Η πραγματική μετανάστευση στη διάρκεια της κρίσης (*)

(*) Του Μ.Δρεττάκη απο την efsyn

Στις 31.12.2019 η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ) έδωσε στη δημοσιότητα βασικά στοιχεία για τις δημογραφικές εξελίξεις στη χώρα μας το 2018. Από τα στοιχεία αυτά φαίνεται ότι ο πληθυσμός μας την 1.1.2019 ανερχόταν σε 10.724.599, ενώ την 1.1.2011 είχε φτάσει τα 11.123.392, το ιστορικά υψηλότερο επίπεδό του. Η μείωσή του την οκταετία 2011-2018 ανήλθε στα 398.793 άτομα. Στη διάρκεια της ίδιας οκταετίας οι θάνατοι ήταν κατά 186.508 περισσότεροι από τις γεννήσεις. Αν αφαιρέσουμε τον αριθμό αυτό από τη συνολική αύξηση του πληθυσμού, η διαφορά είναι 212.285. Αυτή είναι η πραγματική μετανάστευση την περίοδο αυτή.

Σε ένα άρθρο του στο φύλλο της «Καθημερινής» της 15.12.2019 ο αναπληρωτής καθηγητής στο City University της Αγγλίας Γιώργος Γεωργανάς, με βάση στοιχεία από τον ιστότοπο SEESOX Diaspora, αναφέρει ότι οι Ελληνες στη Βρετανία, από 35.000 το 2011, σήμερα υπολογίζεται ότι είναι 75.000, διαφορά 40.000. Συνολικά γράφει: «Επί κρίσης χάσαμε, ίσως, 250.000». Σε έναν ανάλογο αριθμό (233.000) είχα υπολογίσει και εγώ τη μετανάστευση σε άρθρο μου στο φύλλο της «Εφημερίδας των Συντακτών» της 9.10.2018.

Εκτός από τα στοιχεία για τον πληθυσμό που προαναφέρθηκαν, η ΕΛΣΤΑΤ έδωσε στοιχεία και για τους εισερχόμενους και εξερχόμενους μετανάστες από το 1991 μέχρι το 2018. Την οκταετία 2011-2018 οι εισερχόμενοι μετανάστες ανήλθαν σε 648.298 και οι εξερχόμενοι σε 862.758, δηλαδή η καθαρή εκροή πληθυσμού (μετανάστευση) την οκταετία αυτή ανήλθε σε 214.460, όση, περίπου, με αυτήν που προαναφέρθηκε. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ταυτίζονται με εκείνα τα οποία περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε., της Eurostat.

Σε αντίθεση με όλα τα παραπάνω πολλοί συνεχίζουν να γράφουν και να μιλούν για μετανάστευση 500.000, και μάλιστα νέων Ελλήνων, από τη χώρα μας στη διάρκεια της κρίσης.

Προκειμένου να επιβεβαιώσουμε την πραγματική έκταση της μετανάστευσης αναζητήσαμε στοιχεία για τους Ελληνες υπηκόους σε κράτη-μέλη της Ε.Ε., στα οποία μετανάστευσε ο κύριος όγκος εκείνων που έφυγαν από τη χώρα. Σχετικά πλήρη στοιχεία στη βάση δεδομένων της Eurostat υπάρχουν για ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε. καθώς και την Ελβετία και τη Νορβηγία μόνο από την 1.1.2012 και μέχρι την 1.1.2018. Δυστυχώς για τη Βρετανία δεν υπάρχουν στοιχεία για την 1.1.2012. Για τον λόγο αυτό για την 1.1.2012 χρησιμοποιούμε τον αριθμό που αναφέρει στο άρθρο του ο Γιώργος Γεωργανάς για τη χώρα αυτή.

Στην 1η στήλη του πίνακα δίνεται ο αριθμός των Ελλήνων υπηκόων σε ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε., την Ελβετία και τη Νορβηγία την 1.1.2012, στη 2η στήλη την 1.1.2018 και στην 3η η διαφορά τους.

Aπό την 3η στήλη του πίνακα φαίνεται ότι η μετανάστευση Ελλήνων σε ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε., την Ελβετία και τη Νορβηγία την 6ετία 2012-2017 ανήλθε στις 131.024. Αν στον αριθμό αυτό προσθέσουμε και την καθαρή μετανάστευση το 2011, η συνολική μετανάστευση Ελλήνων στις χώρες αυτές την επταετία 2011-2017 ήταν γύρω στις 150.000. Οι υπόλοιποι 62.285 από το σύνολο των 212.285 ήταν είτε Ελληνες που πήγαν σε άλλες χώρες είτε αλλοδαποί που επέστρεψαν στις πατρίδες τους ή σε άλλα κράτη της Ε.Ε., δεδομένου ότι τα στοιχεία για εισερχόμενους και εξερχόμενους μετανάστες της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat περιλαμβάνουν κατοίκους της χώρας, Ελληνες και αλλοδαπούς.

Από τα επίσημα στοιχεία που παραθέσαμε είναι σαφές ότι ο ισχυρισμός πως από την Ελλάδα έφυγαν 500.000 και μάλιστα νέοι είναι παντελώς ανυπόστατος. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι αυτοί που μετανάστευσαν και δεν επέστρεψαν είναι μικρή απώλεια πληθυσμού για τη χώρα μας.

Αντίθετα η απώλεια αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι οι περισσότεροι από αυτούς που δεν επέστρεψαν είναι προσοντούχοι νέοι και ορισμένοι με παιδιά. Μια απώλεια –σε συνδυασμό με το γεγονός ότι από το 1998 μέχρι σήμερα οι θάνατοι των Ελλήνων είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις από Ελληνίδες– που επιδεινώνει το ήδη οξύτατο δημογραφικό μας πρόβλημα. Ενα πρόβλημα για το οποίο καμιά κυβέρνηση δεν εφάρμοσε μια συγκροτημένη μακροπρόθεσμη πολιτική για την αντιμετώπισή του.