Το Αιολικό δυναμικό της χώρας και της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας

Πολλά δημοσιεύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αντιτίθενται στις ΑΠΕ και στις ανεμογεννήτριες ειδικότερα. Όχι στα βουνά (που μάλλον εκεί φυσάει περισσότερο απο τα πεδινά), όχι στη θάλασσα (που και εκεί φυσάει) και πάει λέγοντας. Όμως όλοι θέλουν άφθονη και φθηνή ενέργεια και δεν μας λένε πως να την παράγει η χώρα.

Μπορείται να δείτε την χωρική κατανομή της αιολικής ικανότητας στη χώρα σε MW στο τέλος του 2023. Ο χάρτης είναι απο την έκδοση ITR 2023 - Επιθεώρηση Υποδομών & Συγκοινωνιών 2023 (σελ 123).

Η Στερεά Ελλάδα και η Εύβοια κατέχουν τη πρώτη θέση, αφενός μεν γιατί έχουν αιολικό δυναμικό και αφετέρου γιατί είναι κοντά στο μεγαλύτερο κέντρο κατανάλωσης, την ευρύτερη περιφέρεια της Αθήνας.

Ακολουθεί ενας εξαιρετικός χάρτης του αιολικού δυναμικού της Στερεάς Ελλάδας, όπου μπορείται να δείτε ότι το μεγαλύτερο δυναμικό έχουν η Καρυστία στην Εύβοια, η Σκύρος και οι κορυφές των ορεινών όγκων της Στερεάς Ελλάδας.

 

Πηγή: Π.Αρκουμάνης. «Γεωγραφική Ανάλυση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας με χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών». Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Σχολή Θετικών Επιστημών. Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Πληροφορική & Υπολογιστική Βιοιατρική. Λαμία 2018

Μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ

Ευθύνονται τα αιολικά πάρκα για τις πυρκαγιές;

Όχι μόνο δεν ευθύνονται, αλλά επιπλέον προστατεύουν τα δάση.

Η εγκατάσταση ανεμογεννητριών, όπως και πολλών άλλων δραστηριοτήτων, επιτρέπεται σε δάση και δασικές εκτάσεις ύστερα από μελέτη και άδεια. Επομένως, δεν υπάρχει κίνητρο να καεί μια έκταση προκειμένου να γίνει μια επέμβαση η οποία ήδη επιτρέπεται.

Επιπλέον, η καταστροφή μιας δασικής έκτασης οδηγεί υποχρεωτικά στην αυτόματη κήρυξή της ως αναδασωτέας. Αυτό συνεπάγεται σαφώς αυξημένες προϋποθέσεις, περισσότερους όρους προστασίας αλλά και πρόσθετα έργα για την εγκατάσταση σε αναδασωτέα έκταση. Συνεπώς, σε δάσος ή δασική έκταση που επλήγη από πυρκαγιά, όχι μόνο δεν υπάρχει διευκόλυνση εγκατάστασης ανεμογεννητριών, αλλά αντιθέτως υφίσταται αύξηση της δυσκολίας, του χρόνου και του κόστους τόσο ως προς το εύρος των απαραίτητων μελετών και προϋποθέσεων όσο και ως προς τα έργα που πρέπει να γίνουν.

Αισχροί ισχυρισμοί, fake news και χυδαία υπονοούμενα ότι οι πυρκαγιές καταστρέφουν δάση ώστε να φυτρώσουν μετά ανεμογεννήτριες ή για να διανοιχθούν οι δρόμοι από όπου θα περάσουν οι ανεμογεννήτριες, εμφανίζονται συχνά στον δημόσιο διάλογο παρά την εμπεριστατωμένη κατάρριψη του μύθου αυτού1, 2.

Η αλήθεια είναι ότι τα αιολικά πάρκα, όχι μόνο δεν ευθύνονται για τις πυρκαγιές, αντιθέτως συμβάλλουν στην προστασία των δασών διότι:
α) Είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα όπλα ενάντια στην κλιματική κρίση που απειλεί τα δάση.
β) Με τα έργα που εκτελούν στην περιοχή εγκατάστασης προστατεύεται το τοπικό δασικό σύστημα από την πυρκαγιά.
γ) Με τις αναδασώσεις ή τα άλλα δασοτεχνικά έργα που υλοποιούν σε περιοχές που υποδεικνύει η δασική αρχή, συμβάλλουν στην αναβάθμιση του δασικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής.

Πρόσθετες δυσκολίες για την εγκατάσταση σε περίπτωση πυρκαγιάς5
Η καταστροφή μιας έκτασης από πυρκαγιά δημιουργεί άλλου είδους απαιτήσεις για την κατασκευή του έργου, που δεν υπήρχαν προηγουμένως και οι οποίες, ανάλογα με τη φύση του εδάφους, μπορεί να είναι σημαντικές π.χ. απαιτήσεις για τη στήριξη των εδαφών, την προστασία από νέα φυσικά φαινόμενα που πιθανόν να εμφανιστούν και μπορεί να σχετίζονται με τη ροή των επιφανειακών υδάτων ή πλημμυρικά φαινόμενα λόγω της καταστροφής της δασικής βλάστησης, ανάγκη κατασκευής μεγαλύτερων και περισσότερων τεχνικών έργων για την απορροή των υδάτων, ανάγκη για κατάλληλους χάνδακες σε όλο το μήκος της οδοποιίας για την απορροή μεγαλύτερων ποσοτήτων επιφανειακών υδάτων, συχνότερη συντήρηση της οδοποιίας εξαιτίας διάβρωσης της επιφάνειας κ.λπ. Όλα αυτά μπορεί να συνεπάγονται αυξημένο κόστος και για αυτό δεν προκύπτει κίνητρο για πυρκαγιά δασικής έκτασης ή δάσους με σκοπό τη διάνοιξη δρόμων ή γενικά την κατασκευή έργων υποδομής. Σε κάθε περίπτωση, η οδοποιία σχεδιάζεται σε συνεργασία με τις δασικές αρχές ώστε να ικανοποιεί και τις δικές τους ανάγκες.

Βεβαίως, δεν ισχύει ούτε αυτό που ακούγεται μερικές φορές ότι δήθεν η πυρκαγιά οδηγεί σε αύξηση του ανέμου σε μια περιοχή και άρα σε μεγαλύτερη παραγωγή ενέργειας. Στην Ελλάδα, όπου η ανάπτυξη αιολικών πάρκων γίνεται κατά βάση σε σύνθετες (ορεινές, ημιορεινές) τοπογραφίες, η επίδραση στο αιολικό δυναμικό (το οποίο έχει γίνει γνωστό από μακροχρόνιες μετρήσεις πριν την εγκατάσταση) καθορίζεται κυρίως από την αύξηση της ταχύτητας του ανέμου που προκαλείται λόγω της σύνθετης τοπογραφίας. Η επίδραση αυτών των παραμέτρων στην ενεργειακή απόδοση της ανεμογεννήτριας καθορίζει την επιλογή του τύπου ανεμογεννήτριας που είναι κατάλληλος και αποδοτικός για το δεδομένο αιολικό δυναμικό, χωρίς διαφορά στο κόστος προμήθειας ή συντήρησης. Δηλαδή, δεν χρειάζεται να καεί το παρακείμενο δάσος για να βελτιωθεί η ενεργειακή αποδοτικότητα.

Τα αιολικά πάρκα προστατεύουν το δασικό περιβάλλον: 
Όταν πραγματοποιούνται εγκαταστάσεις αιολικών πάρκων ή άλλες επιτρεπτές επεμβάσεις σε δασικές εκτάσεις, οι υπεύθυνοι φορείς υποχρεούνται και εκτελούν έργα αποκατάστασης στον ευρύτερο χώρο εγκατάστασης.
Επιπλέον, υποχρεούνται και εκτελούν πρόσθετα έργα αναδάσωσης ή δασοτεχνικά έργα σε άλλους χώρους. Τους χώρους αυτούς και τα έργα, τα υποδεικνύουν οι δασικές αρχές, οι οποίες εγκρίνουν τις σχετικές μελέτες, επιβλέπουν την εκτέλεσή τους και τα παραλαμβάνουν εκδίδοντας τη σχετική βεβαίωση. Η σχετική διάταξη βρίσκεται στην παρ. 8 του άρ. 45 του ν. 998/1979, όπως ισχύει6.
Με τις αναδασώσεις ή τα άλλα δασοτεχνικά έργα σε περιοχές που υποδεικνύει η δασική αρχή, συμβάλλουν στην αναβάθμιση του δασικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής

Επιδοτείται υπερβολικά η αιολική ενέργεια;

Η κατασκευή των αιολικών πάρκων δεν επιδοτείται. Η λειτουργία των αιολικών πάρκων επιδοτεί τους καταναλωτές.

Από το 2013, τα αιολικά πάρκα δεν είναι επιλέξιµα για επιδότηση του κόστους κατασκευής τους ούτε από τον ελληνικό Αναπτυξιακό Νόµο ούτε από κάποιο άλλο ευρωπαϊκό ή εθνικό πρόγραµµα. Με τους παλαιότερους αναπτυξιακούς νόµους και τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, τα παλιά αιολικά πάρκα επιδοτούνταν για το 30%-40% του κόστους κατασκευής τους, όπως και οι άλλες αναπτυξιακές δραστηριότητες που εντάσσονταν στον νόµο (π.χ. επενδύσεις στον τουριστικό κλάδο).

Επιπλέον, οι τιµές πώλησης της αιολικής ενέργειας είναι τέτοιες που επιδοτούν τους καταναλωτές και όχι το αντίστροφο. Εάν δεν υπήρχαν τα αιολικά πάρκα που λειτουργούν σήµερα στην Ελλάδα, ο Έλληνας καταναλωτής θα πλήρωνε το ηλεκτρικό ρεύµα ακριβότερα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αιολική ενέργεια παράγεται µε συστηµατικά και σηµαντικά χαµηλότερο κόστος σε σχέση µε τους συµβατικούς σταθµούς που χρησιµοποιούν λιγνίτη ή φυσικό αέριο.

Μάλιστα το κόστος αυτό είναι σταθερό και έτσι οι αµοιβές των αιολικών πάρκων «κλειδώνουν» µε µακροχρόνιες συµβάσεις, είτε µε τη δηµόσια επιχείρηση ΔΑΠΕΕΠ, είτε µε προµηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ή µεγάλους καταναλωτές. Για αυτό, το κόστος της αιολικής ενέργειας για τους καταναλωτές δεν µεταβάλλεται όταν αυξάνονται οι τιµές στις χρηµατιστηριακές αγορές ενέργειας για οποιονδήποτε λόγο π.χ. εξαιτίας των αναταραχών στις διεθνείς τιµές των καυσίµων. Χάρη σε αυτή τη σταθερότητα της χαµηλής τιµής των αιολικών πάρκων, επιστρέφεται στους καταναλωτές η διαφορά της από τις υψηλές τιµές της αγοράς. Είναι χαρακτηριστικό ότι, µε βάση τα αναλυτικά και δηµοσιευµένα στοιχεία της αγοράς, κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης που κορυφώθηκε το 2022, τα αιολικά πάρκα διασφάλισαν επιδοτήσεις στους καταναλωτές συνολικού ύψους 4 δισ. ευρώ µέσω του Ταµείου Ενεργειακής Μετάβασης1

Τιο όφελος από τα αιολικά πάρκα, αν και σαφώς µικρότερο, υπήρχε ήδη πριν το 2021, δηλαδή ακόµα και όταν η µέση τιµή τους ήταν υψηλότερη και το φυσικό αέριο πολύ φθηνότερο. Για παράδειγµα, από τη µελέτη των επίσηµων στοιχείων για τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα µας², το 2017 τα αιολικά πάρκα επιδότησαν το κόστος του καταναλωτή κατά 53,45 εκατ. ευρώ³.

Όσο αυξάνονται τα αιολικά πάρκα και η αιολική παραγωγή στη χώρα τόσο περισσότερο επωφελούνται οι Έλληνες καταναλωτές.

Οι ανεμογεννήτριες είναι λιγότερο αποδοτικές από τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς;

Δεν έχει νόημα να συγκρίνουμε την απόδοση ανεμογεννητριών με την απόδοση θερμοηλεκτρικών σταθμών. 

Οι ανεμογεννήτριες αξιοποιούν το
ν άνεμο, ο οποίος είναι ανεξάντλητος, ανανεώσιμος και απεριόριστος.

Από την άλλη μεριά οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί καταναλώνουν περιορισμένους και μη ανανεώσιμους πόρους, όπως ο λιγνίτης, ο άνθρακας ή το φυσικό αέριο.

Οπότε δεν έχει νόημα ο ισχυρισμός ότι οι ανεμογεννήτριες μετατρέπουν ένα μικρό μέρος της ενέργειας του ανέμου σε ηλεκτρική ενέργεια και άρα είναι λιγότερο αποδοτικές.