Του Γιάννη Ζέρβα, ΟικονομολόγουΠριν από λίγες μέρες είχα τη τύχη να παρακολουθήσω τη τελετή παράδοσης του έργου του Δασικού χωριού Παπάδων στο Δήμο σας από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Σίγουρα όχι τα εγκαίνια (όπως κατάλαβε ο πολύς κόσμος), γιατί εγκαίνια σημαίνουν και λειτουργία, αλλά την παράδοση από το Υπουργείο στο Δήμο σας, που θα έλεγα ότι του προσθέτει αρκετές δυνατότητες οργανωμένης παρέμβασης για την αειφορία της περιοχής, αλλά παράλληλα και σημαντικές ευθύνες και κόστος για την άμεση έναρξη ενεργειών για την ορθολογική και αποδοτική του λειτουργία.
Στα θετικά του έργου κατατάσσονται μια σειρά διαπιστώσεις, όπως:
· Η κατασκευή του σε ένα πραγματικά υπέροχο φυσικό περιβάλλον
· Η πρώτη αντίστοιχη επένδυση στο νομό και μάλιστα από δημόσιο φορέα
· Επένδυση στη λογική της αειφορίας (συνδυασμού οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών)
· Η δυνατότητα δημιουργίας συνεργιών για την τοπική ανάπτυξη μεταξύ εναλλακτικού ή / και συνδυασμένου τουρισμού, προβολής της περιοχής και των τοπικών προϊόντων, εκπαιδευτικού τουρισμού, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου κ.α.
· Η παράδοσή του στο τοπικό Δήμο
· Ο πλήρης εξοπλισμός των σπιτιών με όλα τα αναγκαία μέσα διαβίωσης ανεξάρτητα εποχής
· Η ύπαρξη μερικών αναγκαίων τουριστικών ευκολιών (παιδική χαρά, γήπεδο μπάσκετ - βόλεϊ, πυρήνας εμπλουτισμού θηραμάτων με πέρδικες και φασιανούς)
· Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου με αρωματικά, ενδημικά, μελισσοκομικά φυτά, οπωροφόρα δέντρα,, κλήματα, εποχιακά φυτά κλπ
Το Δασικό χωριό Παπάδων περιλαμβάνει από ότι μάθαμε παρακολουθώντας την πρόσφατη τελετή, 20 σπίτια, 3 δωματίων, 58 τ.μ. το καθένα / 1 ρεσεψιόν 58 τ.μ. / εστιατόριο – καφετέρια 190 τ.μ. Το σύνολο του έργου κόστισε στους Έλληνες φορολογούμενους 2,1 εκατ € ή 1490 € / τ.μ κατασκευών.
Με αυτό το κόστος συμφώνησαν (ίσως εξ ‘ ανάγκης, ίσως για να γίνει επί τέλους μια τουριστική επένδυση στην πανέμορφη αλλά δοκιμασμένη από την ανεργία περιοχή σας) όλοι οι εμπλεκόμενοι δημόσιοι και άλλοι φορείς (Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Δήμος Νηλέως, Νομαρχία Ευβοίας, Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, Επιθεώρηση Δασών Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, Δ/νση Δασών Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και της Ευβοίας , επιβλέποντες του έργου κ.α.)
Το ξύλο σίγουρα είναι πιο ακριβό δομικό υλικό από το μπετόν όσον αφορά την αναλογία ποσότητας υλικών που χρειάζεται η κατασκευή. Όμως το κόστος περιορίζετε λόγω του ότι δεν απαιτούνται πολλές εργατοώρες για να κατασκευαστεί ένα σπίτι που έχει ξύλινο σκελετό και τοιχοποιία, όπως θα συνέβαινε σε μία συμβατική κατασκευή. Τα ξύλινα σπίτια κοστίζουν κατά μέσο όρο από 650 ευρώ, ενώ το κόστος λαμβανομένων και διαφόρων άλλων εξόδων μπορεί να διαμορφωθεί περί τα 750 έως 800 ευρώ το μέγιστο. Σε κάθε περίπτωση βέβαια οι τιμές διαμορφώνονται ανάλογα με το σχέδιο και την ποιότητα εξοπλισμού της οικίας. Το βέβαιο είναι ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν υπάρχουν τέτοιες αξιοπρόσεκτες διαφορές, που να διαμορφώνουν το κόστος σε υψηλά όρια. Τα απαιτούμενα υλικά κατασκευής με όλα τα παρελκόμενα (μονώσεις, προστασία κλπ) στοιχίζουν για 60 τ.μ παρόμοιων κατοικιών γύρω στις 22.000 € μαζί με το ΦΠΑ. (βλ εταιρεία ‘Ελατον’) Από την άλλη μεριά, ετοιμοπαράδοτο σπίτι 60 τ.μ. μαζί με όλες τις σχετικές μελέτες (αρχιτεκτονική, στατική, θέρμανσης, πυροπροστασίας κ.α) κοστίζει για ένα απλό αγοραστή 58.000 € (βλ. εταιρεία wildandfree.gr) ή αλλιώς 967 € / τ.μ.
Είναι φανερό λοιπόν ότι το κόστος του έργου είναι σαφώς υπερτιμημένο, ακόμη και αν συνυπολογίσουμε τις πρόσθετες αλλά όχι και τόσο ακριβές συμπληρωματικές εργασίες που έγιναν στο χώρο (διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, τουριστικές ευκολίες, εξοπλισμός διαβίωσης σε σπίτια κλπ)
Εκτός αυτών, είναι φανερό στον επισκέπτη ότι υπάρχουν πολλές ελλείψεις, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί και υλοποιηθεί αντίστοιχα, χωρίς να επιβαρύνουν σημαντικά το κόστος κατασκευής. Μιλάω για την έλλειψη αυτόματου ποτίσματος των φυτών, ίσως την κατασκευή ενός αρτεσιανού, την έλλειψη μέσων προστασίας του χώρου από πυρκαγιά, την έλλειψη παντελώς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο χώρο (το πιο εύκολο θα ήταν να έχουν τα σπιτάκια ηλιακά συστήματα ψύξης και θέρμανσης αντί για air condition και ηλεκτρικά αερόθερμα), τη μη ασφαλτόστρωση του δρόμου πρόσβασης κ.α
Το πιο σημαντικό θέμα όμως σήμερα, δεν είναι τόσο το σχετικά υψηλό κόστος κατασκευής όσο η ορθολογική και αποδοτική για την περιοχή λειτουργία του. Είναι αναγκαίο να εξετάσει ο Δήμος σας την εμπειρία λειτουργίας των αντίστοιχων δασικών χωριών στη χώρα, για να αποφύγει λάθη και να βελτιώσει υπάρχουσες ιδέες και προσεγγίσεις. Είναι φανερό ότι το δασικό χωριό έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει τουρίστες οι οποίοι θα γνώριζαν συνολικά τη περιοχή των τριών γειτονικών δήμων (Κηρέως, Λίμνης) και να παίξει ένα σημαντικό ρόλο για την περιφερειακή ανάπτυξη. Θα μπορούσε να προσελκύσει – με κατάλληλη προεργασία, προβολή και προσφορές - τουρίστες από δυο γειτονικά τουριστικά σημεία (Αγ. Γιάννης Ρώσος και Λουτρά Αιδηψού) Η λειτουργία του θα μπορούσε να συνδυαστεί με 3ημερα, 5ημερα ή και 10ημερα τουριστικά πακέτα (θρησκευτικού, ορεινού, θαλάσσιου τουρισμού) και εκδρομές σε πανέμορφα σημεία τουριστικής αναφοράς της ευρύτερης περιοχής όπως:
· Λαογραφικό Μουσείο Αγίας Αννας.
· Μουσείο απολιθωμένων θηλαστικών Κερασιάς
· Φαράγγι της Μπολοβίναινας
· Παραλία Αγκάλης
· Παραλία Κοτσικιάς
· Παραλία Φραγκάκη
· Αγιος Ιωάννης ο Ρώσσος στο Προκόπι.
· Πλατανόδασος Κηρέα.
· Ορος Καντήλι.
· Λόφος Καστρί Κηρίνθου.
· Εκκλησάκι Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου.
· Πύργος Μπέζας.
· Ερείπια του Κάστρου Κλεισούρας.
· Μεγάλος Πλάτανος
· Κυμάσι. Ορμος στα ανατολικά του Μαντουδίου.
· Παραλία Κρύας Βρύσης.
· Παραλία Πηλίου.
· Ατάλαντος. Παραλία του Πηλίου.
· Μακρύγιαλος. Παραλία στη Βλαχιά
· Παραλία του Σαρακήνικου.
· Μονή Αγίου Νικολάου Γαλατάκη
· Ασκητήριο Αγίου Ανδρέα
· Μονή του Οσίου Δαβίδ του Γέροντα
· Εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής
· Λαογραφικό Μουσείο Λίμνης.
· Ενετικός πύργος στις Ροβιές.
· Ο ναός της Παναγιάς της Λιμνιάς
· Σπηλαιώδης ναός του Αγίου Χριστοδούλου.
· Καταρράχτες του ποταμού Σηπιά
· Οι παραλίες της Λίμνης και νότια της, κάτω από τη Μονή Γαλατάκη.
· Η παραλία Κοχύλι
· Η πευκόφυτη παραλία των Ροβιών
· Η παραλία στη Χρόνια.
Βέβαια πολλά από τα παραπάνω αξιοθέατα είναι σαφώς σε ελάχιστα ελκυστική για τον σύγχρονο τουρίστα κατάσταση, μερικά ίσως και μη επισκέψιμα, κάποια άλλα με ανάγκες σημαντικών έργων ανάδειξης, προβολής και προστασίας. Κάτι όμως θα μπορούσε να γίνει για αυτά με τη συνεργασία και συνεννόηση των τριών γειτονικών δήμων προς αμοιβαίο όφελος για τη περιοχή. Πολύ περισσότερο που ο επερχόμενος «Καποδίστριας 2», ίσως τους αναγκάσει εκ των πραγμάτων να δούνε όλα αυτά τα θέματα μαζί και σε συνεργασία.
Κατά τη γνώμη μας λοιπόν το ζήτημα της ορθολογικής και αποδοτικής λειτουργίας του δασικού χωριού είναι σύνθετο, δύσκολο και μπορεί να λυθεί όχι μόνο από ένα Δήμο και όχι με τη δημιουργία κάποιου πρόσθετου γραφειοκρατικού οργανισμού έξω από την αγορά, αλλά με την αξιοποίηση της εμπειρίας από τη λειτουργία προϋπαρχόντων δασικών χωριών στη χώρα, με τη συνεννόηση και τις συντονισμένες προσπάθειες των τριών γειτονικών δήμων και τη διάφανη συνεργασία με εξειδικευμένο και ικανό φορέα από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Αυτό μπορεί να γίνει ύστερα από σχετική πρωτοβουλία του Δήμου σας και με την αναγκαία υποστήριξη των σχετικών αρμόδιων φορέων (Νομαρχία Εύβοιας, Περιφέρεια ΣΕ, ΕΟΤ, κ.α)
Στα θετικά του έργου κατατάσσονται μια σειρά διαπιστώσεις, όπως:
· Η κατασκευή του σε ένα πραγματικά υπέροχο φυσικό περιβάλλον
· Η πρώτη αντίστοιχη επένδυση στο νομό και μάλιστα από δημόσιο φορέα
· Επένδυση στη λογική της αειφορίας (συνδυασμού οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών)
· Η δυνατότητα δημιουργίας συνεργιών για την τοπική ανάπτυξη μεταξύ εναλλακτικού ή / και συνδυασμένου τουρισμού, προβολής της περιοχής και των τοπικών προϊόντων, εκπαιδευτικού τουρισμού, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου κ.α.
· Η παράδοσή του στο τοπικό Δήμο
· Ο πλήρης εξοπλισμός των σπιτιών με όλα τα αναγκαία μέσα διαβίωσης ανεξάρτητα εποχής
· Η ύπαρξη μερικών αναγκαίων τουριστικών ευκολιών (παιδική χαρά, γήπεδο μπάσκετ - βόλεϊ, πυρήνας εμπλουτισμού θηραμάτων με πέρδικες και φασιανούς)
· Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου με αρωματικά, ενδημικά, μελισσοκομικά φυτά, οπωροφόρα δέντρα,, κλήματα, εποχιακά φυτά κλπ
Το Δασικό χωριό Παπάδων περιλαμβάνει από ότι μάθαμε παρακολουθώντας την πρόσφατη τελετή, 20 σπίτια, 3 δωματίων, 58 τ.μ. το καθένα / 1 ρεσεψιόν 58 τ.μ. / εστιατόριο – καφετέρια 190 τ.μ. Το σύνολο του έργου κόστισε στους Έλληνες φορολογούμενους 2,1 εκατ € ή 1490 € / τ.μ κατασκευών.
Με αυτό το κόστος συμφώνησαν (ίσως εξ ‘ ανάγκης, ίσως για να γίνει επί τέλους μια τουριστική επένδυση στην πανέμορφη αλλά δοκιμασμένη από την ανεργία περιοχή σας) όλοι οι εμπλεκόμενοι δημόσιοι και άλλοι φορείς (Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Δήμος Νηλέως, Νομαρχία Ευβοίας, Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, Επιθεώρηση Δασών Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, Δ/νση Δασών Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και της Ευβοίας , επιβλέποντες του έργου κ.α.)
Το ξύλο σίγουρα είναι πιο ακριβό δομικό υλικό από το μπετόν όσον αφορά την αναλογία ποσότητας υλικών που χρειάζεται η κατασκευή. Όμως το κόστος περιορίζετε λόγω του ότι δεν απαιτούνται πολλές εργατοώρες για να κατασκευαστεί ένα σπίτι που έχει ξύλινο σκελετό και τοιχοποιία, όπως θα συνέβαινε σε μία συμβατική κατασκευή. Τα ξύλινα σπίτια κοστίζουν κατά μέσο όρο από 650 ευρώ, ενώ το κόστος λαμβανομένων και διαφόρων άλλων εξόδων μπορεί να διαμορφωθεί περί τα 750 έως 800 ευρώ το μέγιστο. Σε κάθε περίπτωση βέβαια οι τιμές διαμορφώνονται ανάλογα με το σχέδιο και την ποιότητα εξοπλισμού της οικίας. Το βέβαιο είναι ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν υπάρχουν τέτοιες αξιοπρόσεκτες διαφορές, που να διαμορφώνουν το κόστος σε υψηλά όρια. Τα απαιτούμενα υλικά κατασκευής με όλα τα παρελκόμενα (μονώσεις, προστασία κλπ) στοιχίζουν για 60 τ.μ παρόμοιων κατοικιών γύρω στις 22.000 € μαζί με το ΦΠΑ. (βλ εταιρεία ‘Ελατον’) Από την άλλη μεριά, ετοιμοπαράδοτο σπίτι 60 τ.μ. μαζί με όλες τις σχετικές μελέτες (αρχιτεκτονική, στατική, θέρμανσης, πυροπροστασίας κ.α) κοστίζει για ένα απλό αγοραστή 58.000 € (βλ. εταιρεία wildandfree.gr) ή αλλιώς 967 € / τ.μ.
Είναι φανερό λοιπόν ότι το κόστος του έργου είναι σαφώς υπερτιμημένο, ακόμη και αν συνυπολογίσουμε τις πρόσθετες αλλά όχι και τόσο ακριβές συμπληρωματικές εργασίες που έγιναν στο χώρο (διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, τουριστικές ευκολίες, εξοπλισμός διαβίωσης σε σπίτια κλπ)
Εκτός αυτών, είναι φανερό στον επισκέπτη ότι υπάρχουν πολλές ελλείψεις, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί και υλοποιηθεί αντίστοιχα, χωρίς να επιβαρύνουν σημαντικά το κόστος κατασκευής. Μιλάω για την έλλειψη αυτόματου ποτίσματος των φυτών, ίσως την κατασκευή ενός αρτεσιανού, την έλλειψη μέσων προστασίας του χώρου από πυρκαγιά, την έλλειψη παντελώς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο χώρο (το πιο εύκολο θα ήταν να έχουν τα σπιτάκια ηλιακά συστήματα ψύξης και θέρμανσης αντί για air condition και ηλεκτρικά αερόθερμα), τη μη ασφαλτόστρωση του δρόμου πρόσβασης κ.α
Το πιο σημαντικό θέμα όμως σήμερα, δεν είναι τόσο το σχετικά υψηλό κόστος κατασκευής όσο η ορθολογική και αποδοτική για την περιοχή λειτουργία του. Είναι αναγκαίο να εξετάσει ο Δήμος σας την εμπειρία λειτουργίας των αντίστοιχων δασικών χωριών στη χώρα, για να αποφύγει λάθη και να βελτιώσει υπάρχουσες ιδέες και προσεγγίσεις. Είναι φανερό ότι το δασικό χωριό έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει τουρίστες οι οποίοι θα γνώριζαν συνολικά τη περιοχή των τριών γειτονικών δήμων (Κηρέως, Λίμνης) και να παίξει ένα σημαντικό ρόλο για την περιφερειακή ανάπτυξη. Θα μπορούσε να προσελκύσει – με κατάλληλη προεργασία, προβολή και προσφορές - τουρίστες από δυο γειτονικά τουριστικά σημεία (Αγ. Γιάννης Ρώσος και Λουτρά Αιδηψού) Η λειτουργία του θα μπορούσε να συνδυαστεί με 3ημερα, 5ημερα ή και 10ημερα τουριστικά πακέτα (θρησκευτικού, ορεινού, θαλάσσιου τουρισμού) και εκδρομές σε πανέμορφα σημεία τουριστικής αναφοράς της ευρύτερης περιοχής όπως:
· Λαογραφικό Μουσείο Αγίας Αννας.
· Μουσείο απολιθωμένων θηλαστικών Κερασιάς
· Φαράγγι της Μπολοβίναινας
· Παραλία Αγκάλης
· Παραλία Κοτσικιάς
· Παραλία Φραγκάκη
· Αγιος Ιωάννης ο Ρώσσος στο Προκόπι.
· Πλατανόδασος Κηρέα.
· Ορος Καντήλι.
· Λόφος Καστρί Κηρίνθου.
· Εκκλησάκι Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου.
· Πύργος Μπέζας.
· Ερείπια του Κάστρου Κλεισούρας.
· Μεγάλος Πλάτανος
· Κυμάσι. Ορμος στα ανατολικά του Μαντουδίου.
· Παραλία Κρύας Βρύσης.
· Παραλία Πηλίου.
· Ατάλαντος. Παραλία του Πηλίου.
· Μακρύγιαλος. Παραλία στη Βλαχιά
· Παραλία του Σαρακήνικου.
· Μονή Αγίου Νικολάου Γαλατάκη
· Ασκητήριο Αγίου Ανδρέα
· Μονή του Οσίου Δαβίδ του Γέροντα
· Εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής
· Λαογραφικό Μουσείο Λίμνης.
· Ενετικός πύργος στις Ροβιές.
· Ο ναός της Παναγιάς της Λιμνιάς
· Σπηλαιώδης ναός του Αγίου Χριστοδούλου.
· Καταρράχτες του ποταμού Σηπιά
· Οι παραλίες της Λίμνης και νότια της, κάτω από τη Μονή Γαλατάκη.
· Η παραλία Κοχύλι
· Η πευκόφυτη παραλία των Ροβιών
· Η παραλία στη Χρόνια.
Βέβαια πολλά από τα παραπάνω αξιοθέατα είναι σαφώς σε ελάχιστα ελκυστική για τον σύγχρονο τουρίστα κατάσταση, μερικά ίσως και μη επισκέψιμα, κάποια άλλα με ανάγκες σημαντικών έργων ανάδειξης, προβολής και προστασίας. Κάτι όμως θα μπορούσε να γίνει για αυτά με τη συνεργασία και συνεννόηση των τριών γειτονικών δήμων προς αμοιβαίο όφελος για τη περιοχή. Πολύ περισσότερο που ο επερχόμενος «Καποδίστριας 2», ίσως τους αναγκάσει εκ των πραγμάτων να δούνε όλα αυτά τα θέματα μαζί και σε συνεργασία.
Κατά τη γνώμη μας λοιπόν το ζήτημα της ορθολογικής και αποδοτικής λειτουργίας του δασικού χωριού είναι σύνθετο, δύσκολο και μπορεί να λυθεί όχι μόνο από ένα Δήμο και όχι με τη δημιουργία κάποιου πρόσθετου γραφειοκρατικού οργανισμού έξω από την αγορά, αλλά με την αξιοποίηση της εμπειρίας από τη λειτουργία προϋπαρχόντων δασικών χωριών στη χώρα, με τη συνεννόηση και τις συντονισμένες προσπάθειες των τριών γειτονικών δήμων και τη διάφανη συνεργασία με εξειδικευμένο και ικανό φορέα από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Αυτό μπορεί να γίνει ύστερα από σχετική πρωτοβουλία του Δήμου σας και με την αναγκαία υποστήριξη των σχετικών αρμόδιων φορέων (Νομαρχία Εύβοιας, Περιφέρεια ΣΕ, ΕΟΤ, κ.α)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου