Ο Μπ.Μπρέχτ για την αλήθεια

Το 1934 στις "Πέντε δυσκολίες όταν γράφει κανείς την αλήθεια" (από την ¨Επιθεώρηση Τέχνης Ν 83, Νοέμβρης 1961) ο Μπρέχτ τις καθορίζει ως εξής:

1. Να έχεις το θάρρος να γράφεις την αλήθεια 
2. Να έχεις τη γνώση να την αναγνωρίζεις
3. Να έχεις την τέχνη να την κάνεις χρησιμοποιήσιμη
4. Να έχεις κρίση ώστε να διαλέγεις αυτούς που η αλήθεια στα χέρια τους θα είναι αποτελεσματική
5. Να έχεις την αναγκαία πονηριά (ικανότητα) να τη διαδώσεις σε πολλούς

Σημ: Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956) ήταν γερμανός δραματουργός, σκηνοθέτης και ποιητής. Θεωρείται από τους σημαντικότερους μεταρρυθμιστές του σύγχρονου θεάτρου. Υπήρξε ο εισηγητής του «Επικού Θεάτρου», σύμφωνα με το οποίο το κοινό πρέπει να πείθεται ότι αυτό που βλέπει στη σκηνή είναι απλά η εξιστόρηση γεγονότων, απέναντι στα οποία οφείλει να αποστασιοποιείται και να έχει αναλυτική και κριτική στάση. Γνωστά έργα στη χώρα μας: «Μάνα κουράγιο», «Η όπερα της πεντάρας», «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» και «Ο κύκλος με την κιμωλία».Τα έργα του που έχουν εκδοθεί στα Ελληνικά και το σύνολο των θεατρικών του έργων μπορείται να τα βρείται στο https://el.wikipedia.org/Μπέρτολντ Μπρέχτ

Διώξτε τα σύννεφα (Δ.Βασιλείου)

"Η νέα χρονιά, όσο "συννεφιασμένη" να είναι κι' αυτή, μπορεί να "φωτιστεί" μόνο από μας, μόνο απ' τις δικές μας, κοινές, προσπάθειες".(Δ.Βασιλείου)

ΔΙΩΞΤΕ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ

 

Θα φύγουν τα σύννεφα, είπε.

Κι΄ εμείς, περιμέναμε,

κοιτώντας τα κίτρινα φύλλα

στο γκρίζο φόντο τ’ ουρανού.

Θλίψη!

 

Θα φύγουν, είπε, θα φύγουν.

Κι΄ εμείς, περιμέναμε,

κοιτώντας τα πεσμένα φύλλα

στο σκούρο φόντο της γης.

Πόνος!

 

Όπου να ’ναι φεύγουν, είπε.

Κι΄ εμείς, περιμέναμε,

κοιτώντας τα νεκρά δέντρα

στο μαύρο στήθος της γης.

Θάνατος!

 

Θα φυγ ..., έκανε να πει,

και τον πλάκωσαν τα σύννεφα,

τα σύννεφα, που μόνα τους δεν έφυγαν

και μόνα τους, δεν πρόκειται να φύγουν.

 

Κι’ εμείς;

Τι κάνουμε τώρα;

 

 

Να διώξουμε τα σύννεφα,

με τις δικές μας τις δυνάμεις!

Να διώξουμε τα σύννεφα,

όλοι μαζί,

εμείς,

 του φωτός οι εραστές!

 

Να διώξουμε τα σύννεφα, τώρα!

19.11.2007                                                      

Στον απόηχο της εκλογής Τράμπ: Η εντατικοποίηση της εργασίας πριν από ενα αιώνα.

Η επιστολή προς τον Χένρι Φορντ της σύζυγου ενός αμερικάνου εργάτη πριν απο 100 ακριβώς χρόνια (το κείμενο από την "Ναυτεμπορική")

"Συγχωρήστε τον τρόπο με τον οποίο σας απευθύνομαι, αλλά σας παρακαλώ, για χάρη της ανθρωπιάς, να ερευνήσετε την κατάσταση και συγχωρήστε αν φαίνομαι αγενής. Κύριε Φορντ, είμαι η σύζυγος ενός από τους τελικούς συναρμολογητές στην επιχείρησή σας και ούτε εγώ ούτε ο σύζυγός μου θέλουμε να θεωρηθούμε υποκινητές, γι’ αυτό και δεν θέλουμε να πούμε τίποτα που θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση. Όμως, κύριε Φορντ, δεν γνωρίζετε τις συνθήκες που επικρατούν στο εργοστάσιό σας. Είμαι σίγουρη πως αν τις γνωρίζατε, δεν θα τις επιτρέπατε.

Γνωρίζετε ότι ένας άνθρωπος δεν μπορεί να «αντιταχθεί στη φύση»; Πρέπει να πάει στην τουαλέτα, αλλά δεν του επιτρέπεται να πάει κατά τη διάρκεια της εργασίας του. Πρέπει να το κάνει πριν φτάσει στη δουλειά ή μετά το τέλος της βάρδιας. Το σύστημα αλυσίδας που εφαρμόζετε είναι για σκλάβους! Για όνομα του Θεού, κύριε Φορντ – δεν θα μπορούσε να υπάρχει ένας άνθρωπος διαθέσιμος να τον αντικαταστήσει προσωρινά όταν η φύση καλεί; Το μόνο που χρειάζεται είναι μια προσωπική σας έρευνα για λίγες ώρες και είμαι σίγουρη πως δεν θα το επιτρέπατε.

Επιπλέον, όταν κάποιος εργάζεται συνεχώς, αδιάκοπα, και δεν αισθάνεται καλά – όπως ο σύζυγός μου, που έχει γρίπη και αντί να είναι στο σπίτι, όπου θα έπρεπε να βρίσκεται, εργάζεται, πώς είναι δυνατόν να ανέχεστε έναν επιστάτη να τον βρίζει και να τον εξαναγκάζει να κάνει πιο γρήγορα; Το όνομα του Θεού θα έπρεπε να χρησιμοποιείται με σεβασμό και όχι για να καταριούνται αυτούς τους φτωχούς άνδρες. Αυτά τα 5 δολάρια την ημέρα είναι μια ευλογία – μεγαλύτερη από ό,τι μπορείτε να φανταστείτε – αλλά τα κερδίζουν με πολύ κόπο. Πόσο πιο τυχερός είστε εσείς που ο Θεός σας έδωσε όσα έχετε αντί να σας βάλει στη θέση αυτών των ανθρώπων. Παρακαλώ ερευνήστε το και σας ευχαριστώ, κύριε Φορντ.

Υ.Γ. Μπορείτε, παρακαλώ, να ερευνήσετε και το εξής: Ο σύζυγός μου προμηθεύεται ειδικά εργαλεία, αλλά η αξία τους αφαιρείται από τον μισθό του. Επιπλέον, του κλέβουν συνεχώς εργαλεία και φόρμες εργασίας, καθώς δεν υπάρχουν ερμάρια. Αναγκάζονται να αφήνουν τα παλτά και τις φόρμες τους όπου να ‘ναι, και το φαγητό του έχει κλαπεί επανειλημμένα εξαιτίας αυτού. Σας παρακαλώ".

Εδώ ολόκληρο το άρθρο της Ν. Στασινού από την "Ναυτεμπορική""

Κ΄εγω μια φάμπρικα είμαι (1) του Β.Μαγιακόφσκι - 1918.

Μετάφραση απ’ τη ρώσικη γλώσσα κι απόδοση στην ελληνική : Δημήτρης Βασιλείου - 31.01.2024

Ν.Εγγονόπουλου. Ποιητής και Φιλόσοφος

Φωνάζουνε στον ποιητή:

«Στον τόρνο να σε βλέπαμε!

Τι είν’ οι στίχοι;

Ένα κενό, ένα μηδέν!

Για να δουλέψεις, σίγουρα, τα άντερα δεν έχεις.»

Ίσως, για μας,

η δουλειά απ’ τις ασχολίες όλες,

η πιο συγγενής μας να ‘ναι.

Κι εγώ μια φάμπρικα είμαι!

Χωρίς φουγάρα, ναι,

που ξέρεις όμως; Μπορεί,

για μένα,

πιο δύσκολα χωρίς φουγάρα να ‘ναι.

Το ξέρω  –

δεν σας αρέσουνε τα όμορφα τα λόγια.

Βελανιδιές λιανίζετε, δουλεύοντας σκληρά.

Αλλά κι εμείς;

Δεν είμαστε κι εμείς, στ’ αλήθεια, ξυλοκόποι;

Για δες, κατεργαζόμαστε, ίδια βελανιδιές,

τ’ ανθρώπινα κεφάλια.

Φυσικά,

τιμητική υπόθεση το ψάρεμα.

Το δίχτυ να τραβάς

κι’ αυτό γεμάτο να ’ναι με μερσίνια! (2)

Αν κι η δουλειά των ποιητών – απ’ όλες πιο τιμητική –

ανθρώπους ζωντανούς ψαρεύει κι όχι ψάρια.

Τιτάνια δουλειά!

Να καίγεσαι πάν’ απ’ το καμίνι,

να δένεις το ατσάλι που τσιρίζει.

Αλλά ποιος είν’ αυτός που θα μας κατηγορήσει,

τεμπέληδες κι’ αργόσχολους που θα μας πει;

Μυαλά λαξεύουμε με τη χοντρή της γλώσσας λίμα!

Ποιος λέτε να ’ναι υπεράνω –

ο ποιητής ή ο τεχνίτης,

που τους ανθρώπους οδηγεί σε υλικά οφέλη;

Κι οι δυο!

Οι καρδιές – κι αυτές μηχανές.

Η ψυχή – κι αυτή πανούργος κινητήρας.

Ίσοι είμαστε!

Σύντροφοι στων εργατών το πλήθος μέσα,

προλετάριοι του σώματος και της ψυχής.

Μαζί, μόνο μαζί,

το σύμπαν θα ομορφύνουμε

και με παιάνες θα το κάνουμε να ηχήσει.

Φράγμα ορθώνουμε στις λογοκαταιγίδες.

Εμπρός! Στα έργα, στη δουλειά!

Η δουλειά καινούργια είναι, ζωντανή.

Και τους αργόσχολους τους ρήτορες –

στο μύλο, στους μυλωνάδες!

Με το νερό των λόγων τους μυλόπετρες ν’ αλέθουν.

Σημειώσεις:

(1) Ο αυθεντικός τίτλος του ποιήματος είναι: «ΠΟΙΗΤΗΣ ΕΡΓΑΤΗΣ».

(2) Μερσίνια – οξύρρυγχοι.