, μεγάλοι διανοητές σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά και στην Ελλάδα. Αναφέρουμε ενδεικτικά τους Τόφλερ, Μαρκούζε και Νέγκρι.
Εκτός αυτών όμως, τόσο η διάσημη Λέσχη της Ρώμης, όσο και η Ομάδα Φουτουριστών στο Stanford Research Institute, μελετώντας τα πολύ επικίνδυνα μελλοντικά προβλήματα της ανθρωπότητας, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η τρέχουσα κοσμοθεωρία και οι τεχνολογίες που αυτή υποστηρίζει, έχουν μεν δημιουργήσει τεράστια οφέλη σε ένα επίπεδο, αλλά συγχρόνως είναι απαρχαιωμένες και υπεύθυνες για τη δημιουργία του παγκόσμιου μεγάλου προβλήματος. Οι συγγραφείς αυτών των μελετών διατύπωσαν μια πρότασή εξόδου από την κρίση που δεν είχε να κάνει με την οικονομία, την τεχνολογία ή την πολιτική. Περισσότερο εξαρτιόταν από την επανάκτηση αυτού που ο Άλντους Χάξλεϊ όρισε ως προαιώνια φιλοσοφία: Μια κατανόηση της σχέσης μεταξύ του εαυτού μας και του κόσμου που βρίσκεται στη ρίζα κάθε μεγάλου κοινωνικού, θρησκευτικού ή φιλοσοφικού κινήματος.
Όπως επισημαίνουν οι διανοητές Hugh Kearney, Βuckminster Fullet, John Strohmeier και Peter Westbrook, οι βάσεις μιας νέας πολιτισμικής συγκρότησης απορρέει μόνο μέσα από ένα σύστημα σκέψης, το οποίο πήγασε από την αρχαία Ελληνική διανόηση.
Ποιος όμως τους άκουσε και ποιος τους ακούει ακόμα και σήμερα;

Πέρα από την ακαδημαϊκή σας δράση πως αλλιώς οργανώνεστε και προωθείτε τις ιδέες σας;
Οι ιδέες δεν έχουν ατομική, αλλά συλλογική πατρότητα, ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν να προωθούνται συγκεκριμένα από κάποιον. Η γνώση της αλήθειας των όντων δεν αποτελεί κτήση κανενός. Όλοι μας αποτελούμε μετόχους της συμπαντικής γνώσης στο επίπεδο των δυνατοτήτων μας. Η γνώση είναι δύναμη και η συνολική δύναμη του σύμπαντος μερίζεται στους ανθρώπους δίχως να διαμερίζεται και δεν αποτελεί αποκλειστικό κτήμα κανενός.
Η σχέση της γνώσης με τον άνθρωπο είναι ερωτική και όπως αναφέρει και ο καθηγητής της θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μ. Μπέγζος: «Η κτητική γνώση μένει ανέραστη, αλλά η μετοχική γνώση γίνεται ερωτική πράξη. Η αλήθεια δεν είναι καρπός στεγνού λογισμού των φυσικομαθηματικών επιστημών και στυγνού υπολογισμού κεφαλαιοκρατικών συμφερόντων, αλλά αποτελεί γέννημα θρέμμα του ερωτικού λόγου. Μόνο στον έρωτα ενώνεται η ζωή με τη σκέψη, η γνώση με την πράξη, η θεωρία με την εφαρμογή. Και μόνο σε ένα τέτοιο ορίζοντα σχεσιακού, υπαρξιακού διαλόγου, συμβιωτικού και ερωτικού λόγου βρίσκει η ζωή το νόημα της, παίρνει ξανά πάλι σημασία και αποκτά όντως αξία».


Τρίτη 6 Μαΐου 2014

"Πέντε Προτάσεις για τον Ευβοϊκό" (*)

(*) Της Γιαλού Κατερίνας, Δρ. Χημικού Μηχανικού Α.Π.Θ. Υποψήφιας Περιφερειακής Σύμβουλου Ευβοίας με τη "Στερεά σε νέα τροχιά Βαγγέλη Αποστόλου"

Οι θάλασσές μας πλουτίζουν την περιφέρεια μας με ένα ποικιλόμορφο και υψηλής ποιότητας φυσικό περιβάλλον, το οποίο θα έπρεπε να έχει ήδη γίνει ισχυρό εργαλείο ανάπτυξης σε όλους τους τομείς της κοινωνικής δραστηριότητας: αγροτικό, αλιευτικό, τουριστικό, πολιτιστικό…

Ο Β. και Ν. Ευβοϊκός συγκεντρώνουν ένα μεγάλο αριθμό ποικίλων δραστηριοτήτων - βιομηχανίες, διάφορες μορφές αλιείας, ιχθυοκαλλιέργειες, τουρισμό, παράκτιες καλλιέργειες - γεγονός που καθιστά πολύπλοκη τη διαχείριση και την προστασία της περιοχής. Όμως, στην περιοχή δεν υπάρχει τακτική παρακολούθηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και οι επιστημονικές έρευνες δυστυχώς είναι αποσπασματικές.


Στην προσπάθεια εύρεσης λύσεων για την αρμονική συνύπαρξη περιβάλλοντος και ανθρωπογενούς δραστηριότητας καταθέτουμε επιγραμματικά τις παρακάτω προτάσεις:

1) Ένταξη του Ευβοϊκού στο Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Ρύπανσης, συστηματική καταγραφή του φαινομένου της βιοσυσσώρευσης καθώς και συνεχής έρευνα ώστε να διαπιστώνεται η παρουσία αδρανών μετάλλων στα ιζήματα. Άμεση προτεραιότητα είναι η μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η απαρέγκλιτη τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και η συμμόρφωση στις προδιαγραφές που θα ανανεώνονται για τις διάφορες δραστηριότητες.

2) Μελέτη-εκπόνηση σχεδίου αντιμετώπισης Έκτακτων Περιστατικών Ρύπανσης που θα ελαχιστοποιεί τις επιπτώσεις από περιστατικά «σοβαρής ρύπανσης».

3) Πλέγμα παρεμβάσεων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για τον δραστικό περιορισμό των αποβλήτων που καταλήγουν στον Ευβοϊκό, έλεγχος της ορθής λειτουργίας των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων και μελέτη διαχείρισης των στερεών αποβλήτων τόσο στις παράκτιες περιοχές όσο και στην ευρύτερη ζώνη της περιφέρειας.

4) Αλιευτική πολιτική με κεντρικό στόχο την στήριξη του αλιευτικού επαγγέλματος και γνώμονα την προστασία ειδών και οικοτόπων, την ομαλή λειτουργία των οικοσυστημάτων και την αύξηση της παραγωγής των αλιευμάτων μέσα από την απλοποίηση της διαχείρισης.

5) Συζήτηση και υιοθέτηση ενός μακροχρόνιου εφαρμόσιμου στρατηγικού Πλάνου Ανάπτυξης για την περιοχή του Ευβοϊκού. Οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να λάβουν ενεργό μέρος σε αυτή την προσπάθεια που θα συμβάλει στη θωράκιση του φυσικού πλούτου και τη μείωση της ανεργίας και της φτώχειας.

Πολλά από τα έργα και τις δράσεις που αναπτύσσονται στις παραπάνω προτάσεις, μπορούν να χρηματοδοτηθούν (μερικώς ή στο σύνολό τους) από εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα και πόρους. Στο πλαίσιο αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να κινητοποιηθεί το ανθρώπινο δυναμικό -οι πολίτες και οι μαζικοί φορείς- που θα μπορέσει να αξιοποιήσει τα εργαλεία για την βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.

Δευτέρα 19 Αυγούστου 2013

Οι ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΑΜΙΕΥΣΗΣ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (*)

(*) Δρ. Ελ. Σταυρινός

Στη παρουσίαση που ακολουθεί εξετάζεται ο ρόλος του ορθού σχεδιασμού χρήσεων γης, της βέλτιστης χωροδιάταξης καλλιεργειών και της εξοικονόμησης αρδευτικού νερού για τη διατήρηση των προστατευόμενων περιοχών και των αγροτικών οικοσυστημάτων

Σάββατο 17 Αυγούστου 2013

Για την αναζήτηση μιας νέας τουριστικής ταυτότητας για την Εύβοια

Ο Ευβοϊκός , η θάλασσα που δημιουργήθηκε πριν από κάποιες χιλιάδες χρόνια από την ανύψωση των υδάτων του παγκόσμιου ωκεανού, που έχει το μοναδικό φαινόμενο της περιοδικής ροής των υδάτων της (φαινόμενο Ευρίπου), αποτελεί σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα για την Εύβοια και  ενώνει γεωγραφικά 5 νομούς μεταξύ τους, αλλά και τη Κεντρική Ελλάδα με το Αιγαίο. Θα μπορούσε να γίνει όχι μόνο γέφυρα επικοινωνίας αλλά και μοχλός τουριστικής ανάπτυξης και αειφορίας για τους κατοίκους αυτών των περιοχών. Όμως υπάρχει ένα μεγάλο αλλά..
Για όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο ο Ευβοϊκός και οι κάτοικοί του, δεν γνώρισαν την ανάπτυξη που θα περίμενε κανείς υπολογίζοντας την θέση που κατέχει στο κέντρο της χώρας, την εγγύτητα με το πολεοδομικό συγκρότημα της ευρύτερης Αθήνας, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και τη φυσική ομορφιά του. Αντ' αυτού γνώρισε την περιβαλλοντική υποβάθμιση, ρύπανση, άναρχη πολεοδομική "ανάπτυξη", ανθρωπογενείς καταστροφές και τόσα άλλα...
Αντίστοιχα και η Εύβοια. Ο νομός που μπορεί να αποτελέσει τη πιο σύντομη και φτηνή «γέφυρα» αλλά και προορισμό για τους κατοίκους της Αττικής προς το Αιγαίο, που μπορεί να συνδυάσει το καλοκαιρινό με το χειμερινό τουρισμό, τον εκπαιδευτικό με τον τουρισμό περιπέτειας και τόσα άλλα έχει μια μίζερη και χωρίς όραμα τουριστική ζωή. Ποιος και πως μέχρι σήμερα έχει αξιοποιήσει τα γεωλογικά μνημεία του Ευβοϊκού; Ποιος και πότε διαμόρφωσε έστω ένα όραμα για τη τουριστική αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου της Βόρειας Εύβοιας; Της πλούσιας ιστορίας του νομού που έχει στις αποσκευές της το Χαλκιδαϊκό αλφάβητο, τις πρώτες ελληνικές αποικίες, τη συμβολή της Εύβοιας στο κλασσικό και νεώτερο πολιτισμό;
'Έμειναν οι υποσχέσεις, τα 'θα' και τα παραμύθια των κυβερνήσεων του δικομματισμού. Όμως έχει ο καιρός γυρίσματα...
Αξιοποιώντας τα διαθέσιμα τελευταία στατιστικά στοιχεία για το τουρισμό στο νομό μπορούμε να βγάλουμε μερικά πρόχειρα αλλά και σημαντικά συμπεράσματα για το τουρισμό στο νομό.
Στο σύνολο των καταλυμάτων  η Εύβοια έχει το 45,6% του συνόλου της Στερεάς, δηλαδή σχεδόν το μισό. Στο σύνολο των κλινών  η Εύβοια έχει το 55% του συνόλου της Στερεάς. Υστερεί μόνο στις κλίνες των  camping και μόνο έναντι της Φθιώτιδας.
Για τα ξενοδοχεία ανά κατηγορία, η Εύβοια έχει το 1/3 των ξενοδοχείων πέντε αστέρων της περιφέρειας, αντίστοιχα το 39% των ξενοδοχείων τεσσάρων αστέρων, το 43,5% των ξενοδοχείων τριών αστέρων, το 51% των δύο αστέρων και το 1/3 των ξενοδοχείων ενός αστεριού στη περιφέρεια. Συνολικά έχει το 45,6% των ξενοδοχείων και το 54,8% των κλινών της Στερεάς. Παρά το ότι έχει το μεγαλύτερο δυναμικό ξενοδοχείων και κλινών στη περιφέρεια τα ελάχιστα συγκριτικά ποσοστά που έχει στη πρώτη και τελευταία κατηγορία, σε σύγκριση με τις άλλες μας δείχνει ότι είναι βασικά περιοχή που απευθύνεται στο μεσαίο (και προς τα πάνω και προς τα κάτω) εισοδηματικά τουρίστα.
Η Εύβοια έχει τις περισσότερες αφίξεις τουριστών σε σύγκριση με τους άλλους νομούς της περιφέρειας το 2010 και το 2011. Έχει μια μείωση 7,7% μεταξύ 2010 και 2011. Υστερεί στις αφίξεις αλλοδαπών μόνο έναντι της Φωκίδας (λόγω Δελφών). Η μέση πληρότητα έπεσε από το 36% το 2010 στο 31,4% στο 2011. Είναι πάνω από το μέσο όρο πληρότητας στη Στερεά και τα δύο χρόνια κατά 5-6 ποσοστιαίες μονάδες και η ψηλότερη από τους νομούς στη περιφέρεια. Η πτώση της πληρότητας στο νομό το 2011 είναι αναντίστοιχη με τη διατήρηση του μέσου ποσοστού πληρότητας πανελλαδικά για τον ίδιο χρόνο.     
Για τις τιμές κλεισίματος ξενοδοχείων από το εξωτερικό επισημαίνουμε μόνο ότι οι τιμές γνωστών ξενοδοχείων του νομού που προσφέρονταν σε καταναλωτές των Σκοπίων για τον Ιούνη του 2013 ήταν για δίκλινα με ημιδιατροφή στα 31 ευρώ τη βραδιά και έφταναν μέχρι και τα 30 ευρώ τη βραδιά All Inclusive.
          Όμως δεν είναι μόνο τα παραπάνω που πρέπει να συνυπολογίσει κάποιος για τη τρέχουσα κατάσταση στο κλάδο στο νομό. Από έλεγχο του ΣΔΟΕ στο διάστημα 16/07/2013 έως και 22/07/2013 σε 838 επιχειρήσεις εστίασης, μπαρ, κέντρα διασκέδασης, ενοικιαζόμενες πολυτελείς κατοικίες κλπ προέκυψε ότι οι 409 επιχειρήσεις ήταν παραβάτες με 2020 παραβάσεις. Ειδικά για τις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν στην Εύβοια η παραβατικότητα ήταν 100%.
          Όργιο αυθαιρεσίας επικρατεί στο τουριστικό τομέα του Ν. Ευβοίας. Πρόσφατα απολύθηκε παράνομα η Πρόεδρος της Ένωσης Ιδιωτικών Υπαλλήλων από τουριστική επιχείρηση. Δεκάδες άλλοι εργαζόμενοι έχουν κατέλθει σε επίσχεση εργασίας (ανάμεσα σε αυτούς ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων και εργαζομένων επισιτισμού Εύβοιας) αντιμετωπίζοντας την απόλυτη αδιαφορία των εργοδοτών για τα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζουν. Την ίδια ώρα υποκαθιστούνται  θέσεις εξειδικευμένης απασχόλησης με ενοικιαζόμενους ανειδίκευτους εργαζόμενους δουλεμπορικών γραφείων που εμφανίζονται ως εταιρίες παροχής προσωπικού για καθαρισμούς και  εφοδιάζουν τα ξενοδοχεία με ειδικότητες όπως σερβιτόρους, μαγείρους, ρεσεψιονίστ, θυρωρούς κ.α.
          Είναι φανερό σε όλους πια ότι χρειάζεται ένα νέο πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης για την Εύβοια. Πρότυπο διαμετρικά αντίθετο με το σημερινό μοντέλο που αγνοεί όχι μόνο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του νομού αλλά και το ότι ο κυριότερος παράγοντας ανάπτυξης του τουρισμού σε μια περιοχή είναι οι άνθρωποι, είτε είναι εργαζόμενοι είτε πελάτες. Και οι πρώτοι και οι δεύτεροι απαιτούν και διεκδικούν ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, διαβίωσης και ποιότητας προσφερόμενων υπηρεσιών.
          Απαιτείται λοιπόν ριζική ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού τομέα στην Εύβοια. Με μια νέα ολιστική προσέγγιση και σύνδεση του τουρισμού με τους υπόλοιπους τομείς της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, με το περιβάλλον, την αγροτική παραγωγή, την περίθαλψη, τον αθλητισμό και πάνω απ' όλα τον πολιτισμό.
Απαιτείται να δοθεί προτεραιότητα σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού, που προάγουν τον ιστορικό, περιβαλλοντικό, πολιτιστικό και παραγωγικό πλούτο της Εύβοιας. Με αιχμή τις οικογενειακές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, που θα στηριχτούν τόσο μέσα από ένα νέο σχεδιασμό αλλά και από δράσεις και πρωτοβουλίες της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Χρειάζεται μια νέα πολιτική τόσο σε κεντρικό επίπεδο όσο αλλά και σε επίπεδο νομού και δήμου. Μια πολιτική που θα συμβαδίζει με τις απαιτήσεις του σύγχρονου τουρίστα ημεδαπού ή αλλοδαπού και θα αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Εύβοιας. Με νέες αρχές και προσεγγίσεις μεταξύ των οποίων σημαντική θέση κατέχουν οι παρακάτω:
1. Το τουριστικό σύμπλεγμα ως ένα από τα βασικά συμπλέγματα της ελληνικής οικονομίας. Υποστηρίζουμε πρωταρχικά την ανασυγκρότηση, αναπροσανατολισμό και εμβάθυνση του συμπλέγματος που θα υποστηρίζεται από την αρχή της αειφορίας, την αποκέντρωση σύμφωνα με τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, περιοχών και περιφερειών και την ολιστική προσέγγιση και τις συνέργειες με όλους τους άλλους τομείς της οικονομίας.
2. Προώθηση και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων: Επικέντρωση των πολιτικών στον άνθρωπο, με την προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, την καταπολέμηση κάθε μορφής διάκρισης.
3. Δημοκρατικός προγραμματισμός: Στο κλάδο και στη διοίκηση πρέπει να οργανωθεί μια «εισβολή» δημοκρατικού προγραμματισμού με αποτελεσματικότητα, αξιοκρατία, κοινωνική ευθύνη, συντονισμό και λογοδοσία.
4. Ο Δημόσιος Τομέας μοχλός ποιοτικής και ποσοτικής αναβάθμισης και ανασυγκρότησης:
5. Ανοικτή και δημοκρατική κοινωνία με τη συμμετοχή των πολιτών, των  επιχειρήσεων και των κοινωνικών εταίρων.
6. Προώθηση της συνοχής μεταξύ των διαφόρων πολιτικών και μεταξύ των δράσεων που διεξάγονται σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και κοινοτικό επίπεδο. 
7. Διαμόρφωση, αξιολόγηση και εφαρμογή πολιτικών με βάση τις καλύτερες διαθέσιμες γνώσεις, την βελτίωση της παραγωγικότητας και τη βέλτιστη σχέση ωφέλειας - κόστους. Τήρηση της αρχής της προφύλαξης ώστε να αποφεύγονται οι βλάβες της ανθρώπινης υγείας αλλά και βλάβες του περιβάλλοντος.
8. Προώθηση της μεθοδολογικής ενσωμάτωσης του υπολογισμού του «κρυφού» οικονομικού κόστους στο σχεδιασμό, αξιολόγηση και προώθηση των υπό εφαρμογή πολιτικών.
9. Υλοποίηση της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει»
10. Καλύτερη διαμόρφωση πολιτικών: Όλα τα θεσμικά όργανα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αποφάσεις χάραξης πολιτικής βασίζονται σε προτάσεις ύστερα από υψηλής ποιότητας διαβούλευση και αξιολόγηση της αποδοτικότητας και των επιπτώσεων. Στο πλαίσιο των τελευταίων θα πρέπει να αξιολογούνται με επιστημονικό και ισορροπημένο τρόπο οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις της πολιτικής αλλά και το κόστος της έλλειψης πολιτικής, ή της μη πολιτικής καθώς και το κόστος της μη ανάληψης δράσης.

Μια νέα πολιτική σχεδιασμού και υλοποίησης του νέου οράματος για τη τουριστική ανάπτυξη του νομού θα πρέπει να ξεκινήσει και από νέα αφετηρία εξέτασης και αξιολόγησης της υφιστάμενης κατάστασης στο τουριστικό κάδο στην Εύβοια. Που οφείλεται η μέχρι σήμερα κακοδαιμονία και μίζερη ανάπτυξη; Γιατί δεν αξιοποιούνται τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του νομού; Και πως μπορεί να γίνει αυτό; Από ποιους και με ποιους όρους και προϋποθέσεις;
Άποψη μας είναι ότι πρέπει να αρχίσουμε από την αρχή, αναζητώντας την ριζική αιτία υστέρησης του νομού σε σύγκριση με τα νησιά του Αιγαίου ή και άλλες περιοχές της χώρας. Αιτία που συνδέεται οργανικά, αιτιολογικά, οικονομικά και  κοινωνικά  με όλα τα στοιχεία και τα μέλη του τουριστικού συμπλέγματος στο νομό.

Θεωρούμε ότι αυτή η αιτία δεν είναι άλλη από την έλλειψη τουριστικής ταυτότητας του νομού, τόσο για την Ελληνική επικράτεια, όσο (και πολύ περισσότερο) για το εξωτερικό. 
Από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε και με αυτή τη ταυτότητα χρειάζεται να συνδέσουμε τα πάντα, αν θέλουμε πραγματικά να δούμε μια άλλη τουριστική ανάπτυξη για την Εύβοια.