Τρίτη 10 Μαρτίου 2009

Δημόσια ελεύθερη έκφραση και ιδιωτική εύθύνη

Της Έλενας Αποστόλου, Δικηγόρου (αναδημοσίευση από την Αυγή)
Στη δημόσια σφαίρα, πολλά λέγονται κι ακόμη περισσότερα γράφονται• και ευτυχώς.Η ελευθερία της έκφρασης είναι μια δημοκρατική κατάκτηση, που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμά μας. Δεν είναι όμως η μόνη.
Δυστυχώς στο θέμα της ελεύθερης έκφρασης, ιδιαίτερα διά του Τύπου, ως αναγνωστικό κοινό και ως εκδότες/συγγραφείς των απόψεών μας, πάσχουμε. Φαίνεται πως για μεγάλη μερίδα ανθρώπων, που δημόσια εκθέτουν την άποψή τους, υπάρχουν μόνο δύο πλευρές στην απόλαυση του δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης: είτε ελευθερία, με την έννοια του “γράφω ό,τι θέλω χωρίς καμία συνέπεια”, είτε φίμωση, δηλάδη “δεν μπορώ να γράφω καθόλου”.
Ας μην είμαστε υπεραπλουστευτικοί. Όπως κάθε δημοκρατικό δικαιώμα, έτσι και η ελευθερία της έκφρασης έχει τα όρια της. Και τα όρια αυτά τίθενται από τα άλλα δημοκρατικά δικαιώματα που μπορεί να θιχτούν. Φυσικά και καθένας μπορεί να γράφει ό,τι θέλει.Όχι ομως εξυβρίσεις, συκοφαντίες, ψευδείς πληροφορίες και απειλές. Εξάλλου οι νόμοι που προστατεύουν τους πολίτες υπάρχουν για όλους, δεν εξαιρούν δημοσιογράφους, συγγραφείς ή bloggers.
Εν προκειμένω, στην περιπτωση που απασχολεί την κοινή γνώμη σήμερα, το ζήτημα της ελευθερίας της έκφρασης τίθεται εκ νέου, μέσα σε ένα καινούργιο, σχεδόν άγνωστο πλαίσιο, τον κόσμο του διαδικτύου. Όσοι έχουν επαφή με το διαδίκτυο, μπορεί να λαμβάνουν ανώνυμη ηλεκτρονική αλληλογραφία που αναφέρεται με λίβελους σε προσωπικές σχέσεις πολιτικών προσώπων, μπορεί να διαβάζουν Blogs με υβριστικά υποννοούμενα ή να βλέπουν μονταρισμένα videos. Ο κυβερνοχώρος είναι απέραντος, άγνωστος και συχνά επικίνδυνος. Όμως εντέλει τίποτα δε χρειάζεται να αλλάξει για να χειριστούμε την πληροφορία που διαδίδεται ηλεκτρονικά. Το νομικό μας οπλοστάσιο είναι αρκετό για να αντιμετωπίσει τις περιπτώσεις που θίγονται τα ατομικά δικαιώματα συγκεκριμένων πολιτών.
Βέβαια η περίπτωση των blogs είναι ιδιάζουσα. Είναι κατά κάποιο τρόπο η φωνή των πολιτών που γράφουν σαν σε ημερολόγιο τις καθημερινές τους σκέψεις, χωρίς λογοκρισία και φραγμούς. Και το διαδίκτυο είναι ο μόνος χώρος της δημόσιας σφαίρας που δίνεται η ευκαιρία σε όλους να εκφραστούν, χωρίς να κατέχουν καμία υψηλά ιστάμενη θέση, στην πολιτική ζωή ή στα πάνελ των τηλεοπτικών καναλιών. Στα blogs εκφράζομαι εγώ κι εσύ, χωρίς απολαβές και διακοπές για διαφημίσεις. Δεν υποστηρίζω ότι επειδή δεν είναι κάποιος επαγγελματίας δημοσιογράφος, αυτομάτως εξαιρείται από τις διατάξεις που ορίζουν το πλαίσιο της έντυπης/ηλεκτρονικής δημοσιογραφίας. Καθένας που δημοσιεύει τίθεται υπό κρίση και θέτει και τον εαυτό του σε θέση ευθύνης για αυτά που λέει, όπως επίσης και κάθε αναγνώστης κρίνει και αναστοχάζεται πάνω στα κείμενα που διαβάζει.
Εν κατακλείδι, γνώμη μου είναι πώς θα ήταν ανούσια και ατέρμονη μια προσπάθεια ανεύρεσης νέων νομοθετικών μέτρων για την αντιμετώπιση των όποιων κακόβουλων
Bloggers. Άλλωστε η δύναμή τους είναι μεγάλη και πάντα θα εφευρίσκονται νέοι τρόποι για να ξεπηδούν καινούργια blogs στον αχανή κυβερνοχώρο.
Όμως κανείς δεν είναι στο απυρόβλητο. Μπορεί καθένας τελικά να γράφει ό,τι θέλει, (με το “πλεονέκτημα” της ανωνυμίας, σημειωτέον, που έχουν οι bloggers) αλλά μπορεί και καθένας να προστατέψει την τιμή και την υπόληψή του, πράττοντας τα δέοντα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: