Συνέντευξη στην Κατερίνα Γιαμά (https://katerinagiama.blogspot.com/ )
Γεννημένη στη
Χαλκίδα,"ένα θερινό ξημέρωμα" όπως αυτοβιογραφείται, ολοκλήρωσε τις
σπουδές της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών
Σπουδών"και εργάστηκε στον έντυπο - ηλεκτρονικό Τύπο, με πολλά γραπτά της
να έχουν δημοσιευτεί σε ποικίλους λογοτεχνικούς ιστοτόπους. Από πολύ νωρίς
ασχολήθηκε με τη συγγραφή και το ραδιόφωνο.
Οι "Καρδιοθραύστες" της
από τις εκδόσεις ΑΩ ξεπήδησαν ως εσωτερική ανάγκη μιας διεργασίας συναισθήματος
και έμπνευσης, μιας μεταμόρφωσης, όπως λέει η ίδια, που καταγράφεται
πυκνόρευστη στους στίχους της. Αν και νεαρή σε ηλικία, "εξαντλεί" το
υλικό της ποιητικής της φλέβας σε μια πρωτόφαντη ωριμότητα, ίδιον ανθρώπων με
έντονη εσωτερικότητα. Η συζήτηση - συνέντευξη ήρθε πολύ αυθόρμητα, όπως
συμβαίνει στις περιπτώσεις όπου δυο άνθρωποι ανακαλύπτουν ότι έχουν κοινές
αναφορές, ικανές να ανοίξουν έναν ειλικρινή διάλογο.
Ερ: Ας ξεκινήσουμε από το
τέλος. Αφορμή το πρώτο σου βιβλίο που εκδόθηκε το
2022. Πιστεύεις ότι σηματοδοτεί μια αρχή για το επόμενο συγγραφικό βήμα σου;
Απ: Το
πρώτο μου βιβλίο, όπως σχεδόν τα περισσότερα πράγματα που μου συμβαίνουν ή έτσι
τουλάχιστον τα ερμηνεύω, έχει έναν διττό ρόλο στη ζωή μου συγγραφικά και
γενικά.
Όντας
τρομερά αναβλητική, τολμώ να πω ότι είναι ένα βιβλίο που ως μορφή είχε
ολοκληρωθεί από τον περασμένο Απρίλιο, ωστόσο σαν μια μαγνητική δύναμη να με
κρατούσε πίσω, σαν να μην είχαν μπει οι οριστικές «τελείες», σαν να είχαν
μείνει κάποια «κόμματα» ως στίξη.
Το βιβλίο αυτό
είναι για εμένα ένας κύκλος πραγμάτων που έχει κλείσει οριστικά γιατί
ακριβώς με ωρίμασε πνευματικά. Είναι η αποτίναξη ενός «μανδύα» εύπλαστου
και ευεπηρέαστου, είναι μία μεταμόρφωση.
Είναι ένα τέλος
και μία αρχή πράγματι και σου εξομολογούμαι ότι είμαι πολυγραφότατη αν και
πλέον δημοσιεύω πολύ επιλεκτικά.
Αυτή τη χρονική
στιγμή απολαμβάνω τις εναλασσόμενες εκλάμψεις λόγου με τις μακρόσυρτες παύσεις
σιωπής.
Ερ: Διαβάζοντας το βιβλίο σου συνδέθηκα με κάποιες αναφορές του όπως η έμφαση
στην τέχνη, τα συμπυκνωμένα νοήματα, ο κοφτός λόγος("να ακούω αιχμηρά
τραγούδια"). Πόσο κοφτός μπορεί να είναι ο ποιητικός λόγος;
Απ: Προσωπικά
η Ποίηση νοείται ως η Τέχνη της αφαίρεσης, η Τέχνη της υπόνοιας, ως ο
τρόπος να πεις σχεδόν τα πάντα όσο το δυνατόν πιο λακωνικά.
Όσον αφορά τον
κοφτό λόγο, είναι για εμένα η ανάγκη για αμεσότητα, για ζωντάνια για
επικοινωνία με τον αποδέκτη, εν προκειμένω τον αναγνώστη. Είναι μία ανάγκη
απελευθέρωσης, μία τάση να αποποιηθούμε την περιοριστικότητα που επιβάλλει η
εποχή, οι νόρμες, τα στερεότυπα που δεχόμαστε ως προσλαμβάνουσες ήδη από μικρά
παιδιά.
Ερ: Οι «Καρδιοθραύστες» σου είναι
από μόνοι τους μια θεματολογία. ΄Ερωτας.΄Ερωτας και τι άλλο;
Απ: Οι
«Καρδιοθραύστες» είναι ένα βιβλίο για εμένα ολιστικό. Αφορμάται, ναι σαφώς από
το Μέγα και Ύψιστο συναίσθημα του έρωτα, όμως αν και ενδεχομένως κανείς
αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει ποιητικό αντικείμενο, στην ουσία επιθυμεί ως έργο να
εξυμνήσει τον έρωτα ως βίωμα, ως συναίσθημα ως πηγή Ζωής.
Συγχρόνως, επειδή
πρόκειται για ένα έργο με πολλές πτυχές, μιλάει επίσης άλλοτε για την
εξιδανίκευση και άλλοτε για τον πόνο και την κακοποίηση που μπορεί
να βιώνεται εντός αυτού .
Επιδιώκω όμως να
αφήσω τους ανθρώπους που θα με διαβάσουν να κάνουν την δική τους ανάγνωση,
άλλωστε, όπως έλεγε ο πολύ αγαπημένος μου Τίτος Πατρίκιος:
«Η ποίηση ξεκινά
σαν αυτοβιογραφία του ποιητή και ολοκληρώνεται σαν αυτοβιογραφία του
αναγνώστη».
Ερ: Εποχές: Είναι σημεία αναφοράς όπως και η ομορφιά της φύσης. Κάτω
από ποιες συνθήκες μπορείς να γράψεις;
Απ:Θα σου πω
σίγουρα ότι δεν είμαι «πρωινός τύπος»( γέλια.) Δεν μπορώ να ξυπνήσω το πρωί και
να πω "8-14 θα γράψω" εκτός εάν μου έχει ζητηθεί κάποιο project.
Για εμένα η
έμπνευση είναι ένα «ρεύμα», μια «αστραπή» που με διαπερνά και αισθάνομαι
απευθείας την ανάγκη να καταγράψω όλα όσα με διαπέρασαν. Μπορεί να είμαι έξω
λόγου χάρη και να δω κάτι που θα αγγίξει κάτι μέσα μου, να κάνω κάποιες σκέψεις
και να τις καταγράψω.
Συνήθως γράφω
αργά το βράδυ όταν όλοι κοιμούνται - ή πολύ περισσότερο – όταν εγώ δεν μπορώ να
κοιμηθώ.
Ερ: Ας βάλουμε καθρέφτη απέναντί μας αφού όπως γράφεις, "και οι λέξεις
καθρέφτες είναι". Νιώθουμε επαρκείς ή η λαίμαργη εποχή που
ζούμε, μας καθιστά πολύ λίγους απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό;
Απ: Νομίζω,
πως ο άνθρωπος αισθάνεται φύσει ανεπαρκής, γιατί συχνά δεν έχει απενδυθεί τα
ένστικτά του. Αν τώρα λάβουμε υπόψιν και το πλαίσιο του χρόνου, η εποχή
μας σίγουρα μοιάζει σαν να μας έχει «αλυσοδέσει» σε ένα ξέφρενο κυνήγι
τελειότητας, επιτυχίας, χρημάτων, έρωτα που από μόνα τους μας καθιστούν
ανεπαρκείς. Όχι γιατί απαραίτητα είμαστε αλλά γιατί πέφτουμε στην παγίδα
να συγκρίνουμε εαυτούς με τους άλλους και όταν και αν το κάνουμε, πέφτουμε σε
μία παγίδα, σε έναν φαύλο κύκλο που συχνά οδηγεί στη θλίψη, γι’αυτό και αν
είναι η εποχή που έχουμε τα πάντα, συχνά αισθανόμαστε «άδειοι».
Ερ: Mπλε και Κόκκινο. Είναι ένα
δείγμα του ποιητικού σου χρωστήρα μέσα σε κάποιους στίχους σου. Τι σου γεννά το
καθένα ξεχωριστά;
Απ: Δεν νοείται Τέχνη που δεν αλληλεπιδρά, που δεν
επικοινωνεί. Δεν μπορώ να σου
πω αν υποσυνείδητα φταίει το γεγονός ότι από παιδί ασχολήθηκα και για αρκετά
χρόνια με τη ζωγραφική, μπορώ να πω όμως σίγουρα ότι το Μπλε, το Κόκκινο
και το Λευκό αποτελούν την «Αγία Τριάδα» των χρωμάτων στην δική μου παλέτα.
Για μένα το
Κόκκινο είναι το Αίμα αλλά και το Πάθος – άλλωστε το ένα δίχως το άλλο δεν
υπάρχει οντολογικά. Το Κόκκινο είναι η Ζωοδόχος Πηγή των χρωμάτων, αυτό που
επιβεβαιώνει ότι είμαστε ζωντανοί.
Όσο για το Μπλε –
είναι το χρώμα της Αβύσσου αλλά και της Γαλήνης για εμένα. Γιατί κάποιες φορές
χρειάζεται ενδοσκόπηση, επαφή με τον Πυρήνα της ύπαρξής μας – που ίσως ενίοτε
απαιτεί και μία μοναχικότητα. Το Μπλε μου, είναι η ησυχία πριν από την
επιστροφή στην φασαρία της αλληλεπίδρασης.
Ερ: Η περιπλάνησή σου μέσα από την ποίηση, σε οδηγεί κάπου; Τυγχάνει ενίοτε η
τέχνη να είναι το μέσον διαφυγής από πράγματα που μας πληγώνουν ή θέλουμε να
εξιδανικεύσουμε..
Απ: Έχω
μία πεποίθηση ότι η Τέχνη είναι μία διέξοδος από τον ρεαλισμό, ένα άδειασμα για
να μην ξεχειλίσουμε, μία λάβα που χύνεται σιγά σιγά για να μην εκραγούμε.
Σίγουρα, είναι
μία μορφή Θεραπείας επίσης από τραύματα που μπορεί να φέρουμε υποσυνείδητα και
συγχρόνως ένας τρόπος να επικοινωνήσουμε με τον βαθύτερο εαυτό μας και να τον
αγκαλιάσουμε, γι’αυτό και με θλίβει που στα σχολεία δυστυχώς οι Τέχνες
ήταν και είναι σε δεύτερη μοίρα.
Ερ: Ανήκεις στη γενιά που πρώτα απ’όλα επικοινωνεί με το διαδίκτυο. Με
βάση την εμπειρία σου, διαβάζουν οι νέοι ποίηση μέσω e-book ή τα θεωρούν χαμένο
χρόνο;
Απ: Αν
υπάρχει κάτι που με χαροποιεί ιδιαίτερα, είναι ότι όχι μόνο οι νέοι αλλά και
μεγαλύτεροι άνθρωποι έχουν αντιληφθεί την τεχνολογία ως ευκαιρία και όχι ως
τροχοπέδη.
Συναντώ πολλούς
ανθρώπους λοιπόν που διαβάζουν βιβλία μέσω kindles και tablets,
καθότι τους δίνει την ευχέρεια να «κουβαλούν» μαζί τους πολλά βιβλία χωρίς αυτά
να πιάνουν χώρο στην τσάντα τους ή να είναι βαριά στη μεταφορά.
Ωστόσο δεν είναι
πάντα εύκολο να θέσουμε τα όριά μας στις «έξυπνες συσκευές» αφού συχνά χάνουμε
την αίσθηση του χρόνου και αν είναι για διάβασμα έχει καλώς. Αν όχι, τότε
οφείλουμε να προβληματιστούμε!
Ερ: Eλεύθερη ποίηση: Πού κατά τη γνώμη σου βρίσκεται ο ρυθμός της;
Απ: Αν
και αγαπώ ιδιαίτερα τον έμμετρο λόγο και γενικότερα τον λόγο που εμπεριέχει μία
μουσικότητα, μία πολύ καλά κεντημένη «αρμονία» και θαυμάζω τους αριστοτέχνες
του έμμετρου λόγου, θεωρώ ότι ο παλμός της Ελεύθερης Ποίησης χτυπάει εντός του
ανθρώπου.
Την
αντιλαμβάνομαι ως μία μορφή ποίησης που από μόνη της δεν κάνει «εκπτώσεις» στην
ελευθερία της, έρχεται σε ρήξη με τα στενά όρια, είναι ανατρεπτική, εκρηκτική
και αποσπασματική.
Άλλωστε, ο
ποιητής οφείλει να είναι πρώτα ποιητής της εποχής του και έπειτα να γράψει.
Οφείλει στον άνθρωπο να είναι κοινωνικός παρατηρητής και επίκαιρος χωρίς όμως
να χάνει τη διαχρονικότητα του.
Έχετε φανταστεί
να έγραφε κάποιος σήμερα στην καθαρεύουσα; Σίγουρα δεν θα ήταν σε θέση να
διαβαστεί απ’όλους.
Και για μένα η
«Ποίηση» είναι μια πανανθρώπινη αξία. Οι λέξεις είναι σημαντικές όταν μπορούν
να γίνουν αντιληπτές απ’όλο τον κόσμο και να προκαλέσουν
συγκίνηση στον οποιονδήποτε.
Ερ: Να τολμήσω να σε ρωτήσω κάτι τελευταίο. Αν υποθέσουμε ότι η έμπνευση πηγάζει
κυρίως από τη λύπη ή τη χαρά, έχεις να προσθέσεις τη δική σου εμπειρία σ΄αυτό;
Μήπως η σύγχρονη ποίηση απαιτεί πιο δυναμική παρέμβαση στους
κοινωνικούς προβληματισμούς από ο,τι ένα προσωπικό συναίσθημα;
Απ: Έχω
να πω ότι είναι μία πολύ ωραία ερώτηση αυτή. Η Ποίηση από μόνη της είναι
πολιτική πράξη. Γράφουμε για να γίνει αυτός ο κόσμος καλύτερος. Ακόμα
και ο έρωτας που αποτελεί ένα από τα πολύ βασικά θέματα στη ζωή του ανθρώπου
και έπειτα της συγγραφής, είναι πολιτική πράξη.
Οπότε ναι,
σίγουρα θεωρώ ότι η Τέχνη οφείλει να παίρνει θέση, να καυτηριάζει τα κακώς
κείμενα, να παίρνει το λόγο και να παλεύει για να εξαλειφθεί η κοινωνική
αδικία, για να έρθει λίγο περισσότερο φως σε αυτό τον κόσμο, λίγη περισσότερη
ελπίδα.