ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Της Έλενας Αποστόλου, Δικηγόρου, αναδημοσίευση απο την Αυγή
Φαίνεται πως τον τελευταίο καιρό απασχολεί βαθιά την κοινή γνώμη το ζήτημα της εθνικής μας ταυτότητας. Η επέτειος της 25ης Μαρτίου σε συνδυασμό με την επιβεβλημένη παρέλαση, ο διχασμός για το βιβλίο ιστορίας της έκτης δημοτικού αλλά και η ήττα της Εθνικής ποδοσφαίρου από την Τουρκία πυροδότησαν για μια ακόμη φορά τις συζητήσεις σχετικά με το ποιοι και κατά πόσο είναι και αισθάνονται Έλληνες. Σε αυτές τις λεκτικές διαμάχες, που λαμβάνουν χώρα κυρίως στα τηλεοπτικά παράθυρα προς τέρψη αλλά και συμμόρφωση των τηλεθεατών, το προνόμιο της ελληνικότητας αποδίδεται ή αυτό-απονέμεται κυρίως σε κληρικούς, πολιτικούς ακροδεξιών παρατάξεων και μαχητές της ορθόδοξης πίστης. Από την άλλη πλευρά, οι εκπρόσωποι παραδείγματος χάριν των αριστερών παρατάξεων θεωρούνται συλλήβδην ανθέλληνες (πέραν από υποστηριχτές της τρομοκρατίας και υποθάλποντες εγκληματικά στοιχεία) διότι διαφωνούν με το μέγεθος της σπουδαιότητας που αποδίδεται σε όλα τα παραπάνω.
Είναι απορίας άξιο πως η ελληνικότητα μπορεί να ταυτίζεται με την παρέλαση της 25ης Μαρτίου ή με την ήττα ή τη νίκη μιας ομάδας ποδοσφαίρου απέναντι σε μια γειτονική χώρα και πραγματικά δεν μπορώ να συλλάβω το πώς μπορεί να οδηγηθεί κανείς να πιστεύει ότι η εθνική ταυτότητά μας συνοψίζεται απλά στο τρίπτυχο «πατρίς- θρησκεία- οικογένεια».Τούτο όμως ισχύει ή πρόκειται απλά για μια καθ’ υπερβολή προβολή των μέσων μαζικής ενημέρωσης;
Οπωσδήποτε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν είναι ο αποδιοπομπαίος τράγος, εξάλλου και αυτά καθοδηγούνται (αλλά και καθοδηγούν) από τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του τηλεοπτικού κοινού. Αυτές όμως οι προτιμήσεις, πως κατέληξαν να αποτελούνται εν μέρει από μια σχεδόν «λυσσώδη» υπερπροστασία οποιουδήποτε πολιτισμικού στοιχείου εντοπίζεται στην Ελλάδα; Και έπειτα γιατί να προβάλλονται ως μόνιμοι συνοδοιπόροι και προστάτες της ελληνικότητας η χριστιανική θρησκεία και ο ελληνικός στρατός; Είναι βέβαιο ότι μερικές δεκαετίες «ταχύρυθμης» σχολικής εκπαίδευσης ήταν αρκετές για να ριζωθούν αυτές οι αντιλήψεις στο μυαλό των Νεοελλήνων.
Αντιλαμβάνομαι τη σπουδαιότητα της διατήρησης της εθνικής μας ταυτότητας σε έναν κόσμο που ταχύτατα εξελίσσεται και απορροφά κάθε διαφορετικό στοιχείο, δημιουργώντας ένα χωνευτήρι των λαών και δεν αμφισβητώ το σημαντικό ρόλο πολλών θρησκευτικών (όχι όμως και μιλιταριστικών) στοιχείων σ’ αυτό. Όμως η προσπάθεια για τη διατήρηση της εθνικής μας ταυτότητας δεν μπορεί να ταυτίζεται με την περιχαράκωση και την απομόνωση. Διατήρηση εντέλει σημαίνει και σωστή διαχείριση του πολιτισμού μας. Αυτού του είδους η πολιτιστική διαχείριση, που λείπει τόσο σε θεσμικό επίπεδο από τη χώρα μας όσο και από το εκπαιδευτικό μας σύστημα, θα μπορούσε να απαλλάξει τον Έλληνα από τη λογική των στερεοτύπων και να προβάλλει την αξία όλων των εποχών της ελληνικότητας, όχι μόνο της αρχαίας Αθήνας και της επανάστασης του’21. Η εθνική μας ταυτότητα, ο ελληνικός πολιτισμός δεν είναι δυνατό να ορίζονται μέσω της αντίθεσης και της άρνησης των άλλων πολιτισμών. Εξάλλου ζούμε σε μια εποχή έντονων πολιτιστικών προσκτήσεων και επιρροών που μάλλον είναι ανώφελο εκ μέρους μας να πιστεύουμε ότι μπορεί ο ελληνικός πολιτισμός να παραμείνει αλώβητος και ανεπηρέαστος (με την προϋπόθεση όμως ότι έχουμε απαντήσει και στο ερώτημα τι είναι ελληνικός πολιτισμός).
Δυστυχώς το θέμα της πολιτιστικής διαχείρισης είναι θέμα παιδείας και πολιτισμού, των δύο πλέον πασχόντων τομέων δηλαδή του ελληνικού κράτους, οπότε όσα λέμε αποτελούν κάλλιστα ένα ευχολόγιο. Είναι τόσες πολλές οι αλλαγές που χρειάζεται να γίνουν και θέλει τόσο σθένος για να προβεί μια κυβέρνηση σ’ αυτές, που ένας απαισιόδοξος θα είχε κάθε δίκιο να πιστεύει πως τα πράγματα μόνο χειρότερα μπορούν να γίνουν. Νομίζω όμως πως τελικά οι Έλληνες βλέπουμε ότι η ελληνικότητά μας δεν απειλείται παραδείγματος χάριν, από την κατάργηση μιας παρέλασης- μιλιταριστικού κατάλοιπου, ή τη διαίρεση εκκλησίας και κράτους. Απειλείται όμως βαθιά όταν αφήνεται στα χέρια μισαλλόδοξων που αλλοιώνουν τα στοιχεία που τον ανέδειξαν, όπως η δημοκρατία και ισότητα, ενώ παράλληλα επιμένουν να υποτιμούν τους άλλους πολιτισμούς θεωρώντας πως έτσι εξυψώνουν τον δικό μας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου