Στις 24 Σεπτέμβρη ανακοινώθηκαν στη Στοκχόλμη τα εναλλακτικά βραβεία Νόμπελ ή αλλιώς Right Livelihood Award. Με τα βραβεία αυτά τιμώνται από το 1980 αγωνιστές και αγωνίστριες από όλο τον κόσμο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος και την ειρήνη.
Ένας από τους φετινούς τιμώμενους είναι “ο άνθρωπος που σταμάτησε την έρημο”, ο 76χρονος Γιακούμπα Σαβαντόγκο, αγρότης από την Μπουρκίνα Φάσο.
Γράφει η Κάκη Μπαλή στην Αυγή της 25/9/18:
"Ο Σαβαντόγκο ξεκίνησε πριν από 40 χρόνια να πειραματίζεται για να κάνει και πάλι εύφορη την ερημοποιημένη γη, χρησιμοποιώντας το -σπάνιο- νερό της βροχής και τη γνώση των προγόνων του. Και κατάφερε μέχρι σήμερα να δημιουργήσει μέσα στην ξεραΐλα ένα “δάσος” 400 στρεμμάτων με εξήντα διαφορετικά δένδρα και θάμνους, ένα μνημείο βιοποικιλότητας εκεί που δεν φύτρωνε τίποτε.
Οι παλιοί στην κακοτράχαλη χώρα προσπαθούσαν να σταματήσουν την έρημο με το “ζάι”. Μια επίπονη διαδικασία, που στηριζόταν μόνο στα υφιστάμενα καχεκτικά δένδρα, γύρω από τα οποία έσκαβαν λάκκους, τους παραγέμιζαν με σπασμένα κλαδιά, απομεινάρια της σοδειάς και κοπριά από τα ζώα, ώστε να απορροφηθεί στο μάξιμουμ το νερό της βροχής και τα δένδρα να αντέξουν και να ξανακαρπίσουν.
Ο Σαβαντόγκο μεγάλωσε τους λάκκους, βελτίωσε το “ζάι” και τόλμησε να φυτέψει και καινούργια δένδρα. “Όταν ξεκίνησα να φυτεύω, οι γείτονές μου σκέφτηκαν ότι τρελάθηκα”, είχε πει ο Σαβαντόγκο, επτά χρόνια πριν, στη διάσκεψη του ΟΗΕ για να υπογραφεί η συνθήκη ενάντια στην ερημοποίηση (UNCCD). Αλλά, παρά το δούλεμα και τις αντιδράσεις, συνέχισε με πείσμα. Το “δάσος” του ξεκίνησε από 10 στρέμματα για να φτάσει τα 400, ενώ κι άλλοι, νεότεροι αγρότες αποφάσισαν να μιμηθούν το παράδειγμά του. Αυτά τα “δάση” σταματούν την ερημοποίηση, προσφέρουν μια στοιχειώδη προστασία στους ανθρώπους από το λιοπύρι και κυρίως κάνουν σταδιακά πιο εύφορο το γύρω έδαφος, ώστε να μπορεί κανείς να το φυτέψει με κάτι που τρώγεται.
Να θυμίσουμε ότι η Αφρική, που την έχουμε συνδέσει στο μυαλό μας με ξηρασία και πείνα, ήταν μέχρι και τις αρχές του προηγούμενου αιώνα η μοναδική ήπειρος που δεν ήξερε τι θα πει λιμός. Μέχρι να την καταστρέψουν τα τεχνητά σύνορα που σχεδίασαν στον χάρτη οι αποικιοκρατικές δυνάμεις. Έτσι σταμάτησε η εξισορροπητική δράση της νομαδικής κτηνοτροφίας και ενισχύθηκε ο επεκτατισμός της ερήμου. Ο αγρότης από την Μπουρκίνα Φάσο και οι μιμητές του προσπαθούν να κερδίσουν λίγο από το πάρα πολύ χαμένο έδαφος"
