Πέμπτη 27 Ιουνίου 2024

"Σημειώσεις για τον εμφύλιο" - Του Πάνου Ζέρβα

Έχει κυκλοφορήσει απο το 2021 από τις εκδόσεις "Επίκεντρο" το βιβλίο του διαδικτυακού φίλου Πάνου Ζέρβα, το οποίο - λόγω καθημερινών ασχολιών και απασχόλησης - μπόρεσα τελικά να το διαβάσω πριν απο λίγο καιρό. Με εξέπληξε ευχάριστα, αλλά και με συνεπήρε όχι μόνο η ήρεμη και αντικειμενική αφήγηση και παράθεση ντοκουμέντων και γεγονότων αλλά και η νηφάλια και διορατική κρίση του συγγραφέα, μακρυά απο οποιεσδήποτε σκοπιμότητες, προκαταλήψεις και μύθους. Συνιστάται ανεπιφύλακτα για διάβασμα και σκέψη για όλα όσα απασχόλησαν και ταλαιπώρησαν εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας και τη χώρα τα τελυταία χρόνια του περασμένου αιώνα. με συγκίνησε επίσης η αφιέρωσή του "σε όσους νέους το διαβάσουν". Περιμένω με ανυπομονησία τους επόμενους δύο τόμους.

"Κάθε προσπάθεια με ευγενή ελατήρια, να κατατάξη τουλάχιστον τον κυκεώνα και να θέση ερωτήματα σε ανθρώπους που δεν θέλουν απλώς να ναρκισσεύωνται ή να ψεύδωνται, είναι καλοδεχούμενη" (από το πρόλογο του Ήρκου Ρ. Αποστολίδη)

Στο βιβλίο υπάρχουν τέσσερις ενότητες - εκτός απο τον επίλογο - για κάθε μια απο τις οποίες δεν μπόρεσα να αποφύγω τον πειρασμό να παραθέσω για χάρι σας ορισμένα αποσπάσματα.

Κατοχή και Αντίσταση

"Όλες οι σημαντικές αντιστασιακές οργανώσεις... είχαν ως στόχο την κοινωνική αλλαγή και μάλιστα με πολύ πιο ριζοσπαστικό περιεχόμενο απο το ΕΑΜ. Αρκεί να διαβάσει κανείς το καταστατικό του ΕΔΕΣ και το πρόγραμμα της ΕΚΚΑ". (σελ.77)

"Η στρατηγική σύλληψη του Γληνού απο το καλοκαίρι του '43 ήταν πολιτικά ευφυής και η υλοποίηση την άνοιξη του '44 ήταν ενα μικρό αριστούργημα, αλλά η ΠΕΕΑ χρησίμευσε τελικά μόνο ως διαπραγματευτικό ατού για την είσοδο του ΚΚΕ στη βασιλική κυβέρνηση του Καϊρου". (σσ 88-89)

Κατοχικός εμφύλιος

" Το ΚΚΕ προσπάθησε να κρατήσει και την πραγματική (πολιτική) πίτα αφάγωτη και τον ιδεολογικό σκύλο χορτάτο. Να υλοποιεί δηλαδή, την απόφαση για τη μεγάλη αντιφασιστική συμμαχία, με τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση, όπως επιθυμούσε και η Σοβιετική Ένωση, και, ταυτόχρονα, να αντιδρά ένοπλα στις αποφάσεις αυτής της κυβέρνησης". (σελ 133)

" Για κάποιους μηνες η άτυπη γραμμή της επανάστασης πήρε το πάνω χέρι στο ΚΚΕ και μετά προσπάθησαν να τη συμμαζέψουν. Αυτοί οι έξι εφτά μήνες απο τον Οκτώβρη του 1943 και μετά, είναι η μήτρα του Εμφυλίου". (σελ.135)

Μέση Ανατολή

" Η κυβέρνηση Τσουδερού ήταν η πολιτική συνέχεια της 4ης Αυγούστου. Τα στελέχη της δικατορίας εξακολουθούσαν να βρίσκονται στις θέσεις τους και να λειτουργούν με τον τρόπο που είχαν συνηθίσει. Στόχος τους ήταν να συνεχιστεί η δικατορία και χωρίς το Μεταξά". (σελ 171)

" Οι Βρετανοί προσπάθησαν με κάθε τρόπο να ανατρέψουν την κατάσταση και να απαλλαγούν απο τον μπελά του ΕΑΜ. Βοήθησαν τη συνεννόηση του παλαιού πολιτικού κόσμου με την κυβέρνηση, γεγονός που σήμαινε την ενοποίηση του αστικού χώρου με την τοποθέτηση του πολιτειακού θέματος σε δεύτερη μοίρα. Το κυριότερο, τον Οκτώβριο του 1943 εξασφάλισαν απο τη Μόσχα τη διαβεβαίωση ότι η Σοβιετική Ένωση δεν ενδιαφερόταν για την Ελλάδα. Ήταν δυο παράλληλες πολιτικές κινήσεις ουσίας". (σελ 189)

" Η στάση έδειξε την πολιτική μυωπία της ηγεσίας του ΕΑΜ (και του ΚΚΕ) στη Μέση Ανατολή. Αντί να περιφρουρήσουν τις δυνάμεις του για την κρίσιμη στιγμή της Απελευθέρωσης,  όπου θα παίζονταν τα πάντα, τις ξόδεψαν κυνηγώντας ενδιάμεσους και δευτερεύοντες πολιτικούς στόχους. Σε καιρό πολέμου  και σε ξένα εδάφη όπου κυριαρχούσαν οι Βρετανοί". (σελ 205)

" Από τα οχτώ σημεία του εθνικού συμβολαίου απουσιάζει εντελώς οποιαδήποτε αναφορά στην Αντίσταση. Λες και δεν υπήρξε". (σελ 221)

Η σύγκρουση του ΕΑΜ με το δοσιλογισμό

" Οι αριθμοί λένε ότι οι δοσίλογοι έμειναν ατιμώρητοι. Υπήρχαν 25.000 κατηγορούμενοι για δοσιλογισμό". (σελ 277)

" Το 85% περίπου απαλλάχτηκαν στ στάδιο της προανάκρισης. Απο όσους δικάστηκαν, τελικά καταδικάστηκαν 350. Στις 31 Μαρτίου 1950 στις φυλακές βρίσκονταν σχεδόν 22.000 κρατούμενοι. Από αυτούς δοσίλογοι ήταν 96. Βγήκαν τα αμέσως επόμενα χρόνια. Έγιναν 25 εκτελέσεις. Από τους 25 κανένας δεν ήταν πολιτικό πρόσωπο, ανώτατο στέλεχος της Διοίκησης, οικονομικός μεγαλοδοσίλογος ή έστω κορυφαίος ταγματασφαλίτης ή στέλεχος της Ειδικής Ασφάλειας και του Μηχανοκίνητου". (σελ 278)

" Ο κόσμος του δοσιλογισμού πέτυχε απολύτως το στόχο του. Όχι μόνο έμειναν ατιμώρητοι για τα εγκλήματά τους, όχι μόνο επανεντάχθηκαν χωρίς προβλήματα στην οικονομική και κοινωνικη ζωή, αλλά διατήρησαν άθιχτα και τα κέρδη της Κατοχής. Τουλάχιστον όσα δεν είχαν διασκορπιστεί στα κατοχικά καζινο και στις νεοπλουτίστικες σπατάλες". (σελ 282)

" Ας μην ρωτήσει κανείς για τις ευθύνες της Δικαιοσύνης....Υπήρχαν και οι φωτεινές εξαιρέσεις...Ένας απο αυτούς, ο πρωτοδίκης Παναγιώτης Γίδας...Δολοφονήθηκε στη Κέρκυρα, η οποία ελεγχόταν απο τον ΕΔΕΣ, στις 27 Δεκεμβρίου 1944, μετά απο φρικτά βασανιστήρια, σε ηλικία 34 ετών. Μόνο ένς απο τους δολοφόνους του καταδικάστηκε σε εικοσαετή φυλάκιση, αλλά έμεινε μερικούς μήνες στη φυλακή και αφέθηκε ελεύθερος". (σελ 282)

Αυτά τα λίγα για να ανακινήσω το ενδιαφέρον σας για την ιστορική αυτή περίοδο που έζησε ο λαός μας και η χώρα. Καλό διάβασμα





Δεν υπάρχουν σχόλια: