Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2020

Πόσοι, απο που είναι και που φιλοξενούνται οι πρόσφυγες σήμερα

Σύμφωνα με μια νέα έκθεση που εκδόθηκε από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), ο αριθμός των ανθρώπων που διέφυγαν από τον πόλεμο, τις διώξεις και τις συγκρούσεις είναι στο υψηλότερο επίπεδο που έχει αντιμετωπίσει ο οργανισμός στα 70 χρόνια ύπαρξής του. 

"Για τους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να φύγουν, το COVID-19 έγινε μια πρόσθετη κρίση προστασίας και επιβίωσης στην κορυφή της παγκόσμιας έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία", προειδοποιεί ο οργανισμός, προσθέτοντας ότι "ο ιός έχει διαταράξει κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής και επιδείνωσε σοβαρά τις υπάρχουσες προκλήσεις για την αναγκαστικά εκτοπισμένοι και απάτριδες." Tα δύο τρίτα όλων των προσφύγων και των εκτοπισθέντων προέρχονταν από μόλις πέντε χώρες στα μέσα του 2020, ενώ οι 10 πρώτες χώρες προέλευσης αντιπροσώπευαν το 82% του παγκόσμιου συνόλου.


Η Ύπατη Αρμοστεία προειδοποίησε ότι: "Παρά την επείγουσα έκκληση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στις 23 Μαρτίου 2020, για παγκόσμια εκεχειρία για την αντιμετώπιση της πανδημίας, οι εκτοπισμοί δεν έχουν σταματήσει." Προσθέτοντας: "Ενώ το COVID-19 οδήγησε προσωρινά σε μείωση του αριθμού των νέων αιτούντων άσυλο λόγω περιορισμών κυκλοφορίας και κλεισίματος συνόρων ... οι βασικοί παράγοντες που οδηγούν σε σύγκρουση παγκοσμίως παραμένουν."

Παρακάτω βλέπετε τις χώρες που φιλοξενούν σήμερα τους περισσότερους πρόσφυγες. Όντας το γεωγραφικό σκαλοπάτι για την ΕΕ όσων διαφεύγουν από τη σύγκρουση στη γειτονική Συρία, η Τουρκία φιλοξενεί μακράν το μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων 3,6 εκατομμύρια. Στο άλλο ημισφαίριο η Κολομβία, γείτονας της Βενεζουέλας που πλήττεται από τριπλή κρίση φιλοξενεί το δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό 1,8 εκατομμύρια.

Οι πρόσφυγες της Συρίας φιλοξενούνται από 127 χώρες, με την Τουρκία (3,6 εκατομμύρια), τον Λίβανο (884.000) και την Ιορδανία (658.000) τις σημαντικότερες χώρες υποδοχής στη περιοχή, ενώ η Γερμανία (562.000) και η Σουηδία (114.000) φιλοξενούν το μεγαλύτερο πληθυσμό Σύριων προσφύγων εκτός της άμεσης περιοχής.







Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2020

Ο Τζ.Στίγκλιτς για τις προτεραιότητες νέας Οικονομικής Πολιτικής στις ΗΠΑ

Το άρθρο αναδημοσιεύεται απο τη Ναυτεμπορική (https://www.naftemporiki.gr/story/1669443)

Τζόζεφ Ε. Στίγκλιτς, Νόμπελ Οικονομικών, πρώην αντιπρόεδρος και επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, καθηγητής Columbia και επικεφαλής οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Roosevelt.

Η απόφαση του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να διορίσει την Τζάνετ Γέλεν ως επόμενη υπουργό Οικονομικών είναι καλά νέα για την Αμερική και τον κόσμο. Οι ΗΠΑ επέζησαν τέσσερα χρόνια υπό έναν ψευδολόγο πρόεδρο που δεν έχει κατανόηση, πόσο μάλλον σεβασμό, του κράτους δικαίου και των αρχών που διέπουν τη δημοκρατία και την οικονομία της αγοράς ή ακόμη και τη βασική ανθρώπινη ευπρέπεια.

O Τζόζεφ Στίγκλιτς

Ο Ντόναλντ Τραμπ όχι μόνο πέρασε τις εβδομάδες μετά τις προεδρικές εκλογές διασπείροντας ψέματα για ανύπαρκτη απάτη στην ψηφοφορία, - έπεισε επίσης τη μεγάλη πλειονότητα του κόμματός του να ενστερνιστεί αυτά τα ψέματα, αποκαλύπτοντας έτσι την αδυναμία της αμερικανικής δημοκρατίας.

Η επούλωση της ζημιάς δεν θα είναι εύκολη, ειδικά με την πανδημία του κορονοϊού που επιδεινώνει τα προβλήματα της Αμερικής. Ευτυχώς, κανείς δεν είναι πιο ικανός -στη διάνοια, στην εμπειρία, στις αξίες και στις διαπροσωπικές δεξιότητες- για να αντιμετωπίσει τις σημερινές οικονομικές προκλήσεις από τη Γέλεν, την οποία γνώρισα για πρώτη φορά όταν ήταν μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο Yale τη δεκαετία του 1960.

Προτεραιότητα η ανάκαμψη από την πανδημία

Πρώτη στην ημερήσια διάταξη θα είναι η ανάκαμψη από την πανδημία. Με πολλά εμβόλια, ο άμεσος στόχος είναι η οικοδόμηση μιας γέφυρας από εδώ προς την οικονομία μετά την κρίση. Είναι πολύ αργά για μια ανάκαμψη σχήματος V. Πολλές επιχειρήσεις έχουν χρεοκοπήσει και πολλές άλλες θα το πράξουν τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Ο ισολογισμός των νοικοκυριών και των εταιρειών ξεψαχνίζεται. Η πανδημία έχει τραβήξει έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων στα κατώτερα στρώματα του εισοδήματος και της κατανομής του πλούτου. Εκείνοι που επωφελήθηκαν από τις πολιτικές για την αποτροπή των εξώσεων και των κατασχέσεων δημιουργούν περισσότερα χρέη και σύντομα μπορεί να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο να κληθούν για διακανονισμούς.

Οι τρέχουσες προοπτικές θα ήταν πολύ καλύτερες αν είχαμε έναν πρόεδρο και ένα Κογκρέσο που να είχαν αναγνωρίσει τον Μάιο ότι ο κορονοϊός δεν θα εξαφανιζόταν από μόνος του. Τα ισχυρά προγράμματα αρχικής στήριξης που έπρεπε να επεκταθούν δεν είχαν ως αποτέλεσμα την αποτροπή της οικονομικής ζημίας, η οποία θα είναι δύσκολο να αντιστραφεί τώρα.

Εστίαση και τουρισμός η κορυφή του παγόβουνου

Η καταστροφή των κλάδων εστίασης και τουρισμού έχει τραβήξει μεγάλη προσοχή, αλλά αυτό μπορεί να είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ειδικά πολλά κολέγια και πανεπιστήμια, έχουν πληγεί σοβαρά. Και οι πολιτειακές και τοπικές κυβερνήσεις που περιορίζονται από τους νόμους ισορροπημένου προϋπολογισμού, αντιμετωπίζουν τώρα κατακόρυφη μείωση των εσόδων. Χωρίς ομοσπονδιακή βοήθεια, θα πρέπει να γίνουν μεγάλες περικοπές στην απασχόληση και στα δημόσια προγράμματα, τα οποία θα αποδυναμώσουν την ευρύτερη οικονομία.

Οι ΗΠΑ χρειάζονται απεγνωσμένα μεγάλα προγράμματα διάσωσης, που στοχεύουν ειδικά στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και κλάδους. Το χρέος που προέκυψε από την αύξηση των δαπανών δεν θα πρέπει να θεωρηθεί εμπόδιο. Με σχεδόν μηδενικά επιτόκια, που πιθανότατα θα παραμείνουν εκεί για τα επόμενα χρόνια, το κόστος εξυπηρέτησης του νέου χρέους είναι εξαιρετικά χαμηλό.

Επιπλέον, πολλά από τα απαραίτητα προγράμματα ανάκαμψης μπορούν να σχεδιαστούν για να εξυπηρετήσουν πολλαπλούς στόχους, θέτοντας την οικονομία σε μια πιο βιώσιμη, ανθεκτική και βασισμένη στη γνώση βάση. Πολλά θα εξαρτηθούν από το Κογκρέσο, εντούτοις το οικονομικό ζήτημα για παροχή περισσότερης στήριξης είναι ξεκάθαρο και η Γέλεν είναι καλά εφοδιασμένη για να το χειριστεί.

Πολλά θα εξαρτηθούν επίσης από την παγκόσμια ανάκαμψη. Εδώ η νέα κυβέρνηση θα έχει περισσότερο χώρο για ελιγμούς. Υπάρχει ήδη ισχυρή παγκόσμια στήριξη για μια τεράστια έκδοση 500 δισ. δολαρίων Ειδικών Τραβηχτικών Δικαιωμάτων, το υπερεθνικό νόμισμα που εποπτεύεται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και το οποίο θα συμβάλει πολύ στην υποστήριξη πολλών οικονομιών που παραπαίουν. Ο Τραμπ και ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντα Μόντι μπλόκαραν αυτήν την επιλογή. Τώρα πρέπει να βρεθεί στην κορυφή της ατζέντας.

Το παγκόσμιο χρέος και τυχόν αναδιάρθρωση

Επιπλέον, με πολλές χώρες να μην είναι σε θέση να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους για το χρέος, μια γρήγορη και βαθιά αναδιάρθρωση θα βοηθούσε πάρα πολύ. Για να προχωρήσει αυτή η διαδικασία, η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να δηλώσει σαφώς ότι είναι προς το εθνικό συμφέρον της Αμερικής, να διατηρήσει τη βασική αρχή της δημοσιονομικής ασυλίας, όπως υποστηρίχθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών των Ηνωμένων Εθνών το 2015. Η αναδιάρθρωση του χρέους είναι απαραίτητη για την παγκόσμια ανάρρωση και είναι το ανθρωπιστικό βήμα που πρέπει να κάνουμε. Αν υπήρξε ποτέ μια στιγμή που πρέπει να ισχύσει η αρχή της ανωτέρας βίας, είναι τώρα.

Η αποκατάσταση της πολυμερισμού θα βοηθούσε επίσης. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, αμέτρητες συγκρούσεις μεταξύ των ΗΠΑ και όλων των άλλων έχουν προκαλέσει αβεβαιότητα για την παγκόσμια οικονομία. Είναι αυτονόητο ότι η αβεβαιότητα είναι κακή και για τις επιχειρήσεις και για τις επενδύσεις. Η επιστροφή στην ομαλότητα εκ μέρους των ΗΠΑ -η επανένταξη στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, για παράδειγμα, και η δέσμευση ξανά με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (επιτρέποντας τον διορισμό δικαστών στο Δευτεροβάθμιο Σώμα του)- θα βοηθούσε πολύ προς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.

Αναμόρφωση της πολιτικής ατζέντας

Όμως η επιστροφή στην ομαλότητα δεν πρέπει να σημαίνει επιστροφή στον νεοφιλελευθερισμό. Όσον αφορά το εμπόριο και πολλές άλλες πτυχές του οικονομικού πλαισίου του 21ου αιώνα, οι πολιτικές ατζέντες πρέπει να επανεξεταστούν και να αναμορφωθούν. Δεν είναι σαφές πόσο θα ακολουθήσει ο Μπάιντεν αυτόν τον δρόμο. Ωστόσο μπορούμε τουλάχιστον να είμαστε σίγουροι ότι η νέα κυβέρνηση δεν θα αγκαλιάσει τη λογική του μηδενισμού που υπογραμμίζει την προσέγγιση του Τραμπ στα πάντα.

Η διασφάλιση της παγκόσμιας σταθερότητας θα απαιτήσει βαθιά συνεργασία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, των πανδημιών και πολλών άλλων απειλών. Η πρόκληση θα είναι να βρούμε τρόπους για να το κάνουμε, παραμένοντας πλήρως και δυναμικά αφοσιωμένοι στις αξίες μας. Ενώ ο Τραμπ υπονόμευε σοβαρά τη διεθνή πολιτική και την οικονομική τάξη, οι ρωγμές τους ήταν πολύ προφανείς πριν κάνει την εμφάνισή του.

Σε τελική ανάλυση, η οικονομική κρίση του 2008 δυσφήμησε τον νεοφιλελευθερισμό, με την πίστη του στην απεριόριστη απελευθέρωση, ενώ και η επακόλουθη κρίση του ευρώ έδειξε ότι η λιτότητα υπό τέτοιες συνθήκες δεν λειτουργεί. Είναι σαφές ότι ο νεοφιλελευθερισμός έχει οδηγήσει σε χαμηλότερη ανάπτυξη, υψηλότερη ανισότητα και σε όλες τις κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Επί του παρόντος, η πανδημία έβαλε το τελευταίο καρφί στο φέρετρο του νεοφιλελευθερισμού, αποκαλύπτοντας μια οικονομία που στερείται εντελώς ανθεκτικότητας και ένα κράτος που δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε μια κρίση.

Η Γέλεν μπορεί να βοηθήσει παρέχοντας την ηγεσία που είναι απαραίτητη για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου μετά την πανδημία. Για να πετύχει τη δόμηση ενός καλύτερου κόσμου, θα πρέπει η ιδεολογία που εξυπηρετεί τους λίγους εις βάρος των πολλών να αντικατασταθεί από κάποια που θα βασίζεται σε δημοκρατικές αξίες που προωθούν την κοινή ευημερία

Copyright: Project Syndicate, 2020 - www.project-syndicate.org

Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2020

Το σπίτι του Τσίπρα... (το λογοκριμένο χρονογράφημα της Ε.Ακρίτα)

 Σήμερα στα ‘Νέα’ λογοκρίθηκε από την διεύθυνση της εφημερίδας και, για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια, δεν δημοσιεύεται στην στήλη της του Σαββάτου.

…Και το σπίτι του κρεμασμένου.
Που δεν μιλάνε για σκοινί. Κι όταν μιλάνε, κρίνονται. Όχι μόνο για τα δικά τους σπίτια – τα τριάντα δύο, λέω έτσι έναν αριθμό στην τύχη. Αλήθεια, αυτά όλα πόσο αγοράστηκαν, πόσα δάνεια πήρανε, πόσα επιστρέψανε στις τράπεζες και πόσα χρωστούν ακόμα;
Τί έγινε με τα στρέμματα στην Τήνο – λέω τυχαία ένα νησί.
Τί έγινε με το σπίτι του Βολταίρου – λέω τυχαία έναν συγγραφέα.
Και γιατί το κάνουν αυτό ειδικά τώρα; Γιατί επιλέγουν αυτή τη χρονική συγκυρία;
Διότι τα έχουν κάνει μαντάρα, αγάπη μου. Το ένα λάθος μετά το άλλο, η μία γκάφα πάνω στην άλλη, φάσκουν και αντιφάσκουν και μάς παν από το κακό στο χειρότερο.
Και μάς παν ποδηλατώντας. Ανέμελα.
Ποδηλατούν στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη με εκατό νεκρούς την ημέρα. Νεκρούς με ονοματεπώνυμο, νεκρούς με οικογένεια και παιδιά και κολλητούς και φίλους κι εχθρούς.
Νεκρούς με στέκια αγαπημένα και τραγούδια πανάκριβα και μνήμες παιδικές, και χούγια περίεργα, κι αναποδιές και νεύρα και φιλιά κι αγκαλιές. Νεκρούς γιατί δεν έχουμε ΜΕΘ, νεκρούς γιατί ανοίξανε τα σύνορα, νεκρούς γιατί στοιβάζονται στα λεωφορεία, νεκρούς γιατί οι κυβέρνηση πρώτη δίνει το κάκιστο παράδειγμα όταν κόβει βόλτες χωρίς μάσκα και χωρίς προφυλάξεις σε φιέστες και σε Πάρνηθες.

Λογικό λοιπόν να θέλουν να στρέψουν τα φώτα στο σπίτι του Τσίπρα. Να εστιάσουν στο ασήμαντο και στο παραπολιτικό. Αυτά γλυκούλα μου, ο Μακιαβέλι τα έκανε πριν καν μπουσουλήσει κι αυτοί νομίζουν πως εφηύραν την πυρίτιδα.
Ας πω λοιπόν κι εγώ την αποψάρα μου, όπως κάνω είκοσι χρόνια κάθε Σάββατο σε αυτήν εδώ την εφημερίδα. Όταν το σπίτι που έχει δήθεν αγοραστεί 1.300.000 ευρώ, αποδεικνύεται με έγγραφα και συμβόλαια ότι νοικιάζεται 500 ευρώ, ε συγγνώμη κιόλας.
Κι εγώ σού λέω δεν νοικιάζεται 500 ευρώ. Κι εγώ σού λέω λέει ψέματα ο Τσίπρας. Μπορείς να το αποδείξεις; Διότι όταν αφήνεις τέτοιες αιχμές, θα πρέπει να ξέρεις πως ο κατήγορος κι όχι ο ‘κατηγορούμενος’ φέρει το βάρος της απόδειξης του πραγματικού περιστατικού. Αν εγώ κουκλίτσα μου σε πω πχ κλέφτρα, πρέπει εγώ να το αποδείξω. Με χαρτιά και ντοκουμέντα. Εσύ δεν χρειάζεται να κουνηθείς απ’ την καρέκλα.
Αν λοιπόν δεν μπορούμε γραπτώς να αποδείξουμε ότι το νοίκιασε για τα διπλάσια και τα τριπλάσια - τότε το μίσθωμα είναι 500 ευρώ. Όσο γράφει το συμβόλαιο. Ούτε 449 ούτε 501. Πεντακόσια. Τέλος.
Δεν ξέρω ποιοι γείτονες ρωτήθηκαν και μίλησαν για διχίλιαρα ενοίκια. Γιατί κι εγώ γείτονας είμαι. Παραδίπλα έχω σπίτι - από τη γιαγιά μου για τους κακόβολους. Την περιοχή την ξέρω σαν την παλάμη του χεριού μου και τις τιμές και τις αξίες και τα πάντα. Κι εγώ όταν ζορίστηκα οικονομικά, προσπάθησα και να πουλήσω και να νοικιάσω. Ειλικρινά πιστεύει άνθρωπος ότι θα μπορούσαμε να εισπράττουμε νοίκι 1.500; Σοβαρά; Μέσα στην κρίση; Σε μια περιοχή όπου πωλούνται εκατοντάδες ακίνητα, και νοικιάζονται ελάχιστα;
Δηλαδή τι λέμε ακριβώς; Ότι θα μπορούσα εγώ και η κάθε εγώ, να βγάλω έξι χιλιάρικα τη σεζόν και θα μού ξίνιζαν; Τεμενάδες θα κάναμε. Αυτά τα τρελά ποσά ίσχυαν μόνο το 1999 με τη φούσκα του χρηματιστηρίου. Τότε που οι νεόπλουτοι εκδοροσφαγείς μάς παρακάλαγαν να αγοράσουν τα σπίτια μας όσο όσο.

Γι’ αυτό σού λέω. Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάν για το σπίτι το νοικιασμένο.
:Και όπως είπε ο ποινικολόγος Θανάσης Καμπαγιάννης
«Όταν πεθαίνουν 100 άτομα τη μέρα και το μόνο πράγμα που απασχολεί ολόκληρη κυβέρνηση είναι αν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πρόεδρος αστικού κόμματος και πρώην πρωθυπουργός μπορεί να νοικιάζει εξοχικό με 500 ευρώ το μήνα, καταλαβαίνεις ότι τη πρωτοχρονιά, εν μέσω πανδημίας και τις ελλείψεις του συστήματος υγείας, πιθανότερο είναι να συναντήσεις τον άγιο Πέτρο παρά τον άγιο Βασίλη».

Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2020

Ελάττωση και γήρανση του πληθυσμού της χώρας στις επόμενες δεκαετίες προβλέπει η ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πρόσφατα έκθεση δημογραφικής κατάστασης για την ΕΕ με επικέντρωση στη γήρανση του πληθυσμού με τίτλο: The 2021 Ageing Report: Underlying Assumptions and Projection Methodologies. Η έκθεση αναφέρεται στη σύγχρονη περίοδο με προβλέψεις – βάσει συγκεριμμένων υποθέσεων και μεθοδολογίας - για τα επόμενα 50 χρόνια.

Αναμένεται συνέχιση της μείωσης του πληθυσμού της ΕΕ μακροπρόθεσμα

Ο συνολικός πληθυσμός της ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί μακροπρόθεσμα και η ηλικιακή δομή θα αλλάξει σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες. Σύμφωνα με τη Eurostat, ο συνολικός πληθυσμός προβλέπεται να μειωθεί κατά 5% μεταξύ 2019 (447 εκατομμύρια) και 2070 (424 εκατομμύρια). Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλες διαφορές στις τάσεις του εθνικού πληθυσμού, με αυξήσεις σε 11 κράτη μέλη και μείωση στα υπόλοιπα. Η Ελλάδα δυστυχώς ανήκει στη δεύτερη κατηγορία με συνεχή μείωση πληθυσμού. απο 10,7 εκατ.κατ. σήμερα θα φτάσει στα 8,6 εκατ. το 2070

The fisherman and the Siren - 1858

Ο δείκτης εξάρτησης γήρατος θα συνεχίσει να αυξάνεται απότομα τις επόμενες δεκαετίες

Ο δείκτης εξάρτησης γήρατος της ΕΕ (δηλαδή ο λόγος μεταξύ ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω και ηλικίας 20-64 ετών) προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά τις επόμενες δεκαετίες. Από περίπου 29% το 2010, έφτασε στο 34% το 2019 και αναμένεται να σκαρφαλώσει στο 59% το 2070. Δηλαδή ενώ το 2010 αντιστοιχούσαν κάτι λιγότερο από τέσσερα άτομα σε ηλικία εργασίας για κάθε άτομο ηλικίας 65 ετών και άνω, το 2070 θα είναι κάτω των δύο. Για την Ελλάδα το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο αφού απο 37,9% το 2019, θα φτάσει στο 65,2% το 2070

Τα αναμενόμενα ποσοστά γονιμότητας, θνησιμότητας και μετανάστευσης καθορίζουν τις προβλεπόμενες δομικές αλλαγές του πληθυσμού:

·            Το συνολικό ποσοστό γονιμότητας (TFR) προβλέπεται να αυξηθεί από 1,52 το 2019 σε 1,65 έως το 2070 για το σύνολο της ΕΕ, με προβλεπόμενη παρόμοια αύξηση για τη ζώνη του ευρώ. Αυτό προϋποθέτει μια υποτιθέμενη διαδικασία σύγκλισης μεταξύ των κρατών μελών με τη χώρα με το υψηλότερη ποσοστό γονιμότητας μακροπρόθεσμα. Για την Ελλάδα ο δείκτης απο 1,34 το 2019 προβλέπεται να φτάσει στο 1,54 το 2070 (για την αύξηση του πληθυσμού πρέπει να είναι 2,1 τουλάχιστον)

·            Το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση για τους άνδρες αναμένεται να αυξηθεί κατά 7,4 έτη κατά την περίοδο προβολής, από 78,7 το 2019 σε 86,1 το 2070 στην ΕΕ. Για τις γυναίκες, αντίστοιχα κατά 6,1 χρόνια, από 84,2 το 2019 σε 90,3 το 2070, πρόβλεψη που δείχνει μια τάση  συνεχούς σύγκλισης του συνολικού αριθμού ανδρών και γυναικών. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, προβλέπονται για τα κράτη μέλη με το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής το 2019. Για τη χώρα μας ο σχετικός δείκτης για τους άνδρες απο 79 το 2019 θα φτάσει το 86,4 το 2070 και από 84,3 τα 90,3 για τις γυναίκες.

·            Προβλέπεται μείωση των ετήσιων συνολικών καθαρών εισροών μετανάστευσης από περίπου 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους το 2019, σε περίπου 1 εκατομμύριο το 2070 (0,2% του πληθυσμού της ΕΕ). Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ κρατών μελών. Για τη χώρα μας απο 13.700 το 2019, ο σχετικός δείκτης προβλέπεται για το 2030: 11.600, το 2040: 16.000, το 2050: 20.700 και το 2070: 26.000. Δηλαδή απο το 0,1% επί του συνολικού πληθυσμού στο 0,3%.

Η αναφερόμενη πρόβλεψη έχει πρόβλημα σε σχέση με το τρίτο παράγοντα, την μετανάστευση. Άλλοι διεθνείς οργανισμοί προβλέπουν αύξηση των μεταναστευτικών ροών λόγω της κλιματικής αλλαγής, τοπικών συγκρούσεων, υπανάπτυξης και υπερπληθυσμού ορισμένων κρατών. Για παράδειγμα το Ινστιτούτο Οικονομικών και Ειρήνης δημοσίευσε πρόσφατα το νέο του εργαλείο ¨Μητρώο Οικολογικών Απειλών¨ που εξετάζει τον αριθμό των οικολογικών απειλών που αντιμετωπίζουν 157 χώρες. Η έρευνα αναφέρει ότι περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε 31 χώρες όπου τα επίπεδα ανθεκτικότητας είναι απίθανο να αντέξουν επαρκώς τον αντίκτυπο οικολογικών γεγονότων έως το 2050, με αποτέλεσμα τη μαζική μετατόπιση του πληθυσμού. Εκτός αυτού πάνω από 100 χώρες του κόσμου πλήττονται σοβαρά από την μετατροπή των εύφορων εδαφών σε έρημο, ενώ στην Ελλάδα το ένα τρίτο των εδαφών υπόκειται σε υψηλό δυνητικό κίνδυνο ερημοποίησης. Άλλη έκθεση που  κυκλοφόρησε το Γενάρη του 2020 από την CARE International περιγράφει τις 10 «άγνωστες» ανθρωπιστικές κρίσεις του 2019. Αναφέρει ότι περισσότεροι από 51 εκατομμύρια άνθρωποι υπέφεραν από αυτές τις κρίσεις, αλλά εμείς δεν δώσαμε την σημασία που τους άρμοζε. Οι περισσότερες - 9 στις 10 - σημειώθηκαν στην αφρικανική ήπειρο που είναι δίπλα απο την Ευρώπη.

 Η συμμετοχή ηλικιωμένων εργαζομένων στο συνολικό εργατικό δυναμικό αναμένεται να αυξηθεί λόγω εφάρμογής συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων.

Οι προβολές εργατικού δυναμικού γίνονται χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο προσομοίωσης, καταγράφοντας τη συγκεκριμένη κατάσταση σε κάθε χώρα και με τον όρο ότι δεν θα υπάρξει καμία περαιτέρω αλλαγή πολιτικής πέρα ​​από τις ήδη νομοθετημένες συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις. Αυτό είναι και το αδύνατο σημείο της πρόβλεψης, δεδομένου ότι είναι μάλλον απίθανο να μην υπάρξουν νέες μεταρρυθμίσεις σε διάστημα 50ετίας προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας συνολικά, αλλά και η σύμφιση των φυσικών επιστημών με τις τεχνολογίες πληροφοριών, τη βιολογία, την ιατρική, τις εφαρμογές λογισμικού, τη ρομποτική κ.α μας δείχνουν ότι θα υπάρχουν τεράστιες αλλαγές που η έκθεση δεν τις λαμβάνει υπόψη της, ούτε καν ως ενδεχόμενα σενάρια. Ίσως με αυτό το τρόπο προσπαθεί να διαιωνίσει την υπάρχουσα κυριαρχία στο πολιτικό σκηνικό της ΕΕ νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων. Γενικά η έκθεση προβλέπει αύξηση των ποσοστών συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό των ηλικιωμένων εργαζομένων λόγω των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων και των νεότερων γυναικών.

Η συνολική συμμετοχή του εργατικού δυναμικού (για την ηλικιακή ομάδα 20-64) στην ΕΕ προβλέπεται να αυξηθεί κατά περίπου 3 % (από περισσότερο από 78% το 2019 έως κοντά στο 81% το 2070), παρόμοια και στη ζώνη του ευρώ. Μεγάλη αύξηση του ποσοστού συμμετοχής προβλέπεται για ηλικιωμένους εργαζομένους και των δυό φύλων (ηλικιακή ομάδα 55-64 ετών): σχεδόν 10 %. Το χάσμα συμμετοχής των φύλων στην εργασία θα μειωθεί αρκετά έως το 2070.

Για την Ελλάδα, το ποσοστό ανθρώπων που εργάζονται στις ηλικίες 55-64 από 50,4% το 2019 προβλέπεται να ανέλθει στο 80,8% το 2070. Αντίστοιχα, στις ηλικίας 65-74, απο 8% στο 25,7%.

 Η συνολική προσφορά εργασίας θα εξακολουθήσει να μειώνεται

Δεδομένης της προβλεπόμενης συρρίκνωσης σε πολλές χώρες της ΕΕ του πληθυσμού πρώτης ηλικίας (25-54 ετών) συνολικά η προσφορά εργασίας στην ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί κατά τη διάρκεια του ορίζοντα προβολής, κατά μέσο όρο 0,3% ανα έτος, που αντιστοιχεί σε μείωση 16% (32 εκατομμύρια άτομα) κατά την περίοδο έως το 2070.

Η ανδρική προσφορά εργασίας προβλέπεται να μειωθεί κατά 17% (περίπου 19 εκατομμύρια) και η προσφορά εργασίας γυναικών κατά 14% (σχεδόν 13 εκατομμύρια). Στη ζώνη του ευρώ, η συνολική προσφορά εργασίας προβλέπεται να μειωθεί μεταξύ 2019 και 2070 κατά 13%, που ισοδυναμεί με 20 εκατομμύρια άνθρωποι. Στην Ελλάδα η συνολική εργατική δύναμη απο 4.622 χιλ. το 2019, θα εξελιχθεί ως εξής: 2030 - 4.496, 2040 – 4.170, 2050 – 3.843, 2070 – 3.552

Προβλέπονται περαιτέρω αυξήσεις στα ποσοστά απασχόλησης, αν και ο αριθμός των απασχολούμενων μειώνεται

Οι προβλέψεις για το ποσοστό απασχόλησης καθορίζονται με βάση τις προβλέψεις του πληθυσμού, τα ποσοστά συμμετοχής και ανεργίας. Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί ελαφρώς στην ΕΕ (από 6,8% το 2019 σε 5,8% το 2070). Για τη ζώνη του ευρώ αντίστοιχα απο 7,7% το 2019 σε 6% το 2070.

Το συνολικό ποσοστό απασχόλησης (μεταξύ ατόμων ηλικίας 20-64 ετών) προβλέπεται να αυξηθεί από 73,1% το 2019 σε 76,2% το 2070. Στη ζώνη του ευρώ, αναμένεται κάπως μεγαλύτερη αύξηση. Η απασχόληση των γυναικών θα αυξηθεί κατά 5,1 % (από 67,2% σε 72,3%), και των ανδρών κατά 1,1 %. Η απασχόληση των ηλικιωμένων εργαζόμενοι (ηλικίας 55-64 ετών) αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 10 % (από 59,1% σε 68,7%).

F. de Goya. Old people singing and dancing. 1820

Ο οικονομικός δείκτης εξάρτησης γήρατος της ΕΕ (ανενεργά άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω) στον αριθμό των απασχολούμενων (20-64 ετών) προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά, από 45% το 2019 σε 72% το 2070. Αυτό θα συμβεί δεδομένου ότι, ο αριθμός ηλικιωμένων αυξάνεται και ο αριθμός του ικανού προς εργασία πληθυσμού μειώνεται. Στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται παρόμοια επιδείνωση (από 46% σε 71%). Ο συνολικός δείκτης οικονομικής εξάρτησης (ο συνολικός ανενεργός πληθυσμός έναντι της απασχόλησης) προβλέπεται επίσης να αυξηθεί περαιτέρω, από 119% το 2019 σε 141% το 2070, με παρόμοια αλλαγή για τη ζώνη του ευρώ. Για την Ελλάδα ο δείκτης εξάρτησης γήρατος (από τις ηλικίες 20-64) από 59,8% το 2019 θα φτάσει στο 77,2% το 2070. Ο ίδιος δείκτης από τις ηλικίες 20-74 θα έχει μια μικρή διαφορά αρχικά αφού είναι στο 58,5 το 2019, θα αυξάνεται συνεχώς μέχρι το 2050 που θα φτάσει στο 78,8 και μετά θα αρχίσει να μειώνεται σταδιακά φτάνοντας στο 71,7 το 2070. Επίσης ο δείκτης συνολικής εξάρτησης του πληθυσμού που λόγω ηλικίας δεν δουλεύει απο το πληθυσμό ηλικιών  20-74, από 37,9 το 2019 θα αυξάνεται συνεχώς μέχρι το 2050 φτάνοντας στο 68,2 και θα μειώνεται σταδιακά αργότερα φτάνοντας στο 65,2 το 2070. Πρόκειται βέβαια για πρωτόγνωρες καταστάσεις που χρήζουν από σήμερα οργανωμένης και σχεδιασμένης διακομματικής αντιμετώπισης με οικονομικό, δημογραφικό και κοινωνικό προσανατολισμό για να αποφευχθούν.

 Προβλέπεται σταθερή δυνητική μακροπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ

Ο μέσος ετήσιος δυνητικός ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ κατά 1,3% το 2019-2070 προβλέπεται για την ΕΕ στο σύνολό της με βάση το βασικό σενάριο. Η ανάπτυξη θα αυξάνεται κατά μέσο όρο 1,2% έως το 2030, και κατά 1,3% τη δεκαετία του 2030, φτάνοντας στο 1,4% τη δεκαετία του 2040, από όπου και μετά θα συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό έως το 2070. Οι προβλέψεις για τη ζώνη του ευρώ είναι παρόμοιες αν και ελαφρώς χαμηλότερες. Για την Ελλάδα προβλέπεται μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ κατά 1,2% για την περίοδο έως το 2070. Πρόβλεψη που δείχνει την έλλειψη προοπτικής σύγκλισης με τις αναπτυγμένες οικονομίες της ΕΕ.  

Μόνο η παραγωγικότητα της εργασίας αναμένεται να οδηγήσει στην αύξηση του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα

Η συμβολή της εισροής εργασίας στην πιθανή ανάπτυξη στην ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ είναι αρνητική από τις αρχές της δεκαετίας του 2020 και μετά. Οι δημογραφικές εξελίξεις οδηγούν στη μείωση του πληθυσμού ηλικίας εργασίας και κατ’ επέκταση σε αρνητική συμβολή της εισροής εργασίας στην πιθανή ανάπτυξη για τα περισσότερα κράτη της ΕΕ.

Ως αποτέλεσμα, οι πιθανές προβλέψεις αύξησης του ΑΕΠ καθοδηγούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Ετήσια η αύξηση της παραγωγικότητας ανά ώρα εργασίας αναμένεται να αυξηθεί από λιγότερο από 1% σε 1,5% μέχρι τη δεκαετία του 2030 και να παραμείνει αρκετά σταθερή στο 1,6% περίπου κατά την υπόλοιπη περίοδο προβολής. Σαν άποτέλεσμα, η μέση ετήσια αύξηση της διαμορφώνεται στο 1,6% το 2019-2070. Παρόμοια εξέλιξη προβλέπεται και στη ζώνη του ευρώ, με μικρότερη αύξηση παραγωγικότητας 1,4%. Για τη χώρα μας ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας προβλέπεται στο 1,5% για τη περίοδο 2020-2070, με κορυφή το 2,2% το 2040. Πρόβλεψη επίσης ανεπαρκής για την κάλυψη του χάσματος οικονομικής ανάπτυξης μεταξύ της χώρας και των ανεπτυγμένων χωρών της ΕΕ.Απαιτείται άλλου είδους προσέγγιση απο τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας απέναντι στα βασικά θέματα επίδρασης στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας της εργασίας: εκπαίδευση και σύνδεσή της με τη παραγωγή, επικέντρωση στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας, ανάπτυξη έρευνας και τεχνολογίας, παραγωγή νέων προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, αντιμετώπιση της διαφθοράς, ψηφιοποίηση διαδικασιών κ.α

Η πτωτική τάση στην ανάπτυξη της συνολικής παραγωγικότητας εξετάστηκε ως σενάριο κινδύνου.

Δεδομένης της πτωτικής τάσης στην ανάπτυξη της συνολικής παραγωγικότητας τις τελευταίες δεκαετίες, είναι σημαντικό να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος δαπανών που σχετίζονται με την γήρανση του πληθυσμού και τη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Για το σκοπό αυτό, εκτελέστηκε ένα «σενάριο κινδύνου». Με βάση αυτό η μέση ετήσια δυνητική αύξηση του ΑΕΠ το 2019-2070 προβλέπεται στο 1,1% για την ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ, σε σύγκριση με το 1,3% του βασικού σεναρίου.

Οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 διαμόρφωσαν σημαντικούς κινδύνους για τις μελλοντικές προοπτικές αύξησης του ΑΕΠ

Παγκόσμια ζήτηση, αλυσίδες προσφοράς, αγορές εργασίας, βιομηχανική παραγωγή, τιμές των εμπορευμάτων, εξωτερικό εμπόριο και κεφαλαιακές ροές έχουν επηρεαστεί σημαντικά. Είναι σαφές ότι η ΕΕ είχε εισέλθει σε βαθύτερη οικονομική ύφεση από το χρόνο οριστικοποίησης των βασικών συμπερασμάτων της έκθεσης. Το βασικό σενάριο σε αυτήν την έκθεση λαμβάνει υπόψη του την εαρινή πρόβλεψη του 2020 ως αφετηρία, αντικατοπτρίζοντας τον περιορισμένο (τότε) αντίκτυπο της κρίσης και υποθέτοντας ανάκαμψη το Μάιο 2020.

Δεδομένης της τρέχουσας αβεβαιότητας, οι εξελίξεις στην οικονομική ανάπτυξη ενδέχεται να είναι λιγότερο έντονες από αυτές που αναφέρονται στο βασικό σενάριο. Για αυτόν τον λόγο, προετοιμάστηκαν δύο πιο δυσμενή σενάρια:

·         Το σενάριο καθυστέρησης ανάκαμψης, το οποίο διατηρεί την υπόθεση σχετικά με το περιορισμένο αντίκτυπο του COVID-19 στην πιθανή αύξηση του ΑΕγχΠ, αλλά με πολύ πιο έντονη κυκλική κάμψη και μεγαλύτερη φάση ανάκτησης, με αποτέλεσμα την ευρεία αποκατάσταση «σε σχήμα U» και

·         Το δυσμενές διαρθρωτικό σενάριο όπου εκτός από την ισχυρότερη κυκλική ύφεση στο «καθυστερημένο» σενάριο προϋποθέτει ότι η δυνητική ανάπτυξη θα είναι χαμηλότερη την επόμενη δεκαετία. Η αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας ανακάμπτει με χαμηλότερη τάση ανάπτυξης, μέσω χαμηλότερων επενδύσεων ή / και παραγόντων συνολικής παραγωγικότητας (TFP), ανάπτυξη που προέρχεται από μια μακρά περίοδο μειωμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας, με την κρίση να συμβάλλει στην ιστορική πτωτική τάση. Επιπλέον, η βαθύτερη ύφεση και η βραδύτερη ανάκαμψη οδηγούν σε χαμηλότερη επιχειρηματική δραστηριότητα, παράγωντας ένα αποτέλεσμα υστέρησης και μόνιμα υψηλότερη ανεργία.

Ωστόσο, η κρίση του COVID-19 συνεχίζει την πορεία της και οι πλήρεις μεσοπρόθεσμες / μακροπρόθεσμες συνέπειές της είναι αβέβαιος. Συνεπώς, απαιτείται συνεχής επαγρύπνηση για να μπορούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να προσαρμόζονται και να προσαρμόζουν τις οικονομικές πολιτικές για τον μετριασμό του βραχυπρόθεσμου, μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου αντίκτυπου. Η πορεία ανάκτησης θα εξαρτηθεί σχετικά με τις πολιτικές που εφαρμόζονται. 

Η Επιτροπή υπέβαλε μια περιεκτική πρόταση για μια διαρκή και βιώσιμη ανάκαμψη από την κρίση, χωρίς αποκλεισμούς  με τη «Διευκόλυνση Ανάκτησης και Ανθεκτικότητας (RRF

Ολόκληρη η Έκθεση εδώ

Διαβάστε επίσης: 

Μίμη Ανδρουλάκη. "Βαμπίρ και κανίβαλοι - Το ρίσκο μιας νέας σύγκρουσης των γενεών" (Εκδόσεις Καστανιώτη)

Τάσου Γιαννίτση. "Ασφαλιστικό, Ανάπτυξη, Μακροοικονομία - Οι κρίσιμες διαπιστώσεις"  (Εκδόσεις Πατάκη)

Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2020

Εμβόλιο Κορονοϊού: Αρχίζει το μάτς? Μάλλον αρχίζει το πάρτυ.

Το ματς άρχισε μεταξύ των εκπροσώπων διαφορετικών επιχειρηματικών ή και πολιτικών συμφερόντων για το καλύτερο και αποτελεσματικότερο εμβόλιο. 
Το πάρτυ άρχισε μεταξύ των εταιρειών για τις μελλοντικές παραγγελίες και τα αναμενόμενα υπερκέρδη.
Καλύτερα να πούμε ότι άρχισαν και τα δυό μαζί 
Στη χώρα μας μόνο για το πρώτο και το τρίτο στη λίστα ακούγονται από τα μήντια συνεχώς το τελευταίο διάστημα διάφορες ειδήσεις, κάτι ακούστηκε και για το τελευταίο στη λίστα αλλά μετά σιγή.
Τα θέματα της αποτελεσματικότητας και των πιθανών παρενεργειών είναι μεταξύ αυτών που "εξετάζονται" και παρουσιάζονται, το κόστος έρχεται τελευταίο. Φυσικά γιατί είναι και το τελευταίο για τους χορτάτους κάτοικους των ανεπτυγμένων χωρών, που μπορούν να το καλύψουν ποικιλοτρόπως (είτε μέσω της ασφάλισής τους, είτε ιδιωτικά). Όμως δεν είναι τελευταίο για κάποιους άλλους που δεν έχουν ούτε να φάνε. Για αυτούς θα είναι το πρώτο ζήτημα. Πολύ περισσότερο που τα εμβόλια που θα πάρουν τελική έγκριση θα έχουν όλα (μετά τις αναγκαίες διορθώσεις που θα γίνουν) αποτελεσματικότητα της τάξης 94-97%. 

Το ζήτημα προς στιγμή είναι ποιός θα το βγάλει πρώτος στην δυτική αγορά. Αυτός θα πάρει και τις πρώτες τεράστιες παραγγελίες και θα έχει μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα απέναντι στους άλλλους παραγωγούς.

Κανείς στα μήντια δεν σκέφτεται τα 4 δις (πάνω απο το 50%) του παγκόσμιου πληθυσμού απο τις πιο φτωχές χώρες, που δεν θα έχουν την "πολυτέλεια" του εμβολίου λόγω αδυναμίας των ντόπιων κυβερνήσεων να το αγοράσουν? 

Θα είναι στην κρίση των κάθε λογής "φιλάνθρωπων" και ΜΚΟ να τους βοηθήσουν. Εκτός και αν παρθεί μια σωτήρια πρωτοβουλία απο τον ΟΗΕ για αυτή τη κατηγορία χωρών

Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2020

Δίρφυς: Η μαγεία της φύσης στην Εύβοια

Λίγα χιλιόμετρα απο την Αθήνα και ακόμη πιο λίγα απο τη Χαλκίδα υπάρχει ο ορεινός όγκος της Δίρφυος, ενα φυσικό οχειρό που δέχεται την κακοκαιρία που έρχεται απο τα Βόρεια και ΒΑ και προστατεύει την κεντρική Εύβοια και τη Χαλκίδα " Η Δίρφυς, αν και βουνό μεσαίου υψομέτρου, με την πολυποίκιλη τοπογραφία της, την ιδιαίτερη φύση, τα πυκνά της δάση, τις απόκρημνες σάρες και τα γκρεμοτόπια της, δύσκολα μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Η κορφή Δέλφι (υψομ. 1.743), εκτός από ψηλότερο σημείο της Εύβοιας, είναι και η ψηλότερη κορυφή του Αιγαίου (εξαιρουμένων βέβαια των κρητικών βουνών). Το μήκος του πολύπλοκου αυτού ορεινού συμπλέγματος, που καταλαμβάνει το σύνολο της Κεντρικής Εύβοιας και περιλαμβάνει αρκετά μικρότερα βουνά, ξεπερνά τα 40 χιλιόμετρα! " (απο την Εφ Συν αυτό και το επόμενο)
" Φυσικά το πιο χαρακτηριστικό τμήμα του ενδιαφέροντος αυτού ορεινού ανάγλυφου είναι ο ηφαιστειογενής κώνος στον οποίο απολήγει η ορεινή κορμοστασιά του βουνού, ορατός από κάθε σχεδόν σημείο όχι μόνο της Εύβοιας, αλλά και από τη Στερεά Ελλάδα, ακόμα και από τα νησιά του Αιγαίου " Περισσότερα στο www.efsyn.gr

"Helmut Newton: The Bad and the Beautiful"

 


Ένα μείγμα τρυφερότητας και λατρείας είναι εμφανές στο ντοκιμαντέρ όπου ο Von Boehm συνεντευξιάζει κάποιες από τις πιο εξέχουσες γυναίκες που φωτογράφισε ο Newton: οι Charlotte Rampling, Claudia Schiffer, Isabella Rosellini, Marianne Faithfull και άλλες αποτίουν φόρο τιμής στο μεγαλείο του ως φωτογράφου και την παιγνιώδη συμπεριφορά του ως συνεργάτη.

Περισσότερα στο https://www.sofokleousin.gr/helmut-newton-the-bad-and-the-beautiful-ntokimanter-apo-ton-gero-

Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2020

Ο Ρίτσος για την ομορφιά του ανθρώπου

Ίσως εκεί που κάποιος αντιστέκεται χωρίς ελπίδα, ίσως εκεί να αρχίζει η ανθρώπινη ιστορία που λέμε, κι η ομορφιά του ανθρώπου (από την «Ελένη»)

Может там, где безнадежно сопротивляются, может быть там начинается история человечества и человеческая красота  («Елена»)

Maybe where one resists without hope, maybe that's where human history and the beauty of man begins ("Helen")




Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2020

230.000 τόνοι πλαστικών καταλήγουν στα νερά της Μεσογείου κάθε χρόνο (*)

Για τη ραγδαία αύξηση των πλαστικών που καταλήγουν στη Μεσόγειο προειδοποίησε η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN).  Μία νέα έκθεση της Ένωσης διαπιστώνει ότι περίπου 229.000 τόνοι πλαστικών διαρρέουν στη Μεσόγειο Θάλασσα κάθε χρόνο, ποσότητα που ισοδυναμεί με περισσότερα από 500 κοντέινερ ημερησίως.

Μάλιστα, η έκθεση εκτιμά ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο τόνοι πλαστικών έχουν ήδη συσσωρευτεί μέχρι σήμερα στη Μεσόγειο. Όπως τονίζει η οργάνωση, εάν δεν ληφθούν σημαντικά μέτρα για την αντιμετώπιση της διαχείρισης αποβλήτων, που αποτελεί και τη βασική αιτία της θαλάσσιας μόλυνσης, αυτή η ποσότητα αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2040.


Με βάση τη συλλογή δεδομένων από μελέτες στο πεδίο, η έκθεση, με τίτλο «Mare Plasticum: The Mediterranean», που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Environmental Action, διαπιστώνει ότι οι ροές προέρχονται από 33 χώρες γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου. Επισημαίνει,  ότι τα μακρο-πλαστικά που προκύπτουν από την κακή διαχείριση αποβλήτων αποτελούν το 94% της συνολικής διαρροής πλαστικών...

Ειδικότερα, πάντα σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, η Αίγυπτος (περίπου 74.000 τόνοι/έτος), η Ιταλία (34.000 τόνοι/έτος) και η Τουρκία (24.000 τόνοι/έτος) είναι οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά διαρροής πλαστικών στη Μεσόγειο, κυρίως λόγω των μεγάλων ποσοτήτων κακοδιαχειριζόμενων αποβλήτων αλλά και λόγω των μεγάλων παράκτιων πληθυσμών τους. Κατά κεφαλήν, ωστόσο, το Μαυροβούνιο (8 κιλά/έτος/άτομο), η Αλβανία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη και η Βόρεια Μακεδονία (το καθένα συμβάλλει περίπου 3 κιλά/έτος/άτομο) έχουν τα υψηλότερα επίπεδα διαρροής.

Σημειώνεται, ότι η Ελλάδα, βρίσκεται ένατη από το τέλος ανάμεσα στις 33 χώρες της Μεσογείου όσον αφορά τις διαρροές πλαστικών στη θάλασσα, τέταρτη από το τέλος σε κατά κεφαλήν διαρροές (πολύ λιγότερο από ένα κιλό κατά άτομο), ενώ έχοντας τη μεγαλύτερη ακτογραμμή κατέχει την πρωτιά σε καθαρισμούς ακτών και θαλασσών.

 (*) Πηγή: Ναυτεμπορική

Δείτε όλο το άρθρο εδώ

Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2020

Αλλαγή κλίματος: Ανάγκη μετάβασης απο τις έγκαιρες προειδοποιήσεις στην έγκαιρη δράση

Μια έκθεση για την κατάσταση των κλιματικών υπηρεσιών του 2020 που περιέχει 16 διαφορετικές περιπτωσιολογικές μελέτες σχετικά με επιτυχημένα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για κινδύνους, όπως κυκλώνες και τυφώνες, πλημμύρες, ξηρασίες, καύσωνα, δασικές πυρκαγιές, καταιγίδες με άμμο και σκόνη, ακρίδες ερήμων, σοβαρούς χειμώνες και κατακρημνήσεις παγετώδους λίμνης δόθηκε στη δημοσιότητα πρόσφατα

Η έκθεση, εκπονήθηκε από 16 διεθνείς οργανισμούς και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και προσδιορίζει πού και πώς οι κυβερνήσεις μπορούν να επενδύσουν σε αποτελεσματικά συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης που ενισχύουν την ανθεκτικότητα των χωρών σε πολλαπλούς κινδύνους για τον καιρό, το κλίμα και το νερό και παρέχει επιτυχημένα παραδείγματα.

Τονίζει την ανάγκη μετάβασης σε προβλέψεις βάσει επιπτώσεων - μια εξέλιξη από το «τι θα είναι ο καιρός» στο «τι θα κάνει ο καιρός», ώστε οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις να μπορούν να ενεργήσουν νωρίς βάσει των προειδοποιήσεων.

Κατά τα τελευταία 50 χρόνια, περισσότερες από 11.000 καταστροφές έχουν αποδοθεί σε κινδύνους από τον καιρό, το κλίμα και το νερό, με 2 εκατομμύρια θανάτους και 3,6 τρισεκατομμύρια δολάρια σε οικονομικές απώλειες. Ενώ ο μέσος αριθμός των θανάτων που καταγράφηκαν για κάθε καταστροφή μειώθηκε κατά ένα τρίτο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο αριθμός των καταγεγραμμένων καταστροφών έχει αυξηθεί πέντε φορές και οι οικονομικές απώλειες έχουν αυξηθεί κατά 7 φορές, σύμφωνα με νέα έκθεση πολλών οργανισμών.


Τα ακραία καιρικά και κλιματικά γεγονότα έχουν αυξηθεί σε συχνότητα, ένταση και σοβαρότητα ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και πλήττουν δυσανάλογα τις ευάλωτες κοινότητες. Ωστόσο, ένα στα τρία άτομα εξακολουθεί να μην καλύπτεται επαρκώς από συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, σύμφωνα με την έκθεση του 2017 για τις υπηρεσίες του κλίματος που κυκλοφόρησε τη Διεθνή Ημέρα για τη Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών στις 13 Οκτωβρίου

Το 2018, παγκοσμίως, περίπου 108 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάστηκαν βοήθεια από το διεθνές ανθρωπιστικό σύστημα ως αποτέλεσμα καταιγίδων, πλημμυρών, ξηρασίας και πυρκαγιών. Μέχρι το 2030, εκτιμάται ότι αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να αυξηθεί κατά σχεδόν 50% με κόστος περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως,.

Περισσότερα εδώ

Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2020

Ο Γ.Ρίτσος για τη μοναξιά σαν στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης

Το ξέρω πως καθένας μονάχος πορεύεται στον έρωτα, μονάχος στη δόξα και στο θάνατο. 

Το ξέρω. Το δοκίμασα. 

Δεν ωφελεί. 

Άφησέ με νάρθω μαζί σου.

(Απο τη Σονάτα του Σεληνόφωτος)

Η ΛΑΡΚΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΖΗΣΕΙ

Η κυβέρνηση βγάζει στο σφυρί την ταλαιπωρημένη μεταλλευτική εταιρεία υπερχρεωμένη και χωρίς καμιά μέριμνα για τους 1.200 άμεσα και τους 4.000 έμμεσα εργαζομένους

Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2020

Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2020

Πότε θα σταματήσουμε τη σπατάλη τροφίμων στη χώρα μας ?

Σίγουρα δεν είναι μόνο το σύνδρομο της κατοχής, ή τα σύνδρομα της δεκαετίας του 50 που έχουν αρνητική επίδραση στο μέσο νεοέλληνα και στο τρόπο που καταναλώνει τρόφιμα αλλά και αγοράζει καταναλωτικά άγαθά. 

Πάιζουν μεγάλο ρόλο επίσης λανθασμένες νοοτροπίες, νεοπλουτισμός, το "μαύρο" χρήμα, ψυχοπαθολογικά προβλήματα, η διαπαιδαγώγηση, ο καταναλωτισμός και το δεν "βαριέσαι, έτσι μάθαμε έτσι κάνουμε"

Μόνο αν αλλάξουμε θα γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί στο διεθνές περιβάλλον και πιο βιώσιμοι σαν κοινότητα.



29η Σεπτεμβρίου Διεθνής Ημέρα Ενημέρωσης για την Απώλεια και Σπατάλη τροφίμων.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης τροφίμων, ο ΟΗΕ ανακύρηξε την 29η Σεπτεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα Ενημέρωσης για την Απώλεια και τη Σπατάλη Φαγητού.

Eπιτακτική ανάγκη να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε, διανέμουμε και καταναλώνουμε τρόφιμα - WWF. 

Για την παραγωγή τροφίμων καταστρέφονται σημαντικοί βιότοποι κι παράλληλα εκλύονται χιλιάδες τόνοι αερίων του θερμοκηπίου, θέτοντας σε κίνδυνο εξαφάνισης χιλιάδες είδη σε όλο τον κόσμο και επιδεινώνοντας την θερμική ισορροπία του πλανήτη. 

Eνώ 112 εκατομμύρια Ευρωπαίοι κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό, εκτιμάται ότι κατά μέσο όρο κάθε άτομο στην ΕΕ πετάει στα σκουπίδια 173 κιλά τροφής ετησίως. 

Πρόκειται για ένα κορυφαίο πρόβλημα με περιβαλλοντικές, οικονομικές, κοινωνικές και ανθρωπισυικές προεκτάσεις.




Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2020

Οι χώρες που μέχρι το 2050 είναι απίθανο να αποφύγουν οικολογικούς κινδύνους που οδηγούν σε μετακινήσεις πληθυσμών

Το Ινστιτούτο Οικονομικών και Ειρήνης δημοσίευσε πρόσφατα το νέο του εργαλείο ¨Μητρώο Οικολογικών Απειλών¨ που εξετάζει τον αριθμό των οικολογικών απειλών που αντιμετωπίζουν 157 χώρες. 

Εξεταζόμενοι δείκτες είνα η αύξηση του πληθυσμού, η ανάγκες νερού, η επισιτιστική ανασφάλεια, η απειλή ξηρασίας, οι απειλές πλημμύρων, οι κυκλώνες, οι αυξανόμενες θερμοκρασίες και η ανύψωση της στάθμης της θάλασσας. 

Η ανάλυση είναι μοναδική γιατί συνδυάζει για κάθε χώρα τα μέτρα ανθεκτικότητας με τα πιο ολοκληρωμένα οικολογικά διαθέσιμα δεδομένα και ξεχωρίζει τις χώρες και τις περιοχές που είναι λιγότερο πιθανό να αντιμετωπίσουν οικολογικές καταστροφές τώρα και στο μέλλον.



Μεταξύ των 19 χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό οικολογικών απειλών το 2020 συγκαταλέγονται αρκετές εμπόλεμες χώρες, όπως το Αφγανιστάν, η Συρία, το Ιράκ, Σομαλία και το Τσαντ. 

Η έρευνα αναφέρει ότι περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε 31 χώρες όπου τα επίπεδα ανθεκτικότητας είναι απίθανο να αντέξουν επαρκώς τον αντίκτυπο οικολογικών γεγονότων έως το 2050, με αποτέλεσμα τη μαζική μετατόπιση του πληθυσμού.

Πηγή: www.statista.com

Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2020

Ο Βίκτορ Ουγκό για τον εικοστό αιώνα

" Στον εικοστό αιώνα, ο θάνατος θα πεθάνει, η σκαλωσιά θα πεθάνει, τα συνοριακά όρια θα πεθάνουν, η βασιλεία θα πεθάνει, τα δόγματα θα πεθάνουν, ο άνθρωπος θα αρχίσει να ζει" 

Ήταν τόσο αισιόδοξος... αλλά περιθώρια και προκλήσεις υπάρχουν ακόμη και σήμερα - στον εικοστό πρώτο αιώνα. Θα υπάρχουν και αργότερα και πάντα



Ο Όσκαρ Ουάιλντ για την Προόδο ως υλοποίηση της Ουτοπίας

" Έναν παγκόσμιο χάρτη που δεν εμφανίζει την Ουτοπία δεν αξίζει ούτε να τον κοιτάξεις, γιατί αφήνει έξω τη μοναδική χώρα στην οποία καταλήγει πάντα η Ανθρωπότητα. 

Κι όταν καταλήξει εκεί η Ανθρωπότητα, κοιτάξει γύρω της και δει μια καλύτερη χώρα, ανοίγει πανιά. 

Η πρόοδος είναι η υλοποίηση κάθε ουτοπίας" 

Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2020

Κ.Γιαμά: Κάθε μυθιστόρημα είναι ένα τρένο... (Συνέντευξη στη Νικόλ Βότση - Sterea News)

Κάθε μυθιστόρημα είναι ένα τρένο όπου οι επιβάτες διατηρούν την ανωνυμία τους αλλά επιβάλλουν τη φυσική τους παρουσία

Είναι μια φράση που προσωπικά με καθορίζει όταν αρχίζω να συνθέτω το παζλ των ηρώων του μυθιστορήματος. Οι «επιβάτες» είναι οι ήρωες που ακολουθούν την διαδρομή της έμπνευσης. Είναι οι περισσότεροι φανταστικοί – αυτό επιτάσσει ο μύθος – με φανταστικά ονόματα αλλά με γήινα αισθήματα, που μπορεί να τα έχει καθένας από μας. Ο ήρωας «Νέστορας» στο τελευταίο βιβλίο επιβάλλεται λόγω του ρόλου που παίζει στο βιβλίο, είναι αναγκαίος για να προχωρήσει η ιστορία και μας μοιάζει.΄Ισως και τραγικά. ΄Ισως να είναι και ο ίδιος μας ο εαυτός που αυτοκωδικοποιείται. Ποιος ξέρει; To «τρένο» της συγγραφής κρύβει στα.. κουπέ του ανώνυμους ήρωες που καθορίζουν με την φυσική τους παρουσία το τέλος του βιβλίου.

Στις δύσκολες αυτές ημέρες που διανύουμε, τα βιβλία είναι περισσότερο φίλοι και σύμμαχοί μας, από κάθε άλλη φορά;

Είναι ακριβώς αυτό αλλά ο ρόλος του συνεχώς εξελίσσεται, μεταπλάθεται και συντηρείται με νέα «κύτταρα» μέσω των αναγνωστών. ΄Αν δεν υπάρχουν αναγνώστες, ο ρόλος υποβαθμίζεται. Οι παντός είδους κρίσεις στην σύγχρονη κοινωνία ενέχουν ανατροπές που το βιβλίο καλείται να καταγράψει, ακόμη και μέσα από μια απλή, ερωτική ιστορία. Στην Ελλάδα έχουμε μεγάλη παραγωγή βιβλίων, δυσανάλογη με το αναγνωστικό κοινό που έχει γίνει εκλεκτικό αλλά και λιγότερο αριθμητικά σε σχέση με το ξένο αναγνωστικό κοινό. Οι οθόνες των κινητών αντικατέστησαν τη μυρωδιά του μελανιού και του χαρτιού του τυπογραφείου και τα μυθιστορήματα διαβάζονται πλέον on line. Να! η νέα μορφή της λογοτεχνίας που είναι αλήθεια ότι δεν την αγαπούν και δεν την ενστερνίζονται όλοι όσοι διαβάζουν. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει και μας επηρεάζει.

Ολόκληρη η συνέντευξη εδώ



Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου 2020

Πλημμύρες στους Δήμους Χαλκίδας και Διρφύων-Μεσσαπίων: Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου;

Του Βασίλη Λύκου Διδάκτωρα Ολοκληρωμένης Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Πανεπιστημίου Κρήτης

Τα ποτάμια οικοσυστήματα είναι υγροτοπικά συμπλέγματα, που λειτουργούν ως «σφουγγάρι» για τις γύρω περιοχές. Εξισορροπούν και εκτονώνουν τα έντονα καιρικά φαινόμενα, δεν επιτρέπουν μεγάλες θερμοκρασιακές μεταβολές και είναι σημαντικά για τη γεωργική& οικονομική ανάπτυξη της γύρω περιοχής. Συνήθως αποστραγγίζουν μεγάλους δασικούς ορεινούς όγκους και αποτελούνται από ένα σύστημα χειμάρρων, παραπόταμων και ρυακιών μέσω των οποίων γίνεται η κατείσδυση των όμβρων προς τις υπόγειες υδροφορίες (εμπλουτισμός) ενώ παράλληλα το επιπλέον νερό απορρέει προς τη θάλασσα μέσω, ενός συστήματος μαιανδρισμών. Σημαντικές είναι επίσης οι περιοδικά πλημμυρικές πεδιάδες με παρόχθια βλάστηση, που αναπτύσσονται εκατέρωθεν της κυρίας κοίτης των ποταμών.

Στην περίπτωση της φονικής πλημμύρας της Εύβοιας στις 9 Αυγούστου, που στοίχισε τη ζωή σε 8 συμπολίτες μας κανένα από τα παραπάνω βασικά χαρακτηριστικά ενός κλασσικού ποτάμιου συστήματος δεν υπήρχε ή μάλλον είχε κατάφορα αλλοιωθεί προς χάρη της άναρχης οικιστικής ανάπτυξης και της ανεξέλεγκτης γεωργικής και βιομηχανικής μεγέθυνσης. Ο καθένας μπάζωνε ό, τι ήθελε. Έχτιζε όπου ήθελε. Έκλεινε παραποτάμους όταν ήθελε. Άνοιγε αγροτικούς δρόμους όταν τους χρειαζόταν. Εξέτρεπε την κοίτη των ποταμών όταν αυτή δεν τον βόλευε. Χρησιμοποιούσε τους ποταμούς ως λατομεία για την ανοικοδόμηση της περιοχής με συνεχείς αμμοχαλικοληψίες, ξεκοιλιάζοντας την κοίτη και τη στερεοπαροχήτων ποταμών. Κυρίως, όμως, έκλεινε το δέλτα τους για να αποκτήσει παραθεριστική κατοικία παρά θιν’ αλός. Επιπλέον αποψίλωνε όλα τα φυσικά οικοσυστήματα, που υπήρχαν στη λεκάνη απορροής των ποταμών ενώ διατάραζε με αλλεπάλληλες – επαναλαμβανόμενες κάθε χρόνο – φωτιές τον τροφοδότη, ορεινό όγκο της Δίρφυος, που αποστραγγίζεται από το Μεσσάπιο και το Λήλαντα ποταμό βόρεια και νότια της Χαλκίδας αντίστοιχα. 

Κι όλα αυτά με τις ευλογίες της Περιφέρειας και παλιότερα της Νομαρχίας, που «αντάλλασσαν» την οικολογική ισορροπία της ευαίσθητης αυτής περιοχής για μια χούφτα ψήφους όταν οι ίδιες δεν παρατυπούσαν χτίζοντας σε πλημμυρικά επικίνδυνες περιοχές βάσει των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων από τις Πλημμύρες, που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία το 2017 και υπάγονταν στην Ειδική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΝ, που πρόσφατα καταργήθηκε. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι ασφαλτόδρομοι, κλειστά γυμναστήρια, γέφυρες της περιοχής, και γενικότερα περιφερειακές υποδομές, που είχαν παραδοθεί και είχαν κοπεί κορδέλες, από λίγα χρόνια μέχρι τρεις μήνες πριν, καταστράφηκαν ή υπέστηκαν σημαντικές ζημιές από την πρόσφατη πλημμύρα στην Εύβοια. Αλήθεια ποιος υπέγραψε για την παράδοση αυτών των έργων πάνω στις όχθες του Λήλαντα και ποιος τα παρέλαβε; Και γιατί δεν εισακούστηκαν εισηγήσεις, με ώριμες μελέτες, των τεχνικών υπηρεσιών για έργα ανάσχεσης και προστασίας από πιθανά ακραία φυσικά φαινόμενα στο μέλλον; Γιατί δεν υλοποιήθηκαν εγκαίρως τα εγκεκριμένα αντιπλημμυρικά έργα, ύψους 1, 8 εκατ. ευρώ, στα ανάντη της πόλης των Ψαχνών και αφέθηκαν να καταστραφούν τα Πολιτικά, να πλημμυρίσουν τα Ψαχνά και να «μπαζωθεί» από λάσπη και φερτά υλικά η παραλιακή Ν. Αρτάκη;

Γιατί είναι άλλο η Κλιματική αλλαγή που επιτείνει το μέσο όρο του ύψους των υετών, τη διάβρωση των παραθαλάσσιων περιοχών, την άνοδο των θερμοκρασιών και είναι άλλο η Κτηματική αλλαγή, που προκαλείται από κακοτεχνίες, ασύδοτη δόμηση και αποψίλωση δασικών εκτάσεων και δασών στα ανάντη προκειμένου κάποιοι να εκμεταλλευτούν φτηνές δημόσιες εκτάσεις προς πάσαν χρήσην, που ακριβώς επειδή ανήκουν σε όλους κανείς δεν επιβαρύνεται το κόστος της υποβάθμισής τους – τουλάχιστον – βραχυπρόθεσμα και γι’ αυτό κανείς δεν ενδιαφέρεται για την προστασίας τους. Σκεφτείτε μόνο ότι στην Εύβοια έχουμε ανά τρεις ημέρες μια πυρκαγιά όπου καταστρέφονται 92 στρέμματα αγροτοδασικά και 38 δασικά οικοσυστήματα! Όταν λοιπόν διαταράσσεις κι εξαφανίζεις πλήρως δασικά και ποτάμια, υγροτοπικά οικοσυστήματα ποιος σου φταίει μετά; Ο κακός σου ο καιρός, η κλιματική αλλαγή, η κακή σου μοίρα ή το γεγονός ότι δεν υπήρχαν προκαταρκτικές αξιολογήσεις κινδύνων πλημμύρας, χάρτες επικαιροποιημένοι επικινδυνότητας και σχέδια διαχείρισης κινδύνων των λεκανών απορροής των ποταμών; Υπήρχε χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός ή είχαν καθοριστεί χρήσεις γης; Εδώ ακόμη κι αυτό το έρημο το 112 δεν λειτούργησε για να ενημερώσει τους κατοίκους όταν τρεις μέρες πριν τόσο η ΕΜΥ όσο κι ο Δήμος Ψαχνών προειδοποιούσαν για έντονες βροχοπτώσεις και καταιγίδες στην περιοχή κι όταν όλοι γνωρίζουν ότι τουλάχιστον ο Λήλαντας στο Βασιλικό κάθε δεκαετία, δίνει ένα μεγάλο πλημμυρικό φαινόμενο. Και να σκεφτεί κανείς ότι η Ε.Ε. διαθέτει 6, 3 δις ευρώ για τη χρηματοδότηση έργων ορθών πρακτικών για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.

Όμως όπως λέει και μια τούρκικη παροιμία, στου κακού τη σκάλα ακόμη και στο προτελευταίο κάτω σκαλοπάτι να σταματήσεις πάλι όφελος έχεις. Επομένως το θέμα είναι τι κάνουμε από εδώ και πέρα. Καταρχήν σύμφωνα με το Στόχο 15 της Βιώσιμης Ανάπτυξης της Ε.Ε. περί προστασίας δασών και βιοποικιλότητας, θα πρέπει άμεσα να γίνει η αποκατάσταση των ορεινών όγκων της Δίρφυος με την αναγέννηση των καμένων κωνοφόρων δασών, σκληρόφυλλης αείφυλλης βλάστησης και μεταβατικών δασών θάμνων σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία δορυφορικής χαρτογράφησης COPERNICUS. Σημαντικά είναι και τα έργα ορεινής υδρονομίας με φυσικά υλικά. Αν δεν υπάρχει βλάστηση να συγκρατεί, να επιβραδύνει και να απορροφά τα νερά της βροχής στα ανάντη, τα κατάντη κοντά στη θάλασσα πάντα θα πλημμυρίζουν, όσα φράγματα από τσιμέντο κι αν κατασκευαστούν. Επιπλέον πρέπει επιτέλους να εφαρμοστεί αυστηρά ο κανόνας ότι οι καμένες εκτάσεις των ιδιαίτερων αυτών δασικών οικοσυστημάτων δεν επιδέχονται καμία αλλαγή χρήσης και μεταβολή του προορισμού τους όσα χρόνια κι αν περάσουν.

Επιπλέον πρέπει να απομακρυνθούν, με απαλλοτριώσεις, όλα τα αυθαίρετα  (νομιμοποιημένα και μη) από τις κοίτες των ρεμάτων και ποταμών και να δοθεί στα ρέματα ο απαραίτητος χώρος εκτόνωσης της πλημμύρας. Δεν γίνεται ο Λήλαντας, ο μεγαλύτερος ποταμός στην Εύβοια να έχει μετατραπεί σε κανάλι με πλάτος δέλτα, μόνο 35 μέτρα! Παράλληλα είναι αναγκαίο να σταματήσουν οι εγκιβωτισμοί ρεμάτων με τσιμέντο και συρματοκιβώτια, παγκοσμίως ξεπερασμένης αντίληψης (τα εγκιβωτισμένα ρέματα είναι επικίνδυνα γιατί το νερό δε συναντά αντιστάσεις και η ορμή κι η ταχύτητά του αυξάνονται, ενώ μειώνονται οι χρόνοι υπερχείλισης), και να χρησιμοποιούνται για στηρίξεις πρανών, φυσικά υλικά (soilbioengineering).

Επίσης χρειάζεται μελέτη ολοκληρωμένης περιβαλλοντικής διαχείρισης συνολικά σε όλη τη λεκάνη απορροής των ποταμών, όπως άλλωστε επιτάσσουν και οι Οδηγίες της Ε.Ε. κι όχι αποσπασματικά έργα για ημέτερους εργολάβους, που δεν λύνουν το πρόβλημα αλλά το μεταθέτουν παρακάτω ή και αλλού. Ακόμη πρέπει επιτέλους να γίνουν οριοθετήσεις ρεμάτων με κριτήριο την ασφάλεια των πολιτών την περιβαλλοντική προστασία των ποτάμιων οικοσυστημάτων και τη βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής

Τέλος χρειάζεται άμεσα – για να μην καταλήξει η Κ. Εύβοια να γίνει Αθήνα, που είναι η μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα χωρίς κάποιον μεγάλο ανοικτό ποταμό να τη διασχίζει – αποκάλυψη αστικών ρεμάτων. Είναι μια ορθή, βέλτιστη πρακτική που εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο πια και έχει ως στόχο την περιβαλλοντική, κλιματική & οικονομική αναβάθμιση των περιοχών που γειτνιάζουν μ’ αυτά.

Όλα τα παραπάνω δεν είναι δύσκολα ούτε κοστοβόρα αρκεί να υπάρξει πραγματική πολιτική βούληση για να λυθεί το πρόβλημα κι όχι να μετατεθεί στο μέλλον όταν θα έχει λήξει η θητεία των ιθυνόντων. Όμως χρειάζονται ακόμη να αναπτυχθούν και μοντέλα έγκαιρης πρόγνωσης φυσικών καταστροφών με σύγχρονες μεθόδους τηλεπισκόπισης και τηλεμετρίας, που θα υπάγονται σε ένα επιστημονικά και τεχνολογικά άρτιο Πράσινο Παρατηρητήριο στην Εύβοια. Αυτό θα εφαρμόζει συστήματα monitoring για μία σειρά από βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες των ευαίσθητων φυσικών οικοσυστημάτων του νησιού, από τα νερά των θαλασσών, που έχουν ρυπανθεί σημαντικά από τις χιλιάδες τόνους φερτών υλικών, νεκρών ζώων, πετρελαιοειδών και πλαστικών, που παρασύρθηκαν από την πρόσφατη πλημμύρα έως την αναγέννηση ιδιαίτερων ενδιαιτημάτων που απειλούνται από τις συνεχείς πυρκαγιές στο νησί.

Γιατί διαφορετικά, όπως έλεγε κάποτε κι ένας φιλόσοφος – συγγραφέας, θα εξακολουθήσουμε να κατηγορούμε ότι τα νερά του ποταμού είναι βίαια κι όχι οι (ανθρωπογενώς κατασκευασμένες) όχθες του, που τον περιορίζουν...