Εξασθενές χρώμιο σε Ασωπό και Μεσσαπία (*)

(*) ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2011 (σελ 51)

Ο Συνήγορος επιλήφθηκε υποθέσεων με αντικείμενο: α) την επιβολή ειδικού ορί­ου για το εξασθενές χρώμιο στο πόσιμο νερό και τη λήψη μέτρων προστασίας της ανθρώπινης υγείας∙ β) τις επιπτώσεις της ρύπανσης στην αγροτική παραγωγή της περιοχής του Ασωπού ποταμού (υποθέ­σεις 139680 και 140025/2011).

Ως προς το ζήτημα ποιότητας του πόσι­μου νερού, το ΥΠΕΚΑ εξήγγειλε το 2010 δέσμη μέτρων που εστιάζουν σε τρεις άξονες: στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, στον περιορισμό της ρύπανσης και στην εξυγίανση της βιομηχανικής περιοχής των Οινοφύτων.

Η ανεξάρτητη αρχή, πέραν της ενημέρωσης που έχει ζητήσει από τις αρμόδιες αρχές για την πρόοδο υλοποίησης των μέτρων που έχουν εξαγγελθεί, έχει απευθύνει συγκε­κριμένες προτάσεις για τα κύρια ζητήμα­τα που έχουν ανακύψει.

Ειδικότερα, πρότεινε να θεσπιστεί ειδικό όριο για το εξασθενές χρώμιο στο πόσι­μο νερό, τονίζοντας ότι περαιτέρω καθυ­στέρηση ενδεχομένως να έχει σοβαρές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία.

Η πρόταση του Συνηγόρου στηρίχτηκε στην αρχή της προφύλαξης, που συνιστά τη λήψη μέτρων προκειμένου να προληφθεί σοβαρή βλάβη του περιβάλλο­ντος ή της δημόσιας υγείας στις περιπτώσεις που ο κίνδυνος είναι επιστημονικά αβέβαιος.

Η πρόταση αυτή επίσης λαμβάνει υπόψη τη δικαστική απόφαση που εκδόθηκε το 2010 και καθορίζει το όριο των 2 μg/lt για την περιεκτικότητα του εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό, αλλά και την ήδη διατυπωμένη άποψη των αρμόδιων υπουργείων ότι είναι αναγκαία η επιβολή ειδικού ορίου, που ωστόσο δεν έχει υλο­ποιηθεί με σχετική νομοθετική ρύθμιση. Ο Συνήγορος επικαλέστηκε την ύπαρξη πλέον διεθνούς πρακτικής στη θέσπιση ορίων για το εξασθενές χρώμιο στο πό­σιμο νερό (ΗΠΑ, Ιταλία), αλλά και πρό­σφατη εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΥΥΚΑ) που επιβάλλει συστηματική καταγραφή των συγκεντρώσεων του εξασθενούς χρωμί­ου στο πόσιμο νερό, για μια περίοδο ενός έτους σε επίπεδο χώρας, που όμως δεν αναιρεί την υποχρέωση θέσπισης ορίου του.

Τέλος, ο Συνήγορος τονίζει ότι η διαχείριση του προβλήματος της επικινδυ­νότητας του εξασθενούς χρωμίου είναι αντιφατική, δεδομένου ότι με υπουργική απόφαση του 2010 καθορίστηκαν ποι­οτικά περιβαλλοντικά πρότυπα για τον ποταμό Ασωπό, που συμπεριλαμβάνουν θέσπιση ορίου του, τόσο στα υγρά από­βλητα όσο και στον ίδιο τον ποταμό.

Ως σημαντικό επιπλέον άξονα δράσης των αρμόδιων φορέων ο Συνήγορος προκρίνει τον έλεγχο των υφιστάμενων βιομηχανικών δραστηριοτήτων στην πε­ριοχή του Ασωπού, ο οποίος πρέπει να διενεργείται σύμφωνα με τα περιβαλλο­ντικά πρότυπα που καθορίστηκαν με νο­μοθετική ρύθμιση του 2010.

Στο πλαίσιο αυτό, επισήμανε την ανάγκη να διευκρι­νιστούν οι περιπτώσεις εκείνες οι οποίες δεν έχουν υπαχθεί στην εν λόγω ρύθμι­ση, επειδή δεν έχουν δηλώσει τη διάθε­ση των αποβλήτων τους στον Ασωπό.

Επιβάλλεται δε πρώτα η σταδιακή απορ­ρύπανση των επιφανειακών υδάτων και  Διαχείριση Περιβάλλοντος και Οργάνωση του Χώρου του εδάφους, κυρίως κοντά στις περιοχές κατοικίας και αγροτικής γης, και στη συ­νέχεια η αποκατάσταση του πυθμένα του ποταμού, σε εφαρμογή της νομοθεσίας για την περιβαλλοντική ευθύνη.

Ως προς τις επιπτώσεις της ρύπανσης στην αγροτική παραγωγή της περιοχής του Ασωπού, ο Συνήγορος έχει ζητήσει ενημέρωση από τις αρμόδιες αρχές, λαμ­βάνοντας υπόψη τα εξής:

• τις συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων σε δειγματοληψίες που διενεργήθηκαν στις αρχές του 2011∙

• την αδυναμία επαρκούς αξιολόγησής τους από το αρμόδιο υπουργείο λόγω έλλειψης θεσμοθετημένων ανώτατων ορίων για κάποιες ουσίες στα τρόφιμα

• το πρόγραμμα δειγματοληψιών και αναλύσεων τροφίμων στην περιοχή της Βοιωτίας, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη με συντονισμό του ΕΦΕΤ και έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του έτους.

Το ζήτημα διασφάλισης της ποιότητας του πόσιμου νερού μετά την εμφάνιση συγκεντρώσεων εξασθενούς χρωμίου διερευνάται από τον Συνήγορο, κατόπιν σχετικής καταγγελίας, και για τον Δήμο Μεσσαπίων.

Εν προκειμένω, έχει εκδοθεί απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Χαλκίδας, στο πλαίσιο προσωρινής δι­καστικής προστασίας, η οποία καθόρισε όριο 2 μg/lt για την περιεκτικότητα του εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό.

Σε συνέχεια αυτού, το ΥΠΕΚΑ εξήγγειλε την υλοποίηση έργου υδροδότησης του δήμου από τη λίμνη Υλίκη και την κατα­σκευή κεντρικής μονάδας επεξεργασίας νερού. Δεδομένου ότι ο ορίζοντας υλο­ποίησης του εν λόγω έργου είναι τουλά­χιστον τριετής, ο Συνήγορος έχει ζητήσει την παροχή ασφαλούς νερού στους πο­λίτες, σε συμμόρφωση με τη δικαστική απόφαση, την υγειονομική αναγνώριση του δικτύου και των πηγών υδροληψίας, την παρακολούθηση της ποιότητας του πόσιμου νερού και την έγκαιρη, συστη­ματική και κατά απόλυτα διαφανή τρόπο ενημέρωση των καταναλωτών (υπόθεση 20553/2009

Περισσότερα: www.synigoros.gr