Ο Βαγγέλης Αποστόλου για τη διαχείριση του ΕΣΠΑ και τη δασοπροστασία

Δύο από τα βασικά θέματα που απασχόλησαν τη Τετάρτη 25/05/2011 το Περιφερειακό Συμβούλιο Στερεάς Ελλάδας ήταν η διαχείριση του ΕΣΠΑ και η οργάνωση της φετινής δασοπυροπροστασίας . Βέβαια η Γενική Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας , που ασκεί τουλάχιστον μέχρι σήμερα τις σχετικές αρμοδιότητες , δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να παραβρεθεί. Αυτό όμως που βγήκε από τη σχετική συζήτηση ήταν όχι μόνον η χαμηλή αλλά και η παράτυπη , μάλιστα σε βάρος της Εύβοιας , απορρόφηση του ΕΣΠΑ και η έλλειψη του σωστού σχεδιασμού και της απαραίτητης χρηματοδότησης της δασοπροστασίας . Η κατάσταση που διαμορφώνεται για τα συγκεκριμένα θέματα στη χώρα μας φαίνεται στα δύο συνημμένα πρόσφατα άρθρα μου , που δημοσιεύτηκαν το πρώτο στη Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 22/05/2011 και το δεύτερο στην Ελευθεροτυπία της 24/05/2011 : Ανέτοιμο το σύστημα δασοπροστασίας Μπήκαμε ήδη στην αντιπυρική περίοδο μιας χρονιάς που αναμένεται αρκετά δύσκολη για δύο επιπλέον λόγους , ο ένας είναι η αυξημένη συσσώρευση καύσιμης ύλης λόγω των έντονων ανοιξιάτικων βροχών κι ο άλλος οι αντιδράσεις που προκύπτουν από τη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων σύνταξης των δασικών χαρτών. Αν δε σ΄ αυτά προσθέσουμε την έλλειψη σωστού σχεδιασμού , τη μειωμένη χρηματοδότηση και τη καθυστέρηση στη πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού τότε εύκολα μπορούμε να φαντασθούμε τι θα συμβεί το φετινό καλοκαίρι…εκτός αν μας λυπηθεί ο θεός Αίολος (!!!) Ειδικότερα : - Δεν έγινε καμιά αξιόλογη αλλαγή στο τρόπο αντιμετώπισης των πυρκαγιών σε επίπεδο υπηρεσιών και οργάνωσης . Η καταστολή θα γίνεται και πάλι αποκλειστικά από τη Πυροσβεστική Υπηρεσία με βάση τα δικά της , στατικού και στρατοκρατικού χαρακτήρα , σχέδια επέμβασης , ενώ η Δασική Υπηρεσία που ασχολείται με το σπουδαιότερο σκέλος της δασοπροστασίας , τη πρόληψη και γνωρίζει όλες τις παραμέτρους που επηρεάζουν τις δασικές πυρκαγιές , θα απουσιάζει. - Δεν εξασφάλισε τις απαραίτητες πιστώσεις . Τα συνολικά διαθέσιμα κονδύλια για τη πρόληψη θα είναι , με πρόσχημα τη δημοσιονομική κρίση , κατά πολύ μικρότερα αυτών του 2010 και δεν θα μπορούν να καλύψουν ούτε τις ανάγκες των ΟΤΑ για τη προστασία των περιαστικών δασών. Η κατάσταση είναι το ίδιο άσχημη και στο τομέα της καταστολής ,όπου οι επιπτώσεις των μειωμένων πιστώσεων είναι ορατές από τώρα , αφού τα μισά πυροσβεστικά αεροσκάφη παραμένουν καθηλωμένα και δεκάδες οχήματα είναι ακινητοποιημένα. - Δεν προχώρησε στην ενδυνάμωση του στελεχικού δυναμικού της Δασικής Υπηρεσίας. Δεν είναι δυνατόν με το υπάρχον προσωπικό , που δεν επαρκεί ούτε για τις τρέχουσες διοικητικού χαρακτήρα υποθέσεις ,να σχεδιασθούν τα απαραίτητα αντιπυρικά σχέδια πρόληψης , πόσο μάλλον όταν αυτή τη περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη και το ουσιαστικότερο έργο της προστασίας των δασών, η σύνταξη των δασικών χαρτών κι ούτε βεβαίως να υπηρετηθούν από έκτακτο προσωπικό που μόλις χθες ανακοινώθηκε ότι θα προσληφθεί . Η αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών αποτελεί μια διαδικασία που απαιτεί την συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων αρκεί οι ρόλοι τους να είναι συμπληρωματικοί αλλά και σαφείς . Πρέπει επιτέλους να καταλάβει η κυβέρνηση ότι η πυροπροστασία και η δασοπυρόσβεση αποτελούν δυο διαφορετικές αλλά συμπληρωματικές συνιστώσες ενός ζητήματος ,της διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών, που για να είναι αποτελεσματική απαιτεί τη συνύπαρξη και των δύο παραπάνω υπηρεσιών. Δεν μπορεί ο Δασάρχης , ο διαχειριστής του φυσικού δασικού οικοσυστήματος , να παρακολουθεί ως θεατής τη καταστροφή του . Παράλληλα βέβαια πρέπει , στα πλαίσια ενός εθνικού σχεδίου δασοπροστασίας να υπάρξουν : - Χωροταξικός κατά περιοχή σχεδιασμός που ανάλογα με το είδος της βλάστησης , τις πιέσεις που ασκούνται στα δάση αλλά και τις τοπικές ιδιαιτερότητες ( ανάγλυφο ,μικροκλίμα κ.λ.π.) να προτείνει τις απαραίτητες υποδομές σε μέσα και προσωπικό , ώστε να καθίστανται αποτελεσματικές τόσο η πρόληψη όσο και η καταστολή . - Οργάνωση του άμεσου εντοπισμού έναρξης των πυρκαγιών και της έγκαιρης επέμβασης . Η συνολική παρακολούθηση του δασικού οικοσυστήματος μέσω εφαρμογής των κατάλληλων συστημάτων πληροφορικής είναι πλέον εφικτή και προς αυτή τη κατεύθυνση έχουν πολλές προτάσεις κατατεθεί που μπορούν να αξιοποιηθούν. Η επέμβαση μέσα σε 10 λεπτά επιτρέπει την αντιμετώπιση της φωτιάς πριν πάρει διαστάσεις . Γι αυτό χρειάζεται όχι μόνο να υπάρξει μια σωστή κατανομή των δυνάμεων πυρόσβεσης αλλά και συμμετοχή όλων όσων ασχολούνται καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους με το δάσος , δηλαδή των δασεργατών ,των κτηνοτρόφων καθώς και των κατοίκων των ορεινών και των δασικών περιοχών . - Ουσιαστική παρουσία της τοπικής αυτοδιοίκησης και του εθελοντικού κινήματος . Να συμμετέχουν από κοινού στα κατά τόπους συντονιστικά όργανα και να αναλαμβάνουν συγκεκριμένο ρόλο στη διαχείριση των πυρκαγιών , μια και γνωρίζουν πολύ καλά τα περιαστικά δάση . O Καλλικράτης πνίγηκε στο ξεκίνημά του Συμπληρώνεται σε λίγες ημέρες το πρώτο εξάμηνο λειτουργίας του «Καλλικράτη» κι ο απολογισμός είναι θλιβερός και για τα δύο επίπεδα αυτοδιοίκησης. Η μεν αιρετή περιφέρεια φόρεσε το καπέλο των γενικών διοικήσεων , η δε πρωτοβάθμια οδηγείται στην επιτήρηση ενός άλλου μνημονίου- προγράμματος εξυγίανσης. Η άσκηση , τη μεταβατική περίοδο, πολλών αρμοδιοτήτων της περιφέρειας από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις έστειλε ένα σαφές μήνυμα προς τους νέους-μικρούς πρωθυπουργούς κατά τη κυβέρνηση-περιφερειάρχες: «Οι διορισμένοι εντολοδόχοι της κεντρικής εξουσίας θα αποφασίζουν για όλα τα ζωτικά θέματα της περιφέρειάς σας.» Μάλιστα ένας εξ αυτών , ο Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής κ. Λιακόπουλος υπέγραφε μέχρι πρόσφατα και ως Περιφερειάρχης. Και φαίνεται ότι το μήνυμα ελήφθη, αφού η βασικότερη αρμοδιότητα , αυτή του περιφερειακού αναπτυξιακού σχεδιασμού και της υλοποίησης του ΕΣΠΑ δεν μεταφέρεται στην περιφέρεια , παραμένει στη δικαιοδοσία της κεντρικής εξουσίας και των περιφερειακών της οργάνων. Βέβαια η Κυβέρνηση για να διασκεδάσει τις αντιδράσεις επέλεξε τη τακτική της ισορροπίας υποσχόμενη « ότι η διαχείριση του ΕΣΠΑ θα πρέπει να γίνεται από κοινού με τους εκλεγμένους περιφερειάρχες» και τα κατάφερε (!) Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του αιρετού Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Κλέαρχου Περγαντά , ο οποίος ενώ με την αρ. 126/27-01-2011 επιστολή του προς τη γενική γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας κ. Γερακούδη αντέδρασε στην προσπάθεια καπελώματός του : « σας ενημερώνω ότι … θα ασκήσω απολύτως τα καθήκοντα που απορρέουν από τη θέση μου ως αιρετού » στη συνέχεια απεδέχθη την από κοινού , μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου , λειτουργία . Όλες αυτές οι τακτικές ρίχνουν απλώς στάχτη στα μάτια και δικαιώνουν όλους όσους πρόβλεψαν ότι οι Γενικές Διοικήσεις θα λειτουργούν ως το μακρύ χέρι της κεντρικής εξουσίας .Μένει να δούμε αν οι αιρετοί περιφερειάρχες θα θυμίζουν συνεχώς και με πολλούς τρόπους στους κομισάριους γενικούς ότι… απλά είναι διορισμένοι και σύντομα θα καταργηθούν. Η οικονομική κατάσταση της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης είναι τραγική. Είναι μεγάλος ο αριθμός των δήμων που δεν μπορούν να καταβάλλουν ούτε τα δεδουλευμένα των εργαζομένων τους, αφού ακόμη και η δόση-δωδεκατημόριο της κρατικής επιχορήγησης τους χορηγείται με πολύ μεγάλη καθυστέρηση . Πολλά αναπτυξιακά και επενδυτικά έργα του χώρου έχουν μπλοκάρει ή παραμένουν ημιτελή γιατί έχουν παρακρατηθεί θεσμοθετημένοι πόροι, όπως δύο δόσεις της ΣΑΤΑ 2010 , αλλά και γιατί δεν υπάρχει κανένα φως για το πρόγραμμα ΕΛΛΑΔΑ ύψους 4 δις . Ταυτόχρονα βέβαια έχει ξεκινήσει για τη περίοδο 2011-2013 μια περικοπή της τάξης των 3 δις ευρώ που είναι πολύ πιθανό με την ανακοίνωση των νέων μέτρων να ανέβει στα 4 δις . Τη κατάσταση επιδεινώνει και η πρόσφατη απόφαση της Κυβέρνησης για «εξυγίανση» σε 58 δήμους που το συνολικό τους χρέος ξεπερνά το 100% των εσόδων τους. Πρόκειται για μια απόφαση που δημιουργεί επιπλέον και πολλά προβλήματα συνοχής στους διευρυμένους δήμους-ο αλληλοσπαραγμός για το ποιος φταίει περισσότερο και ποιος θα σταλεί στον εισαγγελέα κυριαρχεί στα δημοτικά συμβούλια αυτή τη περίοδο-αλλά και εισάγει και στο χώρο της αυτοδιοίκησης διαδικασίες λογικές μνημονίου . Γιατί μπορεί να υπάρχουν προβλήματα οικονομικής κακοδιαχείρισης και σπατάλης στους δήμους αλλά απέχουν πολύ από αυτά που αναφέρονται στη κεντρική πολιτική σκηνή. Δυστυχώς ότι οι ελπίδες που γέννησε ο «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» για τη διοικητική ανασυγκρότηση και την αποκέντρωση χάθηκαν οριστικά ,αφού πλέον κι αυτός έχει , με ευθύνες πρωτίστως της κεντρικής εξουσίας , καταστεί μέρος της βαριάς κρίσης που μαστίζει το πολιτικό και διοικητικό σκηνικό της χώρας.