¨Σκύρος - παράδειγμα μιας άλλης προοπτικής ανάπτυξης για τα νησιά του Αιγαίου¨

Ομιλία του Γιάννη .Γεροντίτη, προέδρου του Επιμελητηρίου Εύβοιας στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Στερεάς Ελλάδας στη Σκύρο -  27/8/20022

     Η πολυετής δραστηριότητα μας στο τομέα του τουρισμού, μας έχει οδηγήσει σε μια σειρά διαπιστώσεων για τη κατάσταση του κλάδου στις νέες συνθήκες.

Ο τουρισμός είναι μια κατεξοχήν αβέβαιη οικονομική δραστηριότητα που επηρεάζεται από πολλαπλούς φυσικούς παράγοντες αλλά και από πανδημικά φαινόμενα και πολέμους. Τα πρόσφατα γεγονότα το επιβεβαιώνουν. Επηρεάζεται επίσης από την νοοτροπία, αντίληψη, αισθητική τόσο των φιλοξενούντων επιχειρηματιών και κοινωνιών, όσο και των φιλοξενουμένων επισκεπτών.

Ο μαζικός τουρισμός σε πολλές περιοχές και νησιά της χώρας μας, εκτός από τα οικονομικά οφέλη (που ανά μέσο επισκέπτη φθίνουν χρόνο με το χρόνο) έχει οδηγήσει σε μεγάλη εξάρτηση από τους tour operators και επιβολή προϊόντων όπως το «all inclusive» που ελαχιστοποιεί τη χρήση τοπικών προϊόντων και επαφών με τη τοπική κοινωνία. Έχει επηρεάσει  δυσμενώς και  αρκετά άλλα κοινωνικά και πολιτισμικά ζητήματα. Πολλά νησιά έχουν εξαντλήσει τους φυσικούς πόρους τους και έχουν χάσει την παραδοσιακή τους αυτάρκεια σε προϊόντα διατροφής αλλά και την αυθεντικότητα τους ως προορισμοί. Άλλα, επικεντρώνοντας στην επωνυμία τους έχουν στοχεύσει αποκλειστικά στην εφήμερη διασκέδαση. Σε άλλα, οι κοινωνικές υποδομές (υγεία, ύδρευση-αποχέτευση, καθαριότητα κλπ) δεν μπορούν να αντέξουν το βάρος του εποχιακού υπερπληθυσμού και παράλληλα υπάρχει υπερβολική αύξηση των μισθώσεων ακινήτων για ντόπιους κατοίκους και μετατιθέμενους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα.

Ο σύγχρονος τουρισμός χαρακτηρίζεται από: υποδοχή, χαμόγελο, φιλοξενία, καθαριότητα, αισθητική, ποιότητα, εύρος παρεχόμενων υπηρεσιών, αναμνήσεις, νοσταλγία μετά από το ταξίδι…. Όλα αυτά αλληλοεπιδρούν σε ένα πλέγμα σχέσεων μεταξύ εταιρείας, ανθρώπων, κοινωνίας, περιβάλλοντος και κράτους. Αυτό που τελικά απομένει (και εξάγεται από την επιχείρησή και τον τόπο μας) είναι οι συναρπαστικές εμπειρίες. Οι τουρίστες έρχονται να ζήσουν στην περιοχή μας για λίγο, μεταξύ μας, όπως εμείς, και δίπλα μας: αν η περιοχή μας είναι οργανωμένη, χτισμένη με ομορφιά και γούστο, με ελκυστικά προϊόντα και υπηρεσίες, τότε θα πληρώσουν αυτό που μας αξίζει.

 Οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις των τελευταίων χρόνων έχουν λειτουργήσει ως καταλύτες, μεταμορφώνοντας ριζικά τη διεθνή τουριστική αγορά.

Διαμορφώνεται αργά αλλά σταθερά ένας νέος τύπος ταξιδιώτη.

 Το προφίλ αυτού του νέου επισκέπτη οφείλει να είναι και ο οδηγός μας για τη συνολική επανατοποθέτηση πολλών προορισμών στη ντόπια και διεθνή αγορά.        Σύμφωνα με διεθνή έρευνα του ΕΟΤ, οι νέοι, το πιο δυναμικό κομμάτι της αγοράς, αναζητά πλέον πρωτίστως προορισμούς και καταλύματα που ακολουθούν φιλικές πρακτικές προς το περιβάλλον και μοιράζονται τις ίδιες αρχές και αξίες που έχουν. Αναζητούν αυθεντικούς προορισμούς, όπου μπορούν να ζήσουν βιωματικές εμπειρίες κοντά στη φύση, σε τοπικές κοινωνίες που διατηρούν την αυθεντικότητα  τους, να απολαύσουν τα ντόπια, ποιοτικά προϊόντα, τη τοπική γαστρονομία, να γνωρίσουν τα ήθη, τα έθιμα και την άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Οι νέοι έχουν στο επίκεντρο της προσοχής τους τις σύγχρονες ανάγκες του ταξιδιώτη, ανεξάρτητα από το χρώμα του, τις σεξουαλικές προτιμήσεις, τις πολιτικές πεποιθήσεις, την κοινωνική του κατάσταση και μεριμνούν για τις μειονότητες. Η επιθυμία για αναζωογονητικές, αναγεννητικές εμπειρίες, η επανασύνδεση με τις αληθινές αξίες της ζωής αποτελούν κορυφαίο εύρημα. Είναι μάλιστα διατεθειμένοι να δαπανήσουν και περισσότερα προκειμένου να βρεθούν σε προορισμούς με αειφόρες πολιτικές. Ο αειφόρος τουρισμός με ηθικό πρόσημο είναι το μεγάλο ζητούμενο της εποχής.

 Η Σκύρος – σε σύγκριση με πολλούς άλλους, δημοφιλείς, γνωστούς ή όχι προορισμούς – έχει αρκετά συγκριτικά πλεονεκτήματα για να ενισχύσει το πρότυπο αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης για πολλούς ελληνικούς και διεθνείς προορισμούς.

 ·      Δεσπόζει σχεδόν στο κέντρο του Αιγαίου Πελάγους και έχει τακτική ακτοπλοϊκή σύνδεση και αεροδρόμιο.

·      Μπορεί να αναπτύξει συνέργειες με διπλανούς τουριστικούς προορισμούς προς αμοιβαίο όφελος: με τη Κύμη πατρίδα του Γιώργου Παπανικολάου , με τη πλούσια ιστορική συνεισφορά στον αρχαίο ελληνικό εποικισμό της Μεγάλης Ελλάδας αλλά και τις βόρειες Σποράδες. (Σκόπελο, Αλόννησο και Σκιάθο), με το Μουσείο της Ακρόπολης, όπου συναντάμε ανάγλυφο το Σκυριανό αλογάκι στην πομπή των Παναθηναίων αλλά και τη Βεργίνα και το Μαραθώνα, όπου βρέθηκαν σκελετοί του σε σχετικές ανασκαφές που δείχνουν τη σύνδεση της Σκύρου με όλες τις περιοχές της αρχαίας Ελλάδας.

·      Μπορεί να γίνει ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής ενέργειας από αιολικά πάρκα στη χώρα, αρκεί να τηρηθούν οι σωστές διαδικασίες και κανόνες για τη προστασία του περιβάλλοντος και την αισθητική του τοπίου. 

·      Ταξίδεψες πολύ ; Όλα μοιάζουν ίδια ; Η Σκύρος δεν είναι έτσι, είναι αυθεντική περιοχή ανέγγιχτη από τον μαζικό τουρισμό. Ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα νησιά της χώρας για δύο σημαντικούς λόγους. διατηρεί αλώβητη την πολιτιστική και φυσική της κληρονομιά και αναπτύσσει δυναμικά μορφές αειφόρου τουρισμού εστιάζοντας στα προσωπικά συναισθήματα και ποιοτικές εμπειρίες.

·      Η ελκυστικότητά της όμως δεν περιορίζεται μόνο στα θαλασσινά τοπία. Στους πρόποδες των βουνών της με τα πλούσια δάση, τα φαράγγια, τις σπηλιές και την άγρια βλάστηση, απλώνονται εύφορες περιοχές που σφύζουν από ζωή, συνθέτοντας ένα τοπίο μοναδικής φυσικής ομορφιάς.

·      Καθρεφτίζεται σχεδόν παντού άθικτο, το μακρύ ιστορικό και πολιτιστικό ταξίδι από το Παλαμάρι της πρώιμης και μέσης εποχής του χαλκού μέχρι σήμερα,.

·      Διατηρεί την ταυτότητά της, τόσο ως προς τον πολιτισμό της όσο και ως προς το φυσικό και δομημένο περιβάλλον της. Αυτά, μαζί με τη φιλοξενία των κατοίκων του, τη καθιστούν μια άκρως δελεαστική επιλογή.

·      Καλύπτει πολλές μορφές τουρισμού με ξενοδοχειακά καταλύματα όλων των κατηγοριών, υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και προσιτές τιμές.

·      Συνδυάζει αρμονικά στοιχεία τουριστικού προορισμού για όλο το έτος, με  σπάνιες φυσικές ομορφιές, αρχαιολογικά μνημεία, μουσεία, τους θησαυρούς της διακοσμητικής Σκυριανής παράδοσης, το χορό στο παραδοσιακό Σκυριανό γάμο, τη διονυσιακή ατμόσφαιρα του σκυριανού καρναβαλιού , το σκυριανό αλογάκι με αρχαίες ρίζες, μοναδικό στον κόσμο, τα γραφικά σπίτια, διαδρομές πεζοπορίας και αναρρίχησης, υποβρύχιες δραστηριότητες, ιππασία, ποικιλία ψυχαγωγίας και κυρίως ανθρώπινη ζεστασιά και φιλοξενία, τοπική γαστρονομία και οινικές εμπειρίες.

·      Ένα πλεονέκτημα της σε σύγκριση με την υπόλοιπη Εύβοια είναι ότι η επωνυμία της γράφεται και ακούγεται το ίδιο σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. 

·      Αν έχεις το χαρακτήρα του ερευνητή, θα χαρείς τα δώρα της με την ανυπόμονη διέγερση της ανακάλυψης. Γιατί δεν ξέρεις τι θα αντικρίσεις μετά τη στροφή του δρόμου, Πέρα από το λόφο, στην παρακάτω παραλία. Πίσω από την πόρτα του σκυριανού σπιτιού, που μοιάζει με μαγικό κουτί, με πειρατικό σεντούκι, καθώς κρύβει τους θησαυρούς της διακοσμητικής σκυριανής παράδοσης και περιέχει συμπυκνωμένη την καλαισθησία των Σκυριανών.

·      Η Σκύρος μοιάζει με όμορφη μιγάδα, γεννημένη από το ταίριασμα αντιθέτων. Το πράσινο βόρειο μέρος φορτωμένο πεύκο και καλλιέργειες. Το νότιο, είναι καφέ, κίτρινο, φύση γυμνή ή θαμνώδης, ένας εκτεταμένος βοσκότοπος για τα αιγοπρόβατα και το σκυριανό αλογάκι. 

·      Η νησίδα Βάλαξα έχει σημαντική οικολογική αξία, καθώς φιλοξενεί ενδημικά είδη, ερπετά και άλλα είδη πανίδας, όπως το είδος Cyrtodactylus kotschyi.

·      Η Σκυροπούλα είναι καλυμμένη με δάσος κέδρων και το Σαρακήνικο είναι γνωστό για τη "χρυσή" παραλία του.

·      Άφησα τελευταίες τις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις στο τουριστικό και άλλους κλάδους που συνδέονται με το τουρισμό, για να επισημάνω ότι αποτελούν σημαντικό δυναμικό και αναγκαία προϋπόθεση για την ανάπτυξη του τουρισμού αειφορίας.

Πολλά από τα παραπάνω έχουν αξιοποιηθεί μέχρι σήμερα για την σταδιακή εδραίωση του νησιού ως ανερχόμενου τουριστικού προορισμού.

     Σύμφωνα, με τα αποτελέσματα διεθνούς αξιολόγησης το μοντέλο ανάπτυξης της Σκύρου, στηρίζεται στην αξιοποίηση του φυσικού της πλούτου και της πολιτιστικής παράδοσης και συμβαδίζει με τα αντίστοιχα κριτήρια του τουρισμού αειφορίας. Τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει σημαντικές επιτυχίες σε αυτούς τους τομείς και έχει κερδίσει το παγκόσμιο βραβείο κοινού στην διεθνή έκθεση τουρισμού ITB του Βερολίνου. Από το 2018 έχει ενταχθεί στους 100 κορυφαίους παγκόσμιους προορισμούς αειφορίας και «πράσινου τουρισμού», σύμφωνα με τη λίστα του «Green Destinations», και φιλοδοξεί να διατηρήσει και να ανεβάσει ακόμη πιο ψηλά τον πήχη της ανταγωνιστικότητας και τα στάνταρ της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος και των τουριστικών υπηρεσιών. Φέτος εντάχθηκε στην καθιερωμένη ετήσια λίστα με τα 25 καλύτερα ελληνικά νησιά για τους ταξιδιώτες των Times του Λονδίνου.

 Έχουν γίνει αρκετά προς αυτή τη κατεύθυνση.

 Χαρακτηριστικό παράδειγμα νοικοκυρέματος και καινοτομίας είναι το Λιμάνι της Λιναριάς, που μπορεί να χαρακτηριστεί ως πυλώνας για την αειφόρο τουριστική ανάπτυξη του νησιού.  Είναι ένα από τα 116 Ευρωπαϊκά οικολογικά Λιμάνια (ECO PORTS), με Γαλάζια σημαία και το μόνο δημόσιο μέλος των 86 βραβευμένων Ευρωπαϊκών Μαρίνων.  Εφαρμόζει σχέδιο αντιμετώπισης θαλάσσιας ρύπανσης, σχέδιο διαχείρισης καταλοίπων πλοίων, ενώ διαθέτει μικτό σταθμό καυσίμων (από το 2016) για σκάφη & οχήματα. Έχει διενεργήσει τον πρώτο στη Χώρα διαγωνισμό για Υδατοδρόμιο, έχει εγκαταστήσει τον πρώτο σε Λιμάνι υποθαλάσσιο φωτισμό και λειτουργεί τον πρώτο σε Λιμάνι συμπιεστή ανακυκλώσιμων συσκευασιών. Οι στάνταρ παροχές της Μαρίνας του περιλαμβάνουν όλα όσα χρειάζεται ένα σύγχρονο σκάφος. Από 2015 μέχρι σήμερα συνεργάζεται με το Τμήμα περιβάλλοντος του πανεπιστημίου Αιγαίου και έχει καθιερώσει ετήσια πρακτική άσκηση φοιτητών για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε Λιμάνι. Από το 2019 συνεργάζεται και με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Στο πρόγραμμα “SKYROS PROJECT” συμμετέχουν κάθε χρόνο όλο και περισσότεροι φοιτητές για διαγωνισμούς και έρευνες με θέματα το Λιμάνι και το Νησί. Τουριστικά παρατηρητήρια, Παρατηρητήρια για τον θαλάσσιο τουρισμό, Περιβαλλοντική κατασκήνωση για παιδιά, προβολές & παρουσιάσεις, περιβαλλοντική φροντίδα και εκπαίδευση έχουν τη βάση τους στο Λιμάνι όπως και η πρώτη στη Χώρα (από το 2016) Ακαδημία Περιβαλλοντικών εκπαιδευτών. Το Λιμάνι έχει κερδίσει πάνω από 14  εθνικά και διεθνή βραβεία και έχει τεράστια αύξηση εσόδων και αύξηση τουριστικών σκαφών.

 Βέβαια χρειάζονται να γίνουν ακόμη αρκετά και προς τις υπόλοιπες κατευθύνσεις του τουρισμού αειφορίας.

Ο στόχος πρέπει να είναι να γίνει η Σκύρος μας ένας ποιοτικός και αειφόρος προορισμός για όλες τις εποχές του έτους.

 Ποιες στρατηγικού χαρακτήρα επιλογές προτείνουμε για το νησί και τον τουρισμό του;

 1.           Υλοποίηση ολιστικής πολιτικής με στόχο την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων αειφόρου ανάπτυξης του νησιού.

2.            Προστασία και βιωσιμότητα του φυσικού περιβάλλοντος.

3.        Χωροταξικός σχεδιασμός σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο στον οποίο θα κυριαρχούν οι αρχές της αειφορίας, της προστασίας και ανάδειξης του περιβάλλοντος, της κυκλικής οικονομίας και της ορθολογικής χρήσης των φυσικών πόρων.

4.         Υγειονομική προφύλαξη & ασφάλεια τουριστών και πληθυσμού σε συνδυασμό με τη σταθεροποίηση και αύξηση του πληθυσμού των μόνιμων κατοίκων στο νησί.

5.         Βελτίωση, ανάπτυξη και προσαρμογή των δημοσίων, κυρίως υποδομών.

6.         Μείωση του ενεργειακού κόστους των τουριστικών επιχειρήσεων, με κίνητρα για την ανάπτυξη ΑΠΕ σε μεγάλα αλλά και μικρά τουριστικά καταλύματα και επιχειρήσεις εστίασης.

7.         Ενίσχυση των συνεργειών με όλους τους τομείς της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας και εμπλουτισμό, καινοτομία και προώθηση του τουριστικού προϊόντος του νησιού.

8.             Κλιματική προσαρμογή των τουριστικών υποδομών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αστάθειας και σύγχρονων προκλήσεων και δημιουργία υποδομών για την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των τουριστικών επιχειρήσεων, όπως π.χ. υποδομές για την επαναχρησιμοποίηση νερού, ανακύκλωση απορριμμάτων κ.α.

9.         Περιβαλλοντική πιστοποίηση για όλες τις τουριστικές επιχειρήσεις, μέσα από την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών για την εξοικονόμηση ενέργειας και τη διαχείριση των απορριμμάτων.

10.          Έμφαση στην ποιότητα. Στόχευση σε επισκέπτες μεσαίου και υψηλού εισοδήματος, άνοιγμα σε νέες αγορές, επένδυση στον εναλλακτικό τουρισμό (αγροτουρισμός, υγείας και ευεξίας, αναρριχητικός τουρισμός, τουρισμός περιπέτειας αλλά και η προσέλκυση ψηφιακών νομάδων που μπορούν να ενισχύσουν το τουριστικό ρεύμα και να συνδυάσουν διακοπές και εργασία) που αναπτύσσεται όλες τις εποχές του χρόνου.

11.         Ισόρροπη κατανομή των τουριστικών ροών στο χώρο και στο χρόνο με στοχευμένες ενέργειες προσέλκυσης τουριστών από γειτονικές περιοχές (και συνέργειες με περιοχές που ήδη αναφέραμε) αλλά & γειτονικές χώρες.

12.         Ποιοτική αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος των τουριστικών καταλυμάτων, χωρίς να αλλοιώνεται ο παραδοσιακός και πολιτισμικός τους χαρακτήρας.

13.          Διεύρυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού σταδιακά προς το σύνολο των τουριστικών επιχειρήσεων και αξιοποίηση της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης προς όφελος όλων των κατοίκων. 

14.          Αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης. Οι απασχολούμενοι και πολύ περισσότερο τα στελέχη στον τουρισμό αποτελούν το πιο πολύτιμο κεφάλαιο και είναι απαραίτητο να διαθέτουν σύγχρονες δεξιότητες.

15.          Δικαιότερη κατανομή του συσσωρευμένου πλούτου μεταξύ ξένων και εγχώριων, μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων, εισαγωγών και τοπικών προϊόντων και μεταξύ κερδών και μισθών.

16.          Συνεργασία με τους Δήμους Ηρακλείου και Κέρκυρας για την αποκόμιση εμπειρίας και αίτηση στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Αειφόρου Τουρισμού (GCST) για την πιστοποίηση αειφορίας του προορισμού «Σκύρος».

17.          Ανάπτυξη συνεργειών με τη Κύμη, τα άλλα νησιά των Β. Σποράδων και το Μουσείο Ακρόπολης.

18.          Δρομολόγηση δεύτερης γραμμής από Γλύφα σε Σκόπελο και Σκύρο που θα συνδέσει άμεσα τη Σκύρο με τη Κεντρική Ελλάδα.

19.          Έναρξη λειτουργίας του υδατοδρομίου Σκύρου και παράλληλη αναβάθμιση του αεροδρομίου.

Το νέο και αειφόρο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης απαιτεί σχέδιο και όραμα, κοινή προσπάθεια όλων των εμπλεκομένων μερών (επιχειρηματιών, τοπικής αυτοδιοίκησης, κεντρικής κυβέρνησης και κοινωνίας των πολιτών). Η ευθύνη για τη διαμόρφωση και υλοποίηση αυτού του σχεδίου ανήκει σε όλους αυτούς, αλλά χρειάζεται και διαβούλευση, τοπική συνεννόηση, κοινές αποφάσεις και συντονισμός.

 Η Σκύρος είναι ο τόπος που τα αντίθετα συμβιώνουν. Εδώ, που μέχρι σήμερα οι ντόπιοι λέγαν χαριτολογώντας ότι το νησί βγάζει φάβα, αστακούς και επιστήμονες, θα μπορούν από εδώ και πέρα να λένε ότι η Σκύρος είναι παράδειγμα τουριστικού προορισμού αειφορίας με πιστοποιημένα επώνυμα τοπικά προϊόντα, αειφόρες τουριστικές επιχειρήσεις και επιστήμονες που γύρισαν στο τόπο τους και έφεραν μαζί τους και πολλούς άλλους από όλο το κόσμο, που συνδυάζουν την εργασία με το «Ευ ζην».

 Εμείς – το Επιμελητήριο Εύβοιας, θέτουμε τις προτάσεις μας και τις δυνατότητές μας στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του φορέα μας στη διάθεση των εμπλεκομένων μερών (Δήμου Σκύρου, Περιφέρειας, οργανώσεων των επιχειρηματιών του νησιού και της κοινωνίας των πολιτών του) ώστε να εργαστούμε όλοι μαζί για την υλοποίηση του οράματος που σας ανάφερα.

Πράσινη ναυτιλία: Από τα ηλεκτρικά πλοία έως την αιολική ενέργεια (από τον Οικονομικό Ταχυδρόμο)

" Ο πλανήτης οδεύει σε κοσμογονικές αλλαγές και η ναυτιλία – αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης δραστηριότητας – δεν θα μπορούσε να μείνει απλός παρατηρητής των εξελίξεων. Με την απανθρακοποίηση της ναυτιλιακής βιομηχανίας να αποτελεί έναν σκόπελο που πρέπει να ξεπεραστεί, η ανάπτυξη βιοκαυσίμων, τα ηλεκτρικά πλοία και η επαναφορά της αιολικής ενέργειας αποτελούν την πυξίδα για τη μετεξέλιξη του κλάδου.

Η ναυτιλία ευθύνεται για περίπου το 3% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και όπως τονίζουν οι ειδικοί ο στόχος της ουδετερότητας δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την εξουδετέρωσή τους.

Καθώς τα πλοία συνήθως λειτουργούν με βαρύ μαζούτ, ένα καύσιμο υψηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα, ο αντίκτυπος στο περιβάλλον είναι πολύ μεγάλος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση από τη ναυτιλία προκαλεί περίπου 60.000 πρόωρους θανάτους ετησίως, ειδικά γύρω από τις παράκτιες περιοχές.

Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (IMO) δεσμεύτηκε το 2018 να μειώσει στο μισό τις εκπομπές ρύπων του ναυτιλιακού τομέα έως το 2050, ενώ οι «ηγέτες» του κλάδου ζητούν την πλήρη απανθρακοποίηση έως τα μισά του αιώνα που διανύουμε.

Η ναυτιλία ευθύνεται για περίπου το 3% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και όπως τονίζουν οι ειδικοί ο στόχος της ουδετερότητας δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την εξουδετέρωσή τους.

Καθώς τα πλοία συνήθως λειτουργούν με βαρύ μαζούτ, ένα καύσιμο υψηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα, ο αντίκτυπος στο περιβάλλον είναι πολύ μεγάλος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση από τη ναυτιλία προκαλεί περίπου 60.000 πρόωρους θανάτους ετησίως, ειδικά γύρω από τις παράκτιες περιοχές.

Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (IMO) δεσμεύτηκε το 2018 να μειώσει στο μισό τις εκπομπές ρύπων του ναυτιλιακού τομέα έως το 2050, ενώ οι «ηγέτες» του κλάδου ζητούν την πλήρη απανθρακοποίηση έως τα μισά του αιώνα που διανύουμε" …..

"Η σουηδική ναυπηγική εταιρεία Wallenius Marine και οι συνεργάτες της αναπτύσσουν το μεγαλύτερο ιστιοφόρο φορτηγό πλοίο που θα μπορεί να μεταφέρει πάνω από 7.000 αυτοκίνητα. Το «Oceanbird» αναμένεται να καθελκυστεί το 2025 και φιλοδοξεί να επαναφέρει τα ιστιοφόρα στο προσκήνιο του παγκόσμιου εμπορίου¨

¨Άξια αναφοράς είναι και υβριδικά συστήματα που συνδυάζουν μπαταρίες και άλλα καύσιμα, με την εταιρεία Precious Shipping, να εργάζεται για την ανάπτυξη ενός συστήματος πρόωσης με μπαταρίες που θα μπορεί να εκμεταλλεύεται επίσης αιολική και ηλιακή ενέργεια. Στη Γαλλία, η Brittany Ferries θα ναυπηγήσει σε 2,5 χρόνια το μεγαλύτερο υβριδικό φέρι στον κόσμο με χωρητικότητα 1.400 επιβατών¨.

Όλο το άρθρο στον Οικονομικό Ταχυδρόμο

Οι πιο μεγάλες νησίδες της Σκύρου

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι οι υπέροχες παραλίες με την πολύ πλούσια βλάστηση που συχνά φτάνει μέχρι τις ακτές, σε αντίθεση και αντιδιαστολή με τα περισσότερα άλλα νησιά του Αιγαίου πελάγους.

Η Βάλαξα (ή Βαλάξα) είναι μικρή νησίδα που βρίσκεται στα δυτικά της Σκύρου και σε πολύ μικρή απόσταση από αυτή. Αποτελεί τη δυτική πλευρά του κόλπου Καλαμίτσας σχηματίζοντας στη βόρεια άκρη του με το νησί τον "Δίαυλο Στόμα", έχοντας βορειοανατολικά της τη Λιναριά (το λιμάνι της Σκύρου) και γι' αυτό υπάρχει αναλάμποντας φανός. Είναι ακατοίκητη. Η έκταση της είναι 4,3 τ.χλμ. με αποτέλεσμα να είναι το 110ο μεγαλύτερο ελληνικό νησί. Το υψηλότερο σημείο στο νησί είναι 219 μέτρα. Η νησίδα έχει σημαντική οικολογική αξία, καθώς φιλοξενεί ενδημικά είδη, ερπετά και άλλα είδη πανίδας, όπως το είδος Cyrtodactylus kotschyi

Η Σκυροπούλα βρίσκεται δυτικά της Σκύρου, σε πολύ μικρή απόσταση από αυτή. Είναι ακατοίκητη. Η έκτασή της είναι 3,8 τ.χλμ. με αποτέλεσμα να είναι το 119ο μεγαλύτερο ελληνικό νησί. Το υψηλότερο σημείο στο νησί είναι 188 μέτρα και είναι καλυμμένη με δάσος κέδρων.

Photo by Pascal Mullon

Το Σαρακηνό (ή Σαρακήνικο) βρίσκεται νοτιοδυτικά της Σκύρου σε πολύ μικρή απόσταση από αυτή και γνωστό για τη "χρυσή" παραλία του. Είναι ακατοίκητο . Η έκταση του είναι 3,4 τ.χλμ. με αποτέλεσμα να είναι το 122ο μεγαλύτερο ελληνικό νησί. Το υψηλότερο σημείο είναι 131 μέτρα.

Το Πλατύ (ή Πλατειά) βρίσκεται στη νότια άκρη της Σκύρου, στην είσοδο του όρμου Τρείς Μπούκες. Δυτικά του είναι το ακρωτήριο Μάρμαρα και βορειοδυτικά η μεγαλύτερη νησίδα του Σαρακηνού. Οι δύο νησίδες σχηματίζουν τρεις εισόδους - διαύλους (Μάρμαρο, Πιάτο, Σαρακηνό) προς τον κόλπο που γι΄ αυτό ονομάστηκε έτσι.

Η Ρήνεια (ή Ερηνιά ή Ερηνία) βρίσκεται δυτικά της Σκύρου, ανάμεσα στις νησίδες Βάλαξα και Σκυροπούλα. Ακατοίκητη και αυτή. Η έκταση της είναι 0,533 τ.χλμ. και είναι κατάφυτη από κέδρους. Το νησί ανήκει στην βουλευτή και υπουργό επί χρόνια της Νέας Δημοκρατίας, Φάνη Πάλλη Πετραλιά.

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Για το πλήρη κατάλογο των νησίδων και βραχονησίδων της Σκύρου βλ. ¨Νησάκια & νησίδες Ευβοϊκού, Εύβοιας & Σκύρου¨ (23/3/2012)

Πληροφορίες για το Δήμο Σκύρου εδώ

Α year after the wild fires: discover the uniqueness, diversity and originality of Euboea and Skyros

A year after wild fires: enjoy the originality and diversity of Euboea island, even at North part, where unfortunately remain visible so far the impact of the catastrophe but the blue environment, the rich cultural and historical heritage, the hospitality and the courage of its inhabitants remain just as admirable.

Euboea is the second largest island of Greece, embraces the eastern coast of the hinterland from Pelion to the Cyclades, and is washed by the Gulf of Euboea to the west and the vast Aegean Sea to the east. An island with easy access, both by land (with two bridges) and by sea (with many ferry connections) which is located just one hour driving from Athens International Airport.  23 miles northeast of the city of Kymi on the east coast of Euboea, is Skyros Island, which is administratively subordinate to Euboea and dominates almost in the center of the Aegean Sea. Skyros has regular ferry connection and an airport.

Some important facts about these two islands: From the settlers of Euboea in southern Italy, the alphabet of Chalcis was brought to Europe, which later became the basis of the Latin alphabet and, by extension, of the most important languages ​​spoken in Europe today. Aristotle spent his summers in Chalcis, at his grandmother's house, where he died in 322 BC. Chalcis is the hometown of Nikos Skalkottas, who is considered one of the most important composers of the 20th century (the four "S": Schoenberg, Stravinsky, Skalkottas and Shostakovich). Iannis Xenakis, one of the most important Greek composers and architects of the 20th century, also has origins on his father's side from Euboea. Xenakis developed pioneering synthetic methods of relating music and architecture to mathematics, through the use of models, and raised the pioneering demand for the unity of philosophy, science and art. Kymi of Euboea is the hometown of George Papanikolaou, a biologist and pioneer researcher in cytopathology for the early detection of cervical cancer (Pap test). Euboea today is the most important center of energy production from wind farms in Greece.

Traveled a lot? Everything seems the same? Euboea and Skyros are not like that, are original areas untouched by mass tourism. Both islands stand out from the rest of the country's islands for two important reasons; they keep their cultural and natural heritage unharmed and dynamically develop forms of sustainable tourism focusing on personal emotions faraway from massive tourism

The islands stand out because have an abundance of beautiful, diverse and spotlessly clean more than 120 beaches, bays and coves. Their attractiveness however, is not limited only to seascapes. At the foot of its imposing mountains with their rich forests, gorges, caves and wild vegetation, spread out fertile plains, wetlands teeming with life, composing a landscape of unique natural beauty. It is also characterized by the extinct volcanoes, of Paleozoic to Cenozoic age, such as those of Oxylithos, Orio, Lichadonisia and Thorio.

On the beautiful and unexpectedly charming islands, their long historical and cultural journey, from the Paleolithic years to today, is reflected undamaged almost everywhere. In ancient times, Euboea had as centers its two oldest cities, Chalcis and Eretria, which claimed the sovereignty of the island. Chalcis which eventually prevailed developed with colonies in Chalkidiki, Italy and Sicily.

Today Euboea maintains its authenticity, both in terms of its culture and its natural and built environment. These, together with the hospitality of its inhabitants, make it an extremely tempting choice. It covers many forms of tourism, such as sea, spa, nature, mountaineering, historical, cultural, adventure with hotel accommodations of all categories with high quality services and affordable prices.

The visitor can enjoy: rare natural beauties, archaeological monuments, museums, the worldwide unique tidal phenomenon of Euripus straight, the thermal springs in Edipsos, the famous Dragon Houses of Karystia, the petrified forest and the mammal museum of Kerasia, the treasures of the decorative Skyrian tradition, the dance in a traditional Skyrian wedding, where the groom dances in the square with fifty decorated brides in traditional costumes, the Dionysian atmosphere of the Skyrian carnival, the Skyrian small horse with ancient roots, unique in the world, the picturesque villages, wetlands, gorges, mountain refuges, hiking and climbing routes, mountain bike tracks, underwater activities, horse riding, variety of entertainment and above all to be charmed by human warmth and hospitality. If you have the nature of the researcher, you will enjoy their gifts with the eager excitement of discovery. Because you don't know what you will face after the turn of the road, beyond the hill, on the beach below

In addition, the visitor will have the opportunity to get to know the local gastronomy and wine knowledge. Throughout the island, fresh fish and seafood, as well as local meats and wines, abound and stand out for their reputation.

Από Έκδοση Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Εύβοιας (1999)

Η θέση της γυναίκας στο κόσμο το 2022 - Ρουάντα, Νικαράγουα, Ναμίμπια δείχνουν το δρόμο

Από το 2006, ο Παγκόσμιος Δείκτης Χάσματος των Φύλων μετράει την παγκόσμια πρόοδο προς την ισότητα των φύλων εξετάζοντας τέσσερις βασικές διαστάσεις: Οικονομική συμμετοχή και Ευκαιρίες, Εκπαιδευτική συμμετοχή, Υγεία και Επιβίωση και Πολιτική συμμετοχή.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο το 68,1% του χάσματος των φύλων έχει καλυφθεί, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαστούν άλλα 132 χρόνια για να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων. Πρόκειται για μια ελαφρά βελτίωση από πέρυσι, αλλά τρεις δεκαετίες περισσότερο από την κατάσταση το 2020, πριν από τις επιπτώσεις του COVID-19 στην ισότητα των φύλων.

Δείτε ποιες είναι οι πρώτες 10 χώρες στη παγκόσμια κατάταξη:

1. Ισλανδία: Έχει κλείσει σχεδόν εξ ολοκλήρου το χάσμα των φύλων στο Μορφωτικό τομέα, με βαθμολογία 0,993, όπου το 1 σημαίνει ότι έχει επιτευχθεί ισότητα. Ενώ μόνο το 22% του παγκόσμιου χάσματος μεταξύ των φύλων στην Πολιτική συμμετοχή έχει καλυφθεί, η Ισλανδία βρίσκεται στην κορυφή ολόκληρου του δείκτη σε αυτή τη διάσταση, λόγω του ότι έχει υψηλότερο μερίδιο γυναικών τα τελευταία 50 χρόνια. Η δίκαιη κατανομή των πληρωμών επίσης ήταν καθοριστική για την πρόοδο της Ισλανδίας, είπε η Joeli Brearley, συγγραφέας του The Motherhood Penalty, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ: «Όταν το 90% των γυναικών απεργούσαν γι' αυτό τη δεκαετία του 1970, έδειξε στους άνδρες ότι έχει αξία αυτή τη δουλειά, δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους χωρίς αυτήν. Αυτή ήταν η μεγάλη αλλαγή για την Ισλανδία όσον αφορά την ισότητα των φύλων».

2. Φινλανδία: Έχει επιτύχει πλήρη ισοτιμία στο Εκπαιδευτικό σύστημα και σχεδόν ισοτιμία (0,97) στο δείκτη Υγείας και Επιβίωσης. Ωστόσο, η βαθμολογία του 2022 στην Οικονομική Συμμετοχή και Ευκαιρίες (0,789) είναι χαμηλότερη από ότι για το 2021 (0,806) λόγω της μείωσης ισοτιμίας συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, της πτώσης του εκτιμώμενου εισοδήματος τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών και της μείωσης της ισότητας των φύλων στους μισθούς.

3. Νορβηγία: Στο 0,845, η βαθμολογία της Νορβηγίας είναι ελαφρώς χαμηλότερη από την υψηλότερη βαθμολογία της το 2021. Στο Εκπαιδευτικό σύστημα έχει σχεδόν πλήρη ισοτιμία (0,989). Στην Οικονομική Συμμετοχή και Ευκαιρίες, η βαθμολογία της χώρας 0,765 σηματοδοτεί μείωση 3% σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα, ολισθαίνοντας στα επίπεδα που είχε καταγράψει η Νορβηγία το 2007. Οι φετινοί αριθμοί αντικατοπτρίζουν χαμηλότερα επίπεδα γυναικών που συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό και κατέχουν θέσεις ως νομοθέτες, ανώτεροι αξιωματούχοι και διευθυντικά στελέχη.

4. Νέα Ζηλανδία: Έχει επιτύχει ισοτιμία σε γενικές γραμμές στην κατηγορία Εκπαίδευση. Στην Υγεία έχει βελτιώσει την κατάταξή του στο προσδόκιμο υγιούς ζωής. Το επίπεδο ισοτιμίας που έφτασε φέτος η χώρα στο δείκτη Οικονομικών είναι χαμηλότερο από πέρυσι, καθώς μειώθηκε ο ρυθμός συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, αν και η ισότητα των μισθών για παρόμοια εργασία αυξήθηκε. Στον δείκτη Πολιτικής συμμετοχής, βελτίωσε τη βαθμολογία της από πέρυσι κατά 0,03, καθώς το μερίδιό της στη γυναικεία ηγεσία σε επίπεδο αρχηγών κράτους αυξήθηκε.

5. Σουηδία: 'Εχει κλείσει το χάσμα μεταξύ των φύλων στην Εκπαίδευση και η δεύτερη υψηλότερη βαθμολογία της είναι στον δείκτη Υγείας και Επιβίωσης (0,963), όπου διατηρεί τα κέρδη που σημειώθηκαν το 2021. Έρχεται πρώτη για την Οικονομική Συμμετοχή και τις Ευκαιρίες στην περιοχή, με υψηλό επίπεδο συμμετοχής στο γυναικείο εργατικό δυναμικό, ισότητα στη συμμετοχή των γυναικών σε επαγγελματικούς και τεχνικούς ρόλους και επίπεδο ισοτιμίας στο εκτιμώμενο εισόδημα υψηλότερο από 137 άλλες χώρες.

6. Ρουάντα: Εμφανίζεται στο top 10 κάθε χρόνο από τότε που συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά στον Δείκτη το 2014 – και φέτος έχει ανέβει μία θέση στην κατάταξη. Οι υψηλότερες βαθμολογίες της είναι στο Εκπαιδευτικό σύστημα και στην Υγεία και Επιβίωση (0,96 και 0,974, αντίστοιχα). Μείωσε το χάσμα των φύλων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κατά 2,9% και διατήρησε την ισοτιμία στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Στην Οικονομική Συμμετοχή και Ευκαιρίες, η Ρουάντα είναι μία από τις τρεις οικονομίες που κατέγραψαν ισοτιμία στη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό το 2022 (μαζί με τη Σιέρα Λεόνε και το Μπουρούντι). Στην Πολιτική συμμετοχή η χώρα κατέγραψε επίσης ισοτιμία σε υπουργικό και κοινοβουλευτικό επίπεδο.

7. Νικαράγουα: Σε σύγκριση με πέρυσι ανεβαίνει πέντε θέσεις το 2022 στην 7η θέση. Έχει κλείσει το χάσμα στο δείκτη εκπαίδευσης. Στον δείκτη Πολιτικής συμμετοχής παρέμεινε στην 5η θέση, με συνεχιζόμενη ισοτιμία στις υπουργικές θέσεις από το 2021. Αύξησε τη βαθμολογία της για την κοινοβουλευτική ισοτιμία από 0,938 πέρυσι σε 1. Ωστόσο, οι διαφορές μεταξύ των φύλων έχουν διευρυνθεί στην Οικονομική Συμμετοχή και τις Ευκαιρίες από το 2017. Φέτος, τα κενά είναι εμφανή στη συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό και στην ισότητα των μισθών. Ωστόσο, η Νικαράγουα έχει διατηρήσει το επίπεδα του 2021  συμμετοχής των γυναικών σε επαγγελματικούς, τεχνικούς ρόλους και ως νομοθέτες, αξιωματούχους και ανώτερα στελέχη. Αυξήθηκε επίσης η ισότητα στο εκτιμώμενο εισόδημα, από 0,456 σε 0,682.

8. Ναμίμπια: Έχει υποχωρήσει δύο θέσεις από πέρυσι. Η απόδοσή της στο δείκτη Υγεία και Επιβίωση παρέμεινε αμετάβλητη από το 2014, αλλά ανέφερε χαμηλότερα επίπεδα ισοτιμίας σε τρεις δείκτες Οικονομικής Συμμετοχής και Ευκαιριών από ότι το 2021: συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό (-0,014), ισότητα μισθών (-0,017) και εκτιμώμενες αποδοχές εισοδήματος (-0,005). Αν και ανέφερε ισοτιμία σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και υψηλή βαθμολογία αλφαβητισμού (0,998), η κατάταξη της Ναμίμπια στον δείκτη Εκπαίδευσης δεν έχει κερδίσει έδαφος από τότε που έχασε την ισοτιμία το 2016. Στον πυλώνα Πολιτικής συμμετοχής, η μόνη αλλαγή το 2022 ήταν μια μικρή μείωση της βαθμολογίας της διαφοράς μεταξύ των φύλων για τις γυναίκες σε υπουργικές θέσεις (-0,001).

9. Ιρλανδία: Παραμένει στην 9η θέση, αλλά έχει ανακτήσει το χαμένο έδαφος από τότε που σημείωσε την υψηλότερη βαθμολογία της το 2016 (0,806). Έκλεισε το χάσμα στον δείκτη Εκπαίδευσης και η συνολική βαθμολογία Οικονομικής Συμμετοχής αυξήθηκε κατά 0,013 χάρη στη συνεχιζόμενη ισοτιμία στη συμμετοχή των γυναικών ως επαγγελματίες και τεχνικοί εργαζόμενοι και στη μείωση των διαφορών μεταξύ των δύο φύλων στο εκτιμώμενο εισόδημα, την ισότητα των μισθών και τη συμμετοχή νομοθετών, ανώτερων αξιωματούχων και διευθυντών. Αλλά αυτές οι βελτιώσεις αντισταθμίζονται από μια πτώση 0,026 στη συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό.

10. Γερμανία: Η βαθμολογία για το 2022 είναι η υψηλότερη ποτέ και επιστρέφει στην πρώτη 10άδα φέτος, έχοντας καταταγεί μεταξύ 10ης και 14^ης θέσης από το 2008. Κατατάσσεται υψηλότερα στην Πολιτική συμμετοχή, που είναι επίσης ο υποδείκτης όπου έχει το υψηλότερο επίπεδο βελτίωσης. Η βαθμολογία του 0,55 είναι υψηλότερη από το 94% του ίδιου δείκτη σε όλες τις χώρες. Διατηρεί υψηλά επίπεδα ισοτιμίας στο Εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά έχει χαμηλότερες βαθμολογίες μεταξύ των δεικτών στην Οικονομική Συμμετοχή και τις Ευκαιρίες σε σύγκριση με το 2021

Όσο για την Ελλάδα παραμένει – όπως ήταν και το προηγούμενο έτος - στην 100^η θέση με γενικό δείκτη 0,689 και επιμέρους δείκτες στην οικονομική συμμετοχή 0,672 (83^η), εκπαίδευση 0,986 (84^η), υγεία 0,966 (98^η) και πολιτική συμμετοχή 0,130 (108^η)

Η έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ 2022 εδώ

Μας κοροϊδεύουν ο ΟΗΕ, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα;

Διαβάζω σε σημερινό άρθρο του Οικονομικού Ταχυδρόμου με τίτλο "UNDP: Η κρίση κόστους ζωής βυθίζει εκατομμύρια σε ακραία φτώχεια" το παρακάτω: 

¨Οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ, η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχουν μια «αριθμητική σειρά» αναφορικά με το «όριο φτώχειας», ένα για τις φτωχότερες χώρες όπου οι άνθρωποι ζουν με 1,90 δολάρια ή λιγότερο την ημέρα, ένα για τις οικονομίες χαμηλότερου και μεσαίου (προς τα κάτω - σημείωση δικιά μας) εισοδήματος, όπου το όριο είναι στα 3,20 δολ. την ημέρα, και ένα για οικονομίες ανώτερου και μεσαίου (προς τα πάνω - σημείωση δικιά μας) εισοδήματος με το όριο της φτώχιας να τοποθετείται στα 5,50 δολ. την ημέρα.¨

Μπορεί να σκεφτεί κάποιος, για την Ελλάδα (αλλά και άλλες χώρες) που κατατάσσεται προς το παρόν τουλάχιστον στις οικονομίες μεσαίου προς τα πάνω εισοδήματος, ότι το όριο φτώχειας των 165 δολαρίων το μήνα είναι ουσιαστικό ή έχει τεχνηέντως μειωθεί για να εμφανίζονται στατιστικά λιγότεροι φτωχοί; Το γελοίο του θέματος είναι ότι το ίδιο όριο ισχύει και για τις οικονομίες ανώτερου εισοδήματος, πχ Ελβετία ή Νορβηγία ή ΗΒ. 

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι για όλες τις χώρες ισχύει ο ίδιος κανόνας, της τεχνητής δηλαδή μείωσης του αριθμού των φτωχών για πολιτικούς λόγους που έχουν σχέση με αυτούς τους οργανισμούς.

Διαβάστε το άρθρο εδώ

Μερικές διαρθρωτικές αιτίες του αυξημένου πληθωρισμού στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την Eurostat οι τιμές καταναλωτή κατα τον Ιούνιο στην Ελλάδα επιταχύνθηκαν με ρυθμό 12%, έναντι 10,5% το προηγούμενο μήνα. Αντίστοιχα στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στο 8,6%, από 8,1% τον Μάιο.

Διατυπώνεται η άποψη από ορισμένους αναλυτές ότι τα 2/3 του σύγχρονου πληθωρισμού στην Ελλάδα οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες με κυρίαρχους την αύξηση των τιμών στην ενέργεια (καύσιμα, φυσικό αέριο, πόλεμος στην Ουκρανία). Η αιτιότητα είναι μια πλήρης αλυσίδα αιτίου και αποτελέσματος όταν είναι δυνατό να υπολογιστεί μια πλήρης αλυσίδα αιτιότητας. Η συσχέτιση σημαίνει ότι οι δεδομένες μετρήσεις τείνουν να συνδέονται μεταξύ τους. Αυτή η συσχέτιση που αναφέρεται διαρκώς δεν είναι αιτιότητα. Ακριβώς επειδή μια μέτρηση σχετίζεται με μια άλλη, δεν σημαίνει ότι προκλήθηκε από αυτήν. Η αιτιότητα είναι πάντα πιο δύσκολο να αποδειχθεί από τη συσχέτιση. Όταν αναλύονται πολύπλοκα συστήματα με πολλές μεταβλητές και αλληλεξαρτήσεις, είναι συχνά εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί η αληθινή αιτιότητα. Όσο περισσότερες αλλαγές συμβαίνουν σε ένα σύστημα σε μια χρονική περίοδο, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα περισσότερες από μία αλλαγές να έχουν αντίκτυπο στο αποτέλεσμα που προσπαθείτε να αναλύσετε. «Η συσχέτιση δεν είναι αιτιότητα, αλλά είναι σίγουρα μια υπόδειξη». (Edward Tufte, στατιστικολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yale)

Οι ίδιοι επισημαίνουν και άλλους παράγοντες που επιτείνουν το πρόβλημα με κυρίαρχο την ανεπαρκή «ιδεώδη» λειτουργία του ανταγωνισμού. Όμως στη σύγχρονη εποχή των μονοπωλίων και ολιγοπωλίων σε ποια χώρα υπάρχει αυτή η υποδειγματική λειτουργία; Σε ποια χώρα η αγορά λειτουργεί «τέλεια»;

Αρκετοί από αυτούς επισημαίνουν την ύπαρξη και άλλων παραγόντων ή «ξεχνούν» να αναφέρουν ορισμένους άλλους. Ένας ξεχασμένος παράγοντας είναι η κερδοσκοπία που γίνεται στη χώρα μας ευρέως και από όσους μπορούν να την υλοποιήσουν, εφόσον δεν υπάρχουν ουσιαστικοί, διαρκείς και αυστηροί έλεγχοι.

Ας δούμε όμως όλους τους παράγοντες με μια σειρά ευκολίας εντοπισμού, που δεν έχει σχέση με τη βαρύτητα τους, η οποία μπορεί να αξιολογηθεί μόνο με ειδικές μελέτες.

Ιστορικά και τραγικά προηγούμενα

Η χώρα που έχει τεράστιες δυνατότητες παραγωγής ΑΠΕ (ήλιος, αέρας, γεωθερμία, βιοκαύσιμα, θαλάσσια ρεύματα) αλλά και λιγνίτη βρίσκεται στη δυσκολότερη θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Δεν μιλάμε για τα αποθέματα υδρογονανθράκων που είναι μια πονεμένη ιστορία πολλών δεκάδων χρόνων. Άρα το θέμα της ενέργειας είναι συζητήσιμο αν είναι αποκλειστικά εξωγενής παράγοντας ή εμφανίζεται ως τέτοιος εξ αιτίας αναγόρευσης της συσχέτισης σε αιτιότητα και της χρόνιας πολιτικής ανεπάρκειας των κυβερνώντων. Η εξωγένειά της σίγουρα δεν έχει το ειδικό βάρος που της προσάπτεται αλλά γίνεται για να αποκρυφτούν τεχνηέντως πολιτικές και άλλες ευθύνες.

Ο μεγάλος αριθμός μεσαζόντων και μεταπωλητών που κυριαρχεί σε όλους του κλάδους της οικονομίας (και φυσικά και στις υπηρεσίες, που πολλοί τις ξεχνούν στο μέτρημα) και δημιουργεί επιπλέον επιβαρύνσεις στις τιμές μέχρι το προϊόν ή η υπηρεσία να φτάσει στο τελικό καταναλωτή. Βέβαια η πρόσφατες εξελίξεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο -  με τον αποκλεισμό των μεσαζόντων κλπ - θα μπορούσαν να επιδράσουν θετικά, αλλά και εδώ δυστυχώς εμφανίζεται το ίδιο φαινόμενο.

Η έλλειψη ανταγωνισμού οφείλεται επίσης και στο μικρό μέγεθος της ελληνικής αγοράς  και στον αντίστοιχα μικρό αριθμό των επιχειρήσεων που μπορούν να λειτουργήσουν σε κάθε κλάδο, αλλά και στην έλλειψη εξωστρέφειας και δυνατοτήτων εξαγωγών (πλην των παραδοσιακών κλάδων). Οι τελευταίες με τη σειρά τους επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τη καθυστέρηση της τεχνολογικής ανάπτυξης, της ανάπτυξης νέων προϊόντων και υπηρεσιών και της καινοτομίας.

Η γραφειοκρατία του δημόσιου τομέα σε συνδυασμό με την έλλειψη συντονισμού των δημόσιων υπηρεσιών και την καθυστέρηση εφαρμογής σύγχρονων τεχνολογιών, αξιολόγησης και ουσιαστικών αναφορών που να λύνουν και δεν «κουκουλώνουν» τα προβλήματα, οδηγεί με τη σειρά της στην αύξηση του κόστους ίδρυσης, λειτουργίας και παραγωγής των επιχειρήσεων.

Η ανεπάρκεια των ελέγχων της αγοράς που οφείλεται εν μέρει στο παραπάνω αλλά και σε χρόνια παθογενή αίτια λειτουργίας του δημόσιου τομέα (βλ. φακελάκια, «γρηγορόσημα», «φιλικές» ειδοποιήσεις προετοιμασίας πριν τους ελέγχους κ.α) έχει επίσης τεράστια ευθύνη, αφού δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο απώλειας εσόδων και ενισχύει το πληθωρισμό.

Υπάρχει βέβαια και ο εισαγόμενος πληθωρισμός λόγω της τεχνολογικής καθυστέρησης και της ανεπαρκούς παραγωγικής βάσης της χώρας μέσω της διαρκούς και χρόνιας αύξησης των εισαγωγών.

Η διαρκής και εκτεταμένη φοροδιαφυγή στην χώρα επίσης έχει το ρόλο της αφού οδηγεί στη ζήτηση συγκεκριμένων «μοδάτων», πολυτελών αγαθών με υψηλότερες τιμές που τελικά επηρεάζουν τον πληθωρισμό. Οδηγεί επίσης σε ένα διαρκή καταναλωτισμό που δεν είναι αντίστοιχος με τις πραγματικές ανάγκες και τις δυνατότητες των καταναλωτών. Το τελευταίο οδήγησε σε «φούσκες» πρόσφατα πολλούς τομείς της οικονομίας (κατασκευές, χρηματιστήριο, στεγαστική και καταναλωτική πίστη κλπ)

Η σύνδεση των μισθών με τη παραγωγικότητα που δεν εφαρμόζεται - πλην φωτισμένων ιδιωτικών εξαιρέσεων - οδηγεί στην δικαιολογημένη πίεση για μισθολογικές αυξήσεις και ημερομίσθια λόγω του αυξημένου πληθωρισμού

Τι πρέπει να γίνει; Αυτό είναι το ουσιώδες θέμα για τους πολίτες, τη κοινωνία των πολιτών, τους καταναλωτές και τα πολιτικά κόμματα, που είναι ή θέλουν να γίνουν πραγματικά προοδευτικά και να αλλάξουν τη πορεία αυτού του τόπου. . 

Γήρανση του πληθυσμού και ανάπτυξη (*)

(*) Των Σ.Ρομπολή & Β.Μπέτση στο www.ot.gr

Σε πρόσφατες  μελέτες εκτίμησης των επιπτώσεων του φαινομένου της γήρανσης του πληθυσμού στην οικονομική ανάπτυξη υπολογίστηκε ότι το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα θα μειωθεί κατά 58 δισ. ευρώ ή κατά 31% σε σχέση με το ΑΕΠ του 2019 (βασικό σενάριο).

Έτσι, στη βάση αυτής της εκτίμησης προτείνεται ως λύση για το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας μας η περαιτέρω κεφαλαιοποίηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Επίσης, επισημαίνεται ότι το εγχείρημα της κεφαλαιοποίησης της επικουρικής ασφάλισης, το οποίο θα κοστίσει στο ΑΕΠ της  χώρας  μας πάνω από 78 δισ. ευρώ (20 δισ. παραπάνω από ό,τι η γήρανση του πληθυσμού) ήταν προς την σωστή κατεύθυνση για την ελληνική οικονομία.

Όμως θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχει χρησιμοποιηθεί η ορθή διατύπωση για το κόστος της γήρανσης στο ΑΕΠ της χώρας μας. Από την άποψη αυτή, η ορθή διατύπωση είναι ότι το πραγματικό ΑΕΠ μέχρι το 2100 θα απωλέσει δυνητικά 58 δισ. ευρώ και όχι ότι θα είναι κατά 31% μικρότερο από το ΑΕΠ του 2019. Και αυτό γιατί το έτος 2100 το ΑΕΠ δεν θα είναι μικρότερο από το ΑΕΠ του 2019, απλά θα μπορούσε να είναι κατά 58 δισ. ευρώ υψηλότερο, αν δεν υπήρχε το φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού. Εξάλλου, στην Έκθεση για την γήρανση του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (AWG 2021), έχει ληφθεί υπόψη μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ 1,2%.

Επίσης, στις μελέτες αυτές έχουν ληφθεί υπόψη οι δημογραφικές προβολές της Eurostat του έτους 2019, στις οποίες  ο δείκτης γήρανσης του πληθυσμού (old dependency ratio) αυξάνεται από το 37,9% το 2020 στο 65,2% το έτος 2070. Η δημογραφική αυτή προβολή σε βάθος 50 ετών, σημαίνει ότι ο ρυθμός γήρανσης του πληθυσμού είναι 1,1% ετησίως. Επίσης, αυτό σημαίνει ότι  η  ελληνική οικονομία θα έπρεπε το 1,1% από το 1,2% μέση ετήσια ανάπτυξη να το διαθέτει σε παροχές λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν προκύπτει. Και αυτό γιατί στους υπολογισμούς του AWG 2021, έχει ληφθεί υπόψη ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξάνονται ανάλογα με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, όπως προέβλεπε το 1ο Μνημόνιο (νομοθετική διάταξη που διατήρησε τόσο ο Ν. 4387/2016, όσο και ο Ν. 4670/2020).

...................

Bridge of the Euripus from the North-Wordsworth C-1882

Με άλλα λόγια αυτό που απαιτείται να γίνει κατανοητό είναι ότι η μεταστροφή σε κεφαλαιοποιητικά συστήματα δεν μειώνει τις επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού στην οικονομία. Επίσης απαιτείται να γίνει κατανοητό  ότι μπορεί ο δείκτης γήρανσης να φαίνεται ότι αυξάνεται κατά 72%, αλλά αυτό συντελείται σε βάθος 50-ετίας, γεγονός  που  αναδεικνύει  την  αναγκαιότητα   παρατήρησης του ρυθμού μεταβολής του δείκτη γήρανσης ο οποίος μπορεί να καλυφθεί από την αύξηση της παραγωγικότητας, της  απασχόλησης, των
  εισοδημάτων, τον  νέο-τεχνολογικό  εκσυγχρονισμό  της  ελληνικής  οικονομίας, την ποιοτικότερη και αναβαθμισμένη εκπαίδευση, την έρευνα και  την καινοτομία.

Σε  αυτές τις παραμέτρους βελτίωσης και αναβάθμισης των συνθηκών αύξησης των γεννήσεων, αντιμετώπισης της υπογεννητικότητας, αύξησης του εργατικού δυναμικού και του πληθυσμού απαιτείται να εστιάσει και η ελληνική οικονομία για τις μελλοντικές γενιές  και όχι οι ασκούμενες  πολιτικές να εξαντλούνται στη διαχείριση των παρενεργειών της  γήρανσης του πληθυσμού με τη μείωση των κοινωνικών δαπανών.

Περισσότερα εδώ