Δευτέρα 29 Φεβρουαρίου 2016

Ο Πλούταρχος για τον καταναλωτισμό

" Ουκ εν τη κτήσει των αγαθών αλλ΄ εν τη χρήσει το μέγ΄ εστί "
(Ηθικά 337, D) 

Το σημαντικότερο δεν είναι η απόκτηση των αγαθών αλλά η χρήση τους




Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2016

Ο Ηρόδοτος για τα μεγάλα έργα

" Μεγάλα γαρ πρήγματα μεγάλοισι κινδύνοισιν εθέλει και αιρέεσθαι "
(Στοβαίου Ανθολόγιον Ζ,33)

"Διότι για τα μεγάλα έργα απαιτείται και η ανάληψη μεγάλων ρίσκων "

Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2016

Ο Ευρυπίδης για τη λογική σκέψη, τη σιωπή και το μέτρο

" Οι δεύτερες σκέψεις είναι σοφότερες"
(Ιππόλυτος 436)

" Να λες κάτι καλλίτερο απο τη σιωπή ή να σιωπάς " (Αποσπάσματα)

" Επαινώ πιο πολύ το μέτρο από την υπερβολή " (Ιππόλυτος 264-265)

" Η νίκη είναι αποτέλεσμα σωστής σκέψης " (Φοίνισσαι 721)


Διαβάστε επίσης

Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2016

Ο Αίσωπος για την ισχύ των "αδυνάτων"

" Εν καιρών μεταβολαίς οι σφόδρα δυνατοί των ασθενεστέρων ενδεείς γίνονται "
" Στις αλλαγές των καιρών και οι πιο δυνατοί έχουν την ανάγκη των αδυνάτων "
(Μύθοι, 155)

Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2016

Ο αθεϊσμός είχε ανθίσει στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη περισσότερο από ότι σήμερα στην Ελλάδα και Ιταλία

Από την www.huffingtonpost.gr (Κ.Μαυραγάνης)
" Η έννοια της θρησκείας και τις πίστης σε θεότητες για τους περισσότερους αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης: Όλοι οι πολιτισμοί της ιστορίας είχαν τους θεούς και τις θρησκείες τους, και πολύ συχνά αποτελούσαν λόγους (ή αφορμές/ προφάσεις) για αιματηρές ένοπλες συγκρούσεις.
Γενικότερα, αποτελεί παγιωμένη αντίληψη ότι η θρησκεία αποτελεί κάποιου είδους «default setting» για τον άνθρωπο, τη στιγμή που το φαινόμενο της αθεΐας (ή αθεϊσμού), αν και πάντα ήταν υπαρκτό, βρισκόταν ανέκαθεν στη σκιά. Ωστόσο, σύμφωνα με νέα μελέτη, ακόμα και αν ο αθεϊσμός έχει «διαγραφεί» από μεγάλα κομμάτια της ιστορίας, ουκ ολίγοι ήταν οι άθεοι οι οποίοι ευημερούσαν στις πολυθεϊστικές κοινωνίες της αρχαιότητας, δημιουργώντας έτσι αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσον ο άνθρωπος είναι όντως «προγραμματισμένος» να έχει θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Η αντίληψή αυτή βρίσκεται στο επίκεντρο βιβλίου του Τιμ Γουΐτμαρς («Battling the Gods»), καθηγητή Ελληνικού Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Όπως αναφέρει, ο αθεϊσμός (που πολλοί αντιμετωπίζουν ως σύγχρονο φαινόμενο/ τάση), δεν ήταν απλά κοινός στην αρχαία Ελλάδα και την προχριστιανική Ρώμη, αλλά πιθανότατα άνθισε περισσότερο στις εν λόγω κοινωνίες σε σχέση με τους περισσότερους από τους πολιτισμούς που ακολούθησαν.

«Τείνουμε να βλέπουμε τον αθεϊσμό ως μια ιδέα που εμφανίστηκε πρόσφατα στις κοσμικές Δυτικές κοινωνίες» αναφέρει σχετικά ο Γουΐτμαρς, υπογραμμίζοντας ότι οι αρχαίες κοινωνίες ήταν πολύ πιο «ανεκτικές» από αυτές που τις ακολούθησαν όσον αφορά στο πώς αντιμετώπιζαν την αθεΐα και το πώς τη συμπεριελάμβαναν στο φάσμα αυτών που θεωρούσαν «φυσιολογικές» τάσεις/ αντιλήψεις.
Όπως σημειώνει, αντί να καταλήγουν σε συμπεράσματα μέσα από επιστημονικές προσεγγίσεις, οι πρώτοι άθεοι επί της ουσίας παρουσίαζαν ενστάσεις σχετικά με την «παράδοξη» φύση της θρησκείας- το ότι σου ζητά να αποδεχθείς πράγματα που δεν ανήκουν στον κόσμο σου. «Το γεγονός ότι αυτό συνέβαινε χιλιάδες χρόνια πριν υποδεικνύει ότι διάφορα είδη δυσπιστίας/ αμφιβολίας μπορούν να υπάρξουν σε κάθε κουλτούρα, και πιθανότατα πάντα υπήρχαν».
Η άποψη που υποστηρίζεται στο βιβλίο είναι ότι η αθεΐα είναι πανάρχαιο φαινόμενο, και παρουσιάζονται παραδείγματα όπως τα γραπτά του Ξενοφάνη του Κολοφώνιου (570 π.Χ- 475 π.Χ), πολύ πριν την εμφάνιση του Χριστιανισμού και του Ισλάμ. Επίσης, σε κείμενα του Πλάτωνα (4ος αιώνας π.Χ) αναφέρεται πως οι άθεοι/ άνευ πίστης της εποχής δεν ήταν οι πρώτοι που είχαν τέτοιες αντιλήψεις για τους θεούς.

Κατά τον Γουΐτμαρς, το γεγονός ότι η αρχαία ιστορία του αθεϊσμού σε μεγάλο βαθμό δεν έχει καταγραφεί, έχει ως συνέπεια το ότι είναι επίσης απούσα και από τις δύο πλευρές της μεγάλης «κόντρας» μεταξύ μονοθεϊσμού και αθεΐας: Οι άθεοι αντιμετωπίζουν τη θρησκεία ως κάτι από μια παλαιότερη, πιο «πρωτόγονη» περίοδο της ανθρωπότητας, ενώ η ιδέα της «παγκοσμιότητας» της θρησκείας βασίζεται εν μέρει στην εντύπωση πως οι παλαιότερες κοινωνίες ήταν εκ φύσεως θρήσκες, επειδή η πίστη σε θεό/ θεούς αποτελεί έμφυτο χαρακτηριστικό του ανθρώπου.
Καμία από τις δύο αντιλήψεις δεν είναι σωστή, κατά τον Γουΐτμαρς: «Οι πιστοί μιλούν για τον αθεϊσμό σαν να είναι ασθένεια ή μια ιδιαίτερα περίεργη φάση της σύγχρονης Δυτικής κουλτούρας που θα περάσει, αλλά αν ζητήσεις από κάποιον να το σκεφτεί καλά, είναι ξεκάθαρο ότι υπήρχαν άνθρωποι που σκέφτονταν έτσι και στην αρχαιότητα».
Ο Γουΐτμαρς, για να υποστηρίξει τη θέση του, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αρχαιοελληνική ιστορία, υπογραμμίζοντας ότι, στις 1.200 πόλεις- κράτη που υπήρξαν μεταξύ του 650 π.Χ και του 323 π.Χ (με τις δικές τους παραδόσεις, ήθη και έθιμα), δεν μπορούσε να υπάρξει κάποιου είδους «θρησκευτική ορθοδοξία»: Το πιο κοντινό σε ιερό κείμενο για τους αρχαίους Έλληνες ήταν τα έπη του Ομήρου, από τα οποία δεν προέκυπτε κάποια «ενιαία ηθική» των θεών – απεναντίας, πολύ συχνά οι θεοί παρουσιάζονταν σαν «ανήθικοι». Επίσης, δεν υπήρχε το φαινόμενο ενός κλήρου να υπαγορεύει στον κόσμο πώς να ζήσει: «Η ιδέα ενός ιερέα που σου λέει τι να κάνεις ήταν ξένη στον ελληνικό κόσμο» τονίζει ο Γουΐτμαρς.

Ως αποτέλεσμα, ενώ κάποιοι αντιμετώπιζαν τον αθεϊσμό ως κάτι λανθασμένο, σπάνια αντιμετωπιζόταν ως κάτι ηθικά μεμπτό. Στην πραγματικότητα, συνήθως αντιμετωπιζόταν ως μια από τις απόψεις που μπορεί να είχε κάποιες για τους θεούς. Το φαινόμενο να διώκονται οι άθεοι ήταν σπάνιο (αλλά υπαρκτό- υπενθυμίζονται οι περιπτώσεις του Πρωταγόρα και του Σωκράτη, που είχαν κατηγορηθεί ως άθεοι).
Ο Γουΐτμαρς κάνει λόγο για συνέχεια του φαινομένου του αθεϊσμού ανά τους αιώνες, με τους αρχαίους άθεους να ασχολούνται με ζητήματα τα οποία απασχολούν πολλούς και σήμερα- όπως το τι είναι πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται το Κακό, ποια είναι η ρίζα του και το πώς εξηγούνται κάποιες πλευρές της θρησκείας που φαντάζουν απίθανες. Τέτοιοι προβληματισμοί είχαν απασχολήσει και παλαιούς φιλοσόφους, όπως τον Αναξίμανδρο και τον Αναξιμένη, που είχαν προσπαθήσει να εξηγήσουν γιατί φαινόμενα όπως ο κεραυνός και οι σεισμοί δεν είχαν σχέση με τους θεούς, ενώ αντίστοιχες σκέψεις και προβληματισμοί συναντώνται και σε έργα του Ευριπίδη. Οι πιο γνωστοί «άθεοι» του αρχαίου κόσμου ήταν οι Επικούρειοι, οι οποίοι υποστήριζαν ότι δεν υπάρχει μοίρα/ πεπρωμένο, και απέρριπταν την αντίληψη ότι οι θεοί ασκούσαν έλεγχο στις ζωές των ανθρώπων.


Κατά τον Γουΐτμαρς, η εποχή του αρχαίου αθεϊσμού έλαβε τέλος όταν οι πολυθεϊστικές κοινωνίες (που τον ανέχονταν γενικά) αντικαταστάθηκαν από μονοθεϊστικές, που απαιτούσαν την αποδοχή του «ενός και πραγματικού θεού». Η υιοθέτηση του Χριστιανισμού από τη Ρώμη ήταν, κατά τον ίδιο, τεράστιας σημασίας, καθώς η θρησκευτική απολυτοκρατία αποτέλεσε μέσον για να διατηρηθεί η συνοχή της αυτοκρατορίας- ενώ μετέπειτα το φαινόμενο των σκληρών συγκρούσεων μεταξύ διαφορετικών δογμάτων ήταν ιδιαίτερα κοινό, και ως εκ τούτου τα περιθώρια για αθεΐα ήτα μάλλον μικρά"

Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2016

Ο Αριστοτέλης για την εξουσία, τη θέληση και το μέτρο


" Η αξία κάθε ανθρώπου και ο χαρακτήρας του φαίνονται κατά την άσκηση εξουσίας " (Ηθικά Νικομάχεια, 1130a)

" Τόσο το καλό όσο και το κακό εξαρτώνται απο τη θέλησή μας"
(Ηθικά Νικομάχεια, 1113b, 6-7)

" Για όλα τα προβλήματα η  άριστη λύση είναι η μέση
(Πολιτικά 1295b)

Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016

Δον Kιχώτες (Κ.Καρυωτάκης)

Oι Δον Kιχώτες πάνε ομπρός και βλέπουνε ώς την άκρη
του κονταριού που εκρέμασαν σημαία τους την Iδέα.
Kοντόφθαλμοι οραματιστές, ένα δεν έχουν δάκρυ
για να δεχτούν ανθρώπινα κάθε βρισιά χυδαία.

Σκοντάφτουνε στη Λογική και στα ραβδιά των άλλων,
αστεία δαρμένοι σέρνονται καταμεσής του δρόμου,
ο Σάντσος λέει «δε σ’ το ‘λεγα;» μα εκείνοι των μεγάλων
σχεδίων αντάξιοι μένουνε και: «Σάντσο, τ’ άλογό μου!»

Έτσι αν το θέλει ο Θερβαντές ― εγώ τους είδα, μέσα
στην μίαν ανάλγητη Zωή, του Oνείρου τους ιππότες
άναντρα να πεζέψουνε και, με πικρήν ανέσα,
με μάτια ογρά, τις χίμαιρες ν’ απαρνηθούν τις πρώτες.

Tους είδα πίσω να ‘ρθουνε ―παράφρονες, ωραίοι
ρηγάδες που επολέμησαν γι’ ανύπαρχτο βασίλειο―
και σαν πορφύρα νιώθοντας χλευαστικιά πως ρέει,
την ανοιχτή να δείξουνε μάταιη πληγή στον ήλιο!

Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2016

Η γυναίκα στο σύγχρονο κόσμο (The little data book on gender 2016)

Πηγή: www.huffingtonpost.gr
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τη θέση της γυναίκας στην Ελλάδα, περιλαμβάνει η ειδική έκδοση της Παγκόσμιας Τράπεζας με θέμα τη στατιστική απεικόνιση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στον πλανήτη, την οποία δημοσιοποίησε η Γενική Γραμματεία Ισότητας.

Απόπλους. Σ.Κουκόπουλου. 2012
Η καταγραφή των στοιχείων έχει ως έτος αναφοράς το 2013 και σύμφωνα με αυτά, στην Ελλάδα:
- Το 32% των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις φυσικές επιστήμες είναι γυναίκες
- Η κατανομή του εργατικού δυναμικού ανά φύλο άνω των 15 ετών είναι 44% γυναίκες και 63% άνδρες, ενώ στον τομέα των υπηρεσιών οι γυναίκες απασχολούνται σε ποσοστό 80%
- Στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών το 64% των ανέργων είναι γυναίκες
- Όσον αφορά τις θέσεις ευθύνης, τα ποσοστά για τις γυναίκες στο Κοινοβούλιο και στις επιχειρήσεις είναι 23% και μόλις 10% στο Υπουργικό Συμβούλιο.
- Γεννήσεις ανά γυναίκα: 1,3
Το άρθρο εδώ
Η πρωτότυπη δημοσίευση εδώ (in english)

Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2016

Για την γελοιότητα των θεωριών συνομωσίας


Πηγή: www.naftemporiki.gr (Κ.Δεληγιάννης)
"Φαρμακευτικές εταιρείες, διαστημικές υπηρεσίες και κρατικοί επιστημονικοί φορείς κρατούν επτασφράγιστα για χρόνια επικίνδυνα μυστικά, με σκοπό να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη ή να εξυπηρετήσουν τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντά τους.
Αυτός είναι ο κοινός παρανομαστής όλων των θεωριών συνωμοσίας, πολλές από τις οποίες έχουν εμφανισθεί ήδη από τα μέσα του περασμένου αιώνα και καταφέρνουν να επιβιώνουν ακόμη και σήμερα, κερδίζοντας αρκετούς οπαδούς σε όλο τον πλανήτη.

Ωστόσο, πόσο πιθανό είναι να ισχύει αυτή η υπόθεση, δηλαδή τέτοιες «αλήθειες» να μην έχουν διαρρεύσει στην κοινή γνώμη, ακόμη κι έπειτα από δεκαετίες;

Στο παραπάνω ερώτημα απαντά η μελέτη του Δρα Ντέιβιντ Ρόμπερτ Γκράιμς, φυσικού και που εργάζεται στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στην αντικαρκινική έρευνες.
Ο Γκράιμς υπολόγισε την πιθανότητα «αντοχής» στον χρόνο των τεσσάρων μυστικών που υποτίθεται πως βρίσκονται πίσω από ισάριθμες θεωρίες συνομωσίας: «Η NASA σκηνοθέτησε το 1969 την κατάκτηση της Σελήνης», «η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή είναι ένα κατασκευασμένο ψέμα», «τα εμβόλια έχουν αποδειχθεί επικίνδυνα», «οι φαρμακοβιομηχανίες έχουν βρει τη θεραπεία του καρκίνου, που την κρατούν όμως στα εργαστήριά τους».

Ο επιστήμονας κατέστρωσε μία εξίσωση, στην οποία συνυπολογίζεται ο αριθμός των ανθρώπων που έχει εμπλακεί σε κάθε μία από τις παραπάνω επιχειρήσεις συγκάλυψης, την πιθανότητα διαρροών (είτε εσκεμμένα είτε όχι), αλλά και τις συνεχείς προσπάθειες που θα χρειάζονταν ώστε να μείνουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Στην εξίσωση έλαβε υπ' όψιν του το καλύτερο σενάριο για τους «συνωμότες», περιορίζοντας δηλαδή τον αριθμό των συμμετεχόντων στον μικρότερο δυνατό....
...Χρησιμοποιώντας την ίδια εξίσωση αλλά λαμβάνοντας υπ' όψιν πως οι «συνωμότες» θα έπρεπε να στρατολογούν συνεχώς νέα μέλη για να κρατήσουν κρυμμένο το μυστικό τους, το «ψέμα» της κλιματικής αλλαγής θα «άντεχε» περίπου 27 χρόνια, αν στην κατασκευή του έπαιρναν μέρος μεμονωμένοι ερευνητές. Στην περίπτωση όμως που εμπλέκονταν επιστημονικοί φορείς, θα αποκαλυπτόταν σε λιγότερο από 4 χρόνια"
Περισσότερα εδώ (ελληνικά)


Και εδώ στα αγγλικά το πρωτότυπο κείμενο 

Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016

Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2016

Ο Θουκυδίδης και ο Σοφοκλής για τις σωστές αποφάσεις

" Δυό πράγματα είναι αντίθετα στη λήψη σωστής απόφασης, η βιασύνη και ο θυμός "
Θουκυδίδης (Ιστορία Γ, 42)

" Δεν έχει το ίδιο αποτέλεσμα μια ώριμη και μια βιαστική σκέψη "
Σοφοκλής (Αποσπάσματα)

Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2016

Ο Πυθαγόρας για τη διόρθωση των λαθών

"Μην προσπαθείς να δικαιολογείς τα λάθη σου, αλλά να τα διορθώνεις με πράξεις"
(Στοβαίου Ανθολόγιο ΙΓ, 33)

Βαγγέλης Αποστόλου Υπουργός: Δήλωση Υπουργού, Βαγγέλη Αποστόλου, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

" Είμαι από τους πολιτικούς που έχουν «περπατήσει» σε πολλά μπλόκα και έχουν βρεθεί σε πολλά μέτωπα. Ξέρω λοιπόν καλά ότι σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν οι πολίτες βρίσκονται στο δρόμο, θα βρεθούν και κάποιοι θερμόαιμοι που θα ανεβάσουν τους τόνους, θα υπάρξουν πιθανόν και υπερβολές, όπως αυτές που σημειώθηκαν χθες στην Κομοτηνή.Δεν αισθάνθηκα ούτε εγκλωβισμένος, ούτε πολιορκημένος. Παρέμεινα μέχρι αργά στο χώρο της Περιφέρειας Κομοτηνής, απηύθυνα πρόσκληση διαλόγου, και συναντήθηκα με τους κοινωνικούς φορείς και με φορείς και εκπροσώπους των αγροτών, περιμένοντας ανταπόκριση και από το πιο δυναμικό κομμάτι των κινητοποιημένων αγροτών, ανταπόκριση που δυστυχώς δεν υπήρξε"

Περισσότερα στο: Βαγγέλης Αποστόλου Υπουργός: Δήλωση Υπουργού, Βαγγέλη Αποστόλου, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 21 Ιανουαρίου 2016 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ  «Οι πό...

Ο Edmund Conway για την χρήση της οικονομικής θεωρίας από τους πολιτικούς

"While there are limits as to the applicability of economic theories to everyday life, there is also a clear lesson for policy makers: economics is not a perfect framework for viewing the world. However, it is the best method available for determining how to influence people and how to predict their behaviour" (50 ideas you really need to know. Economics. Quercus. London 2012)
  
"Ενώ υπάρχουν όρια ως προς την εφαρμογή των οικονομικών θεωριών στην καθημερινή ζωή, υπάρχει επίσης ένα σαφές δίδαγμα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής: τα οικονομικά δεν είναι ένα τέλειο πλαίσιο για την θεώρηση του κόσμου. Ωστόσο, είναι η καλύτερη διαθέσιμη μέθοδος για τον καθορισμό του τρόπου επιρροής των ανθρώπων και πρόβλέψης της συμπεριφορά τους "