Ελληνική οικονομία: Από τους καθεστωτικούς μύθους στη σκληρή πραγματικότητα

Ποιοί κλάδοι κι πόσο πλούτο παράγουν στη χώρα; Ο πίνακας που ακολουθεί μας δίνει τις σκληρές απαντήσεις της πραγματικότητας για το 2021:

Το εμπόριο και οι επισκευές οχημάτων έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά κύκλου εργασιών και ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Η μεταποίηση στη δεύτερη θέση, τα logistics στη τέταρτη, οι τεχνικές / επιστημονικές δραστηριότητες στη πέμπτη και ο χιλιοτραγουδισμένος τουρισμός στην 7η. Πρόχειρα συμπεράσματα αυτά. Η βαθύτερη μελέτη του πίνακα και του κάθε κλάδου ξεχωριστά μπορεί να δώσει πολύ πιο πλούσια και ποιοτικά συμπεράσματα.

Ποιοί είναι οι κορυφαίοι "παίκτες" στο παιχνίδι της οικονομίας και ποιός ο ρόλος τους; Φαίνονται ανα κλάδο για το 2016 στον επόμενο πίνακα:

Η ολιγοπωλιακή συγκέντρωση απο το 2016 μέχρι σήμερα, βοηθώντων των κρίσεων που βιώσαμε έχει μάλλον αυξηθεί, παρά μειωθεί. Σε δεκάδες κλάδους 4 μόνο εταιρείες ελέγχουν τα πλειοψηφικά ποσοστά της παραγωγής τους με όλα τα επακόλουθα που μπορείτε να φανταστείτε.

Ποια ειναι η θέση της χωρας στο παγκόσμιο πλούτο κατά κεφαλή;  Δείτε παρακάτω 

Στις τελευταίες θέσεις των πιο ανεπτυγμένων χωρών. Εκεί είμαστε.

Περισσότερα στον "Οικονομικό Ταχυδρόμο"

Επίσης μερικά σημαντικά προβλήματα που δεν τα λέμε μόνο εμείς, παρακάτω:

"Μπορεί να παρατηρείται πρόοδος στην ανάκαμψη της οικονομίας, ωστόσο υπάρχουν μια σειρά από ζητήματα, τα οποία δείχνουν ότι η Ελλάδα – παρά την όποια ανάπτυξη σημειώνεται – απέχει ακόμη πάρα πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Άλλωστε, τίθεται και το ερώτημα του κατά πόσο αυτή η ανάπτυξη είναι διατηρήσιμη για τα επόμενα χρόνια, καθότι η ελληνική οικονομία αναπτυσσόταν με γοργούς ρυθμούς (και μάλιστα πιο γοργούς) κατά την περίοδο πριν από τος Ολυμπαικούς Αγώνες του 2004 αλλά και μετά. Πάντως, τα εισοδήματα στην χώρα μας εξακολουθούν να απέχουν από την αρχή της κρίσης το 2009.

Το ελληνικό ΑΕΠ ανεβαίνει, ωστόσο υπάρχει ακόμη μεγάλη απόσταση που πρέπει να γεφυρωθεί για να καλυφθούν όλες οι απώλειες της παρατεταμένη κρίσης που έπληξε την χώρα μας. Αποτέλεσμα; Η Ελλάδα να βρίσκεται μόνο πάνω από την Βουλγαρία σε ό,τι αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και να υστερεί έναντι πολλών χωρών όπως η Πορτογαλία, η Σλοβακία, η Πολωνία, η Ρουμανίες κλπ

Εισοδήματα και κατανάλωση
Η Ελλάδα απέχει κατά 33 μονάδες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το 2022, όπως και το 2020 και το 2021, το Λουξεμβούργο και η Ιρλανδία κατέγραψαν το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, 156% και 135% αντίστοιχα πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Μετά το Λουξεμβούργο και την Ιρλανδία ακολουθεί η Δανία (36% πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε.), η Ολλανδία (30% πάνω), η Αυστρία (24% πάνω) και το Βέλγιο (20% πάνω).

Αρνητική κατάταξη και στην ατομική κατανάλωση (AIC) για την Ελλάδα το 2022, αφού κατατάχτηκε στην 25η θέση πανευρωπαϊκά μαζί με την Εσθονία και 22 μονάδες κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Τα χαμηλότερα επίπεδα ατομικής κατανάλωσης AIC καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (31% κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε.), στην Ουγγαρία (29% κάτω), στην Κροατία και Λετονία (και οι δύο 24% κάτω), στη Σλοβακία (23% κάτω) και στην Ελλάδα και Εσθονία (22% κάτω).

Ανεργία και Απσχόληση
Την ίδια στιγμή, η ανεργία μειώνεται στην Ελλάδα, όμως η χώρα παραμένει στη 2η χειρότερη θέση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά την Ισπανία, ενώ κάτι αντίστοιχο ισχύει και στην απασχόληση, μετά τη γειτονική Ιταλία. Υπενθυμίζεται ότι αρκούσε μόλις μια τετραετία -από το 2009 έως το 2013- για να φθάσει το ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας από μονοψήφιο ποσοστό στο δυσθεώρητο 28,1% και συνολικά 14 δύσκολα χρόνια για να φθάσει μόλις τον περυσινό Οκτώβριο στο 9,6%, κάτω από το «ψυχολογικό» ότι του 10%.".

Ολόκληρο το άρθρο εδώ

Οι Έλληνες εργαζόμενοι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, είχαν το 2022 μέσο ετήσιο μικτό μισθό 16.000 ευρώ και βρίσκονταν στην 24η θέση μεταξύ των 27 της Ε.E. Βρίσκονταν επίσης στο μισό επίπεδο αποδοχών του μέσου όρου της Ε.Ε. (32.300 ευρώ) και στην τελευταία θέση των χωρών της Ευρωζώνης, όπου ο μέσος ετήσιος μισθός ήταν 35.200 ευρώ. Ήταν, ακόμη, οι μοναδικοί εργαζόμενοι στην Ευρώπη που οι μισθοί τους παρέμεναν χαμηλότεροι σε σχέση με τα προ δεκαετίας επίπεδα – ακόμη και της πρώτης φάσης των μνημονίων.

Σε όρους αγοραστικής δύναμης αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες εργαζόμενοι βρίσκονται μόλις στο 57% του μέσου όρου της Ευρωζώνης, ήτοι είναι ανάμεσα στους φτωχότερους της Ευρώπης, ξεπερνώντας μόνον χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ουγγαρία και η Ρουμανία. Σε εποχή ιστορικής πληθωριστικής κρίσης, που απομειώνει ακόμη περισσότερο τα πραγματικά εισοδήματα, έχει ενδιαφέρον ότι η τάση αυτή δεν αναστράφηκε ούτε με τις μισθολογικές αυξήσεις της τελευταίας διετίας. Έχει επίσης ενδιαφέρον ότι εντελώς αντίστροφη είναι η τάση στα κέρδη των επιχειρήσεων. Η δυσαναλογία, μάλιστα, μισθών – κερδών εντείνεται αντί να εξισορροπεί τα τελευταία χρόνια, όπως δείχνει έρευνα του ινστιτούτου ΕΝΑ για τη «Διανομή του εγχώριου εισοδήματος».

Μερικές ακόμη δικές μας παρατηρήσεις:

Δεδομένης της εμπειρίας από την υλοποίηση στα τελευταία 40 χρόνια πληθώρας μεγάλων προγραμμάτων (ΜΟΠ, ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακά κ.α.) είναι οι ακολουθούμενες πολιτικές και πρακτικές από τη κυβέρνηση και τους επιτετραμμένους της στη Τ.Α. οι αναγκαίες και ικανές για την έγκαιρη και αποτελεσματική απορρόφηση των νέων κονδυλίων; Ειδικά για το ψηφιακό μετασχηματισμό (μιας πολύ καθυστερημένης ψηφιακά κοινωνίας και οικονομίας), το πρωτογενή τομέα (μιας φθίνουσας δημογραφικά και οικονομικά υπαίθρου) και των υποδομών (όπου 5 χλμ. σύγχρονου και ασφαλούς δρόμου στην Ελλάδα κοστίζουν περισσότερο από όσο κόστισε η πρόσφατη αποστολή της Ινδίας στη Σελήνη)

Είναι δυνατόν να πετύχουμε την πολυπόθητη (γιατί θα αντιμετωπίσει την κερδοσκοπία και θα ενισχύσεις τις εξαγωγές) επάρκεια τροφίμων χωρίς πολυτομεακή και αειφόρο ανάπτυξη της υπαίθρου, χωρίς συνεχή, σταδιακή και επίμονη αντιμετώπιση της γήρανσης του πληθυσμού, της αστυφιλίας, της έλλειψης εργατικού δυναμικού;

Οι ¨τεχνητές¨ γιγαντώσεις εταιρειών μέσω εξαγορών, με σχεδόν μοναδικό στόχο την αύξηση του πελατειακού τους εύρους και του κύκλου εργασιών (που πολλές φορές δεν διατηρείται) είναι ικανές να αλλάξουν την πορεία της οικονομίας ή ανακυκλώνουν ίδιες πρακτικές και πολιτικές αφού δημιουργούν στο ίδιο σαθρό έδαφος πιο μεγάλα και άπληστα ολιγοπώλια και μονοπώλια που χειραγωγούν την ούτως ή άλλως προβληματική εγχώρια αγορά;

Η πλειονότητα των ξένων επενδύσεων που εξακολουθεί να γίνεται στο τομέα της κυκλοφορίας του κεφαλαίου και των υπηρεσιών (δημόσια δάνεια, ιδιωτικά ομόλογα, Logistics, άντε και τουρισμός και  Real Estate) χειραγωγεί σε μεγάλο βαθμό το σημερινό και μελλοντικό προσανατολισμό της οικονομίας της χώρας. Είναι αυτό θετικό για το μέλλον της; Κάθε άλλο. Που είναι οι επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς και κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας που ορίζουν τον διεθνή ανταγωνισμό; Έστω σε σύγχρονους κλάδους μεσαίων τεχνολογιών που θα υποκαθιστούσαν εισαγωγές; Ήδη στις επενδύσεις στο τομέα της κυκλοφορίας του κεφαλαίου (και ειδικά  στα εμπορευματικά κέντρα εθνικής εμβέλειας και στις υποδομές των παραχωρημένων λιμένων, ακόμη και στα υδατοδρόμια) παρατηρείται – όσο και αν θέλουν να την κρύψουν - στασιμότητα, που οδηγεί στο ερώτημα αν η χώρα μας έγινε ένα απλό πιόνι στο παιχνίδι κάποιων μεγάλων παικτών που έχουν την ικανότητα να το κινούν κατά το δοκούν σε βάθος δεκαετιών. Η ανεπάρκεια σύγχρονων υποδομών επιδεινώνει τα προβλήματα. Στο μεταξύ ο κόσμος γύρω αλλάζει, νέες ευκαιρίες χάνονται και η θέση της χώρας στο διεθνή καταμερισμό εργασίας υποβαθμίζεται συνεχώς μαζί με την ποιότητα ζωής των κατοίκων της.

Τελικά για την ευημερία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της χώρας η ανάκτηση οποιασδήποτε επενδυτικής βαθμίδας έχει κάποια πραγματικά θετικά αποτελέσματα ή θα οδηγήσει σε πρόσθετο καταναλωτικό δημόσιο και ιδιωτικό δανεισμό και νέο φαύλο κύκλο χρεών; 

Αν δεν συνοδέυεται απο δέσμη άλλων μέτρων παραγωγικού και κοινωνικού χαρακτήρα δυστυχώς μάλλον το δεύτερο.