Πηγή: ΓΑΚ Νομού Εύβοιας
Ο χειμώνας της 1941-1942, υπήρξε ο χειρότερος για τη χώρα. Εκτός από τα άλλα δεινά του πολέμου και της κατοχής υπήρχε και ο συμμαχικός αποκλεισμός εφοδιασμού της Ελλάδας από τη θάλασσα για να πληγούν οι Γερμανοί. Οι τελευταίοι όμως έλυναν τα προβλήματά τους αλλιώς, με επιτάξεις, κατασχέσεις παραγωγής και εφοδιασμό από ξηράς. Ο ελληνικός λαός όμως πλήρωσε αυτό το μέτρο αποκλεισμού με χιλιάδες θύματα από τα πιο ανυπεράσπιστα και φτωχά κοινωνικά στρώματα, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα. Όσοι είχαν κάποια περιουσία στα χωριά μπόρεσαν να βρουν λύσεις. (Ο παπούς μου Μανώλης Μπαλογιάννης, λιμενεργάτης έμεινε στη Χαλκίδα όπου δούλευε αλλά έστειλε τη γιαγιά Μαρία Γκιζελή με τα τρία παιδιά (Βασιλική, Κωνσταντίνο και Δημήτηρη) στο Αυλωνάρι όπου και έζησαν στα χρόνια της πείνας).
Μετά από διαπραγματεύσεις ανάμεσα
στους εμπόλεμους επήλθε συμφωνία και η χώρα άρχισε να εφοδιάζεται τακτικά από
τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό από το φθινόπωρο του 1942. Ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός
(ΔΕΣ) εγκατέστησε δικό του διοικητικό μηχανισμό στην Ελλάδα για να παραλαμβάνει
και να διανέμει υπό την εποπτεία του τη βοήθεια που ερχόταν.
Στη Χαλκίδα συγκροτήθηκε επιτροπή του ΔΕΣ με πρόεδρό της το Μητροπολίτη Γρηγόριο, το δήμαρχο Κώστα Ρεντίφη, τους γιατρούς Αγησίλαο Λεμπέση και Γιάννη Παπαστρατή και το μηχανικό Νότη Καπνίση. Με πρόταση του Γιώργου Γιαννάκη, σύμβουλου της επιτροπής, συγκροτήθηκε «Ειδική Επιτροπή για το Παιδί» με εφόρους την Άννα Καπνίση και το Σωτήρη Παπαστρατή από τις αρχές του 1943.
Η «Ειδική Επιτροπή για το Παιδί» οργάνωσε το βρεφικό σταθμό Χαλκίδας για τη σωτηρία των βρεφών τη δύσκολή εκείνη περίοδο. Καθήκον της ήταν η διανομή του γάλατος του ΔΕΣ, που όμως ερχόταν σε βαρέλια σκόνη και έπρεπε να δίνεται κάθε μέρα παρασκευασμένο από την Επιτροπή. Οι μητέρες ήθελαν να το παραλαμβάνουν σε σκόνη και να το παρασκευάζουν οι ίδιες, όμως ο ΔΕΣ δεν το επέτρεπε και για αυτό έπρεπε να οργανωθεί η διανομή του. Τα «καζάνια» του γάλατος στήθηκαν στο σημερινό χώρο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Ο ΔΕΣ προέβλεπε τη χορήγηση γάλατος σε παιδιά έως ενός έτους αλλά ήταν φανερό ότι και τα μεγαλύτερα το είχαν ανάγκη. Η τοπική επιτροπή αποφάσισε να παρουσιάζει στον ΔΕΣ και τις ληξιαρχικές πράξεις γέννησης των πεθαμένων στο μεταξύ παιδιών και να παίρνει τις μερίδες τους που τις χορηγούσε στη συνέχεια στα μεγαλύτερα παιδιά.
Μετά την πρώτη αυτή νίκη, τα μέλη της τοπικής επιτροπής του ΔΕΣ και της Επιτροπής για το Παιδί αποφάσισαν να οργανώσουν συσσίτια για τα μεγαλύτερα παιδιά. Το ονόμασαν «το πιάτο του εξαντλημένου παιδιού» και αποφάσισαν να μην είναι μια καταθλιπτική διανομή συσσιτίου αλλά ένα είδος εστιατορίου με τραπέζια. Εξασφαλίστηκε για αίθουσα το Εργατικό Κέντρο, τότε πάνω απ’ την Κεντρική Αγορά. Καθαρίστηκε, ασπρίστηκε, τοποθετήθηκαν τραπέζια και καρέκλες. Στην αρχή επιλέχτηκαν τριάντα παιδιά, τα πιο εξαντλημένα και ξεκίνησε το «εστιατόριο» στις αρχές Απριλίου 1943.
Η επιτροπή έπαιρνε βασικά είδη απ’ τον ΔΕΣ (μακαρόνια, όσπρια) αλλά και από τη βοήθεια της τοπικής κοινωνίας. Την Πρωτομαγιά του 1943 έγιναν τα επίσημα εγκαίνια του πρώτου παιδικού εστιατορίου με εκατό πενήντα πλέον παιδιά. Τα γεύματα ήταν πλήρη και ειδικά για τα μέτρα της εποχής, αφού προσφερόταν τακτικά και κρέας και ψάρι και φρούτα. Επίσης εξοικονομώντας αλεύρι από τα ατομικά δελτία διανομής του ΔΕΣ, πράγμα «παράνομο», δινόταν σε κάθε παιδί και ένα φραντζολάκι με το φαΐ του.
Η επιτυχία της προσπάθειας οδήγησε τους εμπνευστές της στην επέκταση της. Βρέθηκε μεγαλύτερη αίθουσα, ο κινηματογράφος «Παλλάς», στην περιοχή Παζάρι. Στις 18.7.1943 έγιναν τα εγκαίνια του δεύτερου εστιατορίου με χίλια τριακόσια πενήντα παιδιά!
Με άρθρα στον τοπικό Τύπο, τα μέλη της Επιτροπής παρουσίαζαν το έργο της και ζητούσαν τη στήριξή της επικρίνοντας ταυτόχρονα την απουσία ενδιαφέροντος από μερίδα των εύπορων της πόλης. Η καμπάνια αυτή είχε αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εισφορές και να κερδηθεί και αυτή η μάχη προς όφελος των παιδιών της Χαλκίδας.
Πηγή: Σωτήρης Παπαστρατής. Μέρες του 1943-1944 στην Εύβοια. Χατζηνικολής, 1995.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου